ترور نصر الله؛ چه بر سر حوثی ها خواهد آمد؟

حوثی ها تنش را کنترل می کنند اما جای «حزب الله» را پر نمی کنند

مُسيّرات حوثية تستخدمها الجماعة في هجماتها ضد السفن (رويترز)
مُسيّرات حوثية تستخدمها الجماعة في هجماتها ضد السفن (رويترز)
TT

ترور نصر الله؛ چه بر سر حوثی ها خواهد آمد؟

مُسيّرات حوثية تستخدمها الجماعة في هجماتها ضد السفن (رويترز)
مُسيّرات حوثية تستخدمها الجماعة في هجماتها ضد السفن (رويترز)

هنوز چند ساعتی از جشن و پایکوبی حوثی ها به خاطر شلیک موشک بالستیک به تل آویو نگذشته بود که رهبران حوثی مجبور شدند سکوت کنند. ارتش اسرائیل اعلام کرد حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» لبنان را در حملات هوایی به ضاحیه جنوبی بیروت ترور کرد.
عبد الملک حوثی رهبر حوثی ها در سخنرانی هفتگی خود از اراده و عزم این گروه برای ادامه حمایت از «حزب الله» و جنبش «حماس» در مواجهه با ارتش اسرائیل خبر داد و ساعاتی بعد حوثی ها به سمت تل آویو موشک پرتاب کردند. رهبر حوثی ها در اظهاراتش افزود «(حزب الله) یکپارچه تر و قوی تر از هر زمان دیگری است». او برای اسرائیل خط و نشان کشیدند که شکست می خورد.
حوثی ها که هنوز سرگرم برآورد حمله موشکی خود به تل آویو و افزایش حضورشان در عرصه نبرد منطقه ای بودند اسرائیل ادعای خود به داشتن برتری تکنولوژی و نظامی را به رخ کشید و مواضع مهم «حزب الله» در ضاحیه جنوبی بیروت و جنوب لبنان را با خاک یکسان کرد. جشن و شادمانی حوثی ها به پایان رسید به خصوص پس از اعلام خبر ترور موفق حسن نصر الله توسط ارتش اسرائیل که همچون پتکی بر سر محور ممانعت فرود آمد.
این تحولات پرشتاب با یک گزارش محرمانه کارشناسان سازمان ملل همزمان شدند که در این گزارش گفته شده گروه حوثی از یک جنبش مسلح یمنی با امکانات و توانمندی محدود به دلیل کمک و حمایت و تجربیات «سپاه قدس» ایران و «حزب الله» لبنان و کارشناسان و مستشاران عراقی به سازمان نظامی قوی تبدیل شده است.

قایق های گروه حوثی که بنا به کارشناسان سازمان ملل به یک سازمان نظامی تبدیل شده است (فرانس پرس)

کارشناسان با استناد به متخصصان نظامی یمن و منابع نزدیک به حوثی ها می گویند «حوثی ها توانایی توسعه و تولید نظامی بدون حمایت خارجی و شبکه تسلیحات پیچیده ندارند. دامنه انتقال تجهیزات و مهمات و فناوری نظامی از منابع خارجی به حوثی ها بی سابقه است و شامل تامین مالی و آموزش های فنی و تاکتیکی می شود».
کارشناسان معتقدند که تسلیحات و شیوه های تاکتیکی حوثی ها به تسلیحات ایرانی شباهت دارد. همکاری بین حوثی ها و «گروه القاعده» از یک سو و عملیات قاچاق اسلحه بین حوثی ها و گروه «الشباب» سومالی افزایش پیدا کرده است.

حوثی ها جای حزب الله را پر نمی کنند

حوثی ها پس از حملات و ضربه های پیاپی به «حزب الله» در چند روز گذشته با گزینه های پیچیده ای روبرو شده اند. حوثی ها از تقابل نظامی بین «حزب الله» و اسرائیل استفاده و برای خودشان بازارگرمی کردند و دست به تشدید تنش در دریای سرخ و اقیانوس هند زدند و حتی کارشان به زدن موشک بالستیک به سمت اسرائیل نیز رسید که به قول خودشان هایپرسونیک بود.
اسلام المنسی پژوهشگر مرکز مطالعات خاورمیانه می گوید «گروه های نیابتی ایران در منطقه پس از پاسخ کوبنده اسرائیل به «حزب الله» شاید حساب کار دستشان بیاید و ببینند که خطر بیخ گوششان است و به گمانم این گروه ها قبل از هر گونه تشدید تنش هزار بار فکر خواهند کرد».
قایق های گروه حوثی ها که به گفته کارشناسان سازمان ملل به یک سازمان نظامی تبدیل شده اند (فرانس پرس)

