آغاز گشت مشترک آمریکا و ترکیه در شمال سوریه

خودروهای زرهی آمریکا و ترکیه در گشت زمینی مشترک در شمال سوریه (فرانس پرس)
خودروهای زرهی آمریکا و ترکیه در گشت زمینی مشترک در شمال سوریه (فرانس پرس)
TT

آغاز گشت مشترک آمریکا و ترکیه در شمال سوریه

خودروهای زرهی آمریکا و ترکیه در گشت زمینی مشترک در شمال سوریه (فرانس پرس)
خودروهای زرهی آمریکا و ترکیه در گشت زمینی مشترک در شمال سوریه (فرانس پرس)

نخستین گشت زمینی نیروهای مشترک آمریکا و ترکیه روز یکشنبه (۸ سپتامبر) در نزدیکی مرز ترکیه در بخش های تحت کنترل کردها در شمال سوریه انجام شد.
طرح گشت زمینی مشترک در راستای توافق بین ترکیه و سوریه بر سر ایجاد «منطقه امن» و جلوگیری از عملیات نظامی ترکیه اجرا می شود.
همزمان با افزایش تهدید ترکیه برای انجام عملیات نظامی علیه نیروهای کرد در شمال و شمال شرق سوریه آمریکا از طریق دیپلماسی مانع حمله نظامی به هم پیمانانش در سوریه شد.
واشنگتن و آنکارا پس از رایزنی های فشرده در هفتم اوت بر سر ایجاد منطقه امن در حد فاصل بین بخش های تحت کنترل «یگان های مدافع خلق کرد» و مرز ترکیه به توافق چند مرحله ای دست یافتند. یگان های کرد مدافع خلق یکی از گروه های وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه است.
به گزارش فرانس پرس اولین گشت زمینی مشترک آمریکا و ترکیه در راستای اجرای یکی از مفاد توافق روز یکشنبه در منطقه تل ابیض در حومه رقه انجام شد.
فرانس پرس افزود «شش خودروی زرهی ترکیه برای پیوستن به خودروهای زرهی آمریکا وارد خاک سوریه شدند. دو جنگنده نیز بر فراز منطقه به پرواز درآمدند».
این خبرگزاری گفت «یک آمبولانس و یک پیکاپ این خودروها را همراهی می کردند. مسیر خودروها شرق سوریه است».
قرار است گشت های زمینی تا ظهر امروز در خاک سوریه بمانند و پس از آن به سمت ترکیه حرکت می کنند. وزارت دفاع ترکیه گفت چند پهپاد در این عملیات شرکت می کنند.
ریاض خمیس رییس مشترک شورای نظامی تل ابیض وابسته به نیروهای سوریه دموکراتیک گفت گشت زمینی مشترک امروز تنها در محدوده چند کیلومتر در شرق ابیض انجام می شود.
او افزود «این توافق را اجرا کردیم. تا زمانی که گشت زمینی مشترک سایه جنگ را از سر سرزمین و مردم ما دور نگه می دارد با آن مشکلی نداریم. هنوز برنامه زمانی گشت های بعدی مشخص نشده است».
نیروهای دموکراتیک سوریه پیشتر گفته بود اقدامات لازم برای اجرای توافق را انجام می دهد که در این راستا استحکامات نظامی در منطقه مرزی برداشته شد.
اداره خودمختار حدود ده روز پیش کلیه گروه های یگان های کرد را از منطقه مرزی در اطراف تل ابیض و راس العین فراخواند و تسلیحات سنگین را جمع آوری کرد.
اداره خودمختار شوراهای نظامی محلی به جای یگان های کرد مدافع خلق تشکیل داد. اعضای شوراها نیروهای بومی هستند که وظیفه دفاع از محله های خود را به عهده دارند.
یگان های مدافع خلق در فهرست گروه های تروریستی دولت ترکیه قرار دارد. این گروه رکن اصلی نیروهای دموکراتیک سوریه و متحد اصلی ائتلاف بین المللی ضد «داعش» است. رهبری ائتلاف ضد «داعش» به عهده آمریکا است.
هم پیمانی بین واشنگتن و گروه های کرد همواره دغدغه اصلی دولت ترکیه بوده است. ترکیه می گوید یگان های مدافع خلق نیز بخشی از حزب کارگران کردستان است. این حزب در چند دهه پیش به مبارزه مسلحانه علیه دولت ترکیه می پردازد.
حالا به دنبال افزایش نقش آفرینی و نفوذ کردها در سوریه و تشکیل منطقه خودمختار در شمال و شمال شرق کشور نگرانی ترکیه درباره برقراری سیستم خودمختار در نزدیکی مرزهایش افزایش یافته است.
آنکارا برای مقابله با گسترش نفوذ کردها دو عملیات نظامی از ۲۰۱۶ به این سو در سوریه انجام داد که منجر به کنترل در مناطق مرزی شده است. دولت ترکیه با همکاری با گروه های سوریه تحت حمایت خود موفق شد در سال ۲۰۱۸ کنترل عفرین یکی از بخش های منطقه خودمختار را در اختیار بگیرد.
تهدیدهای ترکیه درباره آغاز عملیات نظامی علیه کردها در شمال و شمال شرق سوریه پس از آن متوقف نشد. عملیات نظامی موسوم به «شرق فرات» با استقرار چند صد نفر از نظامیان آمریکایی حامی کردها آغاز شد.
در مقابل کردها می گویند چنانچه ترکیه عملیات نظامی در مناطق تحت کنترل کردها انجام دهد آنها قادر به تامین امنیت این بخش ها نخواهند بود و کنترل زندان ها و اردوگاه نیروهای خارجی «داعش» و خانواده هایش از دستشان خارج می شود.
تهدید آنکارا علیه کردها در تابستان افزایش یافت. واشنگتن وارد رایزنی های فشرده با مقام های ترکیه برای دست یابی به توافق برای ایجاد منطقه امن شد. هدف آمریکایی ها این بود تا ترکیه را از انجام عملیات نظامی در مناطق کردنشین بازدارند.
در این راستا، مرکز عملیات مشترک ترکیه و آمریکا برای هماهنگی در خصوص نحوه ایجاد «منطقه امن» راه اندازی شد.
برنامه زمانی توافق و وسعت منطقه امن اعلام نشد اما رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه و دونالد ترامپ همتای آمریکایی اش گفتند که عرض منطقه ۳۲ کیلومتر خواهد بود.
نیروهای سوریه دموکراتیک گفتند که منطقه مورد توافق آنها تا عمق ۵ کیلومتری احداث می شود البته این رقم در بخش های بین راس العین و تل ابیض چیزی حدود ۹ تا ۱۴ کیلومتر است.
جمعیت منطقه بین تل ابیض و راس العین اکثریت عرب نشین است اما بخش عمده منطقه مرزی سوریه و ترکیه اکثریت کرد نشین هستند.
حکومت سوریه با این توافق به شدت مخالفت کرد.
ناظران می گویند یکی از اهداف آنکارا برای ایجاد منطقه امن این است که فضای امنی در سوریه برای بازگشت پناهجویان سوریه ایجاد کند. ۳.۶ میلیون پناهجوی سوریه در ترکیه هستند.
ترکیه در خصوص تعلل در اجرای توافق هشدار داد. اردوغان هفته پیش تهدید کرد که اگر پیشرفتی درباره «منطقه امن» ایجاد نشود عملیات نظامی علیه یگان های کردی مدافع خلق انجام می دهد.
یاشار گولر رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح ترکیه روز شنبه (۷ سپتامبر) به همتای آمریکایی اش جوزف دانفورد گفت «منطقه امن باید بدون اتلاف وقت ایجاد شود».



