«منشور عمرانی ملک سلمان»؛ غنا بخشی به هویت های محلی معاصر

طرح ابتکاری «منشور عمرانی ملک سلمان» سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر (الشرق الاوسط)
طرح ابتکاری «منشور عمرانی ملک سلمان» سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر (الشرق الاوسط)
TT

«منشور عمرانی ملک سلمان»؛ غنا بخشی به هویت های محلی معاصر

طرح ابتکاری «منشور عمرانی ملک سلمان» سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر (الشرق الاوسط)
طرح ابتکاری «منشور عمرانی ملک سلمان» سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر (الشرق الاوسط)

سازمان هنرهای معماری و طراحی چهارشنبه (اول دسامبر) جزئیات «منشور عمرانی ملک سلمان» را اعلام کرد و گفت این طرح سرآغاز عصر نوین نوآوری و چشم اندازهای گسترده برای نوآوری های بیشتر و حفظ مولفه های فرهنگی منحصر به فرد سعودی در حوزه های عمرانی خواهد بود».
مراسم رونمایی از «منشور عمرانی ملک سلمان» در محله دیپلمات نشین ریاض با حضور مسئولان و کارشناسان و علاقمندان به حوزه طراحی و معماری و نمایش یک مستند کوتاه درباره تحولات اداری و سازندگی و توسعه اماکن دیدنی و معروف شهر ریاض در دوره ملک سلمان برگزار شد.
معاون وزیر فرهنگ در این مراسم گفت «ما به منظور قدردانی از ارزش ها و مبانی مورد توجه خادم حرمین شریفین در پروژه های عمرانی ریاض در دوره فرمانداری ریاض طرح «منشور عمرانی ملک سلمان» را راه اندازی کردیم. هویت معماری منحصر به فرد ریاض در آن دوران شکل گرفت و حالا این افتخار نصیب ما شده که مبانی و اصول هویت معماری آن دوره را در یک چارچوب علمی سیستماتیک به نام «منشور عمرانی ملک سلمان» بگنجانیم. این منشور پس از مطالعات و تحقیقات گسترده درباره ابعاد سبک معماری سلمانی و جنبه های فرهنگی و اجتماعی آن تنظیم شده و سرآغاز یک چشم انداز اصیل و منحصر به فرد برای تشکیل هویت معماری مناطق گوناگون سعودی با توجه به مولفه های بومی هر منطقه خواهد بود»
.
از سوی دیگر، دکتر سمیه السلیمان رییس اجرایی سازمان هنرهای معماری و طراحی گفت ««منشور عمرانی ملک سلمان» با الهام از سوابق درخشان ملک سلمان بن عبد العزیز خادم حرمین شریفین برای شکل دادن به هویت شهری و معماری شهر ریاض با توجه به ریشه ها و فرهنگ و هویت ملی تنظیم شده است. ملک سلمان در همه جای شهر ریاض حضور دارد و هویت اصیل فرهنگی در کنار تحول عظیم جاری در دوره خادم حرمین شریفین و ولیعهد دو مولفه اصلی معماری شهر ریاض است».

دکتر سمیه السلیمان توضیح داد «سازمان هنرهای معماری و طراحی طی تنظیم منشور عمرانی ملک سلمان درس های متعددی گرفتند و این منشور در قالب علمی باز تنظیم شد تا در غنای تولیدات فکری و عمرانی و عمق بخشیدن به گفتگوها و تجربه های گوناگون و هویت سازی بومی معاصر تحت پوشش منشور سهیم باشد اما در این میان توجه به تنوع جغرافیایی و آب و هوایی و آداب و رسوم و معماری در مناطق مختلف کشور حائز اهمیت است. ما این سند را ارایه می کنیم و این مسئولیت سنگین را به عهده می گیریم که مایه افتخار است. افتخار می کنیم که یک خط مشی ملی سیستماتیک را در قالب سند یکپارچه عمرانی و ارتقای کیفیت زندگی معرفی می کنیم و این سند یک مرجع برای همه نهادها و افرادی که در حوزه معماری سهم دارند خواهد بود تا از این طریق شاهد پروژه های عمرانی آینده محور در کشور باشیم».

