تلاش‌های دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان آمریکا برای تقویت روابط با سعودی

محمد بن سلمان گراهام را به حضور پذیرفت و با سالیوان تلفنی گفت‌وگو کرد

دیدار ولیعهد سعودی با سناتور آمریکایی از کارولینای جنوبی، سناتور لیندسی گراهام (واس)
دیدار ولیعهد سعودی با سناتور آمریکایی از کارولینای جنوبی، سناتور لیندسی گراهام (واس)
TT

تلاش‌های دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان آمریکا برای تقویت روابط با سعودی

دیدار ولیعهد سعودی با سناتور آمریکایی از کارولینای جنوبی، سناتور لیندسی گراهام (واس)
دیدار ولیعهد سعودی با سناتور آمریکایی از کارولینای جنوبی، سناتور لیندسی گراهام (واس)

تماس تلفنی جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد پادشاهی عربی سعودی و دیدار سناتور لیندسی گراهام، جمهوری‌خواه ارشد سنا، با ولیعهد سعودی، نشانگر علاقه و تمایل فراحزبی در ایالات متحده برای توسعه بیشتر روابط تاریخی و راهبردی با پادشاهی سعودی است.
این تعامل آمریکایی، در دو طیف دموکرات و جمهوری‌خواه، با رهبری ارشد در پادشاهی در راستای بیان شفاف تلاش‌های دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور و مقامات ارشد کنگره و آژانس‌های مختلف فدرال برای بازگرداندن توجه به منافع استراتژیک بین دو کشور انجام شد.
این دو کشور دارای روابط دوستی ای هستند که قدمت آن به ۸ دهه قبل برمی‌گردد که به هماهنگی در همه سطوح سیاسی، اقتصادی و نظامی امنیت غذایی و سایر مسائل نوظهور و فوری جهانی و منطقه ای، از جمله جنگ در اوکراین، پرداختن به اثرات مضر تغییرات آب و هوایی، و پایداری منابع انرژی جهانی منجر شده‌است.
این تماس‌ها و دیدارها همچنین پس از دوره‌های کوتاه تنش که اغلب ناشی از تنش‌های سیاسی داخلی در ایالات متحده است، به جای تنش بین دو کشور دوست، اوضاع را به حالت عادی بازمی‌گرداند.

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید (AP)

سفر جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، همراه با مقامات ارشد دولت خود، به پادشاهی، و سفرهای بعدی مقامات ارشد ایالات متحده به سعودی به ویژه مقامات درگیر در امور خاورمیانه و منطقه خلیج مانند برت مک گورک، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه و شمال آفریقا، باربارا لیف، دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک، تیموتی لندرکینگ، فرستاده ویژه آمریکا در امور یمن، روشن‌ترین شاهد بر این مدعاست. این سفرها با هدف هماهنگی و همکاری با رهبری سعودی جهت پایان دادن به جنگ یمن، رسیدگی به بحران سوریه، سامان دادن به شرایط کشورهای دیگر مانند لبنان، لیبی و سودان و ایجاد یک سیستم امنیتی جدید ضامن عدم دخالت ایران در امور داخلی سایر کشورها با تأکید بر ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران انجام می‌شود.
سفر سناتور گراهام به پادشاهی با استقبال آمریکا از تلاش‌های سعودی برای پایان دادن به بحران یمن و حمایت کامل آمریکا از این تلاش‌ها همزمان شد.
خبرگزاری سعودی (SPA) گزارش داد که شاهزاده محمد بن سلمان و گراهام در مورد مسائل فوری تبادل نظر کردند.
سناتور جمهوری‌خواه از ولیعهد سعودی به خاطر خرید ۱۲۱ فروند هواپیما از بوئینگ تشکر کرد و این معامله را یک سرمایه‌گذاری برای «تغییر بازی» جهت تقویت تجارت بین دو کشور توصیف کرد.
او گفت که «با دولت ایالات متحده، جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در کنگره برای کشف راه‌هایی جهت ارتقای روابط آمریکا و سعودی به سطح بعدی که برای هر دو کشور سود فوق‌العاده ای داشته باشد و به ثبات لازم برای منطقه خاورمیانه دست یابد، همکاری خواهد کرد».
گراهام از طریق حساب کاربری خود در توییتر با اعلام این که دیداری بسیار سازنده و صریح با ولیعهد سعودی و تیمی از مقامات ارشد این کشور داشته‌است، افزود: فرصتی گسترده برای تقویت روابط آمریکا و پادشاهی عربی سعودی وجود دارد.
همزمان، کاخ سفید اعلام کرد که سالیوان سه شنبه شب با ولیعهد سعودی تلفنی گفت و گو کرده و با وی دربارهٔ مسائل مشترک جهانی و منطقه ای از جمله اوضاع یمن گفت و گو کرده‌است.
سالیوان از تلاش‌های دیپلماتیک پادشاهی برای پایان دادن به جنگ استقبال کرد و بر «حمایت کامل ایالات متحده از این تلاش‌های دیپلماتیک سعودی برای پایان دادن به جنگ» تأکید کرد.
این بیانیه افزود: در این گفت‌وگو به «چگونگی پیشبرد تلاش‌ها برای کاهش تشدید تنش در منطقه، به‌ویژه با توقف درگیری‌ها در چارچوب آتش‌بس با میانجیگری سازمان ملل» و همچنین «ضرورت حفظ بازدارندگی در برابر تهدیدات ایران» اشاره شد.
سالیوان وعده‌های پرزیدنت بایدن برای «اطمینان از اینکه ایران قادر به دستیابی به سلاح هسته ای نخواهد بود» را تکرار کرد.
تیموتی لندرکینگ فرستاده ویژه ایالات متحده برای حمایت از تلاش‌ها جهت دستیابی به توافقی جدید برای یک روند صلح جامع در یمن به منطقه سفر می‌کند.
وی با مقامات سعودی و یمنی دیدار خواهد کرد تا در مورد اقداماتی برای تضمین آتش‌بس دائمی و آغاز یک روند سیاسی جامع برای کاهش بحران اقتصادی و توقف رنج یمنی‌ها گفت و گو کند.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، یمن «پس از بیش از یک سال تلاش دیپلماتیک شدید ایالات متحده، سازمان ملل و شرکای منطقه ای مانند پادشاهی عربی سعودی و سلطان نشین عمان که منجر به آتش‌بس برای توقف درگیری شد، فرصتی بی‌سابقه برای دستیابی به صلح دارد».
واشنگتن خاطرنشان کرد که آتش‌بسی که در آوریل ۲۰۲۲ آغاز شد، می‌تواند مبنایی برای حرکت رو به جلو باشد و طرف‌های یمنی را قادر می‌سازد تا به صلح پایدار دست یابند و آینده روشن تری را برای کشور خود ترسیم کنند.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.