اختلاف نظر در دولت ترامپ درباره نقش سازمان سیا در افغانستان

اختلاف نظر در دولت ترامپ درباره نقش سازمان سیا در افغانستان
TT

اختلاف نظر در دولت ترامپ درباره نقش سازمان سیا در افغانستان

اختلاف نظر در دولت ترامپ درباره نقش سازمان سیا در افغانستان

به گفته مقام های آمریکایی مشاوران بارز کاخ سفید طرحی درباره افزایش حضور مخفیانه سازمان سیا در افغانستان بعد از خروج نیروهای خارجی از این کشور مطرح کرده اند.
اما گویا برخی مقام های سیا و نیز عده ای از نظامیان به این طرح ایراد گرفته اند که همین منجر به بحث و جدل در دولت آمریکا شده است. گفتگو بین آمریکا و طالبان درباره پایان جنگ در افغانستان به دنبال همین اختلاف نظر پیچیده تر خواهد شد.
رسانه های آمریکایی از مقام های پیشین و کنونی نقل کردند که دولت پرزیدنت دونالد ترامپ درباره آینده حضور نیروهای این کشور در افغانستان دچار اختلاف نظر و دو دستگی شده است.
به گفته رسانه ها، محور اصلی اختلاف بر سر نقش احتمالی سازمان سیا در افغانستان است. همزمان با خروج نیروهای آمریکایی، سیا اینک از گروه های شبه نظامی ویژه در افغانستان حمایت می کند.
نیویورک تایمز نوشت اختلاف نظر در دولت ترامپ منجر به پیچیده شدن ماموریت خلیل زاد و لغو توافقات انجام شده با گروه طالبان می شود. این در حالیست که ترامپ به دنبال بهره گیری از این توافقات برای متقاعد کردن سران افغانستان در راستای پایان جنگ است.
مشاوران ارشد کاخ سفید طرحی برای افزایش فعالیت مخفیانه سیا در افغانستان بعد از خروج نیروهای بین المللی از این کشور مطرح کرده اند. آنها می گویند حضور فعال سیا نقش مهمی در تامین منافع آمریکا در این کشور خواهد داشت.
طبق این طرح، شبه نظامیان مورد حمایت سیا به عنوان بخشی از نیروهای مبارزه با تروریسم فعالیت می کنند تا بتوانند جلوی بازگشت مجدد «داعش» یا «القاعده» را بعد از خروج نیروهای آمریکایی بگیرند.
عده ای می گویند گروه های شبه نظامی که هویت خاصی ندارند و به ارتکاب جنایت و وحشی گری متهم هستند چطور می توانند بدون حمایت ارتش آمریکا نقش ضد تروریستی ایفا کنند.
نیویورک تایمز افزود «رییس سازمان سیا گفته که این طرح دغدغه های لجستیکی دارد چرا که نیروهای سیا که به طور مستقیم بر فعالیت شبه نظامیان نظارت دارند به شکل مستقیم به حمایت جنگنده های آمریکایی و پشتیبانی نیروهای آمریکایی برای نظارت و خدمات پزشکی و مین روبی و از کار انداختن مواد منفجره متکی هستند».
کارشناسان سیا می گویند اینکه گروه «داعش» خطرناک است دلیل نمی شود تا با توجه به بودجه محدود امکانات عظیمی را برای آن صرف کنیم. ضمنا گروه «داعش» فارغ از حمله های فراوان علیه شهروندان غیر نظامی و تداوم پیکار با «طالبان» تهدید جدی برای غرب به شمار نمی رود.
ضمنا، تداوم حضور آمریکا هر چقدر هم که مخفیانه باشد اما باعث می شود تا آمریکایی ها در آینده مورد حمله قرار بگیرند و شاید این حملات بعد از خروج نیروهای اصلی آمریکایی شدیدتر شود.
طبق اطلاعات درزکرده که توسط مطبوعات آمریکا منتشر شده مذاکره کنندگان هیات طالبان بر خروج همزمان ماموران سیا و نیروهای آمریکا در چند ماه یا چند سال آینده به عنوان شرط اصلی برای موفقیت گفتگوها تاکید کردند.
در حالیکه زلمی خلیل زاد بر امضای یک توافق قریب الوقوع بین دو طرف تاکید کرد نیویورک تایمز به نقل از یک مقام آگاه به مذاکرات گفت که مساله آینده ماموران امنیتی افغانستانی در این مذاکرات مورد بررسی قرار گرفت اما به سرنوشت گروه های شبه نظامی مورد حمایت سیا اشاره نشده است.
موافقان افزایش فعالیت شبه نظامیان مورد حمایت سازمان سیا می گویند چنانچه نیروهای آمریکا بدون خلع سلاح طالبان خارج شوند کشور در معرض تهدید جدی قرار می گیرد و آمریکا توان مقابله با گروه های تروریستی را نخواهد داشت.
گروه های شبه نظامی مورد حمایت آمریکا در همه مناطق افغانستان فعالیت می کنند و ماموریت های گوناگونی از جمله پیگرد هسته های تروریستی و سران آنها را انجام داده اند.
این گروه های شبه نظامی بعد از سرنگونی حکومت طالبان یعنی حدود 18 سال پیش از سوی آمریکا تشکیل و به گروه های رزمی و جنگجو تبدیل شدند. برخی از این گروه ها بعدها شبه نظامیان آموزش دیده و مجهز شدند که در آغاز خارج از نظارت حکومت افغانستان فعالیت می کردند.
گروه طالبان مخالف فعالیت و نقش آفرینی این شبه نظامیان است؛ به ویژه اینکه گروه های شبه نظامی در دستگاه اطلاعاتی افغانستان ادغام شدند. طالبان حملات فراوانی علیه این شبه نظامیان و به ویژه مراکز امنیتی افغانستان انجام داده است.
اختلاف نظر کنونی مقام های دولت آمریکا در مورد نقش سیا در افغانستان بروز کرده است. عده ای خواهان خروج کامل نیروهای آمریکایی هستند و گروه دوم می گویند که چنانچه نظامیان آمریکا از افغانستان خارج شوند احتمال دارد آمریکا در معرض حملات تروریستی قرار بگیرد.
این گزارش با استناد به گفتگو با شش مقام آگاه به بحث جاری در دولت آمریکا تنظیم شده است. سازمان سیا و کاخ سفید از اظهارنظر در این باره خودداری کردند.
از سوی دیگر، طالبان گفت که نیروهای آمریکا و افسران سیا هیچ فرقی با یکدیگر ندارند و در مذاکرات صلح بر لزوم خروج ماموران سیا و نظامیان آمریکایی و بین المللی در چند ماه یا چند سال آینده تاکید می کند.
همزمان با آغاز گفتگوهای صلح در چند ماه گذشته درگیری ها تشدید شده و دو گروه در صدد تقویت موضع خود هستند.
پرزیدنت دونالد ترامپ در گفتگو با شبکه فاکس نیوز در هفته گذشته گفت که از مجموع 14 هزار نظامی آمریکا 8600 نفر بعد از توافق با طالبان در افغانستان باقی می مانند.
ترامپ به نقش سیا در افغانستان اشاره نکرد اما اختلاف نظر در این باره در دولت آمریکا ادامه دارد. مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا طرفدار گفتگوهای صلح است اما جان بولتون مشاور امنیت ملی با توافق صلح کنونی مخالفت کرده چرا که از فعالیت گروه های تروریستی در افغانستان در آینده بیم دارد.



آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
TT

آمادگی پاکستان برای حمله‌ی «نزدیک‌الوقوع» هند

نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)
نیروهای شبه‌نظامی هند در منطقه بازار شهر سریناگر در ایالت جامو و کشمیر هند نگهبانی می‌دهند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پاکستان روز چهارشنبه اعلام کرد که «اخبار اطلاعاتی موثقی» دریافت کرده که نشان می‌دهد هند قصد دارد به‌زودی حمله‌ای نظامی انجام دهد. پاکستان هشدار داد که در صورت وقوع این حمله پاسخ قاطعی خواهد داد. این خبر در حالی منتشر می‌شود که نگرانی‌ها درباره‌ی تشدید تنش میان دو کشور به‌دنبال حمله‌ای که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر در کشمیر شد، رو به افزایش است.

روابط میان این دو همسایه‌ی مجهز به سلاح هسته‌ای پس از آن رو به وخامت گذاشت که دهلی‌نو، اسلام‌آباد را مسئول حمله‌ی هفته‌ی گذشته در پاهالگام در بخش هندی کشمیر دانست؛ حمله‌ای که مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در این منطقه در ۲۵ سال گذشته بوده است. یک منبع ارشد دولتی به خبرگزاری فرانسه گفت که نخست‌وزیر هند، نارندرا مودی، در جلسه‌ای غیرعلنی در روز سه‌شنبه «اختیارات کامل» را به ارتش برای واکنش به این حمله داده است.

دولت پاکستان هرگونه دخالت در حمله‌ی کشمیر را رد کرد. عطاءالله طارر، وزیر اطلاعات پاکستان، در بیانیه‌ای که بامداد چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام تهاجمی با پاسخ قاطع مواجه خواهد شد.» او افزود: «پاکستان اطلاعات اطلاعاتی موثقی در اختیار دارد که نشان می‌دهد هند ظرف ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده با استفاده از حادثه‌ی پاهالگام، که بهانه‌ای بی‌اساس است، قصد دارد حمله‌ی نظامی انجام دهد.» با این حال، اسحاق دار، وزیر امور خارجه‌ی پاکستان، تأکید کرد که کشورش آغازگر هیچ حمله‌ای نخواهد بود.

سران چند کشور جهان نگرانی عمیق خود را ابراز کرده و از این دو همسایه که در گذشته چندین جنگ با یکدیگر داشته‌اند، خواستند که خویشتنداری نشان دهند. منطقه‌ی کشمیر با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر که اکثراً مسلمان هستند، میان پاکستان و هند تقسیم شده، ولی هر دو کشور کل این منطقه را متعلق به خود می‌دانند.

