اسکات ایستوود به «الشرق الاوسط»: العلا یک منطقه حفاظت شده ملی و خیلی زیباتر از چیزی بود که تصور می کردمhttps://persian.aawsat.com/home/article/4058091/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%C2%AB%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%82-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%B7%C2%BB-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7-%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D8%AE%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%B2
اسکات ایستوود به «الشرق الاوسط»: العلا یک منطقه حفاظت شده ملی و خیلی زیباتر از چیزی بود که تصور می کردم
همه چیز برای فیلمبرداری در منطقه آماده است
اسکات ایستوود در منطقه العلا (الشرق الاوسط)
جده: اسماء الغابری
TT
TT
اسکات ایستوود به «الشرق الاوسط»: العلا یک منطقه حفاظت شده ملی و خیلی زیباتر از چیزی بود که تصور می کردم
اسکات ایستوود در منطقه العلا (الشرق الاوسط)
زیبایی شهر العلا نگاه ها را به خود خیره کرده است. اینجا یک مکان ایده آل برای فیلمسازان جهان است که به دنبال شهر بی سر و صدا می گردند تا آثارشان را فیلمبرداری کنند و مناظر طبیعی و زیبای العلا را به تصویر بکشند.
العلا همچنین برای علاقمندان به هنرهای تجسمی و عکاسی یک واحه فرهنگی و طبیعی جذاب است که تابلوهای هنری بی نظیر مثل نمادهای معماری باستان و مدرن در خور ثبت و نقاشی را در خود جای داده.
شهر با قدمت ۲۰۰ هزار ساله العلا در شمال غرب سعودی منطقه حجر را در خود جای داده است. حجر اولین قطب باستانی سعودی بود که در فهرست یونسکو ثبت شد. اسکات ایستوود ستاره هالیوود در جریان بازدید از منطقه گفت «العلا و حجر ظرفیت های بی نظیری دارند و از قابلیت تبدیل شدن به لوکیشن های اصلی فیلمبرداری فیلم های هالیوود در آینده برخوردارند». با این اوصاف آیا العلا به زودی «هالیوود آسیا» می شود؟
ایستوود در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «این اولین دفعه است که به استان العلا سفر می کنم و خیلی زیباتر از چیزی است که تصور می کردم. العلا یک منطقه حفاظت شده ملی است. ما در آمریکا به چنین اماکن زیبایی مناطق حفاظت شده ملی می گوییم. از این منطقه حفاظت شده در سعودی که ثروت های طبیعی ارزشمندی دارد به خوبی صیانت می شود».
ایستوود سفر به العلا را دلپذیر توصیف کرد
ایستوود خاطر نشان کرد «مناظر طبیعی العلا بسیار زیبا هستند و حس می کنم در سیاره دیگری سیر می کنم. مطمئنم که العلا بهترین لوکیشن فیلمبرداری برای بسیاری از فیلم ها در آینده می شود. این مکان آرام به انسان آرامش می دهد».
او در پاسخ به سوالی درباره قابلیت های العلا برای تبدیل شدن به لوکیشن اصلی فیلمبرداری در آینده گفت «العلا یک مکان آماده برای فیلمبرداری است. مردم میلیون ها دلار می دهند تا در مکان مشابه اینجا فیلمبرداری کنند. عجب جای قشنگی است».
ایستوود که برای اولین بار به سعودی سفر کرد و تا حالا به هیچ جای خاورمیانه به جز دبی نرفته خاطر نشان کرد «العلا یک مکان ویژه است و دارم تصور می کنم که خیلی از فیلم ها مثل «مد مکس» و «ایندیانا جونز» و «تل ماسه» و «جنگ ستارگان» را می شود در العلا فیلمبرداری کرد».
او گفت که سفرش به العلا دلپذیر و جالب و تفریحی بوده و به تالار مرایا که محل برگزاری کنسرت در العلا است هم رفته است و با دیدن آن تالار بزرگ و شگفت انگیز ذوق زده شده و در آن تالار چندین عکس گرفته است.
ایستوود درباره بازدید از منطقه باستانی حجر اضافه کرد «حجر فوق العاده زیبا و جذاب است. بنده تا حالا به اماکن تاریخی خاورمیانه مثل پترا و غیره سفر نکرده ام اما مناظر طبیعی حجر حرف ندارد و فرصتی داشتم تا یک برنامه محلی زیبای نورپردازی و موسیقی را تماشا کنم».
