معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا: سعودی نقشی محوری در ارتقای ثبات منطقه ایفا می‌کند

بنایم به «الشرق الأوسط»: ایرانی‌ها فرصت بازگشت سریع به توافق هسته ای را از دست دادند و گزینه نظامی آخرین راه حل است



دانیل بنایم
دانیل بنایم
TT

معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا: سعودی نقشی محوری در ارتقای ثبات منطقه ایفا می‌کند



دانیل بنایم
دانیل بنایم

دانیل بنایم، معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا معتقد است که ایرانی‌ها پس از آن که به توافقی که پیش رویشان بود پشت کردند، فرصت بازگشت سریع به اجرای کامل توافق هسته ای در سپتامبر گذشته را از دست داده‌اند.
بنایم در پاسخ به سؤال روزنامه «الشرق الأوسط» دربارهٔ نگرانی‌های موجود دربارهٔ سرنوشت توافق هسته ای با ایران و گزینه‌های موجود معتقد است: تعهد پرزیدنت جو بایدن مبنی بر اینکه اجازه ندهد ایران به سلاح هسته ای دست یابد، همچنان پابرجاست.
معاون دستیار وزیر خارجه آمریکا که در محل اقامت سفیر آمریکا در ریاض با گروه محدودی از خبرنگاران صحبت می‌کرد، افزود: ایرانی‌ها در سپتامبر و زمانی که به توافقی که پیش روی آنها و مورد تأیید همه بود پشت کردند، فرصت بازگشت سریع به اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک را از دست دادند. از آنجایی که این طرح ماه‌هاست در دستور کار ما قرار نگرفته‌است، ما اکنون تعهد پرزیدنت بایدن را داریم که اجازه ندهد ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد.
به گفته دانیل بنایم، اگرچه کشورهای حوزه خلیج و ایالات متحده گزینه دیپلماتیک با حمایت مشارکت و همکاری امنیتی قوی را ترجیح می‌دهند، زیرا، «پرزیدنت بایدن وقتی تأکید کرد که همه گزینه‌ها هنوز روی میز هستند و گزینه نظامی آخرین گزینه باقی خواهد ماند، واضح بود».
این مقام آمریکایی در پاسخ به سؤال «الشرق الأوسط»، اهمیت این فرضیه را که آمریکا در رقابت با چین نقش تاریخی خود را در منطقه از دست داده کم‌اهمیت دانست و تأکید کرد که کشورش متعهد است «امنیت خاورمیانه را به گونه ای تضمین کند که هیچ کشور دیگری نمی‌تواند انجام دهد».
بنایم که پس از ساعت‌ها بحث و گفت و گو که به عنوان بخشی از یک هیئت آمریکایی با شرکای خود در کشورهای خلیج گذرانده بود خسته به نظر می‌رسید، اعلام کرد، پادشاهی عربی سعودی نقشی محوری در ارتقای ثبات منطقه ایفا می‌کند و تمایل آمریکا برای مشارکت در نوسازی اقتصاد و رقابت با ارائه چشم‌اندازی قانع کننده وجود دارد.

نقش ایران

معاون دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک تأکید کرد: ایران تسلیحات، آموزش و تجهیزاتی مانند هواپیماهای بدون سرنشین و پشتیبانی زیادی از شبه نظامیان حوثی در یمن ارائه می‌کند.
وی با بیان اینکه «انتقال غیرقانونی کمک‌های مرگبار از ایران غیرمسئولانه و خطرناک است و منجر به خشونت و بی‌ثباتی بیشتر در خاورمیانه می‌شود»، متعهد شد که «ایالات متحده با همکاری شرکای خود به بازدارندگی و جلوگیری از ورود این سلاح مرگبار به منطقه ادامه خواهد داد».
او با ارائه شواهدی همچون اقدامات اخیر از جمله کشف و ضبط مقادیری سلاح و مواد منفجره در چند ماه گذشته، ادامه داد: ما متعهد به همکاری نزدیک با کشورهای خلیج هستیم و اطمینان می‌دهیم که آنها می‌توانند در برابر هر حمله ای از خود دفاع کنند.