حدود ۱.۵ میلیون نفر در نزدیکی خط آتش‌بس در سمت پاکستانی مرز زندگی می‌کنند. بسیاری از ساکنان این مناطق، در حال آماده‌سازی پناهگاه‌های زیرزمینی ساده با دیوارهای گِلی تقویت‌شده با بتن هستند. محمد جوید، مردی ۴۲ ساله در روستای چاکوتی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «در حال تمیز کردن پناهگاه هستیم تا اگر دشمن ناگهان حمله کرد، غافلگیر نشویم و بتوانیم جان بچه‌هایمان را نجات دهیم.»

تبادل آتش
ارتش هند روز چهارشنبه اعلام کرد که برای ششمین شب متوالی با نیروهای پاکستانی در امتداد خط آتش‌بس تبادل آتش داشته است. این منطقه‌ی به‌شدت نظامی‌شده دارای پایگاه‌هایی در ارتفاعات بالای کوه‌های هیمالیا بوده و مرز واقعی کشمیر محسوب می‌شود. یک منبع امنیتی پاکستانی نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که روز سه‌شنبه دو پهپاد را که به حریم هوایی پاکستان وارد شده بودند، ساقط کرده‌اند.

تنش‌ها در هفته‌ی پس از حمله‌ی پاهالگام از جمله رد و بدل شدن اتهامات، اقدامات دیپلماتیک، اخراج اتباع کشور مقابل و بستن گذرگاه‌های مرزی به‌سرعت بالا گرفته است.

بالگرد نظامی هند بر فراز آسمان سریناگر در منطقه جامو و کشمیر هند – ۲۸ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

مودی هفته‌ی گذشته وعده داد که عاملان این حمله و پشتیبانان آن‌ها را تحت تعقیب قرار خواهد داد. او پنج‌شنبه گفت: «به همه‌ی جهان می‌گویم: هند هویت هر تروریست و حامی‌اش را شناسایی خواهد کرد، آن‌ها را تعقیب و مجازات خواهد کرد... حتی اگر تا دوردست‌ترین نقاط زمین بروند، تعقیب‌شان می‌کنیم.»

این اظهارات نگرانی‌ها را درباره‌ی تشدید تنش نظامی بیشتر کرده است.

وزارت امور خارجه‌ی آمریکا اعلام کرد که وزیر مارکو روبیو به‌زودی با همتایان پاکستانی و هندی خود تماس خواهد گرفت تا آن‌ها را به «عدم تشدید وضعیت» ترغیب کند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، روز سه‌شنبه با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، و سوپرامانیام جایشانکار، وزیر خارجه‌ی هند، تماس گرفت و طبق گفته‌ی سخنگوی او، آمادگی خود را برای «میانجی‌گری جهت کاهش تنش» اعلام کرد. دفتر نخست‌وزیر پاکستان بعداً اعلام کرد که شهباز شریف از گوترش خواسته «هند را به خویشتنداری ترغیب کند» و تأکید کرده که در صورت اقدام نسنجیده‌ی هند، پاکستان از «حاکمیت و تمامیت ارضی‌اش با تمام قوا دفاع خواهد کرد».

پوسترهای افراد تحت تعقیب
هند و پاکستان از زمان استقلال از حکومت بریتانیا در سال ۱۹۴۷ بر سر منطقه‌ی کشمیر با یکدیگر مناقشه دارند؛ زمانی که مرزها خانواده‌هایی را از هم جدا کرد که نسل‌ها در کنار هم زندگی می‌کردند. در بخش تحت کنترل هند، شورشیان از سال ۱۹۸۹ برای استقلال یا پیوستن به پاکستان دست به قیام زده‌اند.

گشت‌های ارتش هند در حال حرکت به سمت هاباتنار در منطقه انانتناگ در جنوب کشمیر – ۲۹ آوریل ۲۰۲۵ (AFP)

پلیس هند پوسترهایی از سه مرد منتشر کرده که به اتهام اجرای حمله‌ی کشمیر تحت تعقیب‌اند. دو نفر از آن‌ها پاکستانی و یک نفر هندی است. هند می‌گوید آن‌ها اعضای گروه «لشکر طیبه» هستند؛ گروهی که مقرش در پاکستان است و سازمان ملل آن را یک گروه تروریستی معرفی کرده است. همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر یک از آن‌ها شود، پاداشی معادل دو میلیون روپیه (حدود ۲۳۵۰۰ دلار) در نظر گرفته شده و عملیات گسترده‌ای برای بازداشت افراد مشکوک به ارتباط با این گروه آغاز شده است.

در آخرین مورد از تشدید تنش‌ها در کشمیر، در حمله‌ی پولواما در سال ۲۰۱۹ در منطقه‌ی تحت کنترل هند، یک بمب‌گذار انتحاری با خودرو به کاروان نیروهای امنیتی حمله کرد که منجر به کشته شدن ۴۰ نفر و زخمی شدن ۳۵ تن شد. کمتر از دو هفته بعد، جنگنده‌های هندی حملاتی هوایی به خاک پاکستان انجام دادند.