ایستوود به تالار مرایا در شهر العلا رفت
ایستوود عاشق گرما و دریا و مناطق گرمسیری است. او معمولا در چنین اماکن گرم و آرام موبایلش را در اتاق هتلش می گذارد و بدون موبایل به بیرون می رود و با خود خلوت می کند.
او خاطر نشان کرد «پارسال ۳ فیلم پشت سر هم داشتم و حالا دوست دارم اندکی استراحت کنم و فعلا در هیچ فیلمی بازی نمی کنم».
ایستوود درباره کارهای آینده خود اضافه کرد که برای بازی در یک فیلم که از یک داستان واقعی برگرفته شده در سه ماه اول سال ۲۰۲۳ آماده می شود. این فیلم در اسپانیا فیلمبرداری می شود و بعد هم در یک فیلم اکشن و هیجانی بازی می کند که امیدوار است مورد پسند واقع شود.
اسکات ایستوود فرزند بازیگر و کارگردان معروف کلینت ایستوود و جاسلین ریوز است.
او بدون نام پدری اش وارد عرصه بازیگری شد تا مسیر بازیگری را مثل دیگران طی کند اما پس از مدتی از این کار منصرف و متوجه قدرت و اهمیت اسم ایستوود در صنعت سینما شد.
ایستوود در ۲۰۰۸ در رشته مهندسی ارتباطات فارغ التحصیل شد. او در نقش های کوتاه در فیلم های پدرش خودش را به سینماگران معرفی کرد و بعد در آوریل ۲۰۱۰ در فیلم Enter Nowhere و در ۲۰۱۴ با حضور در نقش مکمل در فیلم Fury درخشید. او در ۲۰۱۵ در اقتباس سینمایی فیلم The Longest Ride نقش اصلی را عهده دار شد و در فیلم Snowden نیز بازی کرد که درباره سرگذشت ادوارد اسنودن کارشناس کامپیوتر و افشاگر اطلاعات محرمانه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا است.
اسکات ایستوود در فیلم Wrath of Man بازی کرد که از آغاز اکران در هفتم ماه مه ۲۰۲۲ حدود ۷۱ میلیون دلار فروش داشته است.
حدود «استثمار سیاسی» گذشته در سریالهای تاریخی تا کجاست؟https://persian.aawsat.com/%DA%AF%D9%88%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%88%D9%86/4922161-%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AB%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%AC%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F
حدود «استثمار سیاسی» گذشته در سریالهای تاریخی تا کجاست؟
خالد النبوی در صحنه ای از «ممالیک آتش»
با هر سریال تاریخی، سؤالاتی مطرح میشود که کماکان بر سر زبان هاست، نه تنها به میزان اعتبار این آثار و دستیابی آنها به هماهنگی بین آزادی خلاقیت و تخیل و احترام به حقیقت تاریخی، بلکه موضوع به ماهیت معنای سیاسی استناد به تاریخ از طریق این آثار مرتبط شدهاست که - به گفته بسیاری از ناظران و متخصصان - خالی از «رمزگذاری عمدی واقعیت» نیست.
اگرچه این مناقشه جدید نیست و به همراهی برای اکثر آثار نمایشی عربی الهام گرفته از تاریخ تبدیل شدهاست، سالهای اخیر ابعاد قابل توجهی به جنجال همراه با درام تاریخی اضافه کردهاست که به استفاده سیاسی و ایدئولوژیک این آثار مرتبط است.
اگر استناد به تاریخ در این مطالب نمایشی، اهدافی فراتر از پرداختن به زندگینامه شخصیتهای پیچیدهای را که اغلب جنجالهای سیاسی و فکری به راه میاندازند، دربردارد، پس
علاوه بر این، برجسته کردن دورهها و رویدادهای تاریخی که با دقت انتخاب شدهاند، پیامدهای معناداری برای واقعیت کنونی دارد.
شاید جنجال بزرگی که سریال حشاشین که در ماه رمضان در تعدادی از شبکههای مصری و عربی در حال پخش است، بسیاری از این سوالات را در مورد محدودیتهای استفاده سیاسی و ایدئولوژیک از تاریخ دوباره مطرح کند که هنوز پاسخ قاطعی ندارند.
