سیف الاسلام قذافی از نظام پدرش در پرونده «تأمین مالی کارزار سارکوزی» دفاع کرد

قذافی گفت: «رئیس‌جمهوری پیشین فرانسه می‌خواست در سلولم در لاهه مرا ببیند، اما او را به زندان لا سانته فرستادیم»

سیف‌الاسلام قذافی – (آسوشیتدپرس)
سیف‌الاسلام قذافی – (آسوشیتدپرس)
TT

سیف الاسلام قذافی از نظام پدرش در پرونده «تأمین مالی کارزار سارکوزی» دفاع کرد

سیف‌الاسلام قذافی – (آسوشیتدپرس)
سیف‌الاسلام قذافی – (آسوشیتدپرس)

سیف‌الاسلام قذافی از نظام پدرش، رهبر فقید لیبی معمر قذافی، در پرونده تأمین مالی کارزار انتخاباتی نیکولا سارکوزی، رئیس‌جمهوری پیشین فرانسه، دفاع کرد و گفت: پول‌هایی که پرداخت شد، «در اصل با هدف کمک به ملت لیبی بود، اما سارکوزی او را ناامید کرد».
سارکوزی، که بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ ریاست‌جمهوری فرانسه را بر عهده داشت، در پایان سپتامبر گذشته به ۵ سال زندان محکوم شد؛ پس از آنکه دادگاه او را به دلیل اجازه دادن به دو تن از نزدیک‌ترین همکارانش در دوران وزارت کشور ــ «بریس اورتفو» و «کلود گویان» ــ برای تماس با قذافی و دریافت کمک مالی غیرقانونی برای کارزار انتخاباتی‌اش در سال ۲۰۰۷، مجرم شناخت.
هواداران قذافی از زمان انتقال سارکوزی به زندان، پرداخت آن کمک مالی را توجیه کرده و آن را «تلاشی برای خدمت به لیبی و قاره آفریقا» می‌دانند.
حسابی منتسب به سیف‌الاسلام قذافی در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق)، بخشی از گفت‌وگویی قدیمی او با شبکه یورونیوز در ۱۶ مارس ۲۰۱۱ را بازنشر کرد؛ گفت‌وگویی که اندکی پس از آغاز «انقلاب» علیه نظام پدرش انجام شد. در آن مصاحبه، او از سارکوزی خواسته بود تا «پول‌هایی را که از لیبی برای کارزار انتخاباتی خود گرفته بود، بازگرداند» و گفته بود: «این شخص، کارزار انتخاباتی‌اش را ما تأمین کردیم و همه جزئیات آن را داریم.»
سیف‌الاسلام در همان زمان تأکید کرده بود که نظام پدرش «این پول‌ها را برای کمک به سارکوزی در رسیدن به ریاست‌جمهوری فرانسه پرداخت کرد تا بتواند به ملت لیبی خدمت کند، اما او خیانت کرد و بنابراین باید آن را پس دهد.»
سیف‌الاسلام قذافی با انتقال سارکوزی به زندان «لا سانته» در پاریس برای اجرای حکم در حساب خود در «ایکس» با لحنی آمیخته به طعنه و شماتت نوشت: «در شبی مانند امشب در سال ۲۰۱۱، من زخمی در صحرای زِمزِم افتاده بودم، و از هواپیماهای ناتو و مزدورانش روی زمین می‌گریختم، در حالی که سارکوزی در کاخ الیزه خوابیده بود. و امروز، من در اتاق خواب زیبایم می‌خوابم و سارکوزی در سلول انفرادی سرد و تاریکش. چهارده سال کار کردم تا به این نتیجه برسیم.»
او توضیح نداد که منظورش از این جمله چیست، اما یکی از دیپلمات‌های پیشین لیبی در واکنشی طعنه‌آمیز به آن پاسخ داد. سیف در ادامه می‌نویسد: «سارکوزی می‌خواست در سلولم در لاهه مرا ملاقات کند، اما ما او را به زندان لا سانته فرستادیم.»
به گفته احمد ابوعرقوب، تحلیلگر سیاسی لیبیایی، سخنان سیف قذافی که «از شماتت خالی نیست»، پاسخی است به «کسانی که پدرش را با پشتیبانی نیروهای ناتو کشتند». او افزود: «در لیبی رایج است که گفته می‌شود دستگاه اطلاعاتی فرانسه در پی حذف قذافی بود تا بسیاری از اسرار، از جمله موضوع تأمین مالی کارزار سارکوزی، با او دفن شوند.»