المنسی در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «گروه حوثی در وضعیت کنونی بی پروایی را کنار خواهند گذاشت و تشدید تنش را شوخی نخواهند گرفت و روند جدیدی برای مقابله با تنش (پس از ترور نصر الله) اتخاذ می کنند. البته وظیفه و نقش هر کدام از این گروه های نیابتی از سوی ایران تعیین خواهد شد و آنها معمولا از فرماندهان سپاه و نیروی قدس دستور می گیرند».
او فرضیه انتقام گروه های نیابتی ایران در منطقه بدون دستور رژیم ایران و بدون در نظر گرفتن معادلات منطقه ای و بین المللی از جمله برنامه هسته ای ایران و مناسبات ایران و آمریکا را دور از ذهن خواند و گفت که به نظر نمی رسد حوثی ها بخواهند خودشان را به عنوان جانشین «حزب الله» در رویارویی با اسرائیل مطرح کنند.
المنسی پژوهشگر مسائل ایران معتقد است که حوثی ها قدرت و تجربه «حزب الله» را ندارند و اسرائیل توانست در میان «حزب الله» به طور وسیع نفوذ پیدا کند. احتمال پیدایش خلا بزرگ پس از ترور نصر الله وجود دارد اما حوثی ها در موقعیتی نیستند که جای او را پر کنند به خصوص اگر موانع جغرافیایی و دوری حوثی ها از کانون تنش و درگیری را نیز در نظر بگیریم.
حملات گروه حوثی با پهپاد و موشک های بالستیک در ده ماه گذشته در گذرگاه های کلیدی حمل و نقل دریایی در دریای سرخ تحت عنوان «حمایت از فلسطینیان» در نوار غزه ادامه یافت و این حملات باعث توقف روند تجارت دریایی جهانی شد.

حساب و کتاب های پیچیده

برخی از سران ارشد و دانه درشت های گروه حوثی قبل از صدور بیانیه از سوی رهبر آنها درباره کشته شدن حسن نصر الله دست از انتشار پست و مطلب در شبکه های اجتماعی برداشتند به ویژه اینکه آنها حمله موشکی اخیر به تل آویو را جشن گرفته بودند.

تصویری از رهگیری موشکی که حوثی ها روز جمعه به سمت تل آویو شلیک کردند (اکس)

صلاح علی صلاح پژوهشگر سیاسی پیش بینی می کند که حوثی ها در وضعیت کنونی دچار سردرگمی و بلاتکلیفی شده اند که آیا روند افزایش تنش را ادامه بدهند یا از آن دست بکشند. حوثی ها در سطح تصمیم گیری در این باره نیز دچار دو دستگی هستند چه اینکه آنها در موارد مشابه قبلی نیز دچار آشفتگی و سردرگمی شده بودند که البته این دست پاچگی را علنی نکردند.
صلاح در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حوثی ها نمی توانند درباره تشدید تنش یا انتقام از خون دبیر کل «حزب الله» تصمیم بگیرند. «حزب الله» که ضربه های سهمگینی خورد خدمات و کمک های بسیاری به حوثی ها ارایه داد. حوثی ها با کمک و تجربه مستشارین و کارشناسان «حزب الله» موفق به بسط نفوذ خود در یمن شدند و خود را به عنوان بازیگر جدی در سطح منطقه معرفی کردند که منافع بسیاری از قدرت ها را در معرض خطر قرار دادند».

او در ادامه خاطر نشان کرد «حوثی ها شاید حالا ندانند که تشدید تنش چه آثار و ریسکی برای خود حوثی ها و مردم یمن خواهد داشت. مردم در مناطق تحت کنترل حوثی ها اهمیت خاصی برای حوثی ها ندارند. جناح عقیدتی و تندروی گروه حوثی شاید اصلا آثار و تبعات افزایش احتمالی تنش را درک نکند».

صلاح خاطر نشان کرد «اسرائیل پاسخ حوثی ها را هنوز نداده که البته معنای پاسخ دیر اسرائیل این نیست که حملات حوثی ها اهمیتی برای اسرائیل ندارد بلکه اسرائیل اولویت بندی کرده و اولویت کنونی اسرائیل «حزب الله» است و بعد از آن نوبت تهدیدهای دیگری می رسد که از سوریه و عراق متوجه اسرائیل می شود. سپس اسرائیل سراغ یمن خواهد رفت. اولویت بندی اسرائیل بر مبنای موقعیت جغرافیایی است».

