«منشور عمرانی ملک سلمان»؛ غنا بخشی به هویت های محلی معاصر

طرح ابتکاری «منشور عمرانی ملک سلمان» سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر (الشرق الاوسط)
طرح ابتکاری «منشور عمرانی ملک سلمان» سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر (الشرق الاوسط)
TT

«منشور عمرانی ملک سلمان»؛ غنا بخشی به هویت های محلی معاصر

طرح ابتکاری «منشور عمرانی ملک سلمان» سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر (الشرق الاوسط)
طرح ابتکاری «منشور عمرانی ملک سلمان» سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر (الشرق الاوسط)

سازمان هنرهای معماری و طراحی چهارشنبه (اول دسامبر) جزئیات «منشور عمرانی ملک سلمان» را اعلام کرد و گفت این طرح سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر و حفظ مولفه های فرهنگی منحصر به فرد سعودی در حوزه های عمرانی خواهد بود».
مراسم رونمایی از «منشور عمرانی ملک سلمان» در محله دیپلمات نشین ریاض با حضور مسئولان و کارشناسان و علاقمندان به حوزه طراحی و معماری و نمایش یک مستند کوتاه درباره تحولات اداری و سازندگی و توسعه اماکن دیدنی و معروف شهر ریاض در دوره ملک سلمان برگزار شد.
معاون وزیر فرهنگ در این مراسم گفت «ما به منظور قدردانی از ارزش ها و مبانی مورد توجه خادم حرمین شریفین در پروژه های عمرانی ریاض در دوره فرمانداری ریاض طرح «منشور عمرانی ملک سلمان» را راه اندازی کردیم. هویت معماری منحصر به فرد ریاض در آن دوران شکل گرفت و حالا این افتخار نصیب ما شده که مبانی و اصول هویت معماری آن دوره را در یک چارچوب علمی سیستماتیک به نام «منشور عمرانی ملک سلمان» بگنجانیم. این منشور پس از مطالعات و تحقیقات گسترده درباره ابعاد سبک معماری سلمانی و جنبه های فرهنگی و اجتماعی آن تنظیم شده و سرآغاز یک چشم انداز اصیل و منحصر به فرد برای تشکیل هویت معماری مناطق گوناگون سعودی با توجه به مولفه های بومی هر منطقه خواهد بود»
.
از سوی دیگر، دکتر سمیه السلیمان رییس اجرایی سازمان هنرهای معماری و طراحی گفت ««منشور عمرانی ملک سلمان» با الهام از سوابق درخشان ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین برای شکل دادن به هویت شهری و معماری شهر ریاض با توجه به ریشه ها و فرهنگ و هویت ملی تنظیم شده است. ملک سلمان در همه جای شهر ریاض حضور دارد و هویت اصیل فرهنگی در کنار تحول عظیم جاری در دوره خادم حرمین شریفین و ولیعهد دو مولفه اصلی معماری شهر ریاض است».

دکتر سمیه السلیمان توضیح داد «سازمان هنرهای معماری و طراحی طی تنظیم منشور عمرانی ملک سلمان درس های متعددی گرفتند و این منشور در قالب علمی باز تنظیم شد تا در غنای تولیدات فکری و عمرانی و عمق بخشیدن به گفتگوها و تجربه های گوناگون و هویت سازی بومی معاصر تحت پوشش منشور سهیم باشد اما در این میان توجه به تنوع جغرافیایی و آب و هوایی و آداب و رسوم و معماری در مناطق مختلف کشور حائز اهمیت است. ما این سند را ارایه می کنیم و این مسئولیت سنگین را به عهده می گیریم که مایه افتخار است. افتخار می کنیم که یک خط مشی ملی سیستماتیک را در قالب سند یکپارچه عمرانی و ارتقای کیفیت زندگی معرفی می کنیم و این سند یک مرجع برای همه نهادها و افرادی که در حوزه معماری سهم دارند خواهد بود تا از این طریق شاهد پروژه های عمرانی آینده محور در کشور باشیم».

یک نمایشگاه هنری هم درباره این منشور برای ۴ هفته در کاخ طویق برگزار می شود تا بازدیدکنندگان با سند چشم انداز ملک سلمان بن عبد العزیز در هنرهای معماری سنتی که در آثار و اماکن شهر ریاض بازتاب پیدا کرده آشنا شوند. ملک سلمان بن عبد العزیز نزدیک پنجاه سال فرماندار ریاض بود. مجموعه ای از اشیا و مدل های معماری منحصر به فرد در نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است. کاخ طویق در محله سفارتخانه ها از جمله همین آثار معماری دیدنی است.
تثبیت و معرفی و ابراز جنبه های فلسفی و سبک معماری سلمانی از جمله اهداف «منشور عمرانی ملک سلمان» است. در این نمایشگاه آثار متنوع و متعددی درباره چشم انداز جامع عمرانی الهام گرفته از دیدگاه ملک سلمان بن عبد العزیز درباره نماها و معماری موسسات عمومی در سبک های منحصر به فرد و زیبا به نمایش گذاشته می شود.

