ناامیدی مردم یمن پس از اعلام عدم آمادگی حوثی ها برای صلح

سران شبه نظامیان شرایط نظامی را به نقطه انفجار می رسانند


 
حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)
  حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)
TT

ناامیدی مردم یمن پس از اعلام عدم آمادگی حوثی ها برای صلح


 
حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)
  حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)

نهمين سال جنگ در یمن ۲۶ مارس ۲۰۲۳ آغاز شد؛ جنگی که جرقه آن با کودتای حوثی ها زده شد. مردم یمن ۹ سال پس از آغاز این جنگ هنوز بر این باورند که کودتاچیان از زمین تا آسمان با صلح فاصله دارند و آنها رفتار مسئولانه ای در خصوص چند میلیون نفر یمنی ساکن در مناطق تحت کنترلشان ندارند و ساکنان این مناطق با کمک های بشردوستانه گذران زندگی می کنند و عده بسیاری با خطر گرسنگی مواجه هستند.
اکثریت قریب به اتفاق مردم یمن معتقدند که شبه نظامیان حوثی دارند وضع کنونی را به نقطه انفجار نظامی می رسانند. با این حال عبد الملک حوثی رهبر شبه نظامیان در اظهارات تازه خود گفت که این جماعت یکی از ابزارهای حکومت ایران هستند و مشکلات یمن و مردم یمن برایشان مهم نیست.
عمر عبده کارمند دولت درباره این حس ناامیدی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «مردم در عدن دوست داشتند با توجه به گشایش در روابط بین سعودی و ایران خبرهای خوبی درباره اقدامات برقراری صلح و پایان جنگ بشنوند چون گشایش در روابط بین سعودی و ایران امید فراوانی برای پایان جنگ ایجاد کرد. اما اظهارات عبد الملک حوثی رهبر شبه نظامیان مایه ناامیدی بود. عبد الملک حوثی بار دیگر نشان داد که او گوش به فرمان و فرمانبردار حکومت ایران است و مشکلات مردم در بخش های تحت کنترل حوثی ها فرقی به حالش ندارد.
عبده بر این باور است که اظهارات رهبر شبه نظامیان حوثی درباره اینکه اعتراضات مردمی به حکومت فرقه گرا و دودمان گرا شرایط جنگی است نشان می دهد که این گروه شبه نظامی هنوز نفهمیده اند که با جنگی که راه انداختند چه بلایی سر یمن و مردم یمن آورده اند و آنها همچنان بر ادامه جنگ اصرار دارند.
عبد الناصر محمد فعال حقوق بشر نیز با عبده در مورد سرخوردگی و ناامیدی اجتماعی در یمن هم نظر است. او درباره اظهارات رهبر شبه نظامیان حوثی که یمنی ها را با موشک و پهپادهای ایرانی تهدید می کند و می گوید که برای ادامه جنگ مشروعیت دینی دارد خاطر نشان کرد «این اظهارات کسی است که حس مسئولیت پذیری ندارد و کسانی که برایش تصمیم می گیرند نقش او را تعریف کرده اند».
او افزود «اکثر مردم یمن به خصوص ساکنان بخش های تحت کنترل شبه نظامیان حوثی منتظر دیدگاه های مسئولانه در راستای برقراری صلح و اعلام توافق دیگر آتش بس و حرکت به سمت راهکار سیاسی در ماه رمضان و پرداخت دستمزدهای معوقه در هفت سال گذشته و بازگشایی مسیرها و معابر بین شهری و افزایش پروازها از فرودگاه صنعا بودند اما با اظهارات رهبر حوثی ها شوکه شدند».
عبد الناصر محمد در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «این گفتمان و حمله به کاروان استاندار تعز و افزایش تنش نظامی از طریق حمله به تاسیسات دولتی در ناحیه حریب واقع در جنوب مارب و غرب تعز نشان می دهد که شبه نظامیان فاصله زیادی با صلح دارند و هنوز دستور شفافی به آنها برای پذیرفتن نیازمندی های روند صلح داده نشده است».
از سوی دیگر حکیم سالم کارمند بازنشسته با ابراز تاسف درباره حال و روز چند میلیون یمنی که تحت سلطه سرکوب و گرسنگی هستند گفت «حوثی ها با جنگ زنده هستند و ساکنان ابزار دست حوثی ها برای باج گرفتن از حکومت قانونی و ائتلاف هستند. تمام درآمد دولت دست رهبران این گروه شبه نظامی است و آنها از مردم مالیات می گیرند اما به وظایف خود در قبال ساکنان و کارکنان دولت عمل نمی کنند. حوزه های آب و سلامت و بهداشت توسط سازمان های بین المللی تامین مالی می شود».
سالم معتقد است که توافق صلح منجر به توقف روند غارتگری می شود و شبه نظامیان موظف خواهند بود درآمدهای دولتی را به بانک بدهند پس مصلحت حوثی ها این است که نگذارند تلاش برای برقراری صلح به نتیجه برسد و برای از سرگیری درگیری تلاش کنند.
جمال عبد الوهاب که یک فروشگاه در عدن دارد می گوید «سران گروه شبه نظامی حوثی می خواهد به افکار عمومی یمن و خارجی القا کند که ابزار رژیم ایران نیست و توافق بین سعودی و ایران در برنامه ها و موضع حوثی ها تاثیر ندارد. رهبران حوثی ها می دانند که اگر جنگ تمام شود درگیری بزرگی بین دار و دسته های وابسته به حوثی ها بر سر پول و مزایای دیگر آغاز خواهد شد و سران قبایل هم پیمان حوثی ها هم به فکر سهم خواهی می افتند. بنابراین رهبران شبه نظامیان می خواهند قبل از توافق برای تمدید آتش بس از بروز این مشکلات اجتناب کنند. 
مردم یمن توافق سعودی و ایران درباره از سرگیری روابط را به فال نیک گرفتند؛ به خصوص اینکه این توافق با زمزمه هایی درباره پیشرفت مهم در مذاکرات درباره توافق دیگر برای آتش بس در یمن همزمان شده که پرداخت حقوق کارمندان در مناطق تحت کنترل شبه نظامیان و بازگشایی مسیرها و معابر بین استان ها و افزایش پروازها از فرودگاه صنعا را در برمی گیرد. با این حال اقدامات شبه نظامیان از افزایش تنش نظامی در جنوب مارب و غرب تعز و شمال الضالع گرفته تا توقف پروازهای هواپیمایی یمن در مناطق تحت کنترلشان نشان می دهد که این جماعت یکسال پس از آغاز آتش بس نمی خواهند تلاش برای برقراری صلح به نتیجه برسد و بار دیگر در صدد رساندن اوضاع به نقطه انفجار و درگیری نظامی هستند.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.