نیکولا سارکوزی، رئیس‌جمهوری پیشین فرانسه (epa)

سارکوزی حکم خود را مورد تجدیدنظر قرار داده است و این نخستین بار در تاریخ جمهوری فرانسه است که رئیس‌جمهوری پیشین روانه زندان می‌شود.
حسن الصغیر، معاون پیشین وزارت خارجه لیبی، اظهارات سیف‌الاسلام قذافی را «وهم فروشی» خواند و گفت:«کسی که حتی نمی‌تواند آزادانه نزد خانواده‌اش برود، مخفیانه جابه‌جا می‌شود و از سایه خود نیز می‌ترسد و توانایی جابه‌جا کردن سنگی از جایش را ندارد، چگونه می‌تواند از کشورها سخن بگوید؟»
او در پستی در فیس‌بوک می‌افزاید: سیف‌الاسلام – بی‌آنکه نامش را ببرد – «هنوز از سوی دادگاه کیفری بین‌المللی تحت پیگرد است و تاکنون نیز در دادگاه جنایی لیبی حاضر نشده، پس از آنکه دیوان عالی حکم صادره علیه او را نقض کرد؛ و اکنون حکم دادگاه فرانسه علیه سارکوزی را به خود نسبت می‌دهد.»
اظهارات منسوب به سیف‌الاسلام قذافی در حساب رسمی او بازتابی از جدال و طعنه‌های سیاسی میان هواداران نظام سابق و مخالفانش بود. برخی از او دفاع کردند و گفتند سیاست پدرش در «جذب مالی رهبران» بخشی از دیپلماسی فعالش بود، اما دیگران معتقدند که او «ثروت‌های لیبی را در راه هوس‌های سیاسی و بقای قدرت خود تلف کرد و کشورش را از توسعه بازداشت».
در شبکه‌های اجتماعی نیز این جدال میان حامیان و مخالفان سیف شدت گرفت. با این حال، خالد الحجازي، تحلیلگر سیاسی لیبیایی، در دفاع از او نوشت: «می‌خواستند تو را پشت میله‌ها بگذارند، اما تقدیر چرخید؛ حال مکار در قفس است و تو با عقل و ایمان آزاد مانده‌ای.»
از سوی دیگر، احمد قذاف‌الدم، هماهنگ‌کننده پیشین روابط لیبی و مصر و مسئول سیاسی «جبهه مبارزه ملی لیبی»، نیز درباره تأمین مالی کارزار سارکوزی سخن گفت و انتقال او به زندان را در همان روز کشته شدن قذافی (۲۱ اکتبر ۲۰۱۱) «پیامی دانست مبنی بر اینکه او پیش از آنکه به ملت‌های آفریقا ظلم کند، به خودش ظلم کرده بود».
قذاف‌الدم در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «المشهد» افزود: «ما به دنبال یافتن دوستی در کاخ الیزه بودیم و می‌خواستیم ایالات متحده آفریقا را بسازیم. هنگامی که سارکوزی در مقام وزیر کشور ظاهر شد و با عبدالله السنوسی و دیگران دیدار کرد، او را فردی مناسب برای آینده لیبی دیدیم. بنابراین، دیداری میان او و رهبر انقلاب با حضور چند مقام لیبیایی ترتیب داده شد. در آن دیدار، خودِ سارکوزی درخواست حمایت کرد و ما نیز به او کمک کردیم، چون می‌خواستیم متحدی برای لیبی و طرح آفریقایی‌مان باشد.»
عبدالله السنوسی (۷۴ ساله)، رئیس پیشین دستگاه اطلاعات لیبی در دوران معمر قذافی و یکی از قدرتمندترین چهره‌های رژیم سابق است. او در سال ۲۰۱۵ به اتهام سرکوب «انقلاب ۱۷ فوریه ۲۰۱۱» به مرگ محکوم شد، اما در پایان سال ۲۰۱۹، دادگاهی در طرابلس او و چند متهم دیگر را از حکم مشابهی در پرونده «زندان ابوسلیم» تبرئه کرد. دیوان عالی کشور حدود یک سال پیش آن حکم را لغو کرد و دستور داد محاکمه‌ای تازه در شعبه جدید دادگاه جنایی برگزار شود.
سیف‌الاسلام قذافی هنوز تحت تعقیب دادگاه کیفری بین‌المللی در لاهه است که در ژانویه ۲۰۲۵ احکام بازداشت تازه‌ای علیه ۷ لیبیایی از جمله او صادر کرد.
در این فهرست نام‌های دیگری همچون عبد الرحیم خلیفه الحجاجی، مخلوف ارحومة دومة، ناصر محمد ضو، محمد الصالحین السالمی، عبدالباری عیاد الشقاقی و فتحی فرج الزنکال نیز دیده می‌شود.



غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
TT

غزهٔ غرق در باران، دو ماه از آتش‌بس شکننده را پشت سر می‌گذارد

مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)
مادری فلسطینی، دیروز در بیمارستان ناصر در خان‌یونس، پس از مرگ دختر شیرخوارش بر اثر سرما بر او شیون می‌کند (رويترز)

روز گذشته، نوار غزه وارد ماه سوم آتش‌بس شکننده‌ای شد که برای توقف درگیری میان اسرائیل و «حماس» از اکتبر گذشته آغاز شده بود. ساکنان آسیب‌دیده غزه دو ماهی را پشت سر گذاشته‌اند که با نقض‌های مکرر اسرائیل و رنج ناشی از کمبود کمک‌ها همراه بوده است.
هوای بد و موج باران‌های سنگینی که بر این منطقه می‌بارد، بار دیگر نیاز به تسریع ورود مواد لازم برای مقابله با شرایط سخت جوی را افزایش داده است؛ شرایطی که به مرگ یک نوزاد بر اثر سرما انجامید.
آژانس امداد و کار سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی «آنروا» توضیح داد که رنجِ فزایندهٔ ناشی از باران‌ها «با ورود بدون مانع کمک‌های بشردوستانه، از جمله تدارکات پزشکی و وسایل مناسب سرپناه، قابل پیشگیری است».
در همین حال، ایتمار بن گویر، وزیر امنیت ملی دست‌راستی افراطی اسرائیل، روز گذشته تهدید کرد که قبر رهبر تاریخی، عزالدین قسام، را که در داخل سرزمین‌های تحت کنترل اسرائیل قرار دارد و شاخهٔ نظامی «حماس» نام او را بر خود دارد، از میان برخواهد داشت.
بن‌گفیر ویدئویی منتشر کرد که در آن در کنار نیروهای امنیتی و یک جرثقیل دیده می‌شود که در حال برچیدن چادری بودند که برای نماز خواندن در کنار قبر قسام ــ که زادهٔ سوریه است ــ برپا شده بود.
«حماس» تأکید کرد که اقدام وزیر امنیت «تجاوزی بی‌سابقه به حرمت‌ها و نقض مقدسات» است.


عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
TT

عراق از تصمیمِ طبقه‌بندی «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان به‌عنوان دو گروه تروریستی عقب‌نشینی کرد

حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)
حامیان «حزب‌الله» لبنان پرچم‌های این حزب را در بیروت در دست دارند (رویترز)

عراق پس از آن‌که روزنامهٔ رسمی این کشور فهرستی را منتشر کرد که در آن «حوثی‌های» یمن و «حزب‌الله» لبنان در شمار گروه‌های تروریستی گنجانده شده بودند، از این طبقه‌بندی عقب‌نشینی کرد.
یک کمیتهٔ دولتی عراقی اعلام کرد فهرستی که منتشر شده، نسخهٔ ویرایش‌نشدهٔ گروه‌های تروریستی بوده و این کمیته در حال اصلاح خطا است. کمیته افزود که فهرست مورد نظر، تنها مربوط به نهادها و افرادی بوده که با دو گروه «القاعده» و «داعش» مرتبط‌اند.
و پیش از این عقب‌نشینی، ساعاتی پیش عراق «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» لبنان را روز پنج‌شنبه در فهرست تروریسم قرار داده بود.
روزنامهٔ رسمی اعلام کرده بود که یک کمیتهٔ دولتی تصمیم گرفته است اموال اشخاص و نهادهای مرتبط با «حوثی‌ها» و «حزب‌الله» را مسدود کند.
عراق همچنین بیش از ۱۰۰ نهاد و شخصیت را در سراسر جهان در فهرست تروریسم قرار داده است.
این کمیتهٔ دولتی اشاره کرد که برخی از افرادی که در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند، طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد تحت تحریم هستند.

