تلاش‌های دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان آمریکا برای تقویت روابط با سعودی

محمد بن سلمان گراهام را به حضور پذیرفت و با سالیوان تلفنی گفت‌وگو کرد

دیدار ولیعهد سعودی با سناتور آمریکایی از کارولینای جنوبی، سناتور لیندسی گراهام (واس)
دیدار ولیعهد سعودی با سناتور آمریکایی از کارولینای جنوبی، سناتور لیندسی گراهام (واس)
TT

تلاش‌های دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان آمریکا برای تقویت روابط با سعودی

دیدار ولیعهد سعودی با سناتور آمریکایی از کارولینای جنوبی، سناتور لیندسی گراهام (واس)
دیدار ولیعهد سعودی با سناتور آمریکایی از کارولینای جنوبی، سناتور لیندسی گراهام (واس)

تماس تلفنی جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد پادشاهی عربی سعودی و دیدار سناتور لیندسی گراهام، جمهوری‌خواه ارشد سنا، با ولیعهد سعودی، نشانگر علاقه و تمایل فراحزبی در ایالات متحده برای توسعه بیشتر روابط تاریخی و راهبردی با پادشاهی سعودی است.
این تعامل آمریکایی، در دو طیف دموکرات و جمهوری‌خواه، با رهبری ارشد در پادشاهی در راستای بیان شفاف تلاش‌های دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور و مقامات ارشد کنگره و آژانس‌های مختلف فدرال برای بازگرداندن توجه به منافع استراتژیک بین دو کشور انجام شد.
این دو کشور دارای روابط دوستی ای هستند که قدمت آن به ۸ دهه قبل برمی‌گردد که به هماهنگی در همه سطوح سیاسی، اقتصادی و نظامی امنیت غذایی و سایر مسائل نوظهور و فوری جهانی و منطقه ای، از جمله جنگ در اوکراین، پرداختن به اثرات مضر تغییرات آب و هوایی، و پایداری منابع انرژی جهانی منجر شده‌است.
این تماس‌ها و دیدارها همچنین پس از دوره‌های کوتاه تنش که اغلب ناشی از تنش‌های سیاسی داخلی در ایالات متحده است، به جای تنش بین دو کشور دوست، اوضاع را به حالت عادی بازمی‌گرداند.

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید (AP)

سفر جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، همراه با مقامات ارشد دولت خود، به پادشاهی، و سفرهای بعدی مقامات ارشد ایالات متحده به سعودی به ویژه مقامات درگیر در امور خاورمیانه و منطقه خلیج مانند برت مک گورک، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه و شمال آفریقا، باربارا لیف، دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک، تیموتی لندرکینگ، فرستاده ویژه آمریکا در امور یمن، روشن‌ترین شاهد بر این مدعاست. این سفرها با هدف هماهنگی و همکاری با رهبری سعودی جهت پایان دادن به جنگ یمن، رسیدگی به بحران سوریه، سامان دادن به شرایط کشورهای دیگر مانند لبنان، لیبی و سودان و ایجاد یک سیستم امنیتی جدید ضامن عدم دخالت ایران در امور داخلی سایر کشورها با تأکید بر ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران انجام می‌شود.
سفر سناتور گراهام به پادشاهی با استقبال آمریکا از تلاش‌های سعودی برای پایان دادن به بحران یمن و حمایت کامل آمریکا از این تلاش‌ها همزمان شد.
خبرگزاری سعودی (SPA) گزارش داد که شاهزاده محمد بن سلمان و گراهام در مورد مسائل فوری تبادل نظر کردند.
سناتور جمهوری‌خواه از ولیعهد سعودی به خاطر خرید ۱۲۱ فروند هواپیما از بوئینگ تشکر کرد و این معامله را یک سرمایه‌گذاری برای «تغییر بازی» جهت تقویت تجارت بین دو کشور توصیف کرد.
او گفت که «با دولت ایالات متحده، جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در کنگره برای کشف راه‌هایی جهت ارتقای روابط آمریکا و سعودی به سطح بعدی که برای هر دو کشور سود فوق‌العاده ای داشته باشد و به ثبات لازم برای منطقه خاورمیانه دست یابد، همکاری خواهد کرد».
گراهام از طریق حساب کاربری خود در توییتر با اعلام این که دیداری بسیار سازنده و صریح با ولیعهد سعودی و تیمی از مقامات ارشد این کشور داشته‌است، افزود: فرصتی گسترده برای تقویت روابط آمریکا و پادشاهی عربی سعودی وجود دارد.
همزمان، کاخ سفید اعلام کرد که سالیوان سه شنبه شب با ولیعهد سعودی تلفنی گفت و گو کرده و با وی دربارهٔ مسائل مشترک جهانی و منطقه ای از جمله اوضاع یمن گفت و گو کرده‌است.
سالیوان از تلاش‌های دیپلماتیک پادشاهی برای پایان دادن به جنگ استقبال کرد و بر «حمایت کامل ایالات متحده از این تلاش‌های دیپلماتیک سعودی برای پایان دادن به جنگ» تأکید کرد.
این بیانیه افزود: در این گفت‌وگو به «چگونگی پیشبرد تلاش‌ها برای کاهش تشدید تنش در منطقه، به‌ویژه با توقف درگیری‌ها در چارچوب آتش‌بس با میانجیگری سازمان ملل» و همچنین «ضرورت حفظ بازدارندگی در برابر تهدیدات ایران» اشاره شد.
سالیوان وعده‌های پرزیدنت بایدن برای «اطمینان از اینکه ایران قادر به دستیابی به سلاح هسته ای نخواهد بود» را تکرار کرد.
تیموتی لندرکینگ فرستاده ویژه ایالات متحده برای حمایت از تلاش‌ها جهت دستیابی به توافقی جدید برای یک روند صلح جامع در یمن به منطقه سفر می‌کند.
وی با مقامات سعودی و یمنی دیدار خواهد کرد تا در مورد اقداماتی برای تضمین آتش‌بس دائمی و آغاز یک روند سیاسی جامع برای کاهش بحران اقتصادی و توقف رنج یمنی‌ها گفت و گو کند.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، یمن «پس از بیش از یک سال تلاش دیپلماتیک شدید ایالات متحده، سازمان ملل و شرکای منطقه ای مانند پادشاهی عربی سعودی و سلطان نشین عمان که منجر به آتش‌بس برای توقف درگیری شد، فرصتی بی‌سابقه برای دستیابی به صلح دارد».
واشنگتن خاطرنشان کرد که آتش‌بسی که در آوریل ۲۰۲۲ آغاز شد، می‌تواند مبنایی برای حرکت رو به جلو باشد و طرف‌های یمنی را قادر می‌سازد تا به صلح پایدار دست یابند و آینده روشن تری را برای کشور خود ترسیم کنند.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.