سازمان ملل «اعلامیه نیویورک» را تصویب کرد؛ حمایت از راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور فلسطین


نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)
نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)
TT

سازمان ملل «اعلامیه نیویورک» را تصویب کرد؛ حمایت از راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور فلسطین


نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)
نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)

مجمع عمومی سازمان ملل روز جمعه «اعلامیه نیویورک» را با حمایت از راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور مستقل فلسطین تصویب کرد. ۱۴۲ کشور رأی موافق دادند، ۱۰ کشور مخالفت کردند و ۱۲ کشور رأی ممتنع دادند.

این اعلامیه هفت صفحه‌ای نتیجه کنفرانس بین‌المللی در سازمان ملل در ژوئیه گذشته است که با میزبانی پادشاهی عربی سعودی و فرانسه درباره بحران چند دهه‌ای برگزار شد. آمریکا و اسرائیل این کنفرانس را تحریم کردند.

نماینده اسرائیل در سازمان ملل، دنی دانون، هشدار داد تصویب این اعلامیه جنگ را طولانی‌تر کرده و روند مذاکره را تضعیف می‌کند.

مورگان اورتگاس، نماینده آمریکا، نیز این اقدام سازمان ملل را تبلیغاتی دانست که تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به درگیری را تضعیف می‌کند. او تصویب «اعلامیه نیویورک» را پاداشی برای جنبش حماس توصیف کرد.

