فضای آکنده از تشنج در کنگره از «شیدایی» بایدن برای احیای برجام

۳ سناتور آمریکایی در گفت‌وگو با «الشرق الاوسط» بر ضرورت ابقای «سپاه» در فهرست تروریسم تأکید کردند

فضای آکنده از تشنج در کنگره از «شیدایی» بایدن برای احیای برجام
TT

فضای آکنده از تشنج در کنگره از «شیدایی» بایدن برای احیای برجام

فضای آکنده از تشنج در کنگره از «شیدایی» بایدن برای احیای برجام

در حالی که دولت آمریکا به تلاش‌های خود برای احیای توافق هسته ای با ایران ادامه می‌دهد، صداهای انتقادی از این تلاش‌ها در کنگره در حال افزایش است. در این میان، قانونگذاران دربارهٔ «فقدان شفافیت» و «شیدایی رئیس‌جمهور آمریکا برای بازگشت به توافق» صحبت کردند. اگرچه راب مالی فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در پرونده ایران، جلسات توجیهی محرمانه با اعضای کنگره انجام داد که آخرین آنها دیروز در مجلس نمایندگان بود و جو عمومی در کاخ کنگره آمریکا یا ساختمان کاپیتول مملو از پیش‌بینی نتیجه مذاکرات وین به نظر می‌رسید.
تد کروز سناتور جمهوری‌خواه به «الشرق الاوسط» گفت: «آنچه که از دولت بایدن دیدم این بود که می‌خواهد تمام امتیازات لازم را بدهد».
او معتقد است که «ضعف بایدن و نزدیکی او به تهران و اصرار ایدئولوژیک او برای ارسال صدها میلیارد دلار به رژیم متعصبی که خواستار مرگ آمریکایی‌ها است، مطلقاً منطقی نیست».
به سهم خود؛ سناتور مارکو روبیو جمهوری‌خواه ارشد کمیته اطلاعات گفت که «دولت چنان وسواس زیادی برای دستیابی به توافق دارد که باعث ایجاد شکاف در تیم مذاکره کننده آمریکایی شده‌است».
اشاره او به استعفای پی در پی تیم مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات وین است که آخرین آن خبر خروج ند شاپیرو یکی از مذاکره کنندگان، تیم مذاکره کننده به ریاست راب مالی بود.
وی در پاسخ به سؤال «الشرق الاوسط» مبنی بر اصرار دولت فعلی بر پیشبرد مذاکرات، گفت: «من فکر می‌کنم بخشی از دلیل این است که افرادی که در دولت اوباما بودند، این توافق را یکی از دستاوردهای بزرگ خود می‌دانستند که می‌خواهند آن را بازگردانند.
صادقانه بگویم، این یک پیام خطرناک از سوی دولت است که اگر شما دشمن آمریکا هستید، ما با شما معامله خواهیم کرد. اگر شما یک متحد یا یک شریک استراتژیک هستید، ما برعکس عمل خواهیم کرد. این یک پیام بسیار خطرناک است».

* حمایت از تروریسم

روبیو از پیوند دادن پرونده توافق هسته ای با ایران به فعالیت‌های این کشور در حمایت از تروریسم در منطقه انتقاد کرد.
او با اشاره به اینکه تمام کاری که توافق انجام می‌دهد متوقف کردن غنی سازی اورانیوم است، گفت: «تمام توافقی که با آن سر و کار دارد، توقف غنی‌سازی است، کاری که ایرانی‌ها می‌دانند چگونه انجام دهند. آنها نحوه فعال سازی را فراموش نکرده‌اند».
وی اظهار کرد که «این توافق توسعه برنامه موشکی آنها را متوقف نخواهد کرد. حمایت آنها از تروریسم را متوقف نخواهد کرد. مسلح شدن آنها را مانع نمی‌شود. و در مقطعی در آینده، اگر بخواهند به غنی سازی برگردند، تجهیزات و دانش لازم را دارند. آنها همچنین میلیاردها میلیارد دلار خواهند داشت که برای توسعه قابلیت‌های متعارف و برنامه‌های موشکی کوتاه و بلند خود سرمایه‌گذاری خواهند کرد».