روابط با سعودی

دانیل بنایم توضیح داد که پادشاهی نقشی محوری در ارتقای ثبات منطقه ای ایفا می‌کند. وی اظهار کرد: این امر از طریق همکاری با لبنان، سودان، مصر، عراق و افغانستان و همچنین تلاش برای تبدیل آتش‌بس در یمن به مسیری دائمی‌تر مشهود است.
وی ضمن بررسی پرونده پر از اوراقی که پیش روی خود داشت، افزود: ایالات متحده سابقه بی نظیری در همکاری با مردم سعودی برای دستیابی به رونق اقتصادی، نوسازی اقتصاد دارد. ما قصد داریم به رقابت بپردازیم و یک چشم‌انداز قانع کننده ارائه دهیم. همان‌طور که از شرکت‌های آمریکایی شنیدم، آنها مشتاق بازی کردن این نقش هستند و ما نیز مشتاق این هستیم.
معاون دستیار وزیر امور خارجه آمریکا اضافه کرد: «بیش از ۱۸ هزار دانشجوی سعودی در ایالات متحده تحصیل می‌کنند که بخشی از برنامه‌های بلندپروازانه برای آینده پادشاهی و بخشی از ساختن آینده این کشور خواهد بود».
وی گفت: «مدت زمان انتظار برای دریافت ویزای ورودی بسیار کاهش یافته‌است و این بهترین زمان برای درخواست و اخذ آن است (…) ما جوانان با استعداد سعودی را تشویق می‌کنیم که به ایالات متحده بیایند و این تجربه را پشت سر بگذارند».

رقابت با چین

بنایم در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا آمریکا با ورود تدریجی چین نقش تاریخی خود را در منطقه از دست داده‌است، گفت: خیر (با خنده). وی ادامه داد: هر کشوری روابط تاریخی خود را با چین دارد، ما در ایالات متحده روابطی با چین داریم که شامل تجارت گسترده‌است و به حاکمیت همه کشورها احترام می‌گذاریم. ما انتظار داریم که آنها تصمیماتی بگیرند که منافع آنها را تأمین کند و هر کشوری می‌تواند بر اساس حاکمیت خود در مورد روابط دوجانبه خود که ما بخشی از آن نیستیم صحبت کند.
با این حال، این مقام آمریکایی اشاره کرد که برخورد مسئولانه با رقابت آمریکا و چین در این منطقه «نیازمند این است که ما در مورد اینکه چه کسی هستیم و از شرکای خود چه چیزی نمی‌خواهیم» صحبت کنیم. او به نقل از آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، گفت که «مسئله مجبور کردن کشورها به انتخاب نیست، بلکه دادن حق انتخاب به آنها و اطمینان از داشتن یک انتخاب واقعی است».
وی افزود: «وقتی به موضوع رقابت قدرت در این منطقه فکر می‌کنم، متوجه می‌شوم که چندین موضوع وجود دارد. اما آنچه برای من اولویت دارد، اطمینان از این است که مشارکت ایالات متحده با کشورهای خلیج، شراکت‌های قوی، متقاعدکننده و به روز است که می‌تواند چالش‌های آینده را برطرف کند. همچنین برای اهداف قرن بیست و یکم مناسب است، پایدار است و قادر به مقابله با چالش‌های آینده و استفاده از فرصت‌های جدید است».
دانیل بنایم اشاره کرد که روابط با خلیج «فراتر از صحبت در مورد دفاع و مبارزه با تروریسم، به همکاری در زمینه‌های فناوری، حفاظت از محیط زیست و گردشگری است».
وی ادامه داد: برای ایالات متحده مهم است که هنگام صحبت در مورد این منطقه ارزش منحصر به فردی داشته باشد. ما متعهد هستیم که امنیت خاورمیانه را به گونه ای تضمین کنیم که هیچ کشور دیگری نمی‌تواند انجام دهد. ما همچنین مزیت نسبی خود را در ایجاد ائتلاف‌هایی مانند ائتلاف ضد داعش داریم.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.