اسرائیل نزدیک به دو سال است که از ناتوانی مجمع عمومی و شورای امنیت در محکومیت حمله بی‌سابقه حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که باعث آغاز جنگ غزه شد، انتقاد می‌کند.

با این حال، متن اعلامیه که با ابتکار فرانسه و پادشاهی عربی سعودی تهیه شده، در این زمینه صریح است. در آن آمده است: «حملات حماس علیه غیرنظامیان در ۷ اکتبر را محکوم می‌کنیم» و «حماس باید همه گروگان‌ها را آزاد کند».

اعلامیه همچنین تأکید می‌کند: «در چارچوب پایان جنگ در غزه، حماس باید حکومت خود را در این منطقه خاتمه دهد و سلاح‌هایش را با پشتیبانی و تعهد بین‌المللی به تشکیلات خودگردان فلسطین، در راستای تشکیل کشور مستقل و دارای حاکمیت فلسطین تحویل دهد».

اين اعلامیه خواستار توقف فوری جنگ غزه است، حملات اسرائیل علیه غیرنظامیان، زیرساخت‌ها، محاصره و گرسنگی در غزه را محکوم می‌کند و از استقرار «نیروی بین‌المللی موقت برای ثبات» در غزه با مجوز شورای امنیت سازمان ملل حمایت می‌کند.


لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
TT

لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)

مقام‌های لبنانی با نگرانی به سخنان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، واکنش نشان دادند. او خروج اسرائیل از لبنان را به خلع سلاح حزب‌الله مشروط کرده بود. منابع وزارتی این موضع را «نشانه‌ای منفی» توصیف کردند که بر مأموریت فرستاده آمریکایی، تام بَرّاک، تأثیر خواهد گذاشت. بَرّاک دوشنبه شب از تل‌آویو به بیروت رسید و قرار است سه‌شنبه با مقام‌های لبنانی دیدار کند.

منابع یادشده گفتند: «سخنان نتانیاهو مایه اطمینان نیست، به‌ویژه که حزب‌الله هر اقدام احتمالی را به خروج کامل اسرائیل از لبنان مشروط کرده است». این منابع افزودند این شرایط «مأموریت بَرّاک را ناکام گذاشته و به نقطه آغاز بازگردانده است». همچنین هشدار دادند که حزب‌الله تهدید کرده در واکنش به خیابان خواهد آمد.

نمایندگان بلوک «توسعه و آزادی» به رهبری نبیه بری، اظهارات نتانیاهو را «ایجاد اخلال و سردرگمی» پیش از سفر بَرّاک دانستند. آنها همچنین به واکنش مورگان اورتاگوس، معاون فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه، اشاره کردند. او پیش‌تر از بَرّاک به بیروت رسیده و سخنان نتانیاهو را در شبکه «ایکس» بازنشر کرده و زیر آن نوشته بود: «سپاس». این منابع تأکید کردند «لازم است موضعی واحد و هماهنگ از سوی لبنان در برابر سخنان نتانیاهو اعلام شود».

۵ اوت، دولت لبنان به ارتش مأموریت داد طرحی برای خلع سلاح حزب‌الله آماده کند و تا پایان سال اجرا شود. این تصمیم با مخالفت حزب‌الله روبه‌رو شد و این گروه تهدید کرد برای اعتراض به خیابان می‌آید.

رئیس‌جمهور لبنان، جوزف عون، گفت: «دولت تصمیم‌هایی گرفته که تاکنون سابقه نداشته است. هیئت دولت جایگاه تبادل نظر و تصمیم‌گیری پس از بحث و بررسی است و این روند به‌درستی انجام می‌شود». او همچنین بر اهمیت جلب توجه عربی و بین‌المللی به لبنان با تقویت اعتماد تأکید کرد و در دیدار با هیئتی از «اتحادیه بازرگانان برای حمایت و توسعه» گفت: «لبنان فرصت‌های بسیاری دارد که باید از آنها به‌درستی استفاده شود. راه‌حل، خروج از بن‌بست‌های مذهبی و حزبی است. تنها حزب باید لبنان باشد و تنها مذهب، مذهب لبنانی. لبنانِ مذاهب کشور نمی‌سازد، این دولت است که باید از همه مذاهب حمایت کند و وطن را حفظ کند».

نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، نیز گفت: «اسرائیل باید به حاکمیت لبنان احترام بگذارد و از سرزمین‌هایی که همچنان اشغال کرده خارج شود. این اقدام به ارتش امکان می‌دهد استقرار خود را در جنوب تکمیل کند، به تجاوزها پایان دهد و اسرا را آزاد کند تا مسیر بازسازی و بهبود آغاز شود». او تأکید کرد: «ارتش لبنان متعلق به همه لبنانی‌هاست و تجهیز و تقویت آن پایه امنیت و ثبات است».

