آیا عبور ایران از خط قرمز ترامپ در عراق آغازگر دور جدید تنش خواهد بود؟

آیا عبور ایران از خط قرمز ترامپ در عراق آغازگر دور جدید تنش خواهد بود؟
TT

آیا عبور ایران از خط قرمز ترامپ در عراق آغازگر دور جدید تنش خواهد بود؟

آیا عبور ایران از خط قرمز ترامپ در عراق آغازگر دور جدید تنش خواهد بود؟

دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا خط قرمز برای ایران در عراق گذاشته بود؛ و ایران نباید از آن عبور می‌کرد. خط قرمز آمریکا به دنبال موافقت ترامپ با حمله هوایی به نیروهای وابسته به ایران در عراق نمود پیدا کرد.
دولت آمریکا ایران را عامل حملاتی دانست که منجر به کشته شدن یک شهروند آمریکایی شدند.
کارشناسان می‌گویند که حملات هوایی آمریکا ممکن است آغازگر دور جدید تنش در منطقه باشد.
دو روز پس از کشته شدن یک شهروند آمریکایی در حملات موشکی به پایگاه نظامیان آمریکایی در کرکوک (شمال عراق) ارتش آمریکا یکشنبه (۲۹ دسامبر) چندین حمله هوایی در منطقه مرزی بین عراق و سوریه انجام داد.
تأسیسات گردان‌های حزب‌الله عراق مورد هدف حملات آمریکایی قرار گرفتند.
حزب‌الله عراق یک گروه مسلح هوادار ایران است. آمریکا گفت حمله موشکی به پایگاه آمریکایی کار این گروه بوده‌است. ۲۵ نفر از اعضای حزب‌الله عراق در حمله آمریکا کشته شدند.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا روز دوشنبه (۳۰ دسامبر) در گفتگو با شبکه آمریکایی فاکس نیوز گفت «این اقدام دفاعی بود و برای محافظت از شهروندان و نیروهای آمریکایی در عراق و همچنین برای بازدارندگی در برابر ایران انجام شد».
دیوید شینکر معاون وزیر امور خارجه آمریکا در خاورمیانه نیز به خبرنگاران گفت «ما بر این باوریم که باید به یک هدف اصلی حمله می‌کردیم تا پیام روشنی دربارهٔ اهمیت سلامت شهروندان آمریکایی برسانیم».
او افزود «واکنش آمریکا قاطعانه اما مناسب بود».
به گفته برایان هوک نماینده ویژه آمریکا در امور ایران حمله به مواضع گروه حزب‌الله عراق به دستور رئیس‌جمهور آمریکا انجام شد. دونالد ترامپ تا حالا در برابر اقدامات تحریک آمیز حکومت ایران «تا اندازه زیادی خویشتنداری» به خرج داده‌است.
برخی مشاوران ترامپ خواستار حمله به ایران پس از سرنگونی پهپاد آمریکایی در تنگه هرمز توسط حکومت ایران شدند. اما ترامپ به توصیه مشاورانش توجهی نکرد.
او پس از حمله به تأسیسات نفتی در سعودی که گفته شد کار ایران بوده از واکنش متقابل خودداری کرد. اما با این حال کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی در روز جمعه (۲۷ دسامبر) کار را یکسره کرد.
این شهروند آمریکایی در حملات موشکی به یک پایگاه نظامی در کرکوک کشته شد.
مارتین ایندیک عضو شورای روابط خارجی (پژوهشکده) گفت حمله آمریکا به پایگاه‌های حزب‌الله عراق از دیدگاه رئیس‌جمهور آمریکا پرده برداشت. دولت ترامپ برای ایران و هوادارانش خط قرمز در عراق و سوریه ترسیم کرده بود: کشتن آمریکایی‌ها ممنوع است.
