ناامیدی مردم یمن پس از اعلام عدم آمادگی حوثی ها برای صلح

سران شبه نظامیان شرایط نظامی را به نقطه انفجار می رسانند


 
حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)
  حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)
TT

ناامیدی مردم یمن پس از اعلام عدم آمادگی حوثی ها برای صلح


 
حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)
  حوثی ها در یک راهپیمایی در صنعا شعارهای این گروه را سرمی دهند (فرانس پرس)

نهمين سال جنگ در یمن ۲۶ مارس ۲۰۲۳ آغاز شد؛ جنگی که جرقه آن با کودتای حوثی ها زده شد. مردم یمن ۹ سال پس از آغاز این جنگ هنوز بر این باورند که کودتاچیان از زمین تا آسمان با صلح فاصله دارند و آنها رفتار مسئولانه ای در خصوص چند میلیون نفر یمنی ساکن در مناطق تحت کنترلشان ندارند و ساکنان این مناطق با کمک های بشردوستانه گذران زندگی می کنند و عده بسیاری با خطر گرسنگی مواجه هستند.
اکثریت قریب به اتفاق مردم یمن معتقدند که شبه نظامیان حوثی دارند وضع کنونی را به نقطه انفجار نظامی می رسانند. با این حال عبد الملک حوثی رهبر شبه نظامیان در اظهارات تازه خود گفت که این جماعت یکی از ابزارهای حکومت ایران هستند و مشکلات یمن و مردم یمن برایشان مهم نیست.
عمر عبده کارمند دولت درباره این حس ناامیدی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «مردم در عدن دوست داشتند با توجه به گشایش در روابط بین سعودی و ایران خبرهای خوبی درباره اقدامات برقراری صلح و پایان جنگ بشنوند چون گشایش در روابط بین سعودی و ایران امید فراوانی برای پایان جنگ ایجاد کرد. اما اظهارات عبد الملک حوثی رهبر شبه نظامیان مایه ناامیدی بود. عبد الملک حوثی بار دیگر نشان داد که او گوش به فرمان و فرمانبردار حکومت ایران است و مشکلات مردم در بخش های تحت کنترل حوثی ها فرقی به حالش ندارد.
عبده بر این باور است که اظهارات رهبر شبه نظامیان حوثی درباره اینکه اعتراضات مردمی به حکومت فرقه گرا و دودمان گرا شرایط جنگی است نشان می دهد که این گروه شبه نظامی هنوز نفهمیده اند که با جنگی که راه انداختند چه بلایی سر یمن و مردم یمن آورده اند و آنها همچنان بر ادامه جنگ اصرار دارند.
عبد الناصر محمد فعال حقوق بشر نیز با عبده در مورد سرخوردگی و ناامیدی اجتماعی در یمن هم نظر است. او درباره اظهارات رهبر شبه نظامیان حوثی که یمنی ها را با موشک و پهپادهای ایرانی تهدید می کند و می گوید که برای ادامه جنگ مشروعیت دینی دارد خاطر نشان کرد «این اظهارات کسی است که حس مسئولیت پذیری ندارد و کسانی که برایش تصمیم می گیرند نقش او را تعریف کرده اند».
