ناامیدی مردم یمن پس از اعلام عدم آمادگی حوثی ها برای صلح

سران شبه نظامیان شرایط نظامی را به نقطه انفجار می رسانند


 
حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)
  حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)
TT

ناامیدی مردم یمن پس از اعلام عدم آمادگی حوثی ها برای صلح


 
حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)
  حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)

نهمين سال جنگ در یمن ۲۶ مارس ۲۰۲۳ آغاز شد؛ جنگی که جرقه آن با کودتای حوثی ها زده شد. مردم یمن ۹ سال پس از آغاز این جنگ هنوز بر این باورند که کودتاچیان از زمین تا آسمان با صلح فاصله دارند و آنها رفتار مسئولانه ای در خصوص چند میلیون نفر یمنی ساکن در مناطق تحت کنترلشان ندارند و ساکنان این مناطق با کمک های بشردوستانه گذران زندگی می کنند و عده بسیاری با خطر گرسنگی مواجه هستند.
اکثریت قریب به اتفاق مردم یمن معتقدند که شبه نظامیان حوثی دارند وضع کنونی را به نقطه انفجار نظامی می رسانند. با این حال عبد الملک حوثی رهبر شبه نظامیان در اظهارات تازه خود گفت که این جماعت یکی از ابزارهای حکومت ایران هستند و مشکلات یمن و مردم یمن برایشان مهم نیست.
عمر عبده کارمند دولت درباره این حس ناامیدی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «مردم در عدن دوست داشتند با توجه به گشایش در روابط بین سعودی و ایران خبرهای خوبی درباره اقدامات برقراری صلح و پایان جنگ بشنوند چون گشایش در روابط بین سعودی و ایران امید فراوانی برای پایان جنگ ایجاد کرد. اما اظهارات عبد الملک حوثی رهبر شبه نظامیان مایه ناامیدی بود. عبد الملک حوثی بار دیگر نشان داد که او گوش به فرمان و فرمانبردار حکومت ایران است و مشکلات مردم در بخش های تحت کنترل حوثی ها فرقی به حالش ندارد.
عبده بر این باور است که اظهارات رهبر شبه نظامیان حوثی درباره اینکه اعتراضات مردمی به حکومت فرقه گرا و دودمان گرا شرایط جنگی است نشان می دهد که این گروه شبه نظامی هنوز نفهمیده اند که با جنگی که راه انداختند چه بلایی سر یمن و مردم یمن آورده اند و آنها همچنان بر ادامه جنگ اصرار دارند.
عبد الناصر محمد فعال حقوق بشر نیز با عبده در مورد سرخوردگی و ناامیدی اجتماعی در یمن هم نظر است. او درباره اظهارات رهبر شبه نظامیان حوثی که یمنی ها را با موشک و پهپادهای ایرانی تهدید می کند و می گوید که برای ادامه جنگ مشروعیت دینی دارد خاطر نشان کرد «این اظهارات کسی است که حس مسئولیت پذیری ندارد و کسانی که برایش تصمیم می گیرند نقش او را تعریف کرده اند».
او افزود «اکثر مردم یمن به خصوص ساکنان بخش های تحت کنترل شبه نظامیان حوثی منتظر دیدگاه های مسئولانه در راستای برقراری صلح و اعلام توافق دیگر آتش بس و حرکت به سمت راهکار سیاسی در ماه رمضان و پرداخت دستمزدهای معوقه در هفت سال گذشته و بازگشایی مسیرها و معابر بین شهری و افزایش پروازها از فرودگاه صنعا بودند اما با اظهارات رهبر حوثی ها شوکه شدند».
عبد الناصر محمد در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «این گفتمان و حمله به کاروان استاندار تعز و افزایش تنش نظامی از طریق حمله به تاسیسات دولتی در ناحیه حریب واقع در جنوب مارب و غرب تعز نشان می دهد که شبه نظامیان فاصله زیادی با صلح دارند و هنوز دستور شفافی به آنها برای پذیرفتن نیازمندی های روند صلح داده نشده است».
از سوی دیگر حکیم سالم کارمند بازنشسته با ابراز تاسف درباره حال و روز چند میلیون یمنی که تحت سلطه سرکوب و گرسنگی هستند گفت «حوثی ها با جنگ زنده هستند و ساکنان ابزار دست حوثی ها برای باج گرفتن از حکومت قانونی و ائتلاف هستند. تمام درآمد دولت دست رهبران این گروه شبه نظامی است و آنها از مردم مالیات می گیرند اما به وظایف خود در قبال ساکنان و کارکنان دولت عمل نمی کنند. حوزه های آب و سلامت و بهداشت توسط سازمان های بین المللی تامین مالی می شود».
سالم معتقد است که توافق صلح منجر به توقف روند غارتگری می شود و شبه نظامیان موظف خواهند بود درآمدهای دولتی را به بانک بدهند پس مصلحت حوثی ها این است که نگذارند تلاش برای برقراری صلح به نتیجه برسد و برای از سرگیری درگیری تلاش کنند.
جمال عبد الوهاب که یک فروشگاه در عدن دارد می گوید «سران گروه شبه نظامی حوثی می خواهد به افکار عمومی یمن و خارجی القا کند که ابزار رژیم ایران نیست و توافق بین سعودی و ایران در برنامه ها و موضع حوثی ها تاثیر ندارد. رهبران حوثی ها می دانند که اگر جنگ تمام شود درگیری بزرگی بین دار و دسته های وابسته به حوثی ها بر سر پول و مزایای دیگر آغاز خواهد شد و سران قبایل هم پیمان حوثی ها هم به فکر سهم خواهی می افتند. بنابراین رهبران شبه نظامیان می خواهند قبل از توافق برای تمدید آتش بس از بروز این مشکلات اجتناب کنند. 
مردم یمن توافق سعودی و ایران درباره از سرگیری روابط را به فال نیک گرفتند؛ به خصوص اینکه این توافق با زمزمه هایی درباره پیشرفت مهم در مذاکرات درباره توافق دیگر برای آتش بس در یمن همزمان شده که پرداخت حقوق کارمندان در مناطق تحت کنترل شبه نظامیان و بازگشایی مسیرها و معابر بین استان ها و افزایش پروازها از فرودگاه صنعا را در برمی گیرد. با این حال اقدامات شبه نظامیان از افزایش تنش نظامی در جنوب مارب و غرب تعز و شمال الضالع گرفته تا توقف پروازهای هواپیمایی یمن در مناطق تحت کنترلشان نشان می دهد که این جماعت یکسال پس از آغاز آتش بس نمی خواهند تلاش برای برقراری صلح به نتیجه برسد و بار دیگر در صدد رساندن اوضاع به نقطه انفجار و درگیری نظامی هستند.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.