ایندیک که دیپلمات سابق نیز هست با انتشار توییتی افزود «این اقدام آمریکا بدین معناست که اقدامات دیگری مثل حمله به تأسیسات نفتی سعودی لزوماً واکنش نظامی آمریکا را به دنبال نخواهد داشت».
او اضافه کرد «این نحوه واکنش دولت آمریکا در واقع رژیم ایران را تشویق می‌کند تا عملیات دیگری برای تضعیف موقعیت آمریکا در منطقه انجام دهد».
سایت سی ان ان یادداشتی از پیتر برگن از بنیاد «نو آمریکا» منتشر کرده‌است. نویسنده در این مقاله می‌گوید «حملات روز یکشنبه بیانگر واکنش نظامی مناسب و منطقی از سوی رهبری است که با وجود اظهار نظرهای عمدتاً شتابزده اش تا الان گویا دربارهٔ آغاز جنگ علنی و تمام عیار با ایران دچار تردید است».
واقعیت این است که آمریکا می‌خواهد جلوی ایران را بگیرد و به دنبال افزایش تنش نیست.
شینکر افزود «ما به دنبال افزایش تنش نیستیم بلکه خواهان کاهش آن هستیم».
حمله آمریکا به پایگاه‌های گروه حزب‌الله عراق نارضایتی و خشم گروهی را به دنبال داشت.
دولت عراق گفت که به ناگزیر باید در روابط خود با آمریکا بازنگری کند. ده‌ها نماینده مجلس عراق خواستار بازنگری در توافقنامه امنیتی آمریکا و عراق شدند. سازوکار حضور ۵۲۰۰ نیروی آمریکایی در عراق در این توافقنامه قید شده‌است.
شماری از معترضان در عراق سه شنبه (۳۱ دسامبر) به در ورودی اصلی سفارت آمریکا در بغداد حمله کردند. معترضان حمله‌های آمریکا به تأسیسات گروه حزب‌الله عراق را محکوم کردند.
معترضان پرچم آمریکا را آتش زدند و دوربین‌های مدار بسته در اطراف سفارت را شکستند و شعار «مرگ بر آمریکا» سر دادند.
معترضان یونیفرم نیروهای الحشد الشعبی به تن داشتند. الحشد الشعبی از گروه‌های هوادار ایران از جمله گردان‌های حزب‌الله تشکیل شده‌است. روی یکی از پلاکاردها نوشته شده بود «خطاب به پارلمان: نیروهای آمریکایی باید بیرون بروند وگرنه خود ما اخراجشان می‌کنیم».
ریچارد هاس دیپلمات سابق گفت «دولت عراق به دلیل اظهارات چند باره ترامپ دربارهٔ جنگ‌های نامحدود و نیز تنش بین آمریکا و ایران (دو متحد عراق) در این کشور پس از سرنگونی صدام حسین در ۲۰۰۳ ممکن است از نظامیان آمریکایی بخواهد خاک عراق را ترک کنند».
او با انتشار توییتی افزود «این پایان غم‌انگیز» جنگ در عراق خواهد بود.
برخی کارشناسان مثل مارتین ایندیک از این مسئله بیم دارند که حکومت ایران چندین حمله ویرانگر در آینده انجام دهد تا بدین وسیله دونالد ترامپ را وادار به اجرای وعده‌های انتخاباتی خود دربارهٔ بازگشت نظامیان مستقر در خاورمیانه به آمریکا کند.
ایندیک در پایان افزود «اگر نظامیان آمریکایی در عراق مورد حمله قرار بگیرند ترامپ به ناگزیر یا باید جنگ تازه ای در خاورمیانه آغاز کند یا تسلیم شود».



