خط عربی در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شد

سعودی پرونده ثبت خوشنویسی عربی را با مشارکت ۱۵ کشور رهبری کرد



تلاش سعودی برای خدمت به هنر خوشنویسی عربی از طریق چندین ابتکار (وزارت فرهنگ)
تلاش سعودی برای خدمت به هنر خوشنویسی عربی از طریق چندین ابتکار (وزارت فرهنگ)
TT

خط عربی در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت شد



تلاش سعودی برای خدمت به هنر خوشنویسی عربی از طریق چندین ابتکار (وزارت فرهنگ)
تلاش سعودی برای خدمت به هنر خوشنویسی عربی از طریق چندین ابتکار (وزارت فرهنگ)

شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان وزیر فرهنگ پادشاهی عربی سعودی امروز (سه شنبه)، از ثبت خط عربی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) خبر داد.
سعودی با همکاری ۱۵ کشور عربی تحت نظارت سازمان آموزش و فرهنگ و علوم عرب (ALECSO)، تلاش‌های مشترکی را برای ثبت پرونده «خط عربی: دانش، مهارت‌ها و تمرین‌ها» در فهرست یونسکو رهبری کرد.
شاهزاده بدر بن عبدالله بن فرحان از حمایت نامحدود رهبری سعودی از فرهنگ در این پادشاهی قدردانی کرد و گفت، این کشور بستر عناصر پایه‌گذار فرهنگ اصیل عرب، به ویژه هنر خوشنویسی عربی است.
وی ثبت این پرونده را «مهم» توصیف کرد و افزود که این امر با جهت‌گیری وزارت فرهنگ برای خدمت به این هنر از طریق ابتکارات بسیاری از جمله ابتکار «سال خوشنویسی عربی» شامل فعالیت‌ها و رویدادهای مستمر در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ مطابقت دارد.
وزیر فرهنگ سعودی همچنین در توییتی با اعلام ثبت خط عربی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو، از کشورهای عربی که در پرونده ارائه شده از سوی پادشاهی عربی سعودی شرکت کرد.
این فعالیت‌ها شاهد یک استقبال و تعامل اجتماعی بود که موقعیت سعودی را به عنوان مرجع جهانی برای خوشنویسی عربی و هنرهای آن تقویت کرد.
گنجاندن «خط عربی» در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو، کمک مؤثری به ارتقای میراث فرهنگی ناملموس به‌ویژه هنرهای خوشنویسی در جوامع محلی می‌کند.
این نهمین پرونده ثبت شده توسط پادشاهی در این فهرست است. پیش از این هشت عنصر میراثی ناملموس شامل: مجلس، قهوه عربی، رقص نجدی، فلوت، بازداری، قط یا نقش عسیری، نخل خرما، و صنعت سدوبافی ثبت شده‌اند.
خوشنویسی عربی نماد هویت عربی است و به انتقال فرهنگ و متون مذهبی در طول تاریخ کمک کرده‌است.
خوشنویسان حرفه ای با توجه به دانش، مهارت‌ها و قواعد به دست آمده از طریق کارآموزی، خوشنویسی عربی را انجام می‌دهند.
همچنین توسط هنرمندان و طراحان در آثار هنری خود (نقاشی، مجسمه، هنرهای دیواری و غیره) و همچنین صنعتگرانی که صنایع دستی مختلف را با خط عربی تزئین می‌کنند، استفاده می‌شود.



چگونه سینمای لبنان از جنگ‌ها و بحران‌هایش سخن گفت؟

ماجرای ۲۳
ماجرای ۲۳
TT

چگونه سینمای لبنان از جنگ‌ها و بحران‌هایش سخن گفت؟

ماجرای ۲۳
ماجرای ۲۳

در حالی که هواپیماهای اسرائیلی مناطق مختلف لبنان را بمباران می‌کنند و شهرها و روستاها را ویران می‌سازند، نمی‌توان این دوره حساس که لبنان در آن به سر می‌برد را از دوره‌ها و مراحل دیگر جدا کرد؛ دوره‌هایی که این کشور در زنجیر، از حدود نیم قرن پیش به آن دچار بوده است. البته اگر از مراحل دشوار دیگری که قبل از آن رخ داده و به شدت کنونی نبوده، چشم‌پوشی کنیم.

فیلم‌های اولیه

جنگ داخلی لبنان در سال 1975 آغاز شد و پس از چند ماه شدت گرفت، به طوری که به مدت 16 سال به یک سبک زندگی تبدیل شد. طبیعی بود که سینما این جنگ را از زوایای مختلف به تصویر بکشد؛ چه به صورت مستند و چه درام‌هایی که در دو سوی خطوط جبهه رخ می‌دادند. اکثر این فیلم‌ها بر اندوه و مصیبت متمرکز بودند و نشان می‌دادند که چگونه مردم یک کشور واحد از نظر سیاسی دچار تفرقه شده و دست به سلاح متوسل بردند تا ثابت کنند که دیگری باید نابود شود.
کارگردان جورج شمشوم فیلم مستند بلندی به نام «لبنان لماذا: لبنان چرا» ساخت. خود عنوان فیلم اندوه بزرگی را به همراه دارد، بزرگ‌تر از سئوالی که مطرح می‌شود. این فیلم در نسخه اولیه‌اش به‌طور بی‌طرفانه‌ای به ثبت وقایع از دو سوی خط تماس پرداخت.