تعدادی از پروژه های معماری معروف که جوایز بین المللی و محلی دریافت کرده اند در نمایشگاه به چشم می خورد. یکی از اهداف برگزاری نمایشگاه معرفی ارزش ها و مبانی «منشور عمرانی ملک سلمان» برای معماران در جهت آشنایی با ارزش های فرهنگی اصیلی است که در شهر ریاض پا گرفته و به بقیه مناطق سعودی و جهان رسیدند.



قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
TT

قهوه سعودی، سنت تاریخی و محبوب‌ترین نوشیدنی رمضانی

قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)
قهوه سعودی پای ثابت سفره افطار در ماه رمضان (الشرق الاوسط)

بدون شک قهوه نمادی فرهنگی است که ریشه در خانه شهروندان سعودی دارد و پایه و اساس مهمان نوازی، سخاوت و گرمی آنهاست؛ چنان‌که برخی از شاعران قدیم در جزیرة العرب می‌گویند: «خانه ای که دله (ظرف قهوه) نداشته باشد، کسی آن را نمی‌شناسد».

طرز تهیه قهوه سعودی و طرز سرو آن در شعر «الارجوزه» توضیح داده شده‌است که زمان سرو آن را صبح زود با القدوع (ظرف میهمان نوازی خرما) بیان کرده‌است تا اینکه قهوه به یک ستون اساسی مهمان نوازی و استقبال از مهمان خوب تبدیل شد.

در ماه رمضان قهوه سعودی بانوی سفره رمضان است و حضور آن نشان دهنده تکریم مهمان و احترام به او است و حضور القدوع (ظرف‌های خرما) و قهوه در فرهنگ قهوه سعودی ارتباط تنگاتنگی دارد، زیرا آنها جدایی ناپذیر هستند.

از این منظر، مشاور قهوه سعودی و مربی طرح کارشناس قهوه، سلطان آل مریع، در مصاحبه با «الشرق الاوسط» توضیح داد: «فرهنگ لغت الجامع، کلمه «القدوع» را به «القدع» تعبیر کرده‌است که به معنای شکستن شدت گرسنگی است».

القهوة السعودية تحظى بأهمية كبيرة خلال شهر رمضان (الشرق الأوسط)

تهیه قهوه یکی از هنرهای آشپزی سعودی است و این هنر در مجامع فرهنگی بین‌المللی برای معرفی فرهنگ تهیه قهوه سعودی به اشتراک گذاشته شده‌است. خانه سعودی خالی از روش‌های تهیه این هنر و میراث نیست که یکی از گنجینه‌های فرهنگی پادشاهی سعودی به‌شمار می‌رود.

به گفته آل مریع، آیین‌های تهیه قهوه سعودی بسته به منطقه جغرافیایی در پادشاهی سعودی متفاوت است.قهوه سعودی به روش‌های مختلف برشته (رست قهوه) می‌شود؛ وقتی به منطقه عسیر به جنوب سعودی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ روشنی پیدا می‌کند.

وقتی به مناطق مرکزی پادشاهی می‌رویم، متوجه می‌شویم که قهوه هنگام برشته شدن رنگ متوسطی به خود می‌گیرد، در حالی که در شمال، قهوه بیشتر برشته شده‌است.

آل مریع توضیح داد که ماده اصلی قهوه سعودی روش برشته کردن آن است و تفاوت بسیار زیادی بین قهوه عربی و قهوه سعودی وجود دارد.

قهوه سعودی به دلیل دو عامل سعودی نامیده شد، اولین عامل این است که قهوه سعودی از دانه الخولانی سعودی شروع می‌شود که مختص پادشاهی سعودیاست و به ۳ روش رست مختلف، و ۵ روش برای تهیه قهوه سعودی با توجه به مناطق پادشاهی انجام می‌شود.

عامل دوم این است که قهوه سعودی تنها قهوه ای در جهان است که از برشته کردن تا پخت و پز و سپس سرو کردن، جلوی مهمان درست می‌شود. این چیزی است که ما در انواع دیگر قهوه سراسر جهان نمی‌بینیم، اگرچه این ارائه باید با اشعار و دیالوگ‌های ادبی آمیخته شود.

در سال ۲۰۲۲، وزارت فرهنگ ۲۰ مقاله تحقیقاتی در زمینه قهوه سعودی ارائه شده توسط محققان داخلی و بین‌المللی را تأیید کرد.

این تحقیقات در مورد قهوه سعودی با هدف غنی سازی ۳ عامل اصلی است: حمایت وزارتخانه از قهوه در شبه جزیره العرب، بررسی دانش، مهارت‌ها و سنت‌های اجتماعی و توسعه محتوای محلی در قهوه سعودی.

وزارت فرهنگ بر اصل تجلیل از این فرهنگ متمرکز شده و اداره هنرهای آشپزی به نمایندگی از وزارت فرهنگ، دستور پخت غذاها را از مناطق مختلف پادشاهی زیر نظر دارد و به مردان و زنان جوان سعودی واجدالشرایط مدرک «کارشناس قهوه سعودی» اعطا می‌کند.