سازمان ملل «اعلامیه نیویورک» را تصویب کرد؛ حمایت از راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور فلسطین


نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)
نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)
TT

سازمان ملل «اعلامیه نیویورک» را تصویب کرد؛ حمایت از راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور فلسطین


نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)
نشست مجمع عمومی سازمان ملل برای بررسی «اعلامیه نیویورک» (Reuters)

مجمع عمومی سازمان ملل روز جمعه «اعلامیه نیویورک» را با حمایت از راه‌حل دو دولت و تشکیل کشور مستقل فلسطین تصویب کرد. ۱۴۲ کشور رأی موافق دادند، ۱۰ کشور مخالفت کردند و ۱۲ کشور رأی ممتنع دادند.

این اعلامیه هفت صفحه‌ای نتیجه کنفرانس بین‌المللی در سازمان ملل در ژوئیه گذشته است که با میزبانی پادشاهی عربی سعودی و فرانسه درباره بحران چند دهه‌ای برگزار شد. آمریکا و اسرائیل این کنفرانس را تحریم کردند.

نماینده اسرائیل در سازمان ملل، دنی دانون، هشدار داد تصویب این اعلامیه جنگ را طولانی‌تر کرده و روند مذاکره را تضعیف می‌کند.

مورگان اورتگاس، نماینده آمریکا، نیز این اقدام سازمان ملل را تبلیغاتی دانست که تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به درگیری را تضعیف می‌کند. او تصویب «اعلامیه نیویورک» را پاداشی برای جنبش حماس توصیف کرد.

اسرائیل نزدیک به دو سال است که از ناتوانی مجمع عمومی و شورای امنیت در محکومیت حمله بی‌سابقه حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که باعث آغاز جنگ غزه شد، انتقاد می‌کند.

با این حال، متن اعلامیه که با ابتکار فرانسه و پادشاهی عربی سعودی تهیه شده، در این زمینه صریح است. در آن آمده است: «حملات حماس علیه غیرنظامیان در ۷ اکتبر را محکوم می‌کنیم» و «حماس باید همه گروگان‌ها را آزاد کند».

اعلامیه همچنین تأکید می‌کند: «در چارچوب پایان جنگ در غزه، حماس باید حکومت خود را در این منطقه خاتمه دهد و سلاح‌هایش را با پشتیبانی و تعهد بین‌المللی به تشکیلات خودگردان فلسطین، در راستای تشکیل کشور مستقل و دارای حاکمیت فلسطین تحویل دهد».

اين اعلامیه خواستار توقف فوری جنگ غزه است، حملات اسرائیل علیه غیرنظامیان، زیرساخت‌ها، محاصره و گرسنگی در غزه را محکوم می‌کند و از استقرار «نیروی بین‌المللی موقت برای ثبات» در غزه با مجوز شورای امنیت سازمان ملل حمایت می‌کند.


لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
TT

لبنان نگران اظهارات نتانیاهو: مأموریت بَرّاک به نقطه صفر بازگشت

فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)
فرستاده آمریکایی تام بَرّاک پیش از دیدار با نخست‌وزیر نواف سلاح در سفر اخیرش به بیروت – هفته گذشته (EPA)

مقام‌های لبنانی با نگرانی به سخنان بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، واکنش نشان دادند. او خروج اسرائیل از لبنان را به خلع سلاح حزب‌الله مشروط کرده بود. منابع وزارتی این موضع را «نشانه‌ای منفی» توصیف کردند که بر مأموریت فرستاده آمریکایی، تام بَرّاک، تأثیر خواهد گذاشت. بَرّاک دوشنبه شب از تل‌آویو به بیروت رسید و قرار است سه‌شنبه با مقام‌های لبنانی دیدار کند.

منابع یادشده گفتند: «سخنان نتانیاهو مایه اطمینان نیست، به‌ویژه که حزب‌الله هر اقدام احتمالی را به خروج کامل اسرائیل از لبنان مشروط کرده است». این منابع افزودند این شرایط «مأموریت بَرّاک را ناکام گذاشته و به نقطه آغاز بازگردانده است». همچنین هشدار دادند که حزب‌الله تهدید کرده در واکنش به خیابان خواهد آمد.

نمایندگان بلوک «توسعه و آزادی» به رهبری نبیه بری، اظهارات نتانیاهو را «ایجاد اخلال و سردرگمی» پیش از سفر بَرّاک دانستند. آنها همچنین به واکنش مورگان اورتاگوس، معاون فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه، اشاره کردند. او پیش‌تر از بَرّاک به بیروت رسیده و سخنان نتانیاهو را در شبکه «ایکس» بازنشر کرده و زیر آن نوشته بود: «سپاس». این منابع تأکید کردند «لازم است موضعی واحد و هماهنگ از سوی لبنان در برابر سخنان نتانیاهو اعلام شود».

۵ اوت، دولت لبنان به ارتش مأموریت داد طرحی برای خلع سلاح حزب‌الله آماده کند و تا پایان سال اجرا شود. این تصمیم با مخالفت حزب‌الله روبه‌رو شد و این گروه تهدید کرد برای اعتراض به خیابان می‌آید.