این سخنان در دیدار با دو عضو کنگره آمریکا، دارن لحود و استیو کوهن، مطرح شد. لحود در این دیدار از اقدامات دولت لبنان برای گسترش حاکمیت بر سراسر خاک کشور، محدود کردن سلاح در دست دولت و اصلاحات قضایی و مالی تمجید کرد و آنها را گامی مهم برای بازسازی اعتماد جامعه جهانی به لبنان دانست.

او افزود: «ارتش نقش اساسی در تأمین امنیت و ثبات دارد. من در کنگره تلاش می‌کنم تا حمایت از ارتش ادامه یابد». در این دیدار همچنین بر اهمیت تمدید مأموریت نیروهای یونیفل برای پشتیبانی از ارتش لبنان در جنوب تأکید شد.

از سوی دیگر، نتانیاهو تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله را «بسیار مهم» خواند و گفت اسرائیل آماده کاهش حضور خود در جنوب لبنان است «اگر گام‌های اجرایی در این مسیر برداشته شود».

دفتر نتانیاهو اعلام کرد: «اسرائیل گام مهم دولت لبنان به رهبری جوزف عون و نواف سلام را به رسمیت می‌شناسد. این تصمیم بسیار مهم است. بر همین اساس، اسرائیل آماده است با لبنان همکاری کند تا حزب‌الله خلع سلاح شود و آینده‌ای امن‌تر و باثبات‌تر برای دو کشور رقم بخورد».

زیرنویس عکس:
آرشیوی از حمله هوایی اسرائیل به جنوب لبنان (Reuters)

طبق این بیانیه، اگر ارتش لبنان برای اجرای خلع سلاح حزب‌الله اقدام کند، اسرائیل نیز تدابیری متقابل، از جمله کاهش تدریجی حضور نیروهایش در هماهنگی با سازوکار امنیتی تحت رهبری آمریکا خواهد اندیشید.

این مواضع پس از دیدارهای بَرّاک در تل‌آویو مطرح شد. او میان لبنان و اسرائیل میانجی‌گری می‌کند. بَرّاک پیش‌تر گفته بود دولت لبنان «گام اول» را برداشته و اسرائیل باید اقدام متقابل انجام دهد. توافق آتش‌بس نوامبر گذشته به همین اصل «گام به گام» استوار بود. بر اساس آن، حزب‌الله باید از مرزها دور شود، سلاح تنها در اختیار نهادهای رسمی لبنان باشد و اسرائیل از مناطقی که در جنگ اخیر اشغال کرده خارج شود. با این حال، اسرائیل همچنان پنج ارتفاع استراتژیک را در کنترل دارد و حملات روزانه به مناطق لبنان ادامه دارد.

وزارت بهداشت لبنان اعلام کرد یک نفر در حمله پهپاد اسرائیلی به خودروی «رابید» در جاده عین‌المزراب در تبنین، شهرستان بنت‌جبیل، کشته شد. پهپاد دیگر اسرائیل نیز خودرویی را در جاده صربین هدف قرار داد اما موشک به خودرو اصابت نکرد و وسط جاده افتاد.

به گزارش «خبرگزاری ملی لبنان»، یکشنبه شب نیز «نیروی دشمن به کارخانه حرب در مسیر مرکبا - عدیسا وارد شد، آن را بازرسی کرد و بر درِ کارخانه برای مالک آن هشدار گذاشت».


طرح ارتش لبنان برای اجرای انحصار سلاح «زیر سقف پرهیز از درگیری»

نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)
نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)
TT

طرح ارتش لبنان برای اجرای انحصار سلاح «زیر سقف پرهیز از درگیری»

نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)
نظامیان لبنانی در اردوگاه برج‌البراجنه پناهندگان فلسطینی در جنوب بیروت مستقر شده‌اند (AP)

فرمانده ارتش لبنان، ژنرال رودولف هیکل، گفت ارتش «دژ مستحکم و خط دفاع مقدم همه لبنانی‌هاست». نگاه‌ها اکنون به سمت طرح ارتش برای اجرای تصمیم «انحصار سلاح» است؛ طرحی که بر اساس نشانه‌های اولیه، در چارچوب «پرهیز از درگیری» پیش می‌رود و نیازمند تمدید مهلت زمانی برای اجراست.