سناتور تد کروز ضمن تأیید این اظهارات به «الشرق الاوسط» گفت که «هر توافقی که حاصل شود با مسئولیت رئیس‌جمهور است و ضعف، اطمینان بخشی و تسهیل تروریسم همه چیزهایی است که در سیاست دولت بایدن دیده‌ایم».
او هشدار داد که «در صورت دستیابی به توافق، دولت بایدن در خط مقدم دولت‌های حامی تروریسم قرار خواهد گرفت. میلیاردها دلاری که کاخ سفید تسهیل کرد برای کشتن آمریکایی‌ها و متحدان ما استفاده خواهد شد».
کروز از اتکای دولت بایدن به روسیه به عنوان میانجی فعلی در انجام مذاکرات انتقاد کرد و گفت: «دولت بایدن از روسیه و پوتین می‌خواهد که برای رسیدن به این توافق با ایران کمک کنند. روسیه دشمن ماست. ایران دشمن ماست؛ بنابراین دو دشمن ما در یک مورد مذاکره و توافق می‌کنند: آسیب رساندن به ایالات متحده. اعتماد بایدن به پوتین در حال حاضر نابجاست».
روبیو و کروز به حملات اخیر حوثی‌ها با حمایت ایران علیه سعودی اشاره کردند. روبیو گفت: «سعودی هر روز با سلاح‌هایی که ایران در اختیار حوثی‌ها قرار می‌دهد، هدف قرار می‌گیرد و فکر می‌کنم کشورهایی مانند سعودی و دیگر کشورهای منطقه از اینکه تهران پول بیشتری دریافت می‌کند و آن را برای حملاتی از این دست اختصاص می‌دهد، ناراحت هستند».
روبیو خواست که دولت آمریکا باید ایران را تحت فشار بگذارد تا «حمایت خود از تروریسم، کشتار مردم در سراسر جهان و استفاده از نیروهای نیابتی خود برای کشتن آمریکایی‌ها در خاورمیانه را متوقف کند».
روبیو هشدار داد: «این جایگزین کاری است که دولت در حال حاضر انجام می‌دهد، حتی اگر تهران این کار را انجام ندهد. ما باید با آن مقابله کنیم. اما توافق فعلی رفتار آنها را تغییر نخواهد داد. به احتمال زیاد منجر به تعلیق غنی سازی می‌شود، اما روش‌های غنی سازی را بسیار می‌دانند و این از بین نمی‌رود. یک روز در آینده، زمانی که آنها تصمیم بگیرند که سلاح هسته ای می‌خواهند، توانایی ساخت آن سلاح را خواهند داشت، مدل آن وجود دارد و تنها چیزی که وجود دارد، چند ماه فعالیت غنی سازی است».

* محافظه کاری دموکرات‌ها

با وجود ملاحظات دموکرات‌ها در مورد انتقاد علنی از تلاش‌های دولت برای دستیابی به توافق، نارضایتی آنها از این موضوع آشکار بود.
باب منندز ئیس کمیته روابط خارجی سنا، سعی کرد از انتقاد مستقیم بایدن اجتناب کند و به «الشرق الاوسط» گفت: «ما در تلاشیم تا بفهمیم دولت در مسیر مذاکره در کجا قرار دارد، اما هنوز توافقی حاصل نشده‌است…».
اما چیزی که منندز را متوقف کرد، اشاره به حذف سپاه پاسداران از لیست تروریستی بود و لحن او به شدت تغییر کرد و گفت: «من نمی‌دانم که حذف (سپاه پاسداران) از لیست‌های تروریستی بخشی از توافق باشد. اما به نظر من حتی در نظر گرفتن این موضوع مشکل ساز است؛ زیرا من شک ندارم که (سپاه پاسداران) یک سازمان تروریستی است و باید در لیست‌های تروریستی باقی بماند».
سخنان کروز تندتر بود و گفت: «واضح است که (سپاه) یک سازمان تروریستی است. او مرتکب اقدامات تروریستی شده و به انجام آن ادامه می‌دهد. هرگونه تلاش برای حذف آن از لیست تروریسم ساده لوحانه، بدبختانه و فریبنده است».
وی سپس به ارتباط سپاه پاسداران با پرونده حوثی‌ها اشاره کرد و گفت: «همچنین مشخص است که حوثی‌ها تروریست هستند. آنها برای مدت طولانی تروریست هستند. آنها در اقدامات تروریستی وحشیانه شرکت داشتند. دولت وقتی به سخنان حوثی‌ها گوش داد و آنها را از فهرست‌های تروریستی حذف کرد، مرتکب اشتباه بزرگی شد و همچنان در تلاش برای بازگشت به توافق فاجعه‌بار هسته‌ای همان اشتباه را انجام می‌دهد».
در همین زمینه، روبیو گفت: «(سپاه پاسداران) در صدر فهرست تروریسم در سطح جهانی قرار دارد و دولت آمریکا در حال بررسی انواع امتیازاتی است که می‌تواند به ایران بدهد که متأسفانه امتیازات خطرناکی است و با هدف ما ناسازگار است».