رئیس‌جمهور لبنان، جوزف عون، گفت: «دولت تصمیم‌هایی گرفته که تاکنون سابقه نداشته است. هیئت دولت جایگاه تبادل نظر و تصمیم‌گیری پس از بحث و بررسی است و این روند به‌درستی انجام می‌شود». او همچنین بر اهمیت جلب توجه عربی و بین‌المللی به لبنان با تقویت اعتماد تأکید کرد و در دیدار با هیئتی از «اتحادیه بازرگانان برای حمایت و توسعه» گفت: «لبنان فرصت‌های بسیاری دارد که باید از آنها به‌درستی استفاده شود. راه‌حل، خروج از بن‌بست‌های مذهبی و حزبی است. تنها حزب باید لبنان باشد و تنها مذهب، مذهب لبنانی. لبنانِ مذاهب کشور نمی‌سازد، این دولت است که باید از همه مذاهب حمایت کند و وطن را حفظ کند».

نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، نیز گفت: «اسرائیل باید به حاکمیت لبنان احترام بگذارد و از سرزمین‌هایی که همچنان اشغال کرده خارج شود. این اقدام به ارتش امکان می‌دهد استقرار خود را در جنوب تکمیل کند، به تجاوزها پایان دهد و اسرا را آزاد کند تا مسیر بازسازی و بهبود آغاز شود». او تأکید کرد: «ارتش لبنان متعلق به همه لبنانی‌هاست و تجهیز و تقویت آن پایه امنیت و ثبات است».

این سخنان در دیدار با دو عضو کنگره آمریکا، دارن لحود و استیو کوهن، مطرح شد. لحود در این دیدار از اقدامات دولت لبنان برای گسترش حاکمیت بر سراسر خاک کشور، محدود کردن سلاح در دست دولت و اصلاحات قضایی و مالی تمجید کرد و آنها را گامی مهم برای بازسازی اعتماد جامعه جهانی به لبنان دانست.

او افزود: «ارتش نقش اساسی در تأمین امنیت و ثبات دارد. من در کنگره تلاش می‌کنم تا حمایت از ارتش ادامه یابد». در این دیدار همچنین بر اهمیت تمدید مأموریت نیروهای یونیفل برای پشتیبانی از ارتش لبنان در جنوب تأکید شد.

از سوی دیگر، نتانیاهو تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله را «بسیار مهم» خواند و گفت اسرائیل آماده کاهش حضور خود در جنوب لبنان است «اگر گام‌های اجرایی در این مسیر برداشته شود».

دفتر نتانیاهو اعلام کرد: «اسرائیل گام مهم دولت لبنان به رهبری جوزف عون و نواف سلام را به رسمیت می‌شناسد. این تصمیم بسیار مهم است. بر همین اساس، اسرائیل آماده است با لبنان همکاری کند تا حزب‌الله خلع سلاح شود و آینده‌ای امن‌تر و باثبات‌تر برای دو کشور رقم بخورد».

زیرنویس عکس:
آرشیوی از حمله هوایی اسرائیل به جنوب لبنان (Reuters)

طبق این بیانیه، اگر ارتش لبنان برای اجرای خلع سلاح حزب‌الله اقدام کند، اسرائیل نیز تدابیری متقابل، از جمله کاهش تدریجی حضور نیروهایش در هماهنگی با سازوکار امنیتی تحت رهبری آمریکا خواهد اندیشید.

این مواضع پس از دیدارهای بَرّاک در تل‌آویو مطرح شد. او میان لبنان و اسرائیل میانجی‌گری می‌کند. بَرّاک پیش‌تر گفته بود دولت لبنان «گام اول» را برداشته و اسرائیل باید اقدام متقابل انجام دهد. توافق آتش‌بس نوامبر گذشته به همین اصل «گام به گام» استوار بود. بر اساس آن، حزب‌الله باید از مرزها دور شود، سلاح تنها در اختیار نهادهای رسمی لبنان باشد و اسرائیل از مناطقی که در جنگ اخیر اشغال کرده خارج شود. با این حال، اسرائیل همچنان پنج ارتفاع استراتژیک را در کنترل دارد و حملات روزانه به مناطق لبنان ادامه دارد.