یک نمایشگاه هنری هم درباره این منشور برای ۴ هفته در کاخ طویق برگزار می شود تا بازدیدکنندگان با سند چشم انداز ملک سلمان بن عبد العزیز در هنرهای معماری سنتی که در آثار و اماکن شهر ریاض بازتاب پیدا کرده آشنا شوند. ملک سلمان بن عبد العزیز نزدیک پنجاه سال فرماندار ریاض بود. مجموعه ای از اشیا و مدل های معماری منحصر به فرد در نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است. کاخ طویق در محله سفارتخانه ها از جمله همین آثار معماری دیدنی است.
تثبیت و معرفی و ابراز جنبه های فلسفی و سبک معماری سلمانی از جمله اهداف «منشور عمرانی ملک سلمان» است. در این نمایشگاه آثار متنوع و متعددی درباره چشم انداز جامع عمرانی الهام گرفته از دیدگاه ملک سلمان بن عبد العزیز درباره نماها و معماری موسسات عمومی در سبک های منحصر به فرد و زیبا به نمایش گذاشته می شود.

تعدادی از پروژه های معماری معروف که جوایز بین المللی و محلی دریافت کرده اند در نمایشگاه به چشم می خورد. یکی از اهداف برگزاری نمایشگاه معرفی ارزش ها و مبانی «منشور عمرانی ملک سلمان» برای معماران در جهت آشنایی با ارزش های فرهنگی اصیلی است که در شهر ریاض پا گرفته و به بقیه مناطق سعودی و جهان رسیدند.



چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
TT

چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)

بلافاصله پس از پخش اولین قسمت از سریال مصری «الحشاشین» در ماه رمضان از تعدادی از شبکه‌های مصری و عربی، فعالان و چهره‌های رسانه‌ای وابسته به «اخوان المسلمین» کمپین «انتقاد شدید» را علیه این سریال به راه انداختند.
این سریال الهام گرفته از تاریخچه گروه حَشّاشین (باطنی‌ها) است که در قرون وسطی بین سال‌های ۱۰۹۰ تا ۱۲۷۵ پس از میلاد مسیح زندگی می‌کردند. بنیان‌گذار آن شخصی به نام حسن صباح بود. سؤالاتی در مورد دلایل حمله اخوانی‌ها نسبت به این سریال مطرح شده‌است.
فعالان شبکه‌های اجتماعی و متخصصان مسائل سازمان‌های «اسلام سیاسی» معتقدند کارزار حمله اخوان به دلیل «آگاه شدن افراد وابسته به این گروه یا کسانی که با آن همدردی می‌کنند از شباهت‌های بین دو گروه و حساسیت شدید آنها نسبت به هرگونه تلاش برای افشای استثمار دین برای اهداف سیاسی است».
سریال الحشاشین با بازی تعدادی از بازیگران مصری و عرب به پیشگامی هنرمند مصری کریم عبدالعزیز است. این اثر به نویسندگی عبدالرحیم کمال، کارگردانی پیتر میمی و تهیه کنندگی شرکت «المتحده» در حال پخش است.
فیلمبرداری این سریال دو سال به طول انجامید و قرار بود در ماه رمضان سال گذشته نمایش داده شود اما با توجه به گفته‌های قبلی سازندگان، به دلیل فیلمبرداری صحنه‌هایی از این سریال در مالتا و قزاقستان، نمایش به تعویق افتاد.
این سریال داستان حسن الصباح، بنیانگذار گروه حشاشین، خطرناک‌ترین جنبش زیرزمینی و مرگبارترین گروه مخفی در قرن یازدهم میلادی به عنوان بخشی از فرقه نزاریه را روایت می‌کند.
فعالان و متخصصان رسانه ای طرفدار اخوان المسلمین کمپین شدیدی را برای حمله به سریال و سازندگان آن راه اندازی کردند.
کمپین حمله جنبه‌های مختلفی داشت که برخی از آنها مستقیماً از توصیف سریال به‌عنوان «طرح تاریخی اخوان و تشبیه آن‌ها به گروه حشاشین» انتقاد کردند. در حالی که برخی دیگر مسیر هنری مرتبط با «تلاش برای نقد زبان به کار رفته در اثر و هزینه مالی آن» را در پیش گرفت.

