نماینده اتحادیه اروپا در سعودی به "الشرق الاوسط": دغدغه های کشورهای خلیج درباره اقدامات ایران را درک می کنیم

او گفت اصلاحات سعودی بسیار مترقی و تاثیرگذار است

پاتریک سیمونت (عکس: علی الظاهری)
پاتریک سیمونت (عکس: علی الظاهری)
TT

نماینده اتحادیه اروپا در سعودی به "الشرق الاوسط": دغدغه های کشورهای خلیج درباره اقدامات ایران را درک می کنیم

پاتریک سیمونت (عکس: علی الظاهری)
پاتریک سیمونت (عکس: علی الظاهری)

پاتریک سیمونت نماینده اتحادیه اروپا در سعودی و پادشاهی عمان و بحرین گفت «اروپایی ها نگرانی های کشورهای خلیج درباره فعالیت های ایران در منطقه را درک می کنند و شرایط کنونی مثل سال ۲۰۱۵ نیست و مسایل فراوانی باید بررسی و رسیدگی شود».

سیمونت در گفتگو با الشرق الاوسط توضیح داد «اتحادیه اروپا با تحسین فراوان برنامه اصلاحات اجتماعی و اقتصادی در سعودی را دنبال می کند و روند اصلاحات که توسط شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد کشور هدایت می شود بسیار مترقی و فراگیر و موثر است. سعودی ستون فقرات مبارزه با تروریسم است». متن گفتگو در زیر می آید:

 

-روابط با سعودی

پاتریک سیمونت گفت «اتحادیه اروپا و سعودی و کشورهای شورای همکاری خلیج روابطی با پیشینه طولانی و ریشه دار دارند که رسما در دهه هشتاد میلادی آغاز شد. در آن زمان اعضای اتحادیه اروپا ۱۵ کشور و اعضای شورای همکاری ۶ کشور خلیجی بودند».

او خاطر نشان کرد «ما روابط همجواری و تاریخی و چالش های مشترک داریم. اتحادیه اروپا اولین طرف سرمایه گذاری خارجی مستقیم در کشورهای شورای همکاری و شریک تجاری بزرگ منطقه پس از چین است. مناسبات اقتصادی اینک اولویت دارد و با سعودی درباره برنامه های سند چشم انداز ۲۰۳۰ رایزنی می کنیم و برنامه های دیگری مثل تنوع بخشی به اقتصاد و پیمان سبز اروپا و تغییر آب و هوا و سلامت عمومی در دست اجرا هستند. فضای باز اجتماعی کنونی در سعودی و شناسایی فرصت ها در بخش های متعدد و نوین مثل فرهنگ و سرگرمی از دیگر موارد قابل توجه در مناسبات همکاری دو جانبه است».

این مقام اتحادیه اروپا در ادامه یادآور شد «در سه سال گذشته درباره چندین قرارداد و موافقت نامه دو جانبه رایزنی کردیم که در آنها ویژگی های خاص هر کدام از کشورها مورد بررسی قرار گرفت. ما در آستانه امضای تفاهم نامه همکاری هستیم و گفتگو درباره آن از چهار سال پیش آغاز شد و ادامه داشت اما بناست که این قرارداد در جریان سفر مسوول سیاست خارجه و معاون رییس کمیسیون اروپا در ماه اکتبر به سعودی امضا شود».

سیمونت تاکید کرد «این قرارداد همکاری بین اتحادیه اروپا و سعودی پایه و اساس حقوقی برای همکاری های دو جانبه در آینده خواهد بود که درباره مناسبات سیاسی و اقتصادی و امنیت منطقه ای و تغییر آب و هوا تنظیم شده و یک تحرک سیاسی بسیار مهم به شمار می شود چون در آن قید شده که سعودی شریک مهم اتحادیه اروپا است».