روزنامهٔ رسمی همچنین اعلام کرد که «به‌روزرسانی فهرست تروریسم بر اساس تصمیمات رسمی صادرشده از سوی کمیتهٔ مسدودسازی اموال انجام می‌شود؛ تصمیماتی که به تعیین نهادها و افرادی مربوط است که مشمول اقدامات مقابله با تروریسم و تأمین مالی آن هستند».
این تصمیم یک روز پس از آن صادر شد که مایکل ریغاس، معاون وزیر خارجهٔ آمریکا، از کسانی که آنها را «شریکان عراقی» توصیف کرد، خواست تا «میلیشیاهای ایرانی را مهار کنند و مانع تهدید آنها علیه عراقی‌ها و آمریکایی‌ها شوند».
حسین مؤنس، رئیس جنبش «حقوق» وابسته به «کتائب حزب‌الله»، روز پنج‌شنبه در واکنش به این تصمیم به دولت عراق حمله کرد و آن را «متزلزل، وابسته و بی‌کرامت» توصیف کرد.

و به‌احتمال زیاد این اقدام با استقبال واشنگتن روبه‌رو خواهد شد؛ واشنگتنی که در پی کاهش نفوذ ایران در عراق و دیگر کشورهای خاورمیانه است؛ کشورهایی که در آنها متحدانی برای تهران وجود دارد.
ایران، که عراق را همسایه و هم‌پیمان خود می‌داند، این کشور را عنصری حیاتی برای تداوم مقاومت اقتصادش در برابر تحریم‌ها تلقی می‌کند. اما بغداد، که شریک هر دو طرفِ ایالات متحده و ایران است، نگران آن است که در تیررس سیاست فشار دولت رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ، علیه تهران قرار گیرد.
ایران از طریق گروه‌های مسلح شیعهٔ قدرتمند و احزاب سیاسیِ مورد حمایت خود در بغداد، از نفوذی گستردهٔ نظامی، سیاسی و اقتصادی در عراق برخوردار است. اما افزایش فشارهای آمریکا طی سال گذشته در زمانی روی می‌دهد که ایران به‌دلیل حملات اسرائیل علیه «حزب‌الله» لبنان و «جنبش مقاومت اسلامی فلسطین» (حماس)، که متحدان تهران به‌شمار می‌روند، تضعیف شده است.


فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
TT

فشار آمریکا، سردرگمی «چارچوب هماهنگی» عراق را افزایش داد

رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)
رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، در عکس یادگاری حاشیه اجلاس شرم‌الشیخ، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۵ (رسانه دولتی)

منابع عراقی می‌گویند مرجعیت دینی در نجف در هیچ اقدامی برای تعیین نهایی نامزد نخست‌وزیری نقش ندارد، در حالی که «چارچوب هماهنگی» به دلیل آنچه فشارهای مستمر آمریکا خوانده شده، در برنامه‌های خود درباره آینده روابط بغداد و واشنگتن دچار سردرگمی شده است.

پس از برگزاری چند جلسه برای انتخاب نامزد پست اجرایی، آخرین جلسه روز دوشنبه برگزار شد. در این نشست، «چارچوب هماهنگی» نتایج دو کمیته خود را بررسی کرد: یکی برای دیدار با نامزدها و دیگری برای بررسی مکانیزم انتخاب نامزد نهایی توسط رهبران چارچوب، اما میان طرف‌های این چارچوب توافقی حاصل نشد.

رسانه‌های نزدیک به «چارچوب هماهنگی» گزارش دادند که دلیل مراجعه به مرجعیت علی‌ سیستانی در نجف، ناتوانی رهبران این چارچوب در انتخاب نامزد مشخص به دلیل اختلافات عمیق سیاسی میان آنها بوده است.

