دانیل بنایم، معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا معتقد است که ایرانیها پس از آن که به توافقی که پیش رویشان بود پشت کردند، فرصت بازگشت سریع به اجرای کامل توافق هسته ای در سپتامبر گذشته را از دست دادهاند.
بنایم در پاسخ به سؤال روزنامه «الشرق الأوسط» دربارهٔ نگرانیهای موجود دربارهٔ سرنوشت توافق هسته ای با ایران و گزینههای موجود معتقد است: تعهد پرزیدنت جو بایدن مبنی بر اینکه اجازه ندهد ایران به سلاح هسته ای دست یابد، همچنان پابرجاست.
معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا که در محل اقامت سفیر آمریکا در ریاض با گروه محدودی از خبرنگاران صحبت میکرد، افزود: ایرانیها در سپتامبر و زمانی که به توافقی که پیش روی آنها و مورد تأیید همه بود پشت کردند، فرصت بازگشت سریع به اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک را از دست دادند. از آنجایی که این طرح ماههاست در دستور کار ما قرار نگرفتهاست، ما اکنون تعهد پرزیدنت بایدن را داریم که اجازه ندهد ایران به سلاح هستهای دست یابد.
به گفته دانیل بنایم، اگرچه کشورهای حوزه خلیج و ایالات متحده گزینه دیپلماتیک با حمایت مشارکت و همکاری امنیتی قوی را ترجیح میدهند، زیرا، «پرزیدنت بایدن وقتی تأکید کرد که همه گزینهها هنوز روی میز هستند و گزینه نظامی آخرین گزینه باقی خواهد ماند، واضح بود».
این مقام آمریکایی در پاسخ به سؤال «الشرق الأوسط»، اهمیت این فرضیه را که آمریکا در رقابت با چین نقش تاریخی خود را در منطقه از دست داده کماهمیت دانست و تأکید کرد که کشورش متعهد است «امنیت خاورمیانه را به گونه ای تضمین کند که هیچ کشور دیگری نمیتواند انجام دهد».
بنایم که پس از ساعتها بحث و گفت و گو که به عنوان بخشی از یک هیئت آمریکایی با شرکای خود در کشورهای خلیج گذرانده بود خسته به نظر میرسید، اعلام کرد، پادشاهی عربی سعودی نقشی محوری در ارتقای ثبات منطقه ایفا میکند و تمایل آمریکا برای مشارکت در نوسازی اقتصاد و رقابت با ارائه چشماندازی قانع کننده وجود دارد.
نقش ایران
معاون دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک تأکید کرد: ایران تسلیحات، آموزش و تجهیزاتی مانند هواپیماهای بدون سرنشین و پشتیبانی زیادی از شبه نظامیان حوثی در یمن ارائه میکند.
وی با بیان اینکه «انتقال غیرقانونی کمکهای مرگبار از ایران غیرمسئولانه و خطرناک است و منجر به خشونت و بیثباتی بیشتر در خاورمیانه میشود»، متعهد شد که «ایالات متحده با همکاری شرکای خود به بازدارندگی و جلوگیری از ورود این سلاح مرگبار به منطقه ادامه خواهد داد».
او با ارائه شواهدی همچون اقدامات اخیر از جمله کشف و ضبط مقادیری سلاح و مواد منفجره در چند ماه گذشته، ادامه داد: ما متعهد به همکاری نزدیک با کشورهای خلیج هستیم و اطمینان میدهیم که آنها میتوانند در برابر هر حمله ای از خود دفاع کنند.
روابط با سعودی
دانیل بنایم توضیح داد که پادشاهی نقشی محوری در ارتقای ثبات منطقه ای ایفا میکند. وی اظهار کرد: این امر از طریق همکاری با لبنان، سودان، مصر، عراق و افغانستان و همچنین تلاش برای تبدیل آتشبس در یمن به مسیری دائمیتر مشهود است.
وی ضمن بررسی پرونده پر از اوراقی که پیش روی خود داشت، افزود: ایالات متحده سابقه بی نظیری در همکاری با مردم سعودی برای دستیابی به رونق اقتصادی، نوسازی اقتصاد دارد. ما قصد داریم به رقابت بپردازیم و یک چشمانداز قانع کننده ارائه دهیم. همانطور که از شرکتهای آمریکایی شنیدم، آنها مشتاق بازی کردن این نقش هستند و ما نیز مشتاق این هستیم.
معاون دستیار وزیر امور خارجه آمریکا اضافه کرد: «بیش از ۱۸ هزار دانشجوی سعودی در ایالات متحده تحصیل میکنند که بخشی از برنامههای بلندپروازانه برای آینده پادشاهی و بخشی از ساختن آینده این کشور خواهد بود».
وی گفت: «مدت زمان انتظار برای دریافت ویزای ورودی بسیار کاهش یافتهاست و این بهترین زمان برای درخواست و اخذ آن است (…) ما جوانان با استعداد سعودی را تشویق میکنیم که به ایالات متحده بیایند و این تجربه را پشت سر بگذارند».
رقابت با چین
بنایم در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا آمریکا با ورود تدریجی چین نقش تاریخی خود را در منطقه از دست دادهاست، گفت: خیر (با خنده). وی ادامه داد: هر کشوری روابط تاریخی خود را با چین دارد، ما در ایالات متحده روابطی با چین داریم که شامل تجارت گستردهاست و به حاکمیت همه کشورها احترام میگذاریم. ما انتظار داریم که آنها تصمیماتی بگیرند که منافع آنها را تأمین کند و هر کشوری میتواند بر اساس حاکمیت خود در مورد روابط دوجانبه خود که ما بخشی از آن نیستیم صحبت کند.
با این حال، این مقام آمریکایی اشاره کرد که برخورد مسئولانه با رقابت آمریکا و چین در این منطقه «نیازمند این است که ما در مورد اینکه چه کسی هستیم و از شرکای خود چه چیزی نمیخواهیم» صحبت کنیم. او به نقل از آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، گفت که «مسئله مجبور کردن کشورها به انتخاب نیست، بلکه دادن حق انتخاب به آنها و اطمینان از داشتن یک انتخاب واقعی است».
وی افزود: «وقتی به موضوع رقابت قدرت در این منطقه فکر میکنم، متوجه میشوم که چندین موضوع وجود دارد. اما آنچه برای من اولویت دارد، اطمینان از این است که مشارکت ایالات متحده با کشورهای خلیج، شراکتهای قوی، متقاعدکننده و به روز است که میتواند چالشهای آینده را برطرف کند. همچنین برای اهداف قرن بیست و یکم مناسب است، پایدار است و قادر به مقابله با چالشهای آینده و استفاده از فرصتهای جدید است».
دانیل بنایم اشاره کرد که روابط با خلیج «فراتر از صحبت در مورد دفاع و مبارزه با تروریسم، به همکاری در زمینههای فناوری، حفاظت از محیط زیست و گردشگری است».
وی ادامه داد: برای ایالات متحده مهم است که هنگام صحبت در مورد این منطقه ارزش منحصر به فردی داشته باشد. ما متعهد هستیم که امنیت خاورمیانه را به گونه ای تضمین کنیم که هیچ کشور دیگری نمیتواند انجام دهد. ما همچنین مزیت نسبی خود را در ایجاد ائتلافهایی مانند ائتلاف ضد داعش داریم.