 

-برنامه اصلاحات در سعودی

نماینده اتحادیه اروپا در سعودی و پادشاهی عمان و بحرین گفت «اروپایی ها معتقدند که سران و مردم سعودی بسیار مترقی هستند و با ذهن باز پذیرای ایده های جدید هستند. جوانان در سعودی بر خلاف اروپا اکثریت جمعیت کشور را تشکیل می دهد و از این رو ما با نگاه به سعودی می توانیم آینده خودمان در اروپا را پیش بینی کنیم و بسازیم».

او افزود «برنامه اصلاحات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی در سعودی در پنج سال گذشته عامل مهمی است که ما را برای گسترش روابط با سعودی تشویق می کند. برنامه اصلاحات شاهزاده محمد بن سلمان ولیعهد کشور بسیار مترقی و فراگیر و موثر است. ما مسایلی مثل گشایش در روابط بین سعودی و کشورهای جهان و تنوع اقتصادی را دنبال می کنیم و به عنوان مثال گفتگوی تلویزیونی ولیعهد درباره اصلاح دینی و اسلام معتدل را دنبال کردیم. خب تمامی این مسایل برای ما اهمیت دارد. ما از تمامی طرح های دولت سعودی مثل برنامه خاورمیانه سبز و انرژی های تجدید پذیر و هیدروژن سبز و برنامه زمانی سند تحول خواه ۲۰۳۰ حمایت می کنیم».

 

-حقوق بشر

پاتریک سیمونت با رد گزارش های منتشر شده درباره استفاده ابزاری اروپا از پرونده حقوق بشر برای باج خواهی گفت «به هیچ وجه نمی توان گفت ما به دیگران درس حقوق بشر می دهیم چون خود ما در اتحادیه اروپا مشکلات فراوانی داریم اما به هر حال مناسبات با کشورها بر پایه مبانی متعدد مثل قانون مداری و آزادی های فردی تنظیم شده و تمایل داریم بقیه کشورها هم به این ارزش ها توجه کنند. اروپایی ها نمی توانند باج خواهی کنند یا به زور بقیه را وادار کنند یا درس حقوق بشری بدهند».

او در ادامه یادآور شد «وظیفه اصلی ما گفتگو و مذاکره بین همتایان بر پایه برابری است و به تمام کشورها احترام می گذاریم. ما ابزارهایی برای برخورد با برخی از اقدامات بر خلاف ارزش های اتحادیه اروپا داریم؛ مثلا روسیه و چین و ایران را تحریم کردیم اما در نهایت مناسبات بر پایه احترام متقابل و گفتگوهای چند جانبه تعریف شده است. وظیفه اینجانب این است که این مسایل را با گفتگو و بحث تبیین کنم و همیشه شنیدن خبری درباره اینکه ما در صدد تحمیل دموکراسی در بقیه کشورهای جهان هستیم تکان دهنده است. این اخبار بی پایه است».

 

-تجارت آزاد با خلیج

سیمونت معتقد است که دو طرف در خصوص معطلی امضای توافقنامه تجارت آزاد بین اروپا و کشورهای خلیج مقصر هستند. او گفت بعید است که مسایل سیاسی دلیل اصلی عدم امضای این قرارداد باشد.

او اظهار کرد «هر دو طرف باید در این باره تصمیم بگیرند. توافقنامه فقط درباره مناسبات اقتصادی است و جنبه سیاسی آنچنانی ندارد. ما در صدد از سرگیری گفتگوهای فنی درباره آغاز مجدد مذاکرات هستیم. روابط با کشورهای دیگری مثل چین و ژاپن و پاکستان و هند و بریتانیا و نیوزلند و استرالیا نیز مورد توجه اروپایی ها قرار دارد اما فراموش نکنیم که اتحادیه اروپا دومین شریک تجاری بزرگ کشورهای منطقه است و این یک گزینه راهبردی است که باید درباره آن تصمیم با تدبیر و آگاهانه در بالاترین سطح گرفته شود».