رهبران «چارچوب هماهنگی» پس از اعلام خود به‌عنوان بزرگ‌ترین فراکسیون پارلمان عراق (واع)

موضع نجف

گزارش‌ها حاکی است مرجعیت دینی نجف از دخالت در انتخاب نامزد خودداری کرده است، اما تحلیلگران می‌گویند درخواست نظر از مرجعیت، بازتاب ناتوانی نیروهای برنده انتخابات در تصمیم‌گیری میان نامزدهای غیررسمی است.

رسانه‌های محلی ده‌ها نامزد را فاش کرده‌اند و از نوسانات شدید در فهرست نامزدهای پیشنهادی خبر می‌دهند؛ گاهی فهرست کوتاه شامل پنج نفر و گاهی شامل ده‌ها شخصیت شیعی است.

عباس راضی، دبیرکل چارچوب هماهنگی، پیش‌تر گفته بود که «نامزدها محدود به شخصیت‌های رهبری هستند» و ائتلاف از افراد مشخصی خواسته تا برای این پست اعلام آمادگی کنند.

طالب محمد کریم، پژوهشگر مسائل سیاسی، به «الشرق الأوسط» گفت: «وضعیت پیچیده و بی‌سابقه است و نیازمند رویکرد جدیدی برای تسریع در تشکیل دولت آینده است؛ معیار اصلی حفظ منافع مالی و سیاسی عراق است، نه منافع جناحی».

او افزود: «لازم است تفاهم‌های آرام با آمریکا و پایتخت‌های منطقه‌ای برقرار شود تا دولت آینده متعهد شود از خاک عراق برای مناقشات دیگران استفاده نکند و با طرحی عملی، سلاح‌ها کنترل و منافع مشترک حفظ شود».

ائتلاف «عمران و توسعه» بیشترین کرسی‌ها را در مقایسه با احزاب «چارچوب هماهنگی» کسب کرده است (ایکس)

ترامپ و السودانی

اختلاف درباره نامزد مورد نظر «چارچوب هماهنگی» پس از اظهارات جنجالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، افزایش یافت. او گفته بود: «عراق پس از حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، کشور دوست آمریکا شد» و فاش کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای دریافت جایزه صلح نوبل به او رأی داده است.

این اظهارات در محافل شیعی بغداد بحث‌برانگیز شد، به ویژه که بسیاری ترامپ را رئیس آمریکایی می‌دانند که دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را در ژانویه ۲۰۲۲ صادر کرد.

السودانی در پلتفرم «ایکس» چهارشنبه نوشت: «همیشه سعی کرده‌ام روابطی بسازم که به کشور خدمت کند. از همان ابتدا دریافتم که دوستی، نه خصومت، ثبات و پیشرفت کشور را تضمین می‌کند».

انتظار سافایا

در این وضعیت پیچیده، رهبران چارچوب هماهنگی منتظر رسیدن نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا، ماراک سافایا، به عراق هستند. او پیام‌های هشداردهنده‌ای به برخی نیروهای چارچوب هماهنگی داده است، به ویژه کسانی که هنوز جناح‌های مسلح دارند و تحت تحریم‌های آمریکا هستند.

پیش‌تر، تام باراک، نماینده آمریکا در لبنان و سوریه، به طور کوتاه به بغداد سفر کرده بود و طبق منابع مطلع، پیام‌های مهمی درباره مسائل داخلی و منطقه‌ای منتقل کرد.

منابع به «الشرق الأوسط» گفتند که سه موضوع اصلی توسط باراک با السودانی مطرح شده است: اقدامات آمریکا برای خلع سلاح حزب‌الله، اهمیت کنترل مرزهای عراق و سوریه و جلوگیری از ورود شخصیت‌های وابسته به گروه‌های مسلح به دولت آینده عراق.

در همین راستا، مذاکراتی نیز میان فؤاد حسین، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق، با مایکل ریگاس، معاون وزیر خارجه آمریکا، انجام شد. سفارت آمریکا در بغداد با انتشار دوباره بیانیه مشترک وزارت خارجه عراق، تأکید کرد که «آمریکا به صراحت بر خلع سلاح میلیشیاهای تحت حمایت ایران که به حاکمیت عراق ضربه می‌زنند، تهدیدی برای آمریکایی‌ها و عراقی‌ها هستند و منابع عراق را به نفع ایران می‌برند، ادامه خواهد داد».