بیانیه مشترک سعودی و ایران: بازگشایی نمایندگی‌های دیپلماتیک و از سرگیری پروازها

شاهزاده فیصل بن فرحان از عبداللهیان برای سفر به ریاض دعوت کرد


وزیر خارجه سعودی و همتای ایرانی خود در پکن (واس)
وزیر خارجه سعودی و همتای ایرانی خود در پکن (واس)
TT

بیانیه مشترک سعودی و ایران: بازگشایی نمایندگی‌های دیپلماتیک و از سرگیری پروازها


وزیر خارجه سعودی و همتای ایرانی خود در پکن (واس)
وزیر خارجه سعودی و همتای ایرانی خود در پکن (واس)

پادشاهی عربی سعودی و ایران در بیانیه مشترکی که امروز (پنجشنبه) پس از نشست وزرای خارجه دو کشور در پکن منتشر شد، اهمیت پیگیری اجرای توافق پکن و فعال شدن آن را به منظور افزایش اعتماد متقابل و گسترش دامنه همکاری‌ها و کمک به دستیابی به امنیت، ثبات و رفاه در منطقه و تلاش برای افتتاح نمایندگی‌های دیپلماتیک و از سرگیری پروازهای بین دو کشور اعلام کردند.
این بیانیه مشترک افزود: «با توجه به آنچه در بیانیه مشترک سه جانبه پادشاهی عربی سعودی، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در ۱۰ مارس ۲۰۲۳ در خصوص از سرگیری روابط ریاض و تهران صادر شد و در چارچوب هماهنگی بین دو کشور در خصوص اقدامات لازم برای از سرگیری کار دیپلماتیک و کنسولی بین آنها، در ۶ آوریل ۲۰۲۳، مذاکراتی در پکن، بین شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه سعودی و همتای ایرانی وی، حسین امیرعبداللهیان انجام شد و دو طرف تمایل خود را برای گفت و گو در مورد راه‌های تقویت روابط دوجانبه و فعال کردن توافقنامه همکاری امنیتی بین دو کشور، امضا شده در ۱۷ آوریل ۲۰۰۱، و موافقت نامه عمومی همکاری در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، سرمایه‌گذاری، فناوری، علم، فرهنگ، ورزش و جوانان امضاشده در تاریخ ۲۷ می ۱۹۹۸ تأکید کردند».
دو طرف توافق کردند که در مدت توافق شده، نمایندگی‌های دیپلماتیک خود را بازگشایی کنند و اقدامات لازم را برای افتتاح سفارت‌های دو کشور در ریاض و تهران و سرکنسولگری‌های دو کشور در جده و مشهد انجام دهند.
همچنین بر سر ادامه هماهنگی بین تیم‌های فنی دو طرف برای بحث در مورد راه‌های افزایش همکاری بین دو کشور از جمله از سرگیری پروازها، دیدارهای متقابل هیئت‌های رسمی و بخش خصوصی و تسهیل در اعطای ویزا به شهروندان دو کشور از جمله روادید عمره توافق کردند.
دو طرف تمایل خود را برای افزایش جلسات مشورتی اعلام کردند. آنها همچنین با توجه به منابع طبیعی و پتانسیل‌های اقتصادی دو کشور و فرصت‌های عالی برای دستیابی به منافع متقابل برای دو ملت برادر، راه‌های همکاری برای دستیابی به چشم‌اندازهای مثبت بیشتر برای روابط را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
آنها بر آمادگی خود برای انجام هر کاری برای غلبه بر موانع پیش روی ارتقای همکاری بین خود تأکید کردند.
دو طرف همچنین توافق کردند که همکاری خود را در هر چیزی که منجر به امنیت و ثبات در منطقه و در خدمت منافع کشورها و مردم آن باشد، افزایش دهند.
در پایان این دیدار، طرفین از میزبانی این دیدار از طرف چینی تشکر و قدردانی کردند و دو طرف همچنین از تلاش‌های دولت سوئیس تشکر و قدردانی کردند.
شاهزاده فیصل بن فرحان از حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران برای سفر به پادشاهی و برگزاری نشستی دوجانبه در ریاض، دعوت کرد.
حسین امیرعبداللهیان نیز با استقبال از این دعوت، از شاهزاده فیصل بن فرحان برای سفر به جمهوری اسلامی ایران و برگزاری نشستی دوجانبه در تهران دعوت کرد. شاهزاده فیصل از این دعوت استقبال کرد.



سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
TT

سفیر ایران در سعودی: ریاض نقش مؤثری در جلوگیری از تنش ایفا کرد

عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)
عنایتی تأکید کرد آنچه در روابط با پادشاهی عربی سعودی در طول دو سال محقق شد، برابر با تلاش چندین ساله است (عکس از ترکی العقیلی)

در پنجم سپتامبر ۲۰۲۳، دکتر علیرضا عنایتی وارد فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در ریاض شد تا مأموریت خود را به عنوان سفیر ایران در پادشاهی عربی سعودی آغاز کند. این اتفاق پس از امضای توافق ازسرگیری روابط دیپلماتیک در دهم مارس همان سال با میانجی‌گری چین و پس از قطع روابطی نزدیک به هفت سال رخ داد.

با گذشت نزدیک به دو سال از بازسازی روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران، سفیر عنایتی در گفت‌وگو با «الشرق الأوسط» بیان کرد آنچه در این مدت محقق شده معادل «دستاوردهای چندین سال» است و این را ناشی از «استحکام و ماهیت روابط» میان دو کشور دانست.

دیپلمات ایرانی موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر رژیم اسرائیل به ایران را «قابل‌تقدیر» توصیف کرد و گفت ریاض نقش فعالی در آرام‌سازی اوضاع و اعمال فشار برای جلوگیری از تنش ایفا کرده است. او افزود: «از هرگونه نقشی از سوی برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

عنایتی سابقه طولانی فعالیت در پادشاهی عربی سعودی دارد. او کار خود را از سال ۱۹۹۰ به عنوان کنسول ایران در جده آغاز کرد و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به عنوان کاردار در ریاض منصوب شد. او پس از بیش از دو دهه، در سال ۲۰۲۳ به‌عنوان سفیر به این کشور بازگشت و تجربه‌ای انباشته در امور منطقه‌ای با خود دارد.

حملات «آشکار» به ایران

سفیر ایران، حملات اخیر اسرائیل به ایران را «آشکار» توصیف کرد و توضیح داد که در آن زمان، تهران در حال مذاکره غیرمستقیم با ایالات متحده بود. او گفت:
«ایران نیمه‌شب، در حالی که مردم در خانه‌هایشان خواب بودند، مورد حمله قرار گرفت و عده‌ای شهید شدند. این حمله در معنای کامل آن، جنایت آشکار بود. ما با تکیه بر منشور سازمان ملل، پاسخ متقابل دادیم و به دشمن نشان دادیم که ایران آغازگر جنگ نیست اما با قدرت و پایداری از خود دفاع می‌کند.»

انسجام کشورهای منطقه

عنایتی گفت که واکنش کشورهای منطقه به حملات اسرائیل، نشان‌دهنده انسجام آشکاری بود. او اشاره کرد که نخستین تماس تلفنی وزیر امور خارجه ایران، از جانب همتای سعودی‌اش، شاهزاده فیصل بن فرحان برای محکومیت «حمله آشکار» دریافت شد و سپس بیانیه وزارت امور خارجه پادشاهی نیز منتشر شد.
او افزود: «این مواضع قابل‌تقدیر با تماس تلفنی شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و رئیس شورای وزیران، با رئیس‌جمهور پزشکیان برای محکوم‌کردن و ابراز انزجار از این حملات تکمیل شد. پس از آن، تماس رئیس‌جمهور پزشکیان با برادرش شاهزاده محمد برقرار شد و دیگر کشورهای شورای همکاری نیز مواضعی در حمایت از جمهوری اسلامی گرفتند.»

محمد بن سلمان «همیشه همراه ما بوده»

سفیر تهران از تلاش‌های اخیر پادشاهی عربی سعودی برای آرام‌سازی اوضاع و توقف حملات اسرائیلی قدردانی کرد و گفت: «این تلاش‌ها ارزشمند بود و ما از آن استقبال کردیم. ما بر نقش پادشاهی در آرام‌سازی شرایط و جلوگیری از حملات تأکید می‌کنیم، این نقش بسیار شرافتمندانه است. در گفت‌وگوها، تماس‌ها و دیدارهای دوجانبه، ایران همواره بر نقش و مواضع قابل‌تحسین پادشاهی تأکید کرده است؛ از محکوم‌کردن حملات گرفته تا تلاش برای جلوگیری از آنها. از هرگونه نقش برادران‌مان در پادشاهی، به‌ویژه شاهزاده محمد که همواره همراه ما بوده، استقبال می‌کنیم.»