وزارت بهداشت لبنان اعلام کرد یک نفر در حمله پهپاد اسرائیلی به خودروی «رابید» در جاده عین‌المزراب در تبنین، شهرستان بنت‌جبیل، کشته شد. پهپاد دیگر اسرائیل نیز خودرویی را در جاده صربین هدف قرار داد اما موشک به خودرو اصابت نکرد و وسط جاده افتاد.

به گزارش «خبرگزاری ملی لبنان»، یکشنبه شب نیز «نیروی دشمن به کارخانه حرب در مسیر مرکبا - عدیسا وارد شد، آن را بازرسی کرد و بر درِ کارخانه برای مالک آن هشدار گذاشت».


وزیر خارجه ایران: خلع سلاح حزب‌الله طرحی اسرائیلی است

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، می‌گوید خلع سلاح حزب‌الله یک طرح کاملاً اسرائیلی است (عکس: علی خمج)
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، می‌گوید خلع سلاح حزب‌الله یک طرح کاملاً اسرائیلی است (عکس: علی خمج)
TT

وزیر خارجه ایران: خلع سلاح حزب‌الله طرحی اسرائیلی است

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، می‌گوید خلع سلاح حزب‌الله یک طرح کاملاً اسرائیلی است (عکس: علی خمج)
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، می‌گوید خلع سلاح حزب‌الله یک طرح کاملاً اسرائیلی است (عکس: علی خمج)

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، گفت موضع پادشاهی عربی سعودی در قبال حملات اخیر علیه تهران «بسیار عالی» بوده است. او اظهار کرد که ریاض در این بحران از ایران و مردم ایران حمایت کرده است.

عراقچی در گفت‌وگویی مفصل با روزنامه «الشرق الاوسط» که به‌زودی منتشر می‌شود، تأکید کرد ایران آماده از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده، مشروط بر دریافت تضمین‌های عدم تجاوز است.

او هم‌زمان احتمال درگیری تازه با اسرائیل را رد نکرد و تأکید کرد کشورش برای همه شرایط آماده است. او افزود گزینه نظامی شکست‌خورده است.

وزیر خارجه ایران توضیح داد که نشست وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی درباره تحولات غزه، همراه با صدور بیانیه‌های خوب و تصمیمات مهم بود. اما به گفته او، نکته اصلی این است که «مردم غزه بیش از بیانیه و تصمیم، به حمایت عملی نیاز دارند. پیش از هر چیز به غذا، آب و دارو نیاز دارند و سپس به صلح، عدالت و پایان اشغالگری».

عراقچی اتهام مداخله ایران در امور لبنان را رد کرد و گفت کشورش همانند دیگر کشورها دیدگاه‌های خود را بیان می‌کند. او اظهار کرد موضوع سلاح حزب‌الله به خود حزب و دولت لبنان مربوط است، اما «طرح خلع سلاح آن کاملاً اسرائیلی است».

عراقچی گفت ایران از وحدت سرزمینی سوریه، حفظ حاکمیت و مرزهای آن حمایت می‌کند و با هرگونه تلاش برای تقسیم این کشور مخالف است. او اضافه کرد تاکنون هیچ تماسی با دولت جدید سوریه برقرار نشده است.

در پاسخ به پرسشی درباره تهدید بستن تنگه هرمز، وزیر خارجه ایران تأکید کرد سیاست رسمی ایران «کاملاً روشن» است و بر صلح و آرامش در منطقه حیاتی خلیج تأکید دارد. او گفت: «ایران کشوری تولیدکننده و صادرکننده نفت است و اقتصادش به میزان زیادی بر آن متکی است، بنابراین می‌خواهد که کشتیرانی برای همه آزاد باشد».

عراقچی فاش کرد اسرائیل در جنگ اخیر تلاش کرد نبرد را به منطقه خلیج بکشاند و «جنگ نفتی» به راه بیندازد، اما به گفته او، تهران همه تلاش خود را کرد تا جنگ به خلیج کشیده نشود.