* تلاش‌های کنگره

با وجود این مخالفت روزانه، مخالفان می‌ترسند که دولت، کنگره را دور بزند و در صورت دستیابی به توافق با تهران به دنبال تأیید آن نخواهند بود. همانطوری که دولت اوباما این کار را کرد، اما کروز قول داد از هر ابزاری که در اختیار دارد برای منحرف کردن دستور کار دولت استفاده کند.
وی گفت: «تلاش‌های مخالفان علیه توافق هسته‌ای در دوره اوباما به منصه ظهور رسید. من اکنون در خط مقدم تلاش‌های مخالفان علیه توافق هسته ای بدتر در دوران بایدن هستم. دستیابی رژیم آخوندها به سلاح هسته ای تهدیدی بزرگ برای امنیت ملی ما و امنیت متحدان ماست».



طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
TT

طرح مشترک تل‌آویو و تیم ترامپ برای سرنگونی نظام ایران

رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)
رئیس‌جمهور منتخب دونالد ترامپ در جلسه‌ای با اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان (آسوشیتدپرس)

در حالی که جامعه جهانی منتظر است رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد ترامپ، در تاریخ ۲۰ ژانویه وارد کاخ سفید شود و گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه برخورد او با مسائل جهانی زیاد است، گزارش‌هایی در تل‌آویو منتشر شده که نشان می‌دهد طی ماه‌های گذشته، چندین طرح توسط اعضای تیم ترامپ، با مشارکت مقامات اسرائیلی، آماده شده است. یکی از این طرح‌ها سرنگونی نظام ایران است.

برنامه‌های مشترک آمریکا و اسرائیل

روزنامه «یسرائیل هیوم» که به جناح راست حاکم در اسرائیل نزدیک است، گزارش داده این برنامه‌ها نشان‌دهنده منافع مشترک آمریکا و اسرائیل هستند. این روزنامه به انتصاب‌های ترامپ در تیمش اشاره کرده و آن را نشانه‌ای از این رویکرد دانسته است. طبق این گزارش، ایران متوجه این تحولات شده و عملیات «الوعد الصادق ۳» را که برای پاسخ به حمله بزرگ اسرائیل در ۲۶ اکتبر آماده شده بود، متوقف کرده است.

از سوی دیگر، روزنامه «یدیعوت آحارونوت» به نقل از منابع آمریکایی گزارش داده که بحث‌هایی در رهبری ایران درباره امکان مذاکره برای توافق هسته‌ای جدید با دولت ترامپ یا ادامه سیاست‌های تهاجمی در جریان است.

«خبرهای ناخوشایند» برای ایران

یکی از تحلیلگران عربی روزنامه «هاآرتص» نوشته است: «رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، این هفته صدمین روز ریاست‌جمهوری خود را جشن گرفت، اما خبرها خوب نیستند. ارزش ریال ایران طی این مدت ۲۰ درصد کاهش یافته و قیمت کالاهای اساسی، برق، آب و حمل‌ونقل بین ۲۵ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین بیش از ۴۴۰ نفر اعدام شده‌اند، تقریباً دو برابر دوره رئیس‌جمهور پیشین، ابراهیم رئیسی.»