۴۰۰ هزار ایرانی از پادشاهی عربی سعودی بازدید کردند

دکتر عنایتی توضیح داد که روابط پس از بازگشت، پیشرفت چشمگیری داشته است و گفت: «آنچه در طول دو سال از این روابط برداشتیم، به‌گونه‌ای است که گویی در چند سال رخ داده است. گویی روابط اصلاً قطع نشده بود و این نشان از عمق و اصالت این روابط دارد.»

او افزود: «در سال جاری، بیش از ۲۰۰ هزار زائر عمره از ایران به پادشاهی آمده‌اند و اگر تعداد حجاج را نیز بیفزاییم، تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از پادشاهی در طول یک سال به ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، که این شاخص بسیار مثبتی است. همه این افراد از پادشاهی بازدید کرده و آن را از نزدیک شناخته‌اند.»

سفر خالد بن سلمان

سفیر درباره سفر وزیر دفاع پادشاهی عربی سعودی به تهران گفت: «ایران این سفر را اقدامی حاکمیتی و بسیار مهم دانست و آن را نقطه عطفی تاریخی در روابط تلقی کرد.»
او افزود: «این سفر، دیدار شاهزاده با رئیس‌جمهور پزشکیان، رهبری و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح (که در رویدادهای اخیر جان باخت) باعث ایجاد درکی مشترک بین دو طرف شد مبنی بر اینکه ما شریک در ساختن منطقه هستیم. این برداشت در طرف ایرانی بسیار مثبت بود.»

او ادامه داد: «برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا پیگیری‌های لازم پس از این سفر را ادامه دهیم و معتقدیم این سفر روابط ایران و پادشاهی عربی سعودی را از سطحی عادی به روابطی عمیق و بنیادین ارتقا داد.»

روابط و چشم‌اندازها

سفیر عنایتی معتقد است که روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور نیازمند تلاش بیشتری برای تقویت است. او گفت: «ما توافق‌نامه‌ای جامع در زمینه تجارت، اقتصاد، سرمایه‌گذاری، فرهنگ، جوانان و ورزش داریم که در توافق پکن بر آن تأکید شده است. توافق‌نامه‌ای دیگر نیز برای جلوگیری از مالیات مضاعف به صورت مقدماتی امضا شده و ما پیش‌نویس توافق‌نامه‌ای برای حمایت و تشویق سرمایه‌گذاری متقابل نیز ارائه کرده‌ایم. همچنین توافق‌نامه‌ای در زمینه حمل‌ونقل زمینی وجود دارد که می‌تواند پادشاهی، امارات و عمان را به سواحل شمالی متصل کرده و آن را به گذرگاهی به آسیای مرکزی تبدیل کند.»

در مورد نقش ایران در منطقه، دکتر علیرضا عنایتی اظهار کرد که تهران از مدلی برای امنیت منطقه‌ای حمایت می‌کند که بر توسعه، اقتصاد و فرهنگ متکی است، نه قدرت نظامی. در پاسخ به اینکه برخی نگاه‌ها، نقش ایران را عامل بی‌ثباتی می‌دانند، گفت: «ما بیگانه‌ای نیستیم که وارد منطقه شویم و نقشی را تحمیل کنیم. ما بخشی از منطقه هستیم، از فرزندان آن هستیم و در آن زندگی می‌کنیم.»

او افزود: «ما اشتراکات فرهنگی، تاریخی و دینی زیادی در منطقه داریم. اگر در برخی دیدگاه‌های سیاسی اختلافی وجود داشته باشد، این نباید به قطع رابطه بیانجامد. این اختلاف را می‌توان تنها از طریق گفت‌وگو حل کرد. هیچ راهی بهتر – بلکه جایگزینی برای آن وجود ندارد – از گفت‌وگو میان برادر با برادر، همسایه با همسایه و میان مسائل مختلف.»

او تأکید کرد: «امنیت ما یکپارچه است. نمی‌توانیم از امنیت تکه‌تکه سخن بگوییم. ما آنچه از منطقه می‌شنویم را تکرار می‌کنیم: امنیت مبتنی بر توسعه. ما از این رویکرد حمایت می‌کنیم. زمانی که از امنیت مبتنی بر تسلیحات، جنگ‌افزار، نظامی‌گری، ژئوپلیتیک و سیاست فاصله گرفته شود، می‌توان آن را با امنیت مبتنی بر توسعه، اقتصاد، تجارت، فرهنگ و مردم جایگزین کرد.»