جنگ‌های عشق

رفیق حجار فقید، در اوایل دهه 1980، فیلمی به نام «الملجأ: پناهگاه» ساخت تا تأثیرات جنگ بر بی‌گناهان مسلمان و مسیحی را توصیف کند. این فیلم نیز با نگاه بی‌طرفانه‌اش، هدف انسانی را دنبال می‌کرد.
بعد از آن، تعداد فیلم‌هایی که به جنگ می‌پرداختند، حتی پس از پایان آن سال‌های تلخ، افزایش یافت. از مهم‌ترین آثار آن دوره، فیلم «زنار النار: کمربند آتش» به کارگردانی بهیج حجیج بود که داستان یک معلم مدرسه را روایت می‌کرد که با دو بحران شدید مواجه است؛ یکی شخصی و عاطفی و دیگری بحران جنگ.
بحران جنگ همچنین از زاویه نگاه یک دختر که در یک خانواده مسیحی زندگی می‌کند، در فیلم اول دانیال عربید به نام «معارك حب: جنگ‌های عشق» بازتاب یافته است. می مصری در فیلم‌های «يوميات بيروت: خاطرات بیروت»، «أحلام المنفى: رویاهای تبعید» و «أطفال شاتيلا: کودکان شاتیلا»، وضعیت لبنان را از طریق تراژدی فلسطینیان و حملات اسرائیل به تصویر کشیده است. در حقیقت، این حملات در طول نیم قرن به ندرت از وقایع داخلی لبنان جدا بوده‌اند، از جمله ترور شخصیت‌های لبنانی و فلسطینی در دهه 1960 و پس از آن.

کمربند آتش

میان بغدادی و علويه

پیش از این فیلم‌ها، دو کارگردان لبنانی، برهان علوية و مارون بغدادی، درباره لبنان به عنوان یک بحران زیستی و جنگی فیلم ساخته بودند. هر دو کارگردان اکنون از دنیا رفته‌اند؛ اولی در تبعید و دومی در سفری به بیروت پس از بازگشت از فرانسه، جایی که به صنعت سینمای آن کشور پیوسته بود.
در فیلم «بیروت اللقاء: بیروت دیدار» به کارگردانی برهان علوية (1982)، داستان یک دیدار ناتمام بین یک مسلمان و یک مسیحی روایت می‌شود. شرایط مانع از این دیدار، همان جنگ دیوانه‌واری است که جریان دارد. نگاه فیلم به جنگ، شکست‌های روانی و عاطفی را نشان می‌دهد.
مارون بغدادی نیز دو فیلم در این موضوع ساخت؛ «بیروت یا بیروت» (1975) و «حروب صغیرة: جنگ‌های کوچک» (1982). فیلم اول واکنش درونی بغدادی به ساختار طایفه‌ای و اجتماعی لبنان را نشان می‌دهد. در فیلم دوم «جنگ‌های کوچک»، بغدادی همین مسائل را به میدان جنگ داخلی لبنان منتقل می‌کند.

فیلم‌های پس از جنگ

از فیلم‌هایی که به پیامدهای پس از جنگ پرداختند، می‌توان به فیلم «قضیه 23: ماجرای ۲۳» به کارگردانی زیاد دویری (2017) اشاره کرد. داستان فیلم سال‌ها پس از جنگ اتفاق می‌افتد، اما برخی از نشانه‌های جنگ همچنان پابرجاست. در دفاعیات تونی، بحثی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه با فلسطینی‌ها در لبنان بهتر از خود لبنانی‌ها در کشورشان رفتار می‌شود. اما دادگاه به نفع فلسطینی حکم کرد، به‌ویژه که او رسماً با مؤسسه دولتی قرارداد داشت تا کارهایی که به او محول شده بود را انجام دهد.
این تنها یکی از حساب‌های باز سیاسی است که تا به امروز وضعیت سیاسی لبنان از آن‌ها پر است، اما این تنها موضوع نیست. به عنوان مثال، مسئله ربوده‌شدگان و مفقودین موضوع چندین فیلم بوده که به این زخم عمیق پرداخته‌اند. شاید گذر زمان این زخم را برای برخی دفن کرده باشد، اما افرادی که از غیبت اعضای خانواده‌شان رنج برده‌اند، هنوز آن‌ها را به یاد دارند و از این درد رنج می‌برند.
بهترین تصویری که از این موضوع ارائه شده، در فیلم «طرس... صعود به مرئی» ساخته غسان حلوانی (2019) آمده است. این فیلم مستندی است که به شکلی هنری و موضوعی، به‌صورت منحصر به‌ فردی در دیوار حافظه نقب می‌زند.

در اصل، این‌ها نمونه‌هایی از بسیاری از فیلم‌هایی هستند که جنگ داخلی لبنان را همراهی کرده‌اند و سپس آن را دنبال کرده یا چیزهای جدیدی از آن استنباط کرده‌اند و به وضعیت جدید کنونی رسیده‌اند، که خود نیز به نوبه خود فیلم‌های دیگری تولید خواهد کرد.