وی افزود: «به زودی مشکلات بیشتری انتظار می‌رود. در بودجه سال آینده کاهش شدید در هزینه‌های رفاه و افزایش ۴۰ درصدی قیمت سوخت پیش‌بینی شده است. این امر نگرانی‌ها از وقوع اعتراضات گسترده مشابه سال ۲۰۱۹ را افزایش داده، اعتراضاتی که در آن حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند. در همین حال، بودجه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران نسبت به سال گذشته ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.»

«شبکه‌ای ضد ایران»

در برابر «تهدید آمریکا» که با تیم ترامپ شکل گرفته، ایران در تلاش است تا یک سیستم دفاعی سیاسی، منطقه‌ای و بین‌المللی برای خود ایجاد کند. رسانه‌های اسرائیلی تأیید کرده‌اند که مذاکراتی میان ایران و دولت کنونی آمریکا، از طریق بغداد انجام شده و تیم ترامپ نیز در جریان آن قرار گرفته است. این مذاکرات شامل توافقاتی اولیه است، از جمله اینکه ایران دیگر شبه‌نظامیان شیعه وابسته به خود را در عراق علیه آمریکا تحریک نکند و به اهداف آمریکایی و اسرائیلی حمله نکند. در مقابل، عراق متعهد شده تا شورشیان کرد ایرانی را که علیه ایران فعالیت می‌کنند، خلع سلاح کند.

پیشنهاد ترامپ برای توافق

منابعی گفته‌اند ایران خواهان بازگشت به سخنان ترامپ در سال ۲۰۱۹ است؛ زمانی که او پس از خروج از توافق هسته‌ای گفت: «همه کاری که باید انجام شود این است که تماس بگیرند و با من بنشینند. ما می‌توانیم یک توافق منصفانه داشته باشیم. هدف ما فقط این است که ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد. ما چیز زیادی نمی‌خواهیم و حتی می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا دوباره به شرایط عالی بازگردند.»

این اظهارات برخلاف مواضع تیم ترامپ در آن زمان بود، که شامل خواسته‌های سخت‌گیرانه‌ای از ایران بود. این خواسته‌ها توسط مایک پمپئو، وزیر خارجه وقت، مطرح شده بود، از جمله: توقف غنی‌سازی اورانیوم در هر سطح و مقدار، توقف تولید موشک‌های بالستیک، توقف حمایت از حماس، حزب‌الله و جهاد اسلامی، خروج نیروهای ایرانی و حامیانشان از سوریه، و توقف حمایت از حوثی‌ها در یمن.

نگرانی‌ها در تهران

مسئولان ایرانی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا ترامپ همان شخصی است که از توافق هسته‌ای خارج شد یا فردی که به دنبال یک «توافق منصفانه» است؟ آیا او خواسته‌های سخت‌گیرانه پمپئو را دوباره مطرح خواهد کرد یا تنها به یک توافق هسته‌ای رضایت می‌دهد؟

برخی تحلیلگران معتقدند اینکه آمریکا به اسرائیل چراغ سبز برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران نشان دهد، هنوز نیاز به اثبات دارد. اگر سیاست‌های ترامپ در دوره اول او را معیار قرار دهیم، جنگی فراگیر در خاورمیانه که آمریکا را مستقیماً درگیر کند، احتمالاً چیزی نیست که واشنگتن یا حتی تهران بخواهد.

تردیدها درباره توانایی اسرائیل

در حالی که اسرائیل موفقیت‌هایی در آسیب زدن به سامانه‌های دفاع هوایی ایران داشته، کارشناسان خارجی تردید دارند که اسرائیل بتواند بدون همکاری آمریکا تمام تأسیسات هسته‌ای زیرزمینی ایران را نابود کند. این مسائل در تماس‌های تلفنی میان نتانیاهو و ترامپ از زمان انتخابات مطرح شده و همچنین توسط ران درمر، یکی از وزرای نزدیک به نتانیاهو، در سفرش به آمریکا پیگیری شده است.