حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است

بارزانی: کردستان به زودی به یک صادرکننده مهم انرژی تبدیل خواهد شد

  حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است
TT

حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است

  حمله بالستیک ایران به اربیل؛ پای تامین گاز اروپا در میان است

مسرور بارزانی، نخست وزیر کردستان اعلام کرد که اقلیم کردستان شمال عراق به زودی به یک منبع مهم انرژی و صادرکننده گاز به اروپا تبدیل خواهد شد، در این میان، مقامات عراقی و ترک گزارش دادند که مشارکت اسرائیل در طرح انتقال گاز کردستان عراق دلیل اصلی حمله موشکی ایران به اربیل بوده است. 
مسرور بارزانی روز دوشنبه گفت که اقلیم کردستان شمال عراق این ظرفیت را دارد که حداقل بخشی از کمبود انرژی در اروپا را جبران کند.
به گزارش رویترز، وی در سخنرانی اش در کنفرانس انرژی که در دبی برگزار شده است گفت: اقلیم کردستان می تواند بخشی از کمبود انرژی را دست کم در اروپا جبران کند.
وی افزود: اقلیم کردستان به زودی صادرکننده مهم انرژی می شود و به تامین تقاضای جهانی کمک خواهد کرد و به زودی در آینده نزدیک نیز به ترکیه انرژی صادر خواهد کرد.
نخست وزیر کردستان عراق ادامه داد: اطمینان دارم که کردستان به زودی به منبع مهم انرژی برای تقاضای روزافزون جهان تبدیل خواهد شد. ما در آینده نزدیک به صادر کننده گاز به دیگر بخش‌های عراق، ترکیه و اروپا تبدیل خواهیم شد.
مقامات عراقی و ترکیه ای نیز به رویترز گزارش دادند حمله موشکی از سوی ایران به اربیل در روزهای اخیر با هدف ممانعت از مذاکرات برای انتقال گاز به اروپا صورت گرفته است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی به این موضوع پرداخته و می‌گوید هدف واقعی حملات موشکی سپاه به اربیل صدور هشداری جدی به بازیگران منطقه‌ای است که به آنها نشان دهد تهران اجازه نخواهد داد یک رقیب جدید برای بازار انرژی و گاز ایران در منطقه پدید آید.
این خبرگزاری در ادامه می‌نویسد: حمله موشکی ۱۳ مارس سپاه پاسداران اقدامی نادر از سوی ایران بود که سپاه پاسداران به صورت علنی مسئولیت آن‌را بر عهده گرفت. این نهاد نظامی در ایران تاکید کرد که این حمله به یک مرکز استراتژیک اسرائيل در اربیل صورت گرفته و اقدامی تلافی‌جویانه بود.
با این حال بسیاری از ناظران از نوع انتخاب ایران سردرگم بودند. ۱۲ موشک به ویلای یک تاجر کرد که در بخش انرژی در منطقه اقلیم خودمختار کردستان مشغول به فعالیت است برخورد کرد. خبرگزاری رویترز به نقل از مقام‌های ترکیه‌ای و عراقی که نخواستند نامشان فاش شود گزارش داده که از نظر بغداد و آنکارا هدف این حمله پیامی چندجانبه به متحدان آمریکا در منطقه بوده است. اما یکی از محرک‌های اصلی این اقدام طرحی است که بنا دارد از مسیر ترکیه و با دخالت اسرائيل گاز منطقه اقلیم کردستان عراق را به اروپا برساند.
مقام ترکیه‌ای تایید کردند که اخیرا مذاکراتی با حضور مقام‌های آمریکایی و اسرائيلی برای تامین گاز طبیعی اروپا از عراق و ترکیه صورت گرفته است. اما این منابع اشاره‌ای نکردند که این گفت و گوها کجا صورت گرفته است.
یک مقام امنیتی عراق که از این طرح‌ها مطلع بود نیز به خبرگزاری رویترز گفته، کریم برزنجی، تاجر کرد که ویلای او اخیرا مورد اصابت موشک‌های ایران قرار گرفته برای توسعه خط لوله صادرات گاز تلاش می‌کرده است.
مقام‌های عراقی و ترکیه‌ای که با رویترز صحبت کردند جزئيات خاصی در خصوص طرح پمپاژ از کردستان عراق به ترکیه ارائه ندادند و همچنین نگفتند که چه مدت طول می‌کشد تا این پروژه عملی شود. همچنین این منابع اشاره به نقش و جایگاه اسرائيل در این پروژه نکردند.
یکی از مقام‌های ترکیه‌ای در همین رابطه به رویترز می‌گوید: «زمان حمله در اربیل بسیار جالب است. به نظر می‌رسد این حمله بیشتر به صادرات انرژی شمال عراق و همکاری احتمالی که اسرائيل هم در آن حضور دارد مربوط بوده است». این مقام عالی رتبه در ادامه می‌افزاید: «مذاکراتی برای صادرات گاز طبیعی شمال عراق انجام شد و ما می‌دانیم که عراق، آمریکا و اسرائيل در این روند مشارکت داشتند. ترکیه هم از این امر حمایت می‌کند».
در همین زمینه یک مقام امنیتی عراق نیز می‌گوید که دست‌کم دو جلسه برای بررسی موضوع با متخصصان انرژی آمریکایی و اسرائيلی در ویلای برزنجی برگزار شده است. همچنین یک مقام دولت عراق و یک دیپلمات غربی نیز گفته که برزنجی به عنوان میزبان مقام‌های و بازرگانان خارجی شناخته می‌شود و میهمانان اسرائيلی هم به ویلای او رفت و آمد داشته‌اند.
همچنین این منبع عراقی گفته که شرکت متعلق به برزنجی در تلاش است تا روند احداث خط لوله صادرات گاز را تسریع بخشد. اقدامی که چندان خوشایند تهران نبوده و جمهوری اسلامی تصمیم گرفته با پرتاب موشک به تمام بازیگران منطقه‌ای در این خصوص هشدار دهد که اجازه نخواهد داد رقیبی تازه در بازار تامین انرژی پدید آید؛ به ویژه فرآیندی که با نقش آفرینی اسرائيل شکل بگیرد.
رویترز می‌گوید برخلاف آنچه در رسانه‌ها اعلام شده، حمله موشکی سپاه به اربیل ربطی به پایگاه نظامی اسرائيل نداشته و ایران با حمله به ویلای یک تاجر کرد که تلاش داشته با همراهی اسرائيل پروژه انتقال گاز عراق به ترکیه و اروپا را پیش ببرد، پیامی آشکار به همه طرفین فرستاده است.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»