این مقام اروپایی گفت «اطمینان دارم که این توافقنامه به مصلحت دو طرف است و برای غلبه بر موانع تلاش می کنیم. ۹۸ درصد قرارداد درباره مسایل اقتصادی مثل بازار مشترک و خدمات و کالاها است که منافع و مزایای اقتصادی قابل توجه به دنبال خواهد داشت. این قرارداد جنبه سیاسی مهمی ندارد اما مسیر درازی پیش رو داریم. سعودی می گوید که روابط خوبی با آمریکا و بریتانیا دارد اما از خاطر نبریم که ما بزرگ ترین سرمایه گذار خارجی مستقیم هستیم و اروپایی ها یار قدیمی شما هستند و سابقه روابط اروپا و سعودی کهن است. اینجا دوست ندارم به هیچ طرفی ایراد بگیرم چون هر دو طرف باید با هم برای امضای این توافقنامه همکاری کنند».

-توافق هسته ای با ایران

پاتریک سیمونت گفت «سوء‌تفاهم های فراوانی در این باره وجود دارد. گفته می شود که اتحادیه اروپا به ایران بیشتر توجه می کند تا به سعودی اما بنده تاکید می کنم که منطقه خلیج اهمیت ویژه ای برای اتحادیه اروپا دارد. ما برای برقراری ثبات و صلح و امنیت و ایجاد یک سیستم جامع امنیتی در منطقه تلاش و نگرانی ها و دغدغه های کشورهای خلیج درباره فعالیت های منطقه ای ایران را کاملا درک می کنیم».

او افزود «برقراری روابط با تمام طرف ها در منطقه اهمیت دارد و چنانکه می دانید اتحادیه اروپا برای هماهنگی درباره گفتگوهای وین در خصوص توافق هسته ای با ایران تلاش می کند. ما تلاش می کنیم آمریکا را به برجام برگردانیم و نیز اجرای کامل تعهدات هسته ای از جانب ایران را تضمین کنیم. البته این کار ساده ای نیست اما ما تلاش می کنیم و نباید به هیچ وجه مواردی که بیان کردم نادیده گرفته شود. باید درک کنیم که شرایط جهان در ۲۰۲۱ با سال ۲۰۱۵ فرق کرده چون مسایل بسیاری تغییر کردند و مسایل فراوانی نیاز به بررسی و گفتگو میان اتحادیه اروپا و شرکا دارند».

-بحران یمن

نماینده اتحادیه اروپا در سعودی و پادشاهی عمان و بحرین تاکید کرد اتحادیه اروپا از تلاش موسسات بین المللی و منطقه ای برای حل بحران یمن و همچنین بازگشت حکومت یمن و انجام وظیفه به نحو کامل و احسن حمایت می کند.

او گفت «حوثی ها به فراخوان های متعدد برای برقراری صلح توجه نمی کنند و در مسیر نبرد حرکت می کنند. اتحادیه اروپا از آغاز بحران در یمن تمام ظرفیت ها و امکانات خود را برای کمک به مردم و ایجاد راهکار سیاسی به کار برد. هیات اروپایی اولین هیات خارجی بود که امسال پس از انتقال دولت یمن به عدن به دیدار اعضای هیات دولت رفت. انتقادهای فراوانی درباره دیدگاه و موضع اتحادیه اروپا شنیده می شود اما اینجا جا دارد بگویم که ما از دولت یمن کاملا حمایت می کنیم تا بتواند وظایف خود را به طور کامل انجام دهد و امنیت و خدمات را برای مردم یمن فراهم کند. اروپایی ها بخشی از جامعه جهانی هستند که برای کمک به یمن تلاش می کنند. طرح های فراوانی مثل طرح سعودی درباره یمن ارایه شد و ما در کنار سازمان ملل و آمریکا تمام تلاش خود را برای ایجاد راهکار برای بحران یمن به کار می گیریم».

سیمونت در ادامه گفت «حملات حوثی ها در مارب افزایش پیدا کرده است. ما برای گفتگو با آنها تلاش می کنیم اما آنها گوششان به فراخوان های جامعه جهانی و بازگشت به میز مذاکره و ایجاد راهکار حقیقی برای بحران بدهکار نیست. به تلاش دیپلماتیک ادامه می دهیم».

