عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
آخرین خبرها
فرهنگ و هنر

بارگاس یوسا: وطن ادبی من فرانسه است

حضور «الشرق الاوسط» در مراسم گنجاندن نام وی در «فهرست جاودانه ها»

بارگاس یوسا: وطن ادبی من فرانسه است
    پاريس: شوقي الريّس
TT
TT

بارگاس یوسا: وطن ادبی من فرانسه است

بارگاس یوسا: وطن ادبی من فرانسه است

سرانجام «آکادمی فرانسه» عالی‌ترین نهاد ادبی این کشور درهای خود را به روی ماریو بارگاس یوسا نویسنده اسپانیایی-پرویی و برنده جایزه نوبل ادبیات، جهت عضویت گشود و او را به فهرست «جاودانه ها» اضافه کند.
«الشرق الاوسط» بعد از ظهر پنجشنبه در مراسم پیوستن این نویسنده صاحب نام شرکت کرد.
یوسا سخنرانی خود را در یک سالن شلوغ با حضور خوان کارلوس اول، پادشاه بازنشسته اسپانیا، از نوادگان خانواده بوربون در آن حضور داشت، انجام داد. در این مراسم همچنین پرنسس کریستینا دختر پادشاه، به همراه پاتریشیا یوسا، همسر سابق ماریو حضور داشتند، که جدایی آنها پس از یک زندگی عاشقانه در سن هشتاد سالگی رخ داد و چند هفته پیش در آستانه نود سالگی دوباره زندگی مشترک خود را از سر گرفتند.
بسیاری تصمیم آکادمی فرانسه برای بازکردن درهای خود به روی نویسنده ای مانند نویسنده «گفت و گو در کاتدرال» که حتی یک خط به زبان فرانسوی منتشر نکرد، سرزنش کردند، اما مدیر این آکادمی، مورخ هلن کریر، پاسخ داد که بارگاس یوسا بیش از خیلی دیگر از نویسندگان فرانسوی به فرهنگ فرانسه کمک کرده است و او کسی را نمی شناسد که بهتر از این نویسنده درباره گوستاو فلوبر صحبت کند.
فلوبر رمان‌نویس پرآوازه‌ و صاحب‌سبک فرانسوی و خالق کتاب‌های بی‌نظیری چون «مادام بواری» و «سالامبو» است.
بارگاس یوسا سخنرانی خود را به زبان فرانسوی و خیلی زیبا، اما با لهجه ای اسپانیایی ایراد کرد و عشق مطلق خود را به فرانسه، که آن را وطن ادبی خود دانست، اعلام کرد.
او رمان را بالاتر از همه هنرهای روایی قرار داد تا ادعا کند که «رمان یا دموکراسی را نجات می دهد یا با آن برای همیشه ناپدید می شود».
یک روز بعد، پس از جشن پیوستن نویسنده «سال های سگی» (عنوان اصلی آن «شهر و سگ‌ها»)، یوسا مهمان ویژه امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه بود.
در این دیدار پادشاه خوان کارلوس اول او را همراهی می کرد. این دیدار در کاخ الیزه، محل سابق اقامت مادام پومپادور، کنیز لویی پانزدهم و مقر فعلی ریاست جمهوری فرانسه از اواخر قرن نوزدهم تاکنون صورت گرفت.

پربازدید

 
 
فرهنگ و هنر

چگونه سینمای لبنان از جنگ‌ها و بحران‌هایش سخن گفت؟

ماجرای ۲۳
ماجرای ۲۳
TT
TT

چگونه سینمای لبنان از جنگ‌ها و بحران‌هایش سخن گفت؟

ماجرای ۲۳
ماجرای ۲۳

در حالی که هواپیماهای اسرائیلی مناطق مختلف لبنان را بمباران می‌کنند و شهرها و روستاها را ویران می‌سازند، نمی‌توان این دوره حساس که لبنان در آن به سر می‌برد را از دوره‌ها و مراحل دیگر جدا کرد؛ دوره‌هایی که این کشور در زنجیر، از حدود نیم قرن پیش به آن دچار بوده است. البته اگر از مراحل دشوار دیگری که قبل از آن رخ داده و به شدت کنونی نبوده، چشم‌پوشی کنیم.

فیلم‌های اولیه

جنگ داخلی لبنان در سال 1975 آغاز شد و پس از چند ماه شدت گرفت، به طوری که به مدت 16 سال به یک سبک زندگی تبدیل شد. طبیعی بود که سینما این جنگ را از زوایای مختلف به تصویر بکشد؛ چه به صورت مستند و چه درام‌هایی که در دو سوی خطوط جبهه رخ می‌دادند. اکثر این فیلم‌ها بر اندوه و مصیبت متمرکز بودند و نشان می‌دادند که چگونه مردم یک کشور واحد از نظر سیاسی دچار تفرقه شده و دست به سلاح متوسل بردند تا ثابت کنند که دیگری باید نابود شود.
کارگردان جورج شمشوم فیلم مستند بلندی به نام «لبنان لماذا: لبنان چرا» ساخت. خود عنوان فیلم اندوه بزرگی را به همراه دارد، بزرگ‌تر از سئوالی که مطرح می‌شود. این فیلم در نسخه اولیه‌اش به‌طور بی‌طرفانه‌ای به ثبت وقایع از دو سوی خط تماس پرداخت.