وقفه اجباری در جنگ

اسرائیل در پاسخ به تهدیدهای حوثی تردید نکرده است. اسرائیل ۲۰ ژوئیه به بندر حدیده در ساحل غربی یمن حمله هوایی کرد. حوثی ها کنترل این بندر را در اختیار دارند. حوثی ها یک روز پیش از آن در حمله پهپادی مرگبار تل آویو را مورد هدف قرار داده بودند که در این حمله برخی تاسیسات و مخازن سوخت آتش گرفت و چندین نفر از کارگران بندر جان باختند.
افزایش نگرانی درباره تبعات تشدید تنش بین حوثی ها و اسرائیلی بر وضعیت انسانی فاجعه بار در یمن (رویترز)

عبد الرحمان انیس پژوهشگر سیاسی یمنی می گوید «به احتمال زیاد ترور دبیر کل «حزب الله» تاثیر بسزایی بر حوثی ها خواهد داشت. نباید از یاد برد که حمله هوایی اسرائیل به بندر حدیده آثار فجیعی داشت و حملات موشکی حوثی ها به سمت اسرائیل را برای مدت نه چندان کوتاهی ناکار کرد».

انیس در گفتگوی اختصاصی با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «حوثی ها دیدند حملات هوایی آمریکا و بریتانیا به مواضعشان در چند ماه اخیر موثر نبوده است اما این گروه پس از حمله هوایی اسرائیل واقعا متوجه خطر شدند. حمله اخیر آنها با موشک بالستیک صرفا یک هیاهوی رسانه ای بود تا حمله نظامی».
انیس افزود «حوثی ها ترور دبیر کل حزب الله را بسیار جدی خواهند گرفت و حملات خود را نه فقط به سمت اسرائیل بلکه در دریای سرخ نیز کاهش می دهند و رهبرانشان دست به تشدید اقدامات احتیاطی گسترده برای حفاظت از خود می زنند چون از حمله و ترورهای اسرائیل هراس دارند. البته موضع آمریکا و بریتانیا در قبال آنها تغییر نکرده است».



ارزیابی اسرائیل از پاسخ «حزب الله» لبنان چیست؟


 
نصر الله در مستندی درباره دوره دومین دبیر کل حزب الله از عباس موسوی دبیر کل اول این گروه می گوید (رسانه حزب الله)
  نصر الله در مستندی درباره دوره دومین دبیر کل حزب الله از عباس موسوی دبیر کل اول این گروه می گوید (رسانه حزب الله)
TT

ارزیابی اسرائیل از پاسخ «حزب الله» لبنان چیست؟


 
نصر الله در مستندی درباره دوره دومین دبیر کل حزب الله از عباس موسوی دبیر کل اول این گروه می گوید (رسانه حزب الله)
  نصر الله در مستندی درباره دوره دومین دبیر کل حزب الله از عباس موسوی دبیر کل اول این گروه می گوید (رسانه حزب الله)

گمانه زنی های اسرائیل درباره واکنش «حزب الله» به ترور حسن نصر الله دبیر کل این گروه این است که موسسات اسرائیلی و یهودی در کشورهای جهان مورد حمله قرار خواهند گرفت. دستگاه اطلاعاتی اسرائیل سطح آماده باش در سفارتخانه ها و کنسولگری ها و اماکن عبادت یهودیان و دفترهای انجمن های مذهبی در کشورهای جهان را افزایش داده است.
برخی منابع امنیتی اسرائیل به رسانه های این کشور گفتند که احتمال دارد «حزب الله» همچون بمبگذاری های سال ۱۹۹۲ اینک نیز دست به عملیات مشابهی بزند. اسرائیل در ۱۹۹۲ عباس موسوی دبیر کل سابق «حزب الله» را ترور کرد و «حزب الله» در پاسخ به نمایندگی های دیپلماتیک و موسسات یهودی در کشورهای مختلف حمله کرد.
این منابع تاکید کردند که «حزب الله» گفت موشک هایی که اینک به سمت اسرائیل شلیک می کند پاسخ به ترور حسن نصر الله نیست بلکه این موشک ها در جواب حملات هوایی و بمباران روتین وار و فزاینده پرتاب می شوند. حملات موشکی «حزب الله» از ۸ اکتبر به نشانه حمایت از «حماس» در نوار غزه آغاز شد اما «حزب الله» گفت پاسخ مناسب به ترور دبیر کل این گروه «متفاوت» خواهد بود.

اسرائیل با حملات هوایی و بمباران گسترده و شدید به مواضع «حزب الله» می خواهد زرادخانه موشکی این گروه را نابود کند. در این میان ایران هنوز به «حزب الله» اجازه نداده از موشک های بالستیک سنگینی که خود ایران به این گروه داده در حملات موشکی به اسرائیل استفاده کند. «حزب الله» به دنبال ایجاد راهکار دیگری برای این مساله است.
سناریوی موسوی
دستگاه های امنیتی اسرائیل برآورد می کنند که «بعید نیست که «حزب الله» از مدل پاسخی که ۳۲ سال پیش به ترور عباس موسوی دبیر کل گروه داد استفاده کند و نمایندگی های دیپلماتیک و عبادتگاه ها در خارج را مورد هدف قرار دهد».