-مقابله با تروریسم

پاتریک توضیح داد «مبارزه با تروریسم موضوع مهمی است و سعودی تجربه و درک فراوانی درباره این معضل جهانی که کشورهای بسیاری را گرفتار کرده دارد».

او اظهار کرد «از تلاش های سعودی حمایت می کنیم چون سعودی ستون فقرات مبارزه با تروریسم است. از تمامی تلاش های سعودی برای معرفی و تقویت بینش جدید اسلام میانه رو در منطقه حمایت می کنیم و این برای ما در اروپا حائز اهمیت است. درباره مبارزه با تروریسم و حملات سایبری نیز زمینه های همکاری مشترک داریم».

-اروپا و کرونا

قیافه سیمونت پس از سوال درباره کارآمدی اروپا در خصوص مقابله با کرونا تغییر کرد. او گفت «سوال را طوری مطرح کردی که تحریک آمیز بود. آمریکا و روسیه از نظر شیوع کرونا نسبت به اروپا وضعیت بدتری داشتند. فقط ما نبودیم که آمار مبتلایان و فوتی های زیادی داشتیم اما حالا تولید کننده و صادرکننده بزرگ واکسن شده ایم. ۱۱ میلیون دوز از مجموع ۱۷ میلیون دوز واکسن اتحادیه اروپا به سعودی صادر شد. ما واکسن می خریم و سیستم پیشرفته ای بدین منظور داریم. واکسیناسیون با سرعت و زود انجام شد اما به هر حال دیر بود. اصل برابری در واکسیناسیون رعایت شد و به کشورهای کوچک کمک کردیم و پاندومی را کنترل کردم. اگر بخواهیم بحث کنیم که کی ناکام بود باید بگویم که همه باختیم. اما ناکارآمدی اروپا کمتر از کشورهای دیگر است».



دو پیام عربی و غربی که «موازنه‌ها» را در بغداد برهم زد

عناصر «احشد الشعبی» در جریان مراسم تشییع هم‌رزمان خود که در حمله‌ای امریکایی کشته شدند (خبرگزاری فرانسه)
عناصر «احشد الشعبی» در جریان مراسم تشییع هم‌رزمان خود که در حمله‌ای امریکایی کشته شدند (خبرگزاری فرانسه)
TT

دو پیام عربی و غربی که «موازنه‌ها» را در بغداد برهم زد

عناصر «احشد الشعبی» در جریان مراسم تشییع هم‌رزمان خود که در حمله‌ای امریکایی کشته شدند (خبرگزاری فرانسه)
عناصر «احشد الشعبی» در جریان مراسم تشییع هم‌رزمان خود که در حمله‌ای امریکایی کشته شدند (خبرگزاری فرانسه)

منابع آگاه به روزنامه «الشرق‌الأوسط» فاش کردند که دولت عراق و جریان‌های سیاسی مؤثر، طی دو هفتهٔ گذشته دو پیام هشدار غیرمعمول از یک کشور عربی و یک دستگاه اطلاعاتی غربی دریافت کرده‌اند که حاوی اطلاعاتی «جدی» دربارهٔ نزدیک بودن اجرای حملات نظامی گسترده در عراق بوده است. یک مقام عراقی تأیید کرد که «کشوری دوست» بغداد را از محتوای این «تهدید» آگاه کرده و پس از آن، گروه‌های شیعی به‌سرعت به ارائهٔ امتیازهایی روی آورده‌اند.
احتمال می‌رفت این حملات نهادهای دولتی مرتبط با گروه‌های شیعی و «الحشد الشعبی»، شخصیت‌های دارای نفوذ مالی و نظامی، و نیز پایگاه‌ها و انبارهای پهپاد و موشک و اردوگاه‌های آموزشی را دربر گیرد. به‌طور گسترده‌ای باور بر این است که این «دو پیام» روند اعلام‌های سیاسی پیاپی اخیر برخی گروه‌ها را تسریع کرده است؛ اعلام‌هایی که در آن‌ها خواستار «انحصار سلاح در دست دولت» شده‌اند، اما در عین حال «زمان و آزادی عمل در آنچه دامنهٔ ملی می‌نامند» را برای انجام روندهای فرضی برچیدن توان نظامی خود طلب کرده‌اند؛ دیدگاهی که تا این لحظه میان رهبران «چارچوب هماهنگی» محل اختلاف داخلی است.

