سریال «النار بالنار».. شبکه‌های اجتماعی را داغ کرد

صادق الصبّاح به «الشرق الأوسط»: این اثر به حقایق می‌پردازد

سریال «النار بالنار».. شبکه‌های اجتماعی را داغ کرد
TT

سریال «النار بالنار».. شبکه‌های اجتماعی را داغ کرد

سریال «النار بالنار».. شبکه‌های اجتماعی را داغ کرد

سریال «النار بالنار / آتش در مقابل آتش» از همان آغاز پخش اولین قسمت‌های خود در ماه مبارک رمضان تاکنون بینندگانی را به خود جلب کرده‌است؛ به دلیل انعکاس واقعیتی است که در آن سوری‌ها و لبنانی‌ها به‌طور یکسان در حال دست و پا زدن هستند.
شاید قسمت پنجم آن که شاهد اختلاف نژادپرستانه دو قهرمانش، کاریس بشار و جورج خباز است، فیله آتشی بود که «شبکه‌های اجتماعی» را شعله‌ور کرد.
قسمت پنجم سریال که از شبکه لبنانی «LBCI» و پلتفرم «شاهد» نمایش داده می‌شود، دارای صحنه ای بود که به مثابه آتشی در زیر خاکسترها بود.
این سریال با این قسمت یک شبه تبدیل به بحث اصلی کشور تبدیل شد و نظرات مخاطبان در مورد آن دودسته شد.
برخی معتقد بودند که این امر به نژادپرستی بین دو ملت (لبنان و سوریه) دامن می‌زند، در حالی که برخی دیگر می‌گویند که سریال، حقیقت تلخی را منتقل می‌کند که باید پذیرفت.
صادق الصبّاح، رئیس و مالک شرکت «الصباح» که سازنده این سریال است، به روزنامه «الشرق الأوسط» گفت که پیش‌بینی این همه سروصدا و هیاهو دربارهٔ این سریال را کرده بود. او معتقد است، درام را آینه جامعه می‌دانیم، بنابراین باید این گفته با واقعیت سازگار باشد.

وی ادامه می‌دهد: «ما در این اثر تصویری واقعی از واقعیتی که در آن زندگی می‌کنیم ارائه می‌دهیم و اکنون برای قضاوت در مورد آن زود است. از قسمت بیستم، شاهد تحولات زیادی خواهیم بود، سپس بیننده شروع به دریافت پیام‌هایی می‌کند که این سریال به همراه دارد».
به نظر الصباح، این سریال به حقایقی می‌پردازد که نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشی کرد، «و هر که خلاف آن را معتقد است، به ما اطلاع دهد».
گفته‌های الصباح توسط کارگردان اثر، محمد عبدالعزیز ستایش می‌شود. او به «الشرق الأوسط» می‌گوید که «اشتباهاتمان را باید با صدای بلند شناسایی کنیم. زخم‌های باز ما التیام نمی‌یابد مگر اینکه درمان شوند».
او می‌افزاید: «این اثر به خودی خود متوازن است و در یک منطقه ناپایدار از هر دو طرف می‌پردازد. این التهاب محصول امروز نیست، بلکه به زمان‌های قبل بازمی‌گردد. وقتی برای اولین بار به آن مکان‌ها می‌رویم، باید کشف کنیم که زخم‌ها چقدر عمیق هستند».
این اثر بر اساس نمایشنامه تاجر ونیز اثر ویلیام شکسپیر ساخته شده‌است؛ جایی که وقایع در محله‌ای سنتی رخ می‌دهد و نژادپرستی ای که سوری‌های آواره در میان لبنانی‌ها در معرض آن هستند را بررسی می‌کند. همچنین یک داستان عاشقانه با موانع و مشکلات زیاد را نشان می‌دهد که در قالب یک درام تعلیق، پرکشش و هیجان ساخته شده‌است.



چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
TT

چرا «اخوان المسلمین» به سازندگان سریال «الحشاشین» حمله کرد؟

کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)
کریم عبد العزیز در یکی از سکانس ها (شرکت فیلمساز)