ژنرال هیکل هنگام حضور در مراسم تسلیت خانواده دو نظامی کشته‌شده در انفجار انبار مهمات متعلق به «حزب‌الله» در جنوب، اظهار کرد نیروهای ارتش «در سراسر کشور مأموریت‌های پیچیده و حساس انجام می‌دهند، به‌ویژه در جنوب که با خطرهای گوناگون روبه‌رو هستند و در شرایط سخت و در سایه ادامه حملات دشمن اسرائیلی فعالیت می‌کنند».

او پایداری خانواده‌های شهدا را ستود و گفت: «ارتش دژ مستحکم و خط مقدم دفاع همه لبنانی‌هاست و ایستادگی آن، یکی از عوامل اصلی بقای وطن است.» او افزود ارتش به شهدا افتخار می‌کند، به خانواده‌های آنان وفادار می‌ماند و مسئولیت‌هایش را ادامه خواهد داد، حتی اگر دشواری‌ها زیاد باشد.

جزئیات طرح ارتش

دولت لبنان در ۵ اوت، ارتش را مأمور کرد تا طرحی برای اجرای تصمیم «انحصار سلاح» از جمله سلاح «حزب‌الله» ارائه دهد. مهلت نخست این طرح تا پایان اوت تعیین شد و اجرای آن باید تا پایان سال جاری به انجام برسد. قرار است طرح در جلسه ۲ سپتامبر کابینه بررسی شود.

دو سرباز ارتش لبنان در یک خودروی زرهی در ورودی اردوگاه برج‌البراجنه در جنوب بیروت (EPA)

منابع دولتی می‌گویند طرح ارتش «زیر سقف پرهیز از درگیری با کسی» پیش می‌رود و ارتش درخواست تمدید مهلت کرده است تا زمان کافی برای اجرا داشته باشد. به گفته این منابع، مشخص نیست این راه‌حل به‌ویژه با توجه به مطالبات درج‌شده در سند آمریکایی، از نظر جامعه جهانی پذیرفته شود یا نه.

سفر نماینده آمریکا به بیروت

توماس بَرَک، فرستاده آمریکا، روز دوشنبه به بیروت می‌رسد. او را مورگان اورتاگوس همراهی می‌کند. طبق اطلاعات منابع لبنانی، در برنامه دیدارهای او، جلسه با فرماندهی ارتش برای بررسی مأموریت‌های عملیاتی و دستاوردها در زمینه جمع‌آوری سلاح در جنوب رود لیطانی پیش‌بینی شده است.

منابع می‌گویند نماینده آمریکا در جریان جزئیات طرح ارتش برای «انحصار سلاح» قرار خواهد گرفت. این موضوع پیش‌تر در سفرهای قبلی او به بیروت با مقامات لبنانی مطرح شده بود و در مرکز اولویت‌های میانجی‌گری واشنگتن قرار دارد.

گروهی از نیروهای ارتش لبنان در ورودی اردوگاه برج‌البراجنه در جنوب بیروت (AP)

همچنین بَرَک حامل پاسخ اسرائیل به خواسته‌های لبنان است. این خواسته‌ها هفته گذشته توسط او به تل‌آویو منتقل شد. منابع رسمی لبنانی می‌گویند هنوز پاسخی رسمی دریافت نشده و تنها بخشی از آن از طریق رسانه‌ها منتشر شده است.

موضع حزب‌الله

در آستانه این سفر، تماس‌های سیاسی برای مهار پیامدهای تصمیم دولت شدت گرفت. رئیس‌جمهور جوزف عون از طریق مشاور خود، ژنرال آندریه رحال، با حزب‌الله در ارتباط است. رابطه حزب با نخست‌وزیر نواف سلام تغییری نکرده و کانال ارتباطی بین سلام و رئیس پارلمان نبیه بری همچنان باز است.

حزب‌الله بار دیگر مخالفت خود را با تحویل سلاح اعلام کرد. علی مقداد، نماینده حزب در پارلمان، گفت: «مقاومت تا زمانی که اشغال ادامه دارد باقی می‌ماند. هرکس روی تحویل سلاح حساب کند، کرامت و موجودیتش را از دست می‌دهد.»

نیروهای مأموریت فرانسه در «یونیفیل» یک راکت‌انداز متعلق به «حزب‌الله» را در دره سلوقی جنوب لبنان باز می‌کنند (AP)

او خطاب به نیروهای داخلی افزود: «مسئله سلاح را کنار بگذارید، ابتدا اسرائیل را از سرزمین اشغالی بیرون کنید و اسیران را آزاد کنید، بعد می‌توانیم گفت‌وگو کنیم.» او تأکید کرد «جایگاه ارتش لبنان محترم است اما اجازه داشتن سلاح پیشرفته برای حفاظت از کشور به آن داده نمی‌شود.»