پیام «کشور دوست»
منابع گفتند که سطح تهدید نخست با پیامی که از یک کشور عربی دارای روابط خوب با امریکایی‌ها و ایرانی‌ها ارسال شد، رو به افزایش گذاشت؛ پیامی که «تأکید می‌کرد بغداد بسیار به هدف قرار گرفتن یک حملهٔ نظامی برق‌آسا، مشابه هدف قرار دادن دفتر سیاسی جنبش «حماس» در دوحه در سپتامبر ۲۰۲۵، نزدیک شده است».
بر اساس گفتهٔ منابع، این پیام به طرف‌هایی در دولت عراق و سیاستمداران عراقی ابلاغ کرده بود که «سطح تهدید بسیار جدی است و اسرائیلی‌ها شروع به صحبت از دریافت چراغ سبز از امریکایی‌ها برای اقدام مستقل در صحنهٔ عملیات عراق کرده‌اند».
عراق از زمان عملیات هفتم اکتبر ۲۰۲۳ یکی از صحنه‌هایی بوده که اسرائیل در برنامه‌های خود برای حمله به آن در نظر داشته است. با این حال، سیاستمداران عراقی که طی ماه‌های گذشته با «الشرق‌الأوسط» گفت‌وگو کرده‌اند، گفته بودند که امریکایی‌ها تل‌آویو را از انجام عملیات در عراق بازمی‌داشتند، اما در مقابل، برای رفع خطرِ سلاح خارج از چارچوب دولت فشار وارد می‌کردند.
یک دیپلمات غربی به «الشرق‌الأوسط» گفت: «برداشتی که امریکایی‌ها از گفت‌وگو با مقام‌های عراقی به دست می‌آوردند این بود که آنان به‌طور کامل واقعیت اوضاع را درک نمی‌کنند و باید تصمیم‌های قاطعی بگیرند تا خود را از خطرها دور نگه دارند». او افزود که «در مقطعی از پاسخ عراقی‌ها به احساس خشم و دلخوری از ضعف واکنش عراق رسیدند».
همچنین یک مقام در دولت عراق دریافت «پیام‌ها» دربارهٔ گروه‌های مسلح را تأیید کرد. او در گفت‌وگو با «الشرق‌الأوسط»، با خودداری از ذکر نامش به این دلیل که مجاز به اظهارنظر علنی نیست، گفت: «این هشدارها از سوی کشورهای دوست و سفارت‌های کشورهای غربی فعال در بغداد به دست ما رسیده است».

نخست‌وزیر عراق محمد شیاع السودانی در میان رئیس «الحشد الشعبی» فالح الفیاض و رئیس ستاد آن «ابوفدک» (آرشیوی ـ رسانه‌های دولتی)