او افزود «اکثر مردم یمن به خصوص ساکنان بخش های تحت کنترل شبه نظامیان حوثی منتظر دیدگاه های مسئولانه در راستای برقراری صلح و اعلام توافق دیگر آتش بس و حرکت به سمت راهکار سیاسی در ماه رمضان و پرداخت دستمزدهای معوقه در هفت سال گذشته و بازگشایی مسیرها و معابر بین شهری و افزایش پروازها از فرودگاه صنعا بودند اما با اظهارات رهبر حوثی ها شوکه شدند».
عبد الناصر محمد در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «این گفتمان و حمله به کاروان استاندار تعز و افزایش تنش نظامی از طریق حمله به تاسیسات دولتی در ناحیه حریب واقع در جنوب مارب و غرب تعز نشان می دهد که شبه نظامیان فاصله زیادی با صلح دارند و هنوز دستور شفافی به آنها برای پذیرفتن نیازمندی های روند صلح داده نشده است».
از سوی دیگر حکیم سالم کارمند بازنشسته با ابراز تاسف درباره حال و روز چند میلیون یمنی که تحت سلطه سرکوب و گرسنگی هستند گفت «حوثی ها با جنگ زنده هستند و ساکنان ابزار دست حوثی ها برای باج گرفتن از حکومت قانونی و ائتلاف هستند. تمام درآمد دولت دست رهبران این گروه شبه نظامی است و آنها از مردم مالیات می گیرند اما به وظایف خود در قبال ساکنان و کارکنان دولت عمل نمی کنند. حوزه های آب و سلامت و بهداشت توسط سازمان های بین المللی تامین مالی می شود».
سالم معتقد است که توافق صلح منجر به توقف روند غارتگری می شود و شبه نظامیان موظف خواهند بود درآمدهای دولتی را به بانک بدهند پس مصلحت حوثی ها این است که نگذارند تلاش برای برقراری صلح به نتیجه برسد و برای از سرگیری درگیری تلاش کنند.
جمال عبد الوهاب که یک فروشگاه در عدن دارد می گوید «سران گروه شبه نظامی حوثی می خواهد به افکار عمومی یمن و خارجی القا کند که ابزار رژیم ایران نیست و توافق بین سعودی و ایران در برنامه ها و موضع حوثی ها تاثیر ندارد. رهبران حوثی ها می دانند که اگر جنگ تمام شود درگیری بزرگی بین دار و دسته های وابسته به حوثی ها بر سر پول و مزایای دیگر آغاز خواهد شد و سران قبایل هم پیمان حوثی ها هم به فکر سهم خواهی می افتند. بنابراین رهبران شبه نظامیان می خواهند قبل از توافق برای تمدید آتش بس از بروز این مشکلات اجتناب کنند. 
مردم یمن توافق سعودی و ایران درباره از سرگیری روابط را به فال نیک گرفتند؛ به خصوص اینکه این توافق با زمزمه هایی درباره پیشرفت مهم در مذاکرات درباره توافق دیگر برای آتش بس در یمن همزمان شده که پرداخت حقوق کارمندان در مناطق تحت کنترل شبه نظامیان و بازگشایی مسیرها و معابر بین استان ها و افزایش پروازها از فرودگاه صنعا را در برمی گیرد. با این حال اقدامات شبه نظامیان از افزایش تنش نظامی در جنوب مارب و غرب تعز و شمال الضالع گرفته تا توقف پروازهای هواپیمایی یمن در مناطق تحت کنترلشان نشان می دهد که این جماعت یکسال پس از آغاز آتش بس نمی خواهند تلاش برای برقراری صلح به نتیجه برسد و بار دیگر در صدد رساندن اوضاع به نقطه انفجار و درگیری نظامی هستند.