به گفته منتقدان هنری و اساتید دانشگاهی تاریخ که با «الشرق الاوسط» صحبت کردند، اغلب درامهای تاریخی دارای «دیدگاه سیاسی یا ایدئولوژیکی هستند که توسط تولیدکنندگان یا سازندگان اثر بیان میشود»، اما کنترلهایی وجود دارد که باید هنگام ارائه این آثار در نظر گرفته شوند؛ اول از همه، احترام به حقایق عمده تاریخ بدون جعل، علاوه بر ضرورت کمک گرفتن از متخصصان برای پرکردن شکافها و دستیابی به هماهنگی بین داستانی و تاریخی است تا از بسیاری شکافها جلوگیری شود که ممکن است اعتبار برخی درامهایی که از تاریخ الهام گرفتهاند را کاهش دهد.
انتخابهای عمدی
شاید درام تاریخی عرب یکی از قدیمیترین اشکال نمایشی بود که از نظر سیاسی یا ایدئولوژیک به کار گرفته شد. شاید این آثار مسیری را پیش از خود یافتند که آثار ادبی نویسندگانی چون جرجی زیدان، امین معلوف، نجیب محفوظ، علی احمد باکثیر، توفیق الحکیم، محمد فرید ابو حدید و بسیاری دیگر پیش از خود رفته بودند.
اما ارائه درامهای تاریخی در سینما و تلویزیون و استفاده سیاسی از آنها به دهه شصت قرن گذشته بازمیگردد. در اینجا طارق الشناوی، منتقد هنری، یکی از معروفترین آثار سینمای عرب را به یاد میآورد که فیلم «الناصر صلاح الدین» است که در سال ۱۹۶۳ به کارگردانی یوسف شاهین ساخته شد. گروهی از مشهورترین نامهای ادبی مصر در آن زمان، مانند یوسف السباعی، نجیب محفوظ و عبدالرحمن الشرقاوی در نگارش آن مشارکت داشتند. بنیاد عمومی سینمای مصر، یک نهاد دولتی، به تأمین مالی تولید آن کمک کرد.
الشناوی به «الشرق الاوسط» میگوید: هدف از تولید آن اثر عظیم در آن زمان، همانطور که در آن زمان گفته شد، یک فرافکنی سیاسی با الهام گرفتن از قهرمانیهای سلطان صلاح الدین ایوبی، آزادکننده بیتالمقدس در دوران جمال عبدالناصر، رئیسجمهور فقید مصر بود. این امر به وضوح از انتخاب نام فیلم آشکار میشود.
الشناوی معتقد است که «نویسنده درام تاریخی هر دوره زمانی یا شخصیتی را که بخواهد ارائه کند، صرف نظر از ماهیت آن، باید شامل دیدگاهی باشد، اعم از سیاسی، فکری یا اجتماعی که او بخواهد با پرداختن آن شخصیت ارائه دهد».
وی افزود: هیچ درام تاریخی برای روایت تاریخ وجود ندارد، بلکه طبیعی است که هدف روشن و دلیلی داشته باشد که این انتخاب را توجیه کند.
به عقیده او، موضوع بدون «انتخاب عمدی برای هدفی خاص که توسط سازندگان اثر دیده میشود» نیست، که او آن را نقص نمیداند، بلکه «بخشی از ماهیت صنعت نمایش» است.
رمزگذاری واقعیت
در سالهای اخیر، بسیاری از نمایشهای تاریخی عربی، چه برای شخصیتهای مذهبی و چه برای دورههای تاریخی مملو از درگیری، همچنان مفاهیمی مرتبط با واقعیت کنونی را به همراه دارند، نمادگرایی ارائه شده توسط سریالهای تاریخی را نمیتوان نادیده گرفت؛ زیرا بیننده اغلب بهطور خودکار رویدادهای تاریخی را با واقعیت پیوند میدهد و گاهی اوقات از یک لحظه تاریخی کهن خواسته میشود تا نماد واقعیت فعلی باشد تا این باور را ایجاد کند که واقعیت با گذشته تفاوتی ندارد.
اما این بدان معنا نیست که درام تاریخی به سمت «جعل و تحریف» گرایش دارد، بلکه نویسنده آن «باید از یک سو با مطالب تاریخی ثبت شده مطابق با الزامات هنر نمایشی عمل کند و مطابق با بینش فکری و پرسشهای بشری، بدون تعصب به حقایق تاریخی یا تعمیم خودسرانه مطالب تاریخی به شیوهای خام در خدمت دیدگاه ایدئولوژیک قبلی تولید کند». ولید سیف نویسنده فلسطینی که یکی از برجستهترین سازندگان درام تاریخی عرب بهشمار میرود، در زندگینامه خود با عنوان «شاهد و شاهد» نسبت به این موضوع هشدار میدهد.
حقیقت این است که نمایشنامه تاریخی عرب در طول چند دهه آثار بسیاری ارائه کرد که این همه بحث و جدل در مورد اشتغال سیاسی ایجاد نکرد و بر ارائه بیوگرافی شخصیتهای کمتر بحثبرانگیز که موضوع مناقشات سیاسی یا ایدئولوژیکی عمده نیستند تمرکز داشت؛ مانند «خالد بن الولید»، «عمر بن عبدالعزیز»، «صلاح الدین ایوبی»، «امام ترمذی» و «امام شافعی».
حتی زمانی که در مصر زندگینامه شخصیتهای بحثبرانگیزی مانند عمرو بن العاص یا خلیفه عباسی هارون الرشید ارائه شد، این آثار در چارچوب دفاع از آن شخصیتها بر بعد انسانی تمرکز داشتند، نه بعد سیاسی.
با این حال، سالهای اخیر به موازات وقوع بسیاری از درگیریهای سیاسی، ایدئولوژیک و فرقهای در منطقه بودهاست که منجر به جذابیتهای چشمگیری شدهاست که بدون استفاده از تاریخ نیست. برای مثال، تلاشهایی برای همگام شدن با ظهور ایده «نوعثمانیگرایی» و هموار کردن راه برای نقشهای تأثیرگذارتر ترکیه در منطقه پس از رویدادهایی که به «بهار عربی» معروف شد، سریالهای ترکی با استفاده از ابزارهای نمایشی در پردههای عربی به محبوبیت دست یافت. از جمله این آثار ترکی میتوان به سریال «حرمسرای سلطان» اشاره کرد که یکی از برجستهترین سلاطین عثمانی، سلطان سلیمان قانونی (سلیمان یکم) و سریال «قیام اَرطغرل» را مطرح کرد. اثری است که با ارائه زندگینامه ارطغرل پسر سلیمان شاه، رهبر قبیله کایی از ترکان مسلمان اوغوز و پدر عثمان اول، بنیانگذار امپراتوری عثمانی، مقدمات و انگیزههای تأسیس امپراتوری عثمانی را ارائه میکند. نمایش آن در سه سری متوالی از اواخر سال ۲۰۱۴ آغاز شد.
از سوی دیگر، سریال «ممالیک آتش» نشان دهنده واکنش دراماتیک عربی به آثار تاریخی ترکیه است که توسط شرکت اماراتی «جنو مدیا» در سال ۲۰۱۹ به نویسندگی محمد سلیمان عبدالملک و کارگردانی کارگردان بریتانیایی پیتر وبر تولید شد. این سریال آخرین دوره دولت ممالیک و سقوط آن به دست عثمانیها در اوایل قرن شانزدهم را روایت میکند. عثمانیها از طریق یک سری خیانتها توانستند برای چند قرن پس از آن، پایگاهی برای حکومت خود در منطقه عرب بیابند.
تفسیر مذهبی از صنعت سریال
موضوع تنها به این دوئل تاریخی بر سر واقعیت حضور عثمانی در منطقه محدود نشد، بلکه باعث ایجاد یک رقابت فرقهای شد که دو سال پیش خبر ساخت سریال «معاویه بن ابی سفیان» جنجال آفرید؛ سریالی برای انعکاس زندگینامه بنیانگذار دولت اموی و یکی از برجستهترین شخصیتهای بحثبرانگیز تاریخ اسلام از طریق نقش او در آنچه به عنوان «فتنه بزرگ» شناخته میشود، مورد مناقشه بزرگی در مورد هدف از تولید اثر شد.
در چارچوب «تفسیر فرقهای» از آثار نمایشی، یکی از شبکههای عراقی در آن زمان اعلام کرد که بودجه هنگفتی را برای تولید سریال تاریخی «شجاعت ابولؤلؤه» اختصاص دادهاست. ظاهراً در واکنش به روند ساخت سریال «معاویه بن ابی سفیان» است؛ ابولؤلؤه فیروز معروف به ابولؤلؤه مجوسی، مردی است که خلیفه دوم عمر بن خطاب را ترور کرد. حتی در هنگام ارائه زندگینامه الفاروق عمر بن الخطاب که توسط بنیاد رسانه ای قطر تهیه شده بود، موضوع بدون مناقشه نبود، نه تنها در مورد مشروعیت به تصویرکشیدن یکی از برجستهترین شخصیتهای تاریخ اسلام روی صفحه نمایش که با بسیاری از فتواهای قبلی در این زمینه مغایرت دارد، بله بر سر پیشبینی ایدئولوژیک سریالی که بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ فیلمبرداری شده بود، اختلاف نظر وجود داشت. این دوره ای است که با ظهور گروههای «اسلام سیاسی» در بسیاری از کشورهای عربی مصادف شد و بر شدت این مناقشه با مشارکت چهرههای حامی سازمان «اخوان المسلمین» در بررسی بافت تاریخی سریال افزوده شد.
بی سوادی تاریخی
دکتر محمد عفیفی، استاد تاریخ دانشگاه قاهره و دبیرکل سابق شورای عالی فرهنگ در مصر معتقد است: هر مؤسسه ای که سریالهای تاریخی را تولید میکند «بهطور طبیعی هدفی پشت تولید اثر دارد، به ویژه با توجه به هزینه تولید هنگفتی که این نمونه از آثار نیاز دارد»، معمولاً درام تاریخی «تاریخ را بیشتر از خدمت به آگاهی تاریخی یا تعریف گذشته فرا میخواند تا در خدمت حال باشد».
عفیفی به «الشرق الاوسط» توضیح میدهد که هنگام الهام گرفتن از تاریخ در آثار نمایشی باید کنترلهایی وجود داشته باشد؛ برجستهترین این کنترلها تغییر نکردن حقایق تاریخی تثبیتشدهاست، مانند سالهای رویداد، یا شخصیتهای اصلی که رویداد را ایجاد کردهاند. اما در عین حال بر ضرورت عدم لغزش در تلقی نمایش تاریخی به عنوان مرجع یا منبع تاریخی تأکید میکند، زیرا سریال یک اثر خلاقانه است که بینش سازندگانش، از جمله نویسندگان و کارگردانان، و احتمالاً فضایی از تخیل را به همراه دارد.
این استاد تاریخ که مطالعات پیشرفته بسیاری را در مورد تکیه بر منابع غیررسمی در تاریخ برخی از رویدادهای مهم تاریخ مصر انجام دادهاست، وضعیت مناقشه برانگیز سریال تاریخی را به آنچه او به عنوان «بی سوادی تاریخی در میان اکثر دریافت کنندگان محتوای نمایشی» توصیف میکند، نسبت میدهد.
او این موضوع را با بیان اینکه فقدان آگاهی تاریخی نتیجه کمبود برنامههای درسی مدرسه است، توضیح میدهد ارائه خوانش تاریخی به صورت انتقادی و چند نگرشی باعث میشود بسیاری از مخاطبان به آثار نمایشی به عنوان یک مرجع تاریخی نگاه کنند نه اثری خلاقانه که قابل تفسیر باشد و از اینجا مشکلات و بحرانهای بسیاری پدید میآید.
دبیرکل سابق شورای عالی فرهنگ در مصر اما خوشحالی خود را از جنجال برانگیخته شده ناشی از سریال عربی الهام گرفته از تاریخ پنهان نمیکند و آن را خوب ارزیابی میکند.
عفیفی معتقد است ادامه تولید سریالهای تاریخی عربی، حتی در صورت وجود خطا یا ایجاد حالت جنجال، «بسیار بهتر از عدم وجود این نوع تولیدات نمایشی است».
او نظر خود را این گونه توجیه کرد که نبود این آثار راه را برای «هجوم» آثار تاریخی کشورهایی مانند ترکیه و ایران باز میکند و این آثار وارده اغلب دارای بینشی سیاسی و ایدئولوژیک هستند که لزوماً منعکس کننده واقعیات تاریخ یا بینش عرب نیست، بلکه اهداف بسیار عمیقتری نسبت به کارهای نمایشی یا سرگرمی دارند.