ولیعهد سعودی در قاهره

مصر: ولیعهد سعودی، مهمانی عزیز در قاهره است

رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)
رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)
TT

ولیعهد سعودی در قاهره

رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)
رئیس جمهور السیسی دیروز در فرودگاه قاهره از ولیعهد سعودی استقبال کرد (واس)

شاهزاده محمد بن سلمان بن عبدالعزیز ولیعهد پادشاهی عربی سعودی سفر منطقه‌ای خود را شامل اردن و ترکیه را با سفر به مصر آغاز کرد؛ جایی که او اوایل دیروز (دوشنبه) جده را در راس یک هیئت بلندپایه رسمی سعودی به مقصد قاهره ترک کرد و در فرودگاه قاهره مورد استقبال عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور این کشور قرار گرفت.
بسام راضی سخنگوی رسمی ریاست جمهوری مصر در این باره گفت که ولیعهد سعودی میهمان عزیز وطن دوم خود یعنی مصر است.
وی افزود: انتظار می‌رود این سفر شامل مذاکرات دوجانبه بین ولیعهد سعودی و رئیس‌جمهور مصر باشد که در آن به کلیات روابط دوجانبه بین دو کشور برادر و راه‌های تقویت آن در زمینه‌های مختلف و همچنین بحث در مورد مسائل سیاسی منطقه ای و بین المللی مورد اهتمام مشترک پرداخته می‌شود. این سفر در چارچوب مشارکت استراتژیک عمیق و تاریخی قاهره و ریاض صورت گرفته است که هدف آن دستیابی به امنیت، ثبات، توسعه و صلح با رویکردی واحد به سود دو کشور، دو ملت برادر و ملت‌های عربی و اسلامی است.
دربار پادشاهی سعودی در بیانیه ای ضمن اعلام آغاز سفر رسمی ولیعهد سعودی به مصر، توضیح داد که این امر بر اساس دستورات خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز و بر اساس اشتیاق وی برای برقراری ارتباط و تقویت روابط بین پادشاهی (و کشورهای برادر) در همه زمینه ها و در پاسخ به دعوت جمهوری عربی مصر، پادشاهی هاشمی اردن و جمهوری ترکیه از شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد و معاون رئیس شورای وزیران کشور صورت می گیرد. در این سفر، وی با سران این کشورها دیدار و در مورد روابط دوجانبه و راه های تقویت آنها در زمینه های مختلف و بحث در مورد موضوعات مورد اهتمام مشترک گفت و گو خواهد کرد.
سفر شاهزاده محمد بن سلمان به قاهره در چارچوب تمایل وی برای تقویت روابط کشورش با کشورهای منطقه و تاکیدی بر اهمیت نقش سعودی و عمق استراتژیک آن در محیط های منطقه ای و عربی است.


رئیس جمهور عبدالفتاح السیسی در دیدار دیروز خود با شاهزاده محمد بن سلمان در قاهره (واس)

سفر ولیعهد سعودی به مصر، چهارمین سفر رسمی وی طی پنج سال گذشته است که نشان دهنده علاقه خاص وی به مصر و نزدیکی ویژه و آشکار بین رهبری دو کشور است. شاهزاده محمد بن سلمان توجه ویژه ای به مصر دارد و این در ادامه نقش محوری سعودی در حمایت از مصر در زمینه های مختلف و علاقه آن به امنیت و ثبات مصر است که در بسیاری از مواضع تاریخی و حمایت سیاسی ریاض از قاهره مشهود بود.
دو کشور روابط اقتصادی نزدیکی دارند و این امر در اعلامیه صندوق سرمایه گذاری عمومی مبنی بر تزریق سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری با همکاری صندوق مستقل مصر با هدف تقویت مبادلات تجاری بین دو کشور مشهود است.
دو طرف همچنین روابط تجاری رو به رشدی دارند، به طوری که حجم مبادلات تجاری دو کشور طی شش سال گذشته (2016 - 2021) بالغ بر 179 میلیارد ریال سعودی (47.71 میلیارد دلار) بوده است و حجم صادرات غیرنفتی سعودی به مصر در سال 2021  با ثبت 7.2 میلیارد ریال (1.9 میلیارد دلار)، 6.9 درصد افزایش یافته است. 
سعودی همچنین 5 میلیارد دلار سپرده نزد بانک مرکزی مصر گذاشته است؛ این اقدام به حمایت سریع نقدینگی خارجی در مصر کمک می کند، از مذاکرات دولت مصر با صندوق بین المللی پول پشتیبانی می کند و ثبات نرخ مبادله پوند مصر را در دوره آینده تضمین می کند.
پادشاهی از طریق صندوق توسعه سعودی، به تقویت تلاش های عمرانی و توسعه ای مصر کمک می کند؛ کمک های صندوق به مبلغ 8846.61 میلیون ریال برای 32 پروژه در بخش های حیاتی برای توسعه و تامین مالی از جمله ساخت جاده ها، توسعه نیروگاه ها، نمک زدایی و تصفیه آب و ایجاد بیمارستان ها و جوامع مسکونی در مصر رسید.
در بعد اقتصادی نیز، صندوق صنعتی سعودی در حمایت و تامین مالی 17 پروژه مشترک با مصر به ارزش بیش از 393 میلیون ریال مشارکت داشته است و 27 کارخانه با سرمایه گذاری مصر در شهرهای صنعتی سعودی در تعدادی از زمینه ها مانند: صنایع لوازم الکتریکی، فلزات، صنایع غذایی، لاستیک و پلاستیک، صنایع پزشکی و غیره فعال است.
پیش بینی می شود که پروژه اتصال برق سعودی و مصر در صورت عملیاتی شدن، به تعدادی از مزایای مشترک برای دو کشور  از جمله افزایش قابلیت اطمینان شبکه های برق ملی، حمایت از پایداری آنها و بهینه سازی قابلیت های تولید موجود در آنها دست یابد.
در زمینه آموزشی نیز دانشگاه بین المللی ملک سلمان در سال 2020 تاسیس شد و یکی از خروجی های برنامه خادم حرمین شریفین برای توسعه شبه جزیره سینا است. این دانشگاه شامل 16 دانشکده و 56 رشته در 3 پردیس هوشمند در شهرهای الطور، راس سدر و شرم الشیخ است و به عنوان یکی از دانشگاه های نسل چهارم هوشمند معرفی شده است که هدف آن ارائه یک تجربه دانشگاهی منحصربه‌فرد است که در آن یادگیری با استفاده از آخرین فن‌آوری‌ها، تجربه کاربردی، دانش نظری، خدمات اجتماعی و توسعه محیطی ترکیب می‌شود.



حضور محمد بن سلمان نقش پیشروانه سعودی در سیاست بین‌الملل را توسعه بخشید

ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ریاض، دسامبر ۲۰۲۳ (واس)
ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ریاض، دسامبر ۲۰۲۳ (واس)
TT

حضور محمد بن سلمان نقش پیشروانه سعودی در سیاست بین‌الملل را توسعه بخشید

ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ریاض، دسامبر ۲۰۲۳ (واس)
ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ریاض، دسامبر ۲۰۲۳ (واس)

از زمان صدور فرمان ملک سلمان بن عبدالعزیز، خادم حرمین شریفین، در ژوئن ۲۰۱۷ (۲۶ رمضان ۱۴۳۸ هجری قمری) مبنی بر انتخاب شاهزاده محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد «برای حفظ موجودیت دولت و آینده آن، و تضمین تداوم آن بر پایه‌های خدمت به دین، سپس کشور و مردم، و تحقق خیر برای ملت وفادارش»، پادشاهی عربی سعودی وارد مرحله‌ای جدید با آرزوهای گسترده شد.

هشت سال پس از آن، تحولات اقتصادی و اجتماعی کشور شتاب گرفت و نقش منطقه‌ای و بین‌المللی آن گسترده‌تر و تاثیرگذارتر شد. سعودی به بازیگری پیشرو در عرصه سیاسی تبدیل شد که نه تنها مورد اعتماد بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای، بلکه حتی متحدان در زمان اختلافات شدیدشان است.

تقویت ثبات بین‌المللی

ولیعهد سعودی از همان ابتدا رهبری تقویت گشایش سعودی به جهان را در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و به‌ویژه سیاسی برعهده گرفت. این گشایش سیاسی در سال‌های اخیر به مناطقی بی‌سابقه در تاریخ سعودی و خاورمیانه، مانند کشورهای کارائیب و آسه‌آن، گسترش یافت تا همکاری‌ها در زمینه‌های اقتصاد، سرمایه‌گذاری، تجارت و گردشگری تقویت شود.

ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، در دیدار قبلی وی به سعودی (رویترز)

سیاست خارجی سعودی نقش خود را به عنوان حامی صلح، توسعه و ثبات گسترش داد. در حالی که دومین سالگرد «توافق پکن» بین سعودی و ایران نزدیک می‌شود، ریاض به ابتکار شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و نخستوزیر، میزبان مذاکرات آمریکا-اوکراین برای حل بحران بود. این نقش‌آفرینی به لطف روابط متوازن سعودی با تمام طرف‌ها ممکن شد. نشست‌های اخیر در الدرعیه و جده بین آمریکا و روسیه و همچنین آمریکا و اوکراین نشان داد که سیاست خارجی سعودی مورد اعتماد متحدان و رقبا است. این نقش شامل میانجیگری در بحران روسیه-اوکراین، ارائه کمک‌های بشردوستانه، و میانجیگری برای آزادی اسرا بوده است.

ولیعهد سعودی در یک اقدام بشردوستانه، موفق به آزادی ۱۰ اسیر با ملیت‌های مختلف از نیروهای اوکراینی شد که پس از انتقال به سعودی، به کشورهایشان بازگردانده شدند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، نیز از تلاش‌های شاهزاده محمد بن سلمان در میانجیگری برای تبادل اسرا بین آمریکا و روسیه در سال گذشته تقدیر کرد.

پرونده فلسطین و عادی‌سازی

مسئله فلسطین پس از دهه‌ها شاهد تحرکی بی‌سابقه بوده است. سعودی در ماهها و سال‌های اخیر بسیاری از کشورها را به رسمیت شناختن دولت فلسطین ترغیب کرده است، به طوری که تعداد این کشورها به ۱۴۹ مورد (بر اساس آمار وزارت خارجه فلسطین) رسیده است. شاهزاده محمد بن سلمان شرط سعودی برای عادی‌سازی با اسرائیل را «تحقق دولت فلسطینی» اعلام کرده است.

سعودی میزبان دو اجلاس پیاپی از کشورهای عربی و اسلامی در ریاض برای هماهنگی مواضع و فشار بر جامعه بین‌المللی بوده است. همچنین ریاض نخستین نشست ائتلاف بین‌المللی برای اجرای راه‌حل دو دولتی را برگزار کرد.

ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان در حال استقبال از بیعت‌کنندگان در قصر الصفا در مکه (واس)

بسیاری از ناظران معتقدند سیاست‌های ریاض تحت رهبری شاهزاده محمد بن سلمان در سال‌های اخیر با تمرکز بر پرونده‌های پیچیده و گردآوری تمام طرف‌ها به میز مذاکره، از شدت بحران‌های جهانی کاسته است. این رویکرد، صلح را از مسیر گفت‌وگو ممکن ساخته است.

مقصد راه‌حل‌های صلح آمیز

مذاکرات آمریکا-اوکراین در جده در ماه جاری به پیشنهاد آتش‌بس فوری ۳۰ روزه و گام‌هایی به سوی صلح پایدار در اوکراین انجامید. این نتیجه پس از سه هفته مذاکرات آمریکا-روسیه، اولین گفت‌وگوها از آغاز جنگ اوکراین، حاصل شد. دو طرف بر تشکیل گروه‌های سطح بالا برای پایان دادن به جنگ و بازگشایی کانال‌های دیپلماتیک توافق کردند.

در زمینه یمن، سعودی با ارائه «ابتکار پایان بحران یمن» و حمایت از آتش‌بس، نقش میانجیگری خود را تقویت کرد که به نقشه راه سازمان ملل برای یمن منجر شد.

حل اختلاف تاریخی اتیوپی و اریتره از طریق «توافقنامه جده برای صلح» در سپتامبر ۲۰۱۸ تحت حمایت پادشاه سلمان، جایگاه سعودی را به عنوان پایگاهی برای صلح تقویت کرد. عمر گله، رئیس‌جمهور جیبوتی، این نقش را ستود.

در سودان، سعودی با انجام عملیات تاریخی تخلیه افراد گرفتار پس از جنگ داخلی ۲۰۲۳ و میزبانی «مذاکرات جده» بین طرف‌های درگیر، نقش بشردوستانه و صلح آفرین خود را نشان داد.

واشنگتن و پکن در ریاض

در دهه گذشته، سعودی تنها کشور خاورمیانی بوده که توانسته در میانه تنش‌های جهانی—از جنگ اوکراین تا مناقشات تجاری و جنگ غزه—زعمای آمریکا، چین و روسیه را در فاصله کوتاهی میزبانی کند. این جایگاه، سعودی را به بازیگری کلیدی در تاثیرگذاری بر سیاست‌های بین‌المللی تبدیل کرده است، امری که با حجم و سطح سفرها و نشست‌های بین‌المللی در ریاض، به‌ویژه پس از جنگ غزه، مشهود است.

ولیعهد سعودی در حال استقبال از رئیس‌جمهور چین در یکی از دیدارهای اخیر به سعودی (واس)

نقش سعودی در جهان عرب و اسلام

سعودی تحت رهبری شاهزاده محمد بن سلمان، در هشت سال گذشته میزبان ۷ اجلاس مهم عربی و اسلامی از جمله «اجلاس اضطراری مکه» (۲۰۱۹)، «اجلاس عربی-چینی» (۲۰۲۲)، و «اجلاس مشترک عربی-اسلامی» (۲۰۲۳) بوده است. همچنین ۱۲ دوره از ۴۵ دوره اجلاس شورای همکاری خلیج در سعودی برگزار شده است.

سعودی میزبان رویدادهای بین‌المللی بزرگی مانند «اجلاس گروه ۲۰» در ۲۰۲۰ (به صورت مجازی)، «اجلاس سعودی-آفریقا» (۲۰۲۳)، و «اجلاس سعودی-کارائیب» (۲۰۲۳) بوده است.