یکی از سکانس های «الحشاشین» (شرکت فیلمساز)

روزنامه‌نگار وابسته به اخوان، محمد ناصر، پست‌ها، پیوندها و ویدئوهایی در انتقاد از این سریال منتشر کرد. او در یکی از آنها در حساب کاربری خود در سایت «ایکس» نوشت: «بهتر بود سریال به دلیل هزینه‌های زیاد تولید نمی‌شد».
از سوی دیگر، اسامه جاویش، روزنامه‌نگار طرفدار اخوان المسلمین، یک پست وبلاگی در «X» منتشر کرد که در آن سعی داشت سریال را به سخره بگیرد. او نوشت: «فوری... پخش تازه‌ترین قسمت حشاشین... معلوم شد اخوانی‌ها هیولا هستند».
با این حال، بسیاری از نظرات در مورد آن پست، انتقادات شدیدی را متوجه جاویش کرد و گفتند که او «به شباهت بین اخوان و حشاشین اعتراف کرده‌است».
به نوبه خود، سامی کمال الدین، روزنامه‌نگار وابسته به «اخوان»، تلاش کرد برای پرهیز از مسیر سیاسی، استفاده از نقد هنری برای حمله به سریال، آن را «سریال کارتونی» توصیف کرد. او گفت که اپیزودهایی که نمایش داده شد «فقر هنری آشکاری داشتند».
از سوی دیگر، وبلاگ نویسان به انتقاد اخوان از سریال حمله کردند و این حمله را به شباهت دو گروهی که این درام فاش می‌کند نسبت دادند.
اکانتی به نام «نادر الشریف» در «X» نوشت: «حسن الصباح، بنیانگذار حشاشین، و حسن البنا، مؤسس اخوان، دو روی یک سکه هستند و همه انتقادات به این سریال، منشأ و شیوه‌های حشاشین را افشا می‌کند که هیچ تفاوتی با شیوه‌های اخوان ندارد».
برخی از بلاگرها از سبک «کمیک» برای تمسخر خشم اخوان علیه سریال استفاده کردند.

احمد بان، نویسنده و پژوهشگر متخصص در امور سازمان‌های افراطی نیز به نوبه خود اظهار کرد که حمله اخوان به سریال «حشاشین» را می‌توان در چارچوب این دانست که اعضای اخوان این سریال را به عنوان یک «طرح سیاسی و فکری علیه خود» می‌بینند.
او به الشرق الاوسط توضیح داد: «بسیاری از گروه‌ها مانند اخوان نسبت به هرگونه تلاش برای انتقاد، بسیار حساس هستند».
وی افزود که «با وجود تفاوت در زمینه‌های تاریخی، بین گروه اخوان و حشاشین شباهت وجود دارد، نه تطابق».
او افزود: اعتماد مطلق در درون حشاشین بسیار خطرناک تر از درون اخوان است، اما استفاده از مذهب در سیاست موضوعی است که هر دو گروه مشترک هستند.
او توضیح داد که تمرکز سریال بر نقد این ایده ممکن است یکی از دلایلی بوده باشد که احساسات پیروان گروه‌هایی را که وجودشان به استفاده از دین در سیاست وابسته است جریحه‌دار کند.
به نوبه خود، محقق متخصص در سازمان‌های افراطی، منیر ادیب، نیز گفت که مناطق مشترک زیادی بین «اخوان» و «حشاشین» وجود دارد؛ آن گروه به عنوان گروهی است که به بهانه جهاد از جنگ و از دین برای خدمت به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کرد.
ادیب به الشرق الاوسط گفت که حسن البنا با الهام از حسن صباح ایده ساخت گروه را بر اساس وفاداری مطلق پیروان به رهبر گروه ایجاد کرد؛ در هر دو گروه، این بیعت مبتنی بر «سمع، اطاعت و اعتماد کورکورانه از جانب وفاداران به رهبر گروه» است.