سه گروگان... و هزار روز تنش بین پاریس و تهران  

تظاهره‌کننده‌ای که تصویر سسیل کوهلر، گروگان فرانسوی که از دو سال پیش در ایران زندانی است، را در دست دارد ( AFP)  
تظاهره‌کننده‌ای که تصویر سسیل کوهلر، گروگان فرانسوی که از دو سال پیش در ایران زندانی است، را در دست دارد ( AFP)  
TT

سه گروگان... و هزار روز تنش بین پاریس و تهران  

تظاهره‌کننده‌ای که تصویر سسیل کوهلر، گروگان فرانسوی که از دو سال پیش در ایران زندانی است، را در دست دارد ( AFP)  
تظاهره‌کننده‌ای که تصویر سسیل کوهلر، گروگان فرانسوی که از دو سال پیش در ایران زندانی است، را در دست دارد ( AFP)  

روابط فرانسه و ایران در مسیری صعودی قرار گرفته است که رئیس‌جمهور فرانسه، امانوئل مکرون، در ششم ژانویه آن را آغاز کرد، جایی که او در سخنرانی خود در برابر سفرای فرانسه در سراسر جهان، ایران را «چالش استراتژیک و امنیتی برای فرانسه، اروپا و خاورمیانه» خواند.

مکرون در یک «بیانیه اتهامی» گسترده، به برنامه هسته‌ای شتاب‌یافته ایران که به «حد قطع رابطه» رسیده است، برنامه موشکی بالیستیک آن که «اروپا، خاک و منافع آن را تهدید می‌کند»، حمایت ایران از جنگ روسیه علیه اوکراین، و تلاش‌های ایران برای بی‌ثبات‌سازی منطقه از طریق عوامل خود که «تروریسم را اجرا می‌کنند»، اشاره کرد. او همچنین به تهدید منافع فرانسه در آفریقا توسط ایران پرداخت.

مکرون نتیجه‌گیری کرد که «مسئله ایران» یکی از مهم‌ترین موضوعات گفت‌وگو با دولت جدید آمریکا خواهد بود. اما او احتمالاً عمداً از اشاره به موضوع دیگری که روابط فرانسه با ایران را مسموم می‌کند، خودداری کرد: ادامه بازداشت سه شهروند فرانسوی توسط تهران برای مدت‌های طولانی.

علیرغم تلاش‌های دیپلماتیک مداوم فرانسه در بالاترین سطوح و ارتباطات بین مکرون و رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، تهران به درخواست فرانسه توجهی نمی‌کند و هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند که ایران در ازای آزادی کسانی که فرانسه آن‌ها را «گروگان‌های دولتی» در زندان‌های ایران می‌نامد، چه می‌خواهد. بارها پاریس آنچه را که «دیپلماسی گروگان‌گیری» ایران می‌نامد، محکوم کرده است.
آنچه اکنون این موضوع را به صدر اخبار بازگردانده، گذشت هزار روز از بازداشت دو شهروند فرانسوی است: سسیل کوهلر، استاد ادبیات مدرن فرانسه، ۴۰ ساله، و همسرش ژاک پاریس، ۷۳ ساله، که استاد بازنشسته ریاضیات است. این دو در فرودگاه تهران و در آستانه سوار شدن به هواپیما برای بازگشت به فرانسه دستگیر شدند. همچنین اولیویه گروندو، ۳۴ ساله، فرانسوی دیگری است که از ۸۴۳ روز پیش در زندان اوین تهران زندانی است. او در شیراز، شهری که به عنوان توریست از آن بازدید می‌کرد، دستگیر شد.

آنچه این سه نفر را به هم مرتبط می‌کند، اتهام جاسوسی است که خانواده‌های آن‌ها و وزارت خارجه فرانسه تأکید می‌کنند که آن‌ها تنها به عنوان توریست به ایران سفر کرده‌اند. در ابتدای سال گذشته، گروندو به پنج سال زندان به اتهام «جاسوسی و توطئه علیه ایران» محکوم شد.

در ششم اکتبر ۲۰۲۲، تلویزیون ایران ویدئویی از سسیل کوهلر پخش کرد که در آن «اعتراف» کرده بود که مأمور سازمان اطلاعات خارجی فرانسه است. فرانسه بلافاصله این «اعترافات اجباری» را محکوم کرد و گفت آنچه ایران انجام داده «فقط یک نمایش مضحک» است.

در این زمینه، سپیده قلیان، روزنامه‌نگار ایرانی که مدتی را با کوهلر در یک سلول زندانی بود، در نامه‌ای به روزنامه فرانسوی «لوموند» در سپتامبر ۲۰۲۳ نوشت که کوهلر به او گفته بود «بزرگ‌ترین پشیمانی‌اش اعتراف اجباری است که از او برای تلویزیون ایران گرفته شده است.»

در روزهای جمعه و شنبه، تجمعات و تظاهرات‌های متعددی در حمایت از این سه نفر و برای فشار به منظور آزادی آن‌ها در بسیاری از شهرهای فرانسه، به ویژه پاریس، برگزار شد. وزارت خارجه فرانسه اعلام کرد که پاریس «با قوی‌ترین عبارات ممکن درخواست خود را برای آزادی فوری شهروندانش که توسط ایران به عنوان گروگان نگه‌داشته می‌شوند، تکرار می‌کند» و افزود که «هیچ چیزی بازداشت آن‌ها را توجیه نمی‌کند» و این بازداشت را «بی‌معنا» توصیف کرد.

کریستف لوموان، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه، «شرایط بازداشت غیرقابل قبول که برخی از آن‌ها به سطح شکنجه طبق قوانین بین‌المللی می‌رسد» را محکوم و اشاره کرد که کوهلر و پاریس هر کدام در سلول‌های ۹ متر مربعی بدون پنجره زندانی هستند که چراغ‌های آن‌ها به طور مداوم روشن است و هیچ تختخوابی برای خوابیدن وجود ندارد و فرصت‌های کمی برای خارج شدن از سلول به آن‌ها داده می‌شود.

به گفته لوموان، فرانسه معتقد است که آنچه شهروندانش تجربه می‌کنند «غیرقابل تحمل» است. ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، در جلسه‌ای در سنا گفت: «ما پیام‌های بسیار قاطعی به مقامات ایرانی ارسال کرده‌ایم و توضیح داده‌ایم که بدون بهبود وضعیت و بدون آزادی این گروگان‌ها، هیچ گفت‌وگوی دوجانبه‌ای نمی‌تواند انجام شود و برداشته شدن تحریم‌ها قابل تصور نیست.»

بارو تأکید کرد که اتهامات مطرح شده علیه این سه نفر «کاملاً دروغ» است. وزارت خارجه فرانسه همچنین نقض ایران از «معاهده ژنو» را محکوم کرد که به نمایندگان کنسولی اجازه می‌دهد از زندانیان بازدید کنند؛ زیرا مقامات ایرانی تنها به ندرت و با محاکمه‌های از پیش تنظیم‌شده این اجازه را می‌دهند. لوموان دوباره بین آزادی این سه نفر و امکان بهبود روابط با تهران ارتباط برقرار کرد. وزارت خارجه فرانسه از شهروندان خود خواست به ایران سفر نکنند و از کسانی که در ایران هستند خواست «فوراً» این کشور را ترک کنند و آن‌ها را از «خطر قریب‌الوقوع» و احتمال دستگیری «در هر زمان و بدون دلیل، به جز اینکه فرانسوی یا اروپایی هستند» برحذر داشت.

تنش‌ها در روز جمعه به اوج خود رسید، زمانی که وزیر راه ایران، که وزارتخانه او همچنین مسئول امور هواپیمایی کشوری است، اعلام کرد که فرانسه به طور یکجانبه پرواز بین تهران و پاریس، تنها پرواز مستقیم بین پایتخت ایران و یک پایتخت اروپایی، را لغو کرده است.

دیپلماسی گروگان‌گیری

در مواجهه با این وضعیت، فرانسه تأکید می‌کند که «آماده است و برای آزادی گروگان‌ها همچنان آماده خواهد ماند» و «به مبارزه خود علیه سیاست بازداشت گروگان‌ها توسط مقامات ایرانی ادامه خواهد داد» و خواستار «آزادی فوری آن‌ها» شده است.

نکته قابل توجه این است که وزارت خارجه فرانسه نوعی ناامیدی از رئیس‌جمهور پزشکیان ابراز کرده است، به دلیل شکست تلاش‌هایی که در بالاترین سطح انجام می‌دهد، در حالی که وضعیت گروگان‌ها در حال بدتر شدن است. واضح است که پاریس روی پزشکیان، رئیس‌جمهور «اصلاح‌طلب» که خواهان بهبود روابط کشورش با اروپایی‌ها است، شرط بسته بود.

منابع فرانسوی معتقدند که کلید سرنوشت این افراد در دست بزشکیان نیست، بلکه در دست «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» است، زیرا این سه فرانسوی در بخش ۲۰۹ زندان اوین که توسط وزارت اطلاعات اداره می‌شود و زندانیان سیاسی ایرانی و خارجی در آن نگهداری می‌شوند، زندانی هستند. نعومی کوهلر، خواهر سسیل، گفت که او «روی زمین می‌خوابد و تنها سه بار در هفته و هر بار به مدت نیم ساعت اجازه دارد از سلول خود خارج شود» و ارتباطات او با خارج از زندان بیش از پنج دقیقه و تحت نظارت زندانبانانش نیست، تا جایی که او از صحبت در مورد شرایط بازداشت خود منع شده است و تنها چیزی که درخواست می‌کند کتاب است.

کارین ریوالان، وکیل کوهلر، در مصاحبه‌ای با روزنامه «وست فرانس» گفت که این سه گروگان «به دلیل کاری که انجام داده‌اند دستگیر نشده‌اند، بلکه به دلیل فرانسوی بودنشان بازداشت شده‌اند. این چیزی است که می‌توانیم آن را دیپلماسی گروگان‌گیری بنامیم»، که «به منظور معامله بر سر آن‌ها در چارچوب مذاکرات» بین ایران و دولت‌های خارجی اروپایی و غیر اروپایی انجام می‌شود. این اقدامات سال‌هاست که شناخته شده است و بارها در برخورد با فرانسه انجام شده است. اما نکته قابل توجه این است که هیچ نشانه‌ای در افق وجود ندارد که مشخص کند ایران امروز دقیقاً چه می‌خواهد، برخلاف دفعات قبلی.

به گفته یک منبع غیردولتی، احتمالاً ایران می‌خواهد بر فرانسه فشار بیاورد تا «موضع خود را در پرونده‌هایی که برای ایران مهم است، مانند تحریم‌ها و برنامه هسته‌ای، نرم‌تر کند.» خواهان بهبود روابط کشورش با اروپایی‌ها است، شرط بسته بود.

منابع فرانسوی معتقدند که کلید سرنوشت این افراد در دست پزشکیان نیست، بلکه در دست «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» است، زیرا این سه فرانسوی در بخش ۲۰۹ زندان اوین که توسط وزارت اطلاعات اداره می‌شود و زندانیان سیاسی ایرانی و خارجی در آن نگهداری می‌شوند، زندانی هستند. نعومی کوهلر، خواهر سسیل، گفت که او «روی زمین می‌خوابد و تنها سه بار در هفته و هر بار به مدت نیم ساعت اجازه دارد از سلول خود خارج شود» و ارتباطات او با خارج از زندان بیش از پنج دقیقه و تحت نظارت زندانبانانش نیست، تا جایی که او از صحبت در مورد شرایط بازداشت خود منع شده است و تنها چیزی که درخواست می‌کند کتاب است.

کارین ریوالان، وکیل کوهلر، در مصاحبه‌ای با روزنامه «وست فرانس» گفت که این سه گروگان «به دلیل کاری که انجام داده‌اند دستگیر نشده‌اند، بلکه به دلیل فرانسوی بودنشان بازداشت شده‌اند. این چیزی است که می‌توانیم آن را دیپلماسی گروگان‌گیری بنامیم»، که «به منظور معامله بر سر آن‌ها در چارچوب مذاکرات» بین ایران و دولت‌های خارجی اروپایی و غیر اروپایی انجام می‌شود. این اقدامات سال‌هاست که شناخته شده است و بارها در برخورد با فرانسه انجام شده است. اما نکته قابل توجه این است که برخلاف دفعات قبلی هیچ نشانه‌ای در افق وجود ندارد که مشخص کند ایران امروز دقیقاً چه می‌خواهد.

به گفته یک منبع غیردولتی، احتمالاً ایران می‌خواهد بر فرانسه فشار بیاورد تا «موضع خود را در پرونده‌هایی که برای ایران مهم است، مانند تحریم‌ها و برنامه هسته‌ای، نرم‌تر کند.»