اختصاصی «الشرق الاوسط»؛ پیام مهم واشنگتن به بغداد

حملات بازدارنده علیه گروه های مسلح «متوقف نخواهد شد» و خروج از عراق «پیامد و مسئولیت» دارد

کاروان خودروهای نظامی آمریکا نزدیک مرز بین سوریه و عراق. اکتبر ۲۰۱۹ (رویترز)
کاروان خودروهای نظامی آمریکا نزدیک مرز بین سوریه و عراق. اکتبر ۲۰۱۹ (رویترز)
TT

اختصاصی «الشرق الاوسط»؛ پیام مهم واشنگتن به بغداد

کاروان خودروهای نظامی آمریکا نزدیک مرز بین سوریه و عراق. اکتبر ۲۰۱۹ (رویترز)
کاروان خودروهای نظامی آمریکا نزدیک مرز بین سوریه و عراق. اکتبر ۲۰۱۹ (رویترز)

منابع معتبر از بخش هایی از نامه ای که واشنگتن به دولت عراق درباره «مقدمات و اقدامات خروج نیروهای ائتلاف بین المللی» داده پرده برداشتند.این نامه شامل «چگونگی و زمان بندی خروج نظامیان» و «مسئولیت و تعهدات دولت عراق در این باره» می شود و تاکید کرده «حملات بازدارنده علیه گروه های مسلح وابسته به ایران حتی در صورت خروج نظامیان ائتلاف بین المللی از عراق متوقف نخواهد شد». وزارت خارجه عراق شامگاه چهارشنبه گفت که «نامه مهمی» از واشنگتن دریافت شده و توسط محمد شیاع السودانی نخست وزیر به دقت بررسی خواهد شد. وزارت خارجه عراق به جزئیات بیشتر اشاره نکرد.

«رویترز» پیشتر از قول چهار منبع گزارش داده بود که آمریکا و عراق در نظر دارند گفتگوها در خصوص پایان حضور نیروهای ائتلاف را که به دلیل جنگ در نوار غزه ناقص ماند از سر بگیرند.

این منابع به «الشرق الاوسط» گفتند در این نامه گفته شده که «از نظر آمریکا گشودن فصل نوینی از روابط دو جانبه ایرادی ندارد اما خروج نظامیان (به هر نحوی که باشد) حملات بازدارنده علیه گروه های مسلح وابسته به رژیم ایران را متوقف نخواهد کرد؛ مادامی که حملات این گروه ها باعث ایجاد ناامنی و بی ثباتی در منطقه می شود».

به گفته این منابع محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق «بخش های مهم» نامه آمریکا را با رهبران ائتلاف «چارچوب هماهنگی» درمیان گذاشت. «تاکید آمریکا درباره ادامه حملات آمریکا علیه گروه های مسلح» یکی از «بخش های مهم» مورد گفتگو بود.

در این نامه تلویحا به این نکته اشاره شده که «گفتگوهای فنی آتی درباره چگونگی خروج نظامیان راحت و سریع نخواهد بود بلکه وقت می برد تا اطمینان حاصل گردد همه مسائل مرتبط با حضور نظامیان حل و فصل شده است».

این منابع خاطر نشان کردند «واشنگتن در این نامه به بغداد ابلاغ کرده تا به پیامدهای خروج نظامیان از جمله تعهدات مالی و اقتصادی بین دو کشور فکر کند و این مسائل را درک کند».

درآمدهای نفتی عراق طبق قطعنامه ۱۴۸۳ شورای امنیت از سال ۲۰۰۳ به این سو در یک حساب بانکی تحت نظر وزارت خزانه داری آمریکا نگهداری می شوند. این قطعنامه در راستