درخواست آژانس اتمی از ایران برای از سرگیری «فوری» گفت‌وگوها

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (AFP)

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز (یکشنبه) از ایران خواست تا «فوراً» گفت‌وگوها را از سر بگیرد تا از بحران بزرگی که نجات توافق بر سر برنامه هسته‌ای این کشور را «پیچیده‌تر» می‌کند، جلوگیری کند.
در پی تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در انتقاد از عدم همکاری ایران، تهران این هفته اعلام کرد که ۲۷ دوربین را که به بازرسان بین‌المللی اجازه نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای این کشور را داده بودند، خاموش می‌کند.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس به سی ان ان گفت: «در حالی که من با شما صحبت می‌کنم، قضیه تمام شده‌است، این دوربین‌ها به همراه سایر سیستم‌های نظارت آنلاین حذف شده‌اند». او بار دیگر تأکید کرد که این مسئله «بسیار بسیار خطرناک» است.
او هشدار داد که «تاریخ مدرن به ما می‌آموزد که هرگز خوب نیست به بازرسان بین‌المللی بگوییم؛ به خانه‌های خود برگردید وقتی این مسیر را طی می‌کنیم، معمولاً همه چیز به اشتباه پیش می‌رود».
وی از رهبران ایران خواست که «فوراً به میز مذاکره بازگردند».
وی افزود: باید به وضعیت رسیدگی شود و ما باید به همکاری ادامه دهیم، زیرا تنها راه ایران برای کسب اعتمادی که به شدت برای شکوفایی اقتصادش به آن نیاز دارد، اجازه حضور بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
گروسی توضیح داد که بدون این دوربین‌ها، آژانس در آینده نزدیک نمی‌تواند تعیین کند که آیا برنامه هسته‌ای ایران هنوز «صلح‌آمیز» است یا خیر، به عبارت دیگر، هیچ‌کس نمی‌تواند تضمین کند که ایران در حال ساخت بمب اتمی نیست. حتی اگر ایرانی‌ها این دوربین‌ها را ظرف چند ماه مجدداً وصل کنند، کارهایی که در این مدت انجام داده‌اند محرمانه باقی می‌ماند و به‌طور بالقوه هرگونه توافق در مورد فعالیت‌های آنها را بیهوده می‌سازد.
تشدید تنش در حالی صورت می‌گیرد که قدرت‌های بزرگ در تلاش برای نجات توافق ۲۰۱۵ با ایران در مورد برنامه هسته‌ای این کشور هستند، توافقی که به لغو تحریم‌ها در ازای محدود کردن فعالیت‌ها و تضمین صلح برنامه‌اش اجازه می‌دهد. گروسی هشدار داد: با اتخاذ این تصمیمات، احیای توافق دشوارتر می‌شود.
ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، از توافقنامه پرونده هسته ای ایران خارج شد و تحریم‌های اقتصادی علیه تهران را مجدداً اعمال کرد.
ایران یک سال بعد با شروع به عقب‌نشینی از بسیاری از تعهدات اساسی خود، به ویژه سطح غنی سازی اورانیوم، به این اقدام پاسخ داد.
جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا تأکید کرده‌است که آماده بازگشت به توافق است، مشروط بر اینکه ایران به تعهدات خود بازگردد. اما مذاکرات در حال تزلزل است و بیش از هر زمان دیگری به شکست نزدیک می‌شود.
بر اساس بیانیه ای که امروز منتشر شد، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد روز گذشته در تماسی با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران تأکید کرد که «برای بازگشت به اجرای کامل» توافق باید دیپلماسی پیروز شود.