پرونده‌ای حجیم و اطلاعاتی انبوه

منابع گفتند که چند روز پس از رسیدن پیام عربی، مقام‌هایی در دولت «پرونده‌ای حجیم» از یک دستگاه اطلاعاتی غربی دریافت کردند که شامل فهرست‌هایی تهیه‌شده از سوی یک نهاد امنیتی اسرائیلی بود و اطلاعاتی انبوه و مفصل دربارهٔ فصائل مسلح عراقی در بر داشت.
به گفتهٔ منابع، «حجم اطلاعات، دقت و جامعیت آن، مقام‌های عراقی را شگفت‌زده کرد». یکی از آنان به «الشرق‌الأوسط» گفت: «آگاه‌سازی عراقی‌ها از ماهیت اطلاعاتی که اسرائیل در اختیار دارد، در زمانی کاملاً تعیین‌کننده انجام شد».
منابع افزودند که فهرست‌هایی که دستگاه اطلاعاتی غربی منتقل کرده بود، حاوی اطلاعات تفصیلی دربارهٔ مسئولان فصائل و افراد محرمانه‌ای بود که در حلقه‌های نزدیک آنان فعالیت می‌کنند؛ همچنین دربارهٔ اشخاصی که منافع مالی و تجاری مرتبط با فصائل را اداره می‌کنند. افزون بر این، نهادهای دولتی‌ای نیز در این فهرست‌ها آمده بود که به‌مثابهٔ پوشش‌هایی برای نفوذ فصائل مسلح عمل می‌کنند.
این منابع توضیح دادند که دستگاه غربی به عراقی‌ها اطلاع داده اسرائیل در آستانهٔ اجرای عملیاتی گسترده است، پس از آنکه توانمندی‌های عملیاتی و مالی فصائل ـ از جمله شبکهٔ عمیقی که ساختار نظامی آن‌ها را شکل می‌دهد ـ برملا شده است. آنان اشاره کردند که «سیاستمداران شیعه پس از اطلاع از بخشی از پروندهٔ دستگاه اطلاعاتی، صحنهٔ انفجار دستگاه‌های پیجر در لبنان را به یاد آوردند».

تصویری که ارتش امریکا از بازدید رئیس ستاد ارتش عراق، سپهبد ستاد عبدالأمیر یارالله، از پایگاه «عین‌الاسد» در اوت ۲۰۲۴ منتشر کرده است

اکنون چه باید کرد؟

یکی از رهبران شیعه در ائتلاف «چارچوب هماهنگی» گفت که این دو پیام «موازنه‌ها را برهم زد و رهبران احزاب شیعه را به شتاب در برداشتن گام‌هایی دربارهٔ سلاح فصائل واداشت؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از آنان می‌کوشند به این پرسش پاسخ دهند: اکنون چه باید کرد؟». با این حال، او تأکید کرد که «اختلاف‌هایی دربارهٔ شیوه و مرجع مورد اعتماد برای اجرای مرحلهٔ انتقالی حصر سلاح وجود دارد».
این رهبر، در گفت‌وگو با «الشرق‌الأوسط»، تأکید کرد که «مرحلهٔ نخست روند انحصار سلاح شامل تحویل موشک‌های بالستیک و پهپادها از سوی فصائل، به‌همراه برچیدن و تحویل اردوگاه‌های راهبردی در شمال و جنوب بغداد است»، و مدعی شد که مرحلهٔ دوم با «برکناری مسئولان وابسته به فصائل از هیئت الحشد الشعبی آغاز می‌شود، در انتظار نحوهٔ برخورد امریکایی‌ها با این گام‌ها».
یکی از مسئولان ائتلاف «دولت قانون» به «الشرق‌الأوسط» گفت که توافق بر سر خلع سلاح سنگین اساساً از پیش، حتی پیش از تشدید فشارهای امریکایی، میان رهبران «چارچوب هماهنگی» حاصل شده بود.
به گفتهٔ منابع آگاه، اختلاف‌ها اکنون بر سر این است که کدام نهاد دولتی مسئول برچیدن توانمندی‌های عملیاتی فصائل، تحویل گرفتن سلاح آن‌ها و مهار آن باشد؛ چرا که از دید امریکایی‌ها به نهادهای امنیتی دولتی‌ای که زیر نفوذ فصائل قرار دارند، اعتمادی وجود ندارد.
با این حال، مشکل دیگری نیز در برابر گروه‌های شیعه قرار دارد؛ زیرا آنان «نگران اجرای روند انحصار سلاح در خلال چانه‌زنی‌های سیاسی دشوار برای انتخاب نخست‌وزیر هستند، چرا که بسیاری از بازیگران از پیوند زدن این دو موضوع به یکدیگر پرهیز می‌کنند».
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور، می‌کوشد پس از آنکه در درون «چارچوب هماهنگی» بیشترین کرسی‌ها را به دست آورده، برای بار دوم در این سمت ابقا شود؛ اما رقیب سرسخت او، نوری المالکی، با این تلاش‌ها مخالف است و به همراه متحدان شیعهٔ خود در پی گزینش نامزدِ مصالحه‌ای است.