عکس آرشیوی از نصر الله و موسوی در دهه هشتاد میلادی (رسانه حزب الله)

«حزب الله» جواب ترور موسوی در سال ۱۹۹۲ را با ۳ بمبگذاری در نهادهای یهودی داد: یکماه پس از ترور موسوی یعنی ۱۷ مارس ۲۹ نفر در یک انفجار مهیب در سفارت اسرائیل در بئنوس آیرس پایتخت آرژانتین کشته شدند که ۴ دیپلمات اسرائیلی در میان آنها بودند. بقیه آرژانتینی بودند و در میان آنها ۴ زن یهودی که کارمند سفارت بودند نیز جان باختند.
چند روز بعد بود که یک افسر امنیتی سفارت اسرائیل در آنکارا با بمب در خودرویش کشته شد. ۸۵ نفر در بمبگذاری مهیب روز ۱۸ ژوئیه ۱۹۹۴ در مرکز یهودیان در آرژانتین کشته شدند.

تدابیر جدید
اسرائیل در آغاز جنگ در اکتوبر گذشته تدابیر امنیتی ویژه اتخا‍ذ کرد و به دنبال حمله هوایی به سفارت ایران در دمشق و ترور محمد مهدی زاهدی و شماری از فرماندهان سپاه قدس در نیمه ماه آوریل تدابیر امنیتی را تشدید کرد و ۲۸ نمایندگی دیپلماتیک اسرائیل در کشورهای جهان موقتا بسته شدند چرا که در آن زمان هشدارهای امنیتی و نگرانی درباره حملات انتقام جویانه احتمالی ایران پس از کشته شدن فرماندهان عالی رتبه سپاه افزایش یافت.

پس از آن حمله بود که وزارت خارجه اسرائیل اقدام به تخلیه ۷ نمایندگی دیپلماتیک در مصر و اردن و بحرین و مراکش و ترکیه (آنکارا و استانبول) و ترکمنستان کرد.
منابع گفتند که دستور العمل های امنیتی اسرائیل در برخی کشورها بسیار سفت و سخت بوده است و حتی کارمندان اجازه خروج از خانه یا رفتن به باشگاه بدنسازی در داخل مجتمع مسکونی یا فروشگاه نزدیک به خانه را نداشتند.

نیروهای امدادگر یک روز پس از حمله هوایی به ساختمان کنار سفارت ایران در دمشق در میان آوار به دنبال نجات یافتگان می گردند (فرانس پرس)

برخی منابع وزارت خارجه اسرائیل گفتند «چند بار مجبور شدیم تعدادی از دیپلمات های (اسرائیلی) را به خارج کشوری که آنجا کار می کنند منتقل کنیم چون آنها در معرض خطر بودند».
پایگاه خبری «واللا» به نقل از اوری ساگی ژنرال ذخیره ارتش اسرائیل و رئیس پیشین شعبه اطلاعات نظامی (امان) اسرائیل که ۳۲ سال پیش فرمانده تیم ترور موسوی بود گفت «هر تروری مزایا و معایبی دارد. یکی از معایب پس از کشتن شیخ موسوی این بود که نصر الله دبیر کل (حزب الله) شد. به نظرم نصر الله خیلی بدتر از موسوی است و این را تجربه نشان خواهد داد».
ژنرال ساگی افزود «هیچ کدام از دستگاه های اطلاعاتی اسرائیل انتظار واکنش شدید و خشونت بار از سوی (حزب الله) برای انتقام از خون دبیر کل این گروه (موسوی) را نداشتند. عماد مغنیه فرمانده تیم عملیات انتقام بود. مغنیه در آن زمان جوان نه چندان شناخته شده برای اسرائیل بود که به همراه ۱۱ تن از فرماندهان (حزب الله) در فهرست ترور قرار گرفت. نعیم قاسم معاون کنونی دبیر کل (حزب الله) و نبیل قاووق از فرماندهان این گروه هم در لیست ترور بودند».
ساگی خاطر نشان کرد «برآوردمان آن روز این بود که (حزب الله) پاسخ ترور موسوی را با پرتاب موشک کاتیوشا به سمت شمال اسرائیل می دهد یا اینکه دست به اقدام تروریستی در خارج می زند. اما متاسفانه هر دو گزینه درست از آب درآمد. (حزب الله) الجلیل را موشک باران کرد و دست به دو عملیات تروریستی در آرژانتین زد».