جنگ‌های عشق

رفیق حجار فقید، در اوایل دهه 1980، فیلمی به نام «الملجأ: پناهگاه» ساخت تا تأثیرات جنگ بر بی‌گناهان مسلمان و مسیحی را توصیف کند. این فیلم نیز با نگاه بی‌طرفانه‌اش، هدف انسانی را دنبال می‌کرد.
بعد از آن، تعداد فیلم‌هایی که به جنگ می‌پرداختند، حتی پس از پایان آن سال‌های تلخ، افزایش یافت. از مهم‌ترین آثار آن دوره، فیلم «زنار النار: کمربند آتش» به کارگردانی بهیج حجیج بود که داستان یک معلم مدرسه را روایت می‌کرد که با دو بحران شدید مواجه است؛ یکی شخصی و عاطفی و دیگری بحران جنگ.
بحران جنگ همچنین از زاویه نگاه یک دختر که در یک خانواده مسیحی زندگی می‌کند، در فیلم اول دانیال عربید به نام «معارك حب: جنگ‌های عشق» بازتاب یافته است. می مصری در فیلم‌های «يوميات بيروت: خاطرات بیروت»، «أحلام المنفى: رویاهای تبعید» و «أطفال شاتيلا: کودکان شاتیلا»، وضعیت لبنان را از طریق تراژدی فلسطینیان و حملات اسرائیل به تصویر کشیده است. در حقیقت، این حملات در طول نیم قرن به ندرت از وقایع داخلی لبنان جدا بوده‌اند، از جمله ترور شخصیت‌های لبنانی و فلسطینی در دهه 1960 و پس از آن.

کمربند آتش

میان بغدادی و علويه

پیش از این فیلم‌ها، دو کارگردان لبنانی، برهان علوية و مارون بغدادی، درباره لبنان به عنوان یک بحران زیستی و جنگی فیلم ساخته بودند. هر دو کارگردان اکنون از دنیا رفته‌اند؛ اولی در تبعید و دومی در سفری به بیروت پس از بازگشت از فرانسه، جایی که به صنعت سینمای آن کشور پیوسته بود.
در فیلم «بیروت اللقاء: بیروت دیدار» به کارگردانی برهان علوية (1982)، داستان یک دیدار ناتمام بین یک مسلمان و یک مسیحی روایت می‌شود. شرایط مانع از این دیدار، همان جنگ دیوانه‌واری است که جریان دارد. نگاه فیلم به جنگ، شکست‌های روانی و عاطفی را نشان می‌دهد.
مارون بغدادی نیز دو فیلم در این موضوع ساخت؛ «بیروت یا بیروت» (1975) و «حروب صغیرة: جنگ‌های کوچک» (1982). فیلم اول واکنش درونی بغدادی به ساختار طایفه‌ای و اجتماعی لبنان را نشان می‌دهد. در فیلم دوم «جنگ‌های کوچک»، بغدادی همین مسائل را به میدان جنگ داخلی لبنان منتقل می‌کند.

فیلم‌های پس از جنگ

از فیلم‌هایی که به پیامدهای پس از جنگ پرداختند، می‌توان به فیلم «قضیه 23: ماجرای ۲۳» به کارگردانی زیاد دویری (2017) اشاره کرد. داستان فیلم سال‌ها پس از جنگ اتفاق می‌افتد، اما برخی از نشانه‌های جنگ همچنان پابرجاست. در دفاعیات تونی، بحثی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه با فلسطینی‌ها در لبنان بهتر از خود لبنانی‌ها در کشورشان رفتار می‌شود. اما دادگاه به نفع فلسطینی حکم کرد، به‌ویژه که او رسماً با مؤسسه دولتی قرارداد داشت تا کارهایی که به او محول شده بود را انجام دهد.
این تنها یکی از حساب‌های باز سیاسی است که تا به امروز وضعیت سیاسی لبنان از آن‌ها پر است، اما این تنها موضوع نیست. به عنوان مثال، مسئله ربوده‌شدگان و مفقودین موضوع چندین فیلم بوده که به این زخم عمیق پرداخته‌اند. شاید گذر زمان این زخم را برای برخی دفن کرده باشد، اما افرادی که از غیبت اعضای خانواده‌شان رنج برده‌اند، هنوز آن‌ها را به یاد دارند و از این درد رنج می‌برند.
بهترین تصویری که از این موضوع ارائه شده، در فیلم «طرس... صعود به مرئی» ساخته غسان حلوانی (2019) آمده است. این فیلم مستندی است که به شکلی هنری و موضوعی، به‌صورت منحصر به‌ فردی در دیوار حافظه نقب می‌زند.

در اصل، این‌ها نمونه‌هایی از بسیاری از فیلم‌هایی هستند که جنگ داخلی لبنان را همراهی کرده‌اند و سپس آن را دنبال کرده یا چیزهای جدیدی از آن استنباط کرده‌اند و به وضعیت جدید کنونی رسیده‌اند، که خود نیز به نوبه خود فیلم‌های دیگری تولید خواهد کرد.