آزادی عمل

در همین حال، فصائل نمی‌پذیرند به‌گونه‌ای حرکت کنند که گویی در برابر فشارها و تهدیدهای خارجی تسلیم شده‌اند. این رهبر شیعه گفت که گروه‌های شیعهٔ مسلح خواستار «آزادی عمل در چارچوبی ملی، بدون فشار و با زمان بیشتر» شده‌اند تا خود را با تحولات منطقهٔ خاورمیانه، از جمله برچیدن توان نظامی‌شان، هماهنگ کنند.
این گروه‌ها در پارلمان جدید عراق که در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۵ انتخاب شد، کرسی‌هایی به دست آوردند و مذاکره‌کنندگان خود را به ائتلاف «چارچوب هماهنگی» فرستادند تا سهمی در دولت جدید بگیرند. آنان همچنین می‌کوشند فصائلی را که در انتخابات شرکت نکرده‌اند به پیوستن به طرح حصر سلاح قانع کنند؛ با این حال، در میان بسیاری این احساس وجود دارد که آنان در پی یافتن «قربانی» هستند.
چهار گروه شیعه درخواست‌های مکرر برای اظهارنظر دربارهٔ طرح‌های اعلام‌شدهٔ حصر سلاح در دست دولت را رد کردند، اما یکی از فرماندهان برجستهٔ یک گروه شیعه به «الشرق‌الأوسط» گفت: «این طرح مورد پذیرش گروه‌هایی که در انتخابات اخیر شرکت نکرده‌اند، نیست».

سرهنگ استفانا باغلی و رئیس ستاد ارتش عراق، عبدالأمیر یارالله (وزارت دفاع عراق)

فشارهای امریکایی

دستگاه اطلاعاتی غربی هم‌زمان با ورود سرهنگ استفانا باغلی به عراق بود؛ او مدیر جدید دفتر همکاری امنیتی امریکا است، دفتری که تأمین مالی آن منوط به اجرای سه شرط مندرج در قانون بودجهٔ دفاعی امریکا خواهد بود.
کنگرهٔ امریکا در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۵ این بودجه را تصویب کرد و محدودیت‌های تازه‌ای بر تأمین مالی همکاری امنیتی با مقامات عراقی اعمال نمود؛ مگر آنکه بغداد بتواند «توان عملیاتی گروه‌های مسلحِ همسو با ایران و ادغام‌نشده در نیروهای امنیتی عراق را از طریق فرایند قابل راستی‌آزمایی خلع سلاح، برچیدن و ادغام مجدد کاهش دهد».
قانون امریکایی همچنین «تقویت اقتدار نخست‌وزیر عراق و کنترل عملیاتی او به‌عنوان فرماندهٔ کل نیروهای مسلح عراق» را شرط کرده است. افزون بر این، پیش‌بینی شده «افراد شبه‌نظامی یا نیروهای امنیتی‌ای که خارج از سلسله‌مراتب رسمی فرماندهی نیروهای امنیتی عراق فعالیت می‌کنند، در صورت دست داشتن در حمله به افراد امریکایی یا عراقی، یا ارتکاب هرگونه اقدام غیرقانونی یا بی‌ثبات‌کننده، مورد تحقیق قرار گرفته و بازخواست شوند».
منابع دیپلماتیک غربی به «الشرق‌الأوسط» گفتند که انتظار می‌رود باغلی از مقامات عراقی جدول زمانی روشنی برای اجرای قاطع این گام‌ها، به شیوه‌ای قابل راستی‌آزمایی و پایدار، مطالبه کند.
باغلی طی یک هفته، در روزهای ۱۳ و ۲۰ اکتبر ۲۰۲۵، دو بار با رئیس ستاد ارتش عراق، سپهبد ستاد عبدالأمیر یارالله، دیدار کرد. در بیانیه‌ای نظامی که آن زمان از سوی عراق منتشر شد، آمده بود که دو طرف دربارهٔ «ارتقای توانمندی‌های رزمی ارتش عراق در همهٔ سطوح» گفت‌وگو کرده‌اند.
منابع آگاه اعلام کردند که اطلاعی ندارند آیا سرهنگ باغلی هشدارهایی را دربارهٔ سرنوشت گروه‌های مسلح به مقام‌های عراقی منتقل کرده است یا نه.
از نکات قابل توجه این است که باغلی پس از بیست سال بار دیگر به عراق بازگشته است؛ او زمانی که میان سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ در چارچوب ارتش امریکا در عراق خدمت می‌کرد، درجهٔ سروانی داشت و در برنامه‌هایی برای تقویت توانمندی‌های پلیس مشارکت داشت. او بعدها هم‌زمان با تشدید خشونت‌ها عراق را ترک کرد؛ در شرایطی که آن زمان از آنچه «ضعف وفاداری و تعهد» نیروهای امنیتی در درون نهادهای رسمی می‌خواند، سخن گفته بود.
یک مقام پیشین دولتی عراق به «الشرق‌الأوسط» گفت که امریکایی‌ها بارها به دولت عراق اطلاع داده بودند که در انتظار ارائهٔ یک جدول زمانی برای برچیدن نفوذ شبه‌نظامیان هستند؛ به‌ویژه با توجه به سال ۲۰۲۶ که قرار است تکمیل توافق پایان مأموریت ائتلاف بین‌المللی به رهبری ایالات متحده در آن انجام شود.
سخنگوی وزارت خارجهٔ امریکا تأکید کرد که ایالات متحده به پافشاری بر ضرورت خلع سلاح و برچیدن شبه‌نظامیانِ مورد حمایت ایران که حاکمیت عراق را تضعیف می‌کنند، جان امریکایی‌ها و عراقی‌ها را به خطر می‌اندازند و منابع عراق را به سود ایران غارت می‌کنند، ادامه خواهد داد. رهبران عراق به‌خوبی می‌دانند چه چیزهایی با یک شراکت قوی امریکا ـ عراق سازگار است و چه چیزهایی با آن ناسازگار.


غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
TT

غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)

روز گذشته، نوار غزه وارد ماه سوم آتش‌بس شکننده‌ای شد که برای توقف درگیری میان اسرائیل و «حماس» از اکتبر گذشته آغاز شده بود. ساکنان آسیب‌دیده غزه دو ماهی را پشت سر گذاشته‌اند که با نقض‌های مکرر اسرائیل و رنج ناشی از کمبود کمک‌ها همراه بوده است.
هوای بد و موج باران‌های سنگینی که بر این منطقه می‌بارد، بار دیگر نیاز به تسریع ورود مواد لازم برای مقابله با شرایط سخت جوی را افزایش داده است؛ شرایطی که به مرگ یک نوزاد بر اثر سرما انجامید.
آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی «آنروا» توضیح داد که رنجِ فزایندهٔ ناشی از باران‌ها «با ورود بدون مانع کمک‌های بشردوستانه، از جمله تدارکات پزشکی و وسایل مناسب سرپناه، قابل پیشگیری است».
در همین حال، ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی دست‌راستی افراطی اسرائیل، روز گذشته تهدید کرد که قبر رهبر تاریخی، عزالدین قسام، را که در داخل سرزمین‌های تحت کنترل اسرائیل قرار دارد و شاخهٔ نظامی «حماس» نام او را بر خود دارد، از میان برخواهد داشت.
بن‌گفیر ویدئویی منتشر کرد که در آن در کنار نیروهای امنیتی و یک جرثقیل دیده می‌شود که در حال برچیدن چادری بودند که برای نماز خواندن در کنار قبر قسام ــ که زادهٔ سوریه است ــ برپا شده بود.
«حماس» تأکید کرد که اقدام وزیر امنیت «تجاوزی بی‌سابقه به حرمت‌ها و نقض مقدسات» است.


عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.