نیروهای امنیتی ایران به سوی معترضان گلوله جنگی شلیک کردند

یک روزنامه‌نگار و فعال ایرانی در پی فعالیت‌های «مخل امنیت ملی» به زندان بازگشت

TT

نیروهای امنیتی ایران به سوی معترضان گلوله جنگی شلیک کردند

بر اساس گزارش رسانه‌های اجتماعی، نیروهای امنیتی ایران دیروز برای متفرق کردن معترضان ضد حکومتی در چندین استان، گلوله جنگی و گاز اشک‌آور شلیک کردند، این در حالی است که اعتراضات علیه افزایش قیمت مواد غذایی همچنان ادامه دارد.
اعتراضات معیشتی از ابتدای ماه جاری در استان خوزستان در جنوب غرب کشور و در پی تصمیم دولت مبنی بر افزایش قیمت آرد که قیمت نان را ده برابر کرد، آغاز شد. اعتراضات پس از اجرای تصمیم دولت مبنی بر قطع یارانه کالاهای اساسی مانند روغن خوراکی و لبنیات گسترش یافت و این تصمیم به عنوان «توزیع مجدد عادلانه» یارانه به افراد کم درآمد توصیف شد. فرمانده «سپاه پاسداران» حمایت خود را از آنچه «جراحی اقتصادی» توصیف کرد، اعلام کرد. اعتراضات به سرعت چرخش سیاسی پیدا کرد. به گفته شاهدان و شبکه‌های اجتماعی، در حالی که معترضان خواسته‌های خود را گسترش دادند، خواستار آزادی‌های سیاسی بیشتر و پایان دادن به رژیم «ولایت فقیه» و سقوط رهبران آن شدند. این حوادث یادآور اعتراضاتی است که در سال ۲۰۱۹ رخ داد و جرقه آن به دلیل قیمت بالای سوخت بود.
تصاویری که دیروز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، درگیری‌های خشونت‌آمیزی را در شهرهایی از جمله فارسان در مرکز ایران نشان داد، به طوری که پلیس ضدشورش با گلوله‌های واقعی به سمت تظاهرکنندگان شلیک کرد. در شهرکرد و هفشجان نیروهای امنیتی برای متفرق کردن معترضان از گاز اشک آور و باتوم استفاده کردند. معترضان در شهر دزفول در شمال اهواز شعار می‌دادند «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم».
رویترز روز گذشته گزارش داد که تصاویر ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی حداقل شش کشته و ده‌ها زخمی را در روزهای گذشته نشان می‌دهد. هیچ اظهارنظر رسمی در مورد کشته شدگان وجود ندارد.
خبرگزاری شبه رسمی کارگران ایران (ایلنا) دیروز به نقل از قاسم رضایی یکی از مقامات ارشد پلیس هشدار داد که «با تجمعات غیرقانونی مدارا نمی‌شود و با آنها مقابله خواهد شد».

* سناریو ۲۰۱۹

دولت هفته گذشته اعتراف کرد که اعتراضات صورت گرفته‌است، اما آنها را تجمعات کوچک توصیف کرد. به گزارش رویترز، و رسانه‌های دولتی هفته گذشته از دستگیری «ده‌ها تن از آشوبگران و تحریک‌کنندگان» خبر دادند.
حاکمان ایران از تکرار تظاهرات ۲۰۱۹، خونین‌ترین اعتراضات در تاریخ ایران بیم دارند. اگرچه مقامات گزارش‌های مربوط به تعداد کشته‌شدگان در این تظاهرات را رد کردند، از جمله گزارش عفو بین‌الملل مبنی بر کشته شدن بیش از ۳۰۰ نفر و آنچه رویترز به نقل از مقامات ایرانی در مورد کشته شدن ۱۵۰۰ نفر اعلام کرد.
دیروز تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد معترضان در حال سوزاندن تصاویر رهبر ایران علی خامنه ای هستند. آنها شعار می‌دادند: «حکومت روحانی نمی‌خواهیم» و خواستار بازگشت رضا پهلوی، پسر تبعیدی شاه مخلوع ایران شدند.
رضا پهلوی در پیامی ویدیویی در حساب کاربری خود در توییتر خواستار اتحاد ایرانیان برای «ایران آزاد» شد. وی با خانواده‌های «کشته شدگان در جریان ناآرامی‌ها» همدردی کرد.
برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی در کشور گفتند که خدمات اینترنتی از هفته گذشته با قطعی مواجه شده‌است. این امر به عنوان تلاشی از سوی مقامات برای جلوگیری از استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای سازماندهی گردهمایی‌ها و انتشار ویدئو تلقی می‌شود. مقامات قطعی اینترنت را تکذیب کردند.
بر اساس آمارهای رسمی، نزدیک به نیمی از جمعیت ۸۵ میلیونی ایران زیر خط فقر زندگی می‌کنند. تحریم‌های ایالات متحده، همراه با افزایش تورم و بیکاری، کاهش پول ملی و فساد دولتی، وضعیت وخیم اقتصادی را تشدید کرد.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۸ واشینگتن را از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بین ایران و شش قدرت بزرگ خارج کرد و تحریم‌ها را دوباره علیه تهران اعمال کرد. مذاکرات غیرمستقیم بین آمریکا و ایران از ماه مارس متوقف شده‌است.
از سوی دیگر، به گزارش رسانه‌های محلی روز پنجشنبه، مقامات ایرانی یک روزنامه‌نگار و یک فعال را به ظن مشارکت در فعالیت‌های مخل در «امنیت ملی» در دوران آزادی مشروط به زندان بازگردانده‌اند.
خبرگزاری مهر اعلام کرد که کیوان صمیمی روزنامه‌نگار و فعال «در پایان مرخصی استعلاجی به دلیل از سرگیری فعالیت‌های خود علیه امنیت ملی و تماس با گروه‌های ضدانقلاب خارج از کشور در زمان آزادی» به زندان بازگردانده شد.
صمیمی، ۷۳ ساله، یک فعال کهنه‌کار در ایران است که به گروه‌های مخالف ملی‌گرا و مذهبی گرایش دارد. وی در دوران شاه و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ نیز دوره‌هایی را در زندان گذراند.
وی در آذرماه ۱۳۹۹ به اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی» در شهر سمنان در شرق تهران به سه سال حبس تعزیری محکوم شد.
به گزارش رسانه‌های محلی، صمیمی در فوریه ۲۰۲۲ به دلیل مشکلات پزشکی با آزادی مشروط از زندان آزاد شد.
مهر گزارش داد: یکی از پزشکان اعلام کرد که وضعیت سلامتی صمیمی بر اساس معاینات پزشکی که انجام داده، امکان بازگرداندن وی به زندان را فراهم کرده‌است.
همچنین خبرگزاری رسمی «ایرنا» روز پنجشنبه از بازداشت مجدد نرگس منصوری فعال عرصه حقوق زنان و سندیکاها خبر داد.
به گزارش رسانه‌های محلی، منصوری در مرداد ۱۳۹۸ بازداشت و در آبان ماه همان سال با آزادی مشروط آزاد شد.
«ایرنا» گزارش داد که منصوری یکی از عناصر «ضدانقلاب» است و با رسانه‌های مخالف مقامات در خارج از ایران با هدف «اغتشاش» در کشور مصاحبه کرده‌است.
این خبرگزاری رسمی اعلام کرد که منصوری «در طول دو سال و نیم آزادی مشروط خود مرتکب فعالیت‌هایی شده‌است که امنیت ملی را تحت تأثیر قرار داده‌است» و دستگیری وی «در حالی صورت گرفت که وی قصد داشت کشور را ترک کند (...) پس از اطلاع از اینکه مقام قضایی در حال حرکت به سمت بازگرداندن او به زندان است».
بازگشت این دو فعال به زندان چند روز پس از دستگیری یکی از محققین دانشگاه به ظن ارتکاب اقدامات «مخل در امنیت ملی» صورت می‌گیرد.
خبرگزاری مهر روز دوشنبه بدون ارائه جزئیات گزارش داد که استاد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، سعید مدنی قهفرخی، ۶۱ ساله، به ظن «ارتباط با کشورهای خارجی و ارتکاب اقداماتی که امنیت کشور را تهدید می‌کند» بازداشت شد.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»