بلافاصله پس از پخش اولین قسمت از سریال مصری «الحشاشین» در ماه رمضان از تعدادی از شبکه‌های مصری و عربی، فعالان و چهره‌های رسانه‌ای وابسته به «اخوان المسلمین» کمپین «انتقاد شدید» را علیه این سریال به راه انداختند.
این سریال الهام گرفته از تاریخچه گروه حَشّاشین (باطنی‌ها) است که در قرون وسطی بین سال‌های ۱۰۹۰ تا ۱۲۷۵ پس از میلاد مسیح زندگی می‌کردند. بنیان‌گذار آن شخصی به نام حسن صباح بود. سؤالاتی در مورد دلایل حمله اخوانی‌ها نسبت به این سریال مطرح شده‌است.
فعالان شبکه‌های اجتماعی و متخصصان مسائل سازمان‌های «اسلام سیاسی» معتقدند کارزار حمله اخوان به دلیل «آگاه شدن افراد وابسته به این گروه یا کسانی که با آن همدردی می‌کنند از شباهت‌های بین دو گروه و حساسیت شدید آنها نسبت به هرگونه تلاش برای افشای استثمار دین برای اهداف سیاسی است».
سریال الحشاشین با بازی تعدادی از بازیگران مصری و عرب به پیشگامی هنرمند مصری کریم عبدالعزیز است. این اثر به نویسندگی عبدالرحیم کمال، کارگردانی پیتر میمی و تهیه کنندگی شرکت «المتحده» در حال پخش است.
فیلمبرداری این سریال دو سال به طول انجامید و قرار بود در ماه رمضان سال گذشته نمایش داده شود اما با توجه به گفته‌های قبلی سازندگان، به دلیل فیلمبرداری صحنه‌هایی از این سریال در مالتا و قزاقستان، نمایش به تعویق افتاد.
این سریال داستان حسن الصباح، بنیانگذار گروه حشاشین، خطرناک‌ترین جنبش زیرزمینی و مرگبارترین گروه مخفی در قرن یازدهم میلادی به عنوان بخشی از فرقه نزاریه را روایت می‌کند.
فعالان و متخصصان رسانه ای طرفدار اخوان المسلمین کمپین شدیدی را برای حمله به سریال و سازندگان آن راه اندازی کردند.
کمپین حمله جنبه‌های مختلفی داشت که برخی از آنها مستقیماً از توصیف سریال به‌عنوان «طرح تاریخی اخوان و تشبیه آن‌ها به گروه حشاشین» انتقاد کردند. در حالی که برخی دیگر مسیر هنری مرتبط با «تلاش برای نقد زبان به کار رفته در اثر و هزینه مالی آن» را در پیش گرفت.

یکی از سکانس های «الحشاشین» (شرکت فیلمساز)

روزنامه‌نگار وابسته به اخوان، محمد ناصر، پست‌ها، پیوندها و ویدئوهایی در انتقاد از این سریال منتشر کرد. او در یکی از آنها در حساب کاربری خود در سایت «ایکس» نوشت: «بهتر بود سریال به دلیل هزینه‌های زیاد تولید نمی‌شد».
از سوی دیگر، اسامه جاویش، روزنامه‌نگار طرفدار اخوان المسلمین، یک پست وبلاگی در «X» منتشر کرد که در آن سعی داشت سریال را به سخره بگیرد. او نوشت: «فوری... پخش تازه‌ترین قسمت حشاشین... معلوم شد اخوانی‌ها هیولا هستند».
با این حال، بسیاری از نظرات در مورد آن پست، انتقادات شدیدی را متوجه جاویش کرد و گفتند که او «به شباهت بین اخوان و حشاشین اعتراف کرده‌است».
به نوبه خود، سامی کمال الدین، روزنامه‌نگار وابسته به «اخوان»، تلاش کرد برای پرهیز از مسیر سیاسی، استفاده از نقد هنری برای حمله به سریال، آن را «سریال کارتونی» توصیف کرد. او گفت که اپیزودهایی که نمایش داده شد «فقر هنری آشکاری داشتند».
از سوی دیگر، وبلاگ نویسان به انتقاد اخوان از سریال حمله کردند و این حمله را به شباهت دو گروهی که این درام فاش می‌کند نسبت دادند.
اکانتی به نام «نادر الشریف» در «X» نوشت: «حسن الصباح، بنیانگذار حشاشین، و حسن البنا، مؤسس اخوان، دو روی یک سکه هستند و همه انتقادات به این سریال، منشأ و شیوه‌های حشاشین را افشا می‌کند که هیچ تفاوتی با شیوه‌های اخوان ندارد».
برخی از بلاگرها از سبک «کمیک» برای تمسخر خشم اخوان علیه سریال استفاده کردند.

احمد بان، نویسنده و پژوهشگر متخصص در امور سازمان‌های افراطی نیز به نوبه خود اظهار کرد که حمله اخوان به سریال «حشاشین» را می‌توان در چارچوب این دانست که اعضای اخوان این سریال را به عنوان یک «طرح سیاسی و فکری علیه خود» می‌بینند.
او به الشرق الاوسط توضیح داد: «بسیاری از گروه‌ها مانند اخوان نسبت به هرگونه تلاش برای انتقاد، بسیار حساس هستند».
وی افزود که «با وجود تفاوت در زمینه‌های تاریخی، بین گروه اخوان و حشاشین شباهت وجود دارد، نه تطابق».
او افزود: اعتماد مطلق در درون حشاشین بسیار خطرناک تر از درون اخوان است، اما استفاده از مذهب در سیاست موضوعی است که هر دو گروه مشترک هستند.
او توضیح داد که تمرکز سریال بر نقد این ایده ممکن است یکی از دلایلی بوده باشد که احساسات پیروان گروه‌هایی را که وجودشان به استفاده از دین در سیاست وابسته است جریحه‌دار کند.
به نوبه خود، محقق متخصص در سازمان‌های افراطی، منیر ادیب، نیز گفت که مناطق مشترک زیادی بین «اخوان» و «حشاشین» وجود دارد؛ آن گروه به عنوان گروهی است که به بهانه جهاد از جنگ و از دین برای خدمت به اهداف سیاسی خود استفاده می‌کرد.
ادیب به الشرق الاوسط گفت که حسن البنا با الهام از حسن صباح ایده ساخت گروه را بر اساس وفاداری مطلق پیروان به رهبر گروه ایجاد کرد؛ در هر دو گروه، این بیعت مبتنی بر «سمع، اطاعت و اعتماد کورکورانه از جانب وفاداران به رهبر گروه» است.