«جده مرکزی»؛ پروژه توسعه ای برجسته در سند چشم انداز ۲۰۳۰ سعودی

در کورنیش ساحلی دریای سرخ و اراضی دولتی و واحد سابق آب شیرین کن قرار دارد


 
پروژه «جده مرکزی» منجر به موج توسعه ای پویا شده و جده را در فهرست صد شهر برتر جهان قرار می دهد (الشرق الاوسط)
  پروژه «جده مرکزی» منجر به موج توسعه ای پویا شده و جده را در فهرست صد شهر برتر جهان قرار می دهد (الشرق الاوسط)
TT

«جده مرکزی»؛ پروژه توسعه ای برجسته در سند چشم انداز ۲۰۳۰ سعودی


 
پروژه «جده مرکزی» منجر به موج توسعه ای پویا شده و جده را در فهرست صد شهر برتر جهان قرار می دهد (الشرق الاوسط)
  پروژه «جده مرکزی» منجر به موج توسعه ای پویا شده و جده را در فهرست صد شهر برتر جهان قرار می دهد (الشرق الاوسط)

شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد سعودی شنبه (۱۸ دسامبر) ویژگی های اصلی و طرح کلی پروژه «جده مرکزی» را اعلام کرد که به عنوان یکی از طرح های توسعه ای برجسته در سند چشم انداز ۲۰۳۰ مطرح می شود. دست اندرکاران طرح مزبور می خواهند با توسعه منطقه رو به دریای کورنیش جده آن را به یک قطب پویا و با نشاط گردشگری و منطقه مسکونی و تجاری تبدیل کنند و با ایجاد این فضای جذب در توسعه استان جده و اجرای اهداف مد نظر بکوشند تا اینکه این شهر یکی از صد شهر برتر جهان شود.
-موقعیت جغرافیایی
این پروژه در منطقه رو به دریای کورنیش جده نزدیک محله اندلس آبنمای ملک فهد اجرا می شود. فواره ملک فهد بر روی دریای سرخ در غرب جده نصب شده است. «جده مرکزی» احتمالا در اراضی که قبلا تاسیسات دولتی و واحد سابق آب شیرین کن قرار داشته ساخته می شود. واحد آب شیرین کن مزبور با سابقه ۵۰ ساله تعطیل شد و آلودگی هوای ناشی از فعالیت این واحد از ۱۹۹۰ به این سو دو سال پیش متوقف گردید. واحد جدید آب شیرین کن جده با اسمز معکوس کار می کند و مقرون به صرفه تر و از نظر پایداری زیست محیطی بسیار کارآمد و ایده آل است.
دولت با توجه به سند چشم انداز ۲۰۳۰ برنامه افزایش ظرفیت پذیرش گردشگری تا بیش از ۳۰ میلیون حاجی و عمره گذار و توسعه همه جانبه جده را اجرا می کند. 
طرح های توسعه ای دولت بستر مناسب تفریحی و آسایش و رفاه برای حجاج و عمره گذاران و گردشگران در این شهر ساحلی فراهم می سازد.
«جده مرکزی» تاسیسات و مجموعه های متنوع و نوین با استانداردهای جهانی و تکنولوژی های به روز دنیا فراهم می کند و این منطقه به یک «قطب هوشمند» مبتنی بر فناوری های خلاقانه تبدیل خواهد شد و در آن فناوری های برتر پایداری از جمله انرژی های تجدید پذیر مورد استفاده قرار می گیرد.

-جذب گردشگر
این پروژه با توسعه و احداث تاسیسات مهم و اصلی در کورنیش جده موجب جذب گردشگر از مناطق مختلف جهان می شود. ساکنان جده هم از این تجربه بهره مند خواهند شد. در این محوطه موزه های گوناگون و مراکز فرهنگی و اجتماعی و پارک و شهربازی و باشگاه های ورزشی و فعالیت های دریایی و منطقه ساحلی و یک اسکله قایقرانی و کشتی های تفریحی و محوطه مرکزی برای کسب و کارهای خلاقانه و مهمانسرا و هتل و استراحتگاه های ساحلی جذاب تاسیس خواهد شد.
پروژه جده مرکزی با توجه به هدف توسعه تاسیسات گردشگری مد نظر در سند چشم انداز ۲۰۳۰ و با استانداردهای بین المللی و زمینه های سرمایه گذاری برای رشد بخش خصوصی و جذب گردشگر و افزایش توسعه حوزه توریسم و هتلداری و گردشگری اجرا می شود.
توسعه و رشد شهر جده از جمله اهداف این پروژه است که جده را در فهرست صد شهر برتر جهان جای خواهد داد و منجر به توسعه و رونق یک منطقه مهم و استراتژیک به عنوان مکان گردشگری و تفریح و استراحت و خرید می شود. بدین ترتیب جده یک قطب منحصر به فرد برای تمام رده های سنی و گردشگران و ساکنان جده خواهد بود.
-پیشینه جده
شهر جده حدود ۳ هزار سال پیش توسط گروهی از ماهیگیران ساخته شد که پس از پایان ماهیگیری در منطقه اقامت می کردند. قبیله قضاعه بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سال پیش به جده مهاجرت کردند و ساکن منطقه شدند و در آنجا اسم و رسم پیدا کردند و اسم جده بن جرم بن ریان بن حلوان بن عمران بن إسحاق بن قضاعه از اعضای این قبیله را روی شهر جده گذاشتند. جد نهم آنها به پیامبر نسبت داده می شود.
همچنین گفته می شود که اسم این شهر را با توجه به مناطق ساحلی متعددش جده گذاشتند اما مکتب فکری احتمال می دهد که اسم جده از جده (مادربزرگ مادری) گرفته شده و این شاید گواه فرضیه ای باشد که قبر حوا در شهر جده است.
شهر جده در ساحل غربی سعودی در منتصف ساحل در سرخ واقع شده و به عروس دریای سرخ شهرت داشته و بیشترین ساحل را در این دریا دارد. جده از جمله شهرهای اصلی سعودی و دریچه تجارت و داد و ستد خارجی کشور بوده و به همین دلیل اهمیت ویژه ای در حوزه تجارت بین المللی و داد و ستد با بازارهای خارجی دارد. این شهر از قدیم دروازه سعودی به روی جهان و دستخوش تحول بزرگ صنعتی و توسعه تجاری و خدماتی بوده است و به عنوان یک شهر جذاب کسب و کار نقش آفرینی کرده و به قطب مهم مالی و کسب و کار تبدیل شد.
جده در حوزه توریسم هم اهمیت ویژه دارد و تاسیسات گردشگری پیشرفته و مدرن مثل هتل و آپارتمان های لوکس مبله و استراحتگاه های گوناگون و رستوران های بین المللی و مجموعه های تفریحی و موزه های آثار تاریخی و باستانی و جاذبه های تاریخی را در خود جای داده است.
-مرکز تجاری
شهر جده بیش از ۳۲۰ مرکز خرید و بازار دارد که معادل بیش از ۲۱ درصد کل بازارها و مراکز خرید سعودی است. جده به شهر تندیس ها معروف است چون ۳۶۰ تندیس زیبا ساخت تندیس سازان معروف جهان را در خود جای داده.
جده دروازه حرمین شریفین است و حجاج و عمره گذاران در ابتدای ورود به سعودی به جده می روند و از آنجا راهی اماکن مقدس مکه و مدینه می شوند. ترافیک سالانه فرودگاه بین المللی ملک عبد العزیز حدود ۵ میلیون نفر است که برای عمره و تمتع و کسب و کار و گردشگری و تفریح به جده سفر می کنند.



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»