گرسنگی در کمین ۱.۶۵ میلیون سالمند یمنی

به دلیل جنگ و تنگنای معیشت ناشی از ندانم کاری های کودتاچیان

 گرسنگی در کمین ۱.۶۵ میلیون سالمند یمنی
TT

گرسنگی در کمین ۱.۶۵ میلیون سالمند یمنی

 گرسنگی در کمین ۱.۶۵ میلیون سالمند یمنی

ام یوسف شصت و چند ساله با سختی ها و مشکلات متعدد و گرانی روبروست و فقر و نداری مجبورش کرده نان خانگی که از زنان هم محله ای خود می خرد را بفروشد تا خرجش را درآورد. حالا ساکنان محله های جنوب صنعا، پایتخت یمن هر روز نزدیک یکی از مجتمع های تجاری صف می کشند تا از ام یوسف نان بخرند اما چند روزی است که خبری از ام یوسف نیست. همه مشتریان ام یوسف از جاهای دیگر نان می خرند اما احمد سی و چند ساله سراغ ام یوسف را گرفت و متوجه شد که ماموران اداره شهرداری کودتاچیان حوثی بساط ام یوسف را دو روز پشت سر هم جمع و روزی اش را قطع کردند. بدهی ام یوسف به زنانی که نان خانگی را به او می دادند تا بفروشد سنگین شده است.
احمد می گوید ام یوسف با دختر زیر ۱۸ سالش زندگی می کند و تا حد امکان نیازمندی های زندگی دخترش را فراهم کرده و تلاش می کند دخترش در مدرسه بماند و مجبور به ترک تحصیل نشود. تنگدستی و اقدامات کودتاچیان حوثی نمی گذارند تا چرخ زندگی ام یوسف و دخترش بچرخد. البته ام یوسف تنها کسی نیست که اینقدر سختی می کشد. سالخوردگان در یمن شرایط فاجعه باری دارند تا جایی که یک سازمان جهانی کمک به سالخورگان پژوهشی در مورد آثار بحران و جنگ یمن بر این قشر انجام داده است. این پژوهش نشان داده که ۱.۶۵ میلیون نفر از سالمندان یمن با خطر گرسنگی مواجه هستند.
یکی از اعضای ارشد حوثی ها در استان ریمه واقع در ۲۰۰ کیلومتری جنوب غرب صنعا با قلدری به دو زن سالمند، مادر هفتاد ساله و دختر پنجاه ساله اش که کسی به جز یک جوان بیمار با آنها در خانه نبود تجاوز کرد. این مادر و دختر از این جوان بیمار مراقبت می کنند. این سرکرده حوثی ها می خواست با سوء استفاده از وضعیت بد و فقر و نداری این دو زن زمین آنها را بالا بکشد. این دو زن به دستگاه قضایی شکایت کردند و دادگاه به نفع آنها رای داد. سرکرده حوثی ها با گردن کلفتی به آنها پیشنهاد داد که زمین را به ازای یک مبلغ ناچیز به او بدهند اما این دو زن کوتاه نیامدند و او هم از آنها انتقام کردند و این دو زن را از پشت بام خانه شان پرت کرد که بر اثر سقوط از بلندی از چند ناحیه دچار شکستگی و جراحت جدی شده اند.
موسسه HelpAge که این پژوهش را انجام داده گفت سالخوردگان در یمن تحت تاثیر شدید افزایش قیمت کالاهای غذایی اولیه قرار دارند و اکثر آنها کمتر غذا می خورند و کمتر خرید می کنند. زنان سالخورده بیشتر روزها روزه می گیرند تا بتوانند غذای کافی به کودکان یا نوه هایشان بدهند. برخی از زنان سالخورده برای تامین پول خرید غذا گدایی می کنند. این پژوهش افزود اکثر سالمندان در یمن از خیر مراجعه به بیمارستان و دکتر گذشتند چون قیمت سوخت و حمل و نقل افزایش یافته است و داروهای ارزان و بی کیفیت مصرف می کنند. تعداد زیادی از سالخوردگان در یمن برای کسب درآمد و تامین نیازمندی های اولیه به فروش اثاثیه منزل و اشیای عتیقه و قیمتی مثل جواهرات روی آورده اند اما با این حال باز هم به بقال محله و داروخانه بدهی دارند که هر روز بیشتر می شود و آنها هیچ چاره ای برای پرداخت بدهی هایشان ندارند. این پژوهش «تاثیر بحران کمبود غذا و سوخت و تامین مالی جهانی در ۱۰ کشور دنیا بر سالخوردگان» را بررسی کرده و یمن در رده هفتم قرار گرفته است. این پژوهش توصیه کرده که دولت یمن «برنامه های راهبردی برای کاهش شرایط دشوار سالخوردگان در نظر بگیرد و فورا با جامعه بین المللی در راستای کاهش مشکلات این گروه و فراهم کردن غذا و دارو برای آنها همکاری کند».
«ایجاد فضای گفتگو و نشستن پای درددل سالخوردگان و برقراری مراقبت های اجتماعی برای بهبود وضع زندگی این گروه به ویژه برای گروه های آسیب پذیرتر» از جمله توصیه های دیگر این پژوهش است.
افزایش نرخ بیکاری و شکاف بازار کار از جمله آثار جنگ در یمن است. تعداد نیروی کار سالخوردگان و کودکان در یمن افزایش و شمار نیروی کار جوانان کاهش پیدا کرده است. کارشناسان اقتصادی می گویند سالخوردگان و کودکان معمولا حاضرند با دستمزد پایین کار کنند و با شرایط کار -هر چه قدر که سخت باشد-کنار می آیند. بنا به آمارهای دولتی بیش از ۸۰ درصد فقیران یمن در روستاها زندگی می کنند و کارشان کشاورزی است. بیش از پنجاه درصد کشاورزان در یمن سالخوردگان هستند و جوانان عمدتا به دنبال آموزش و مشاغل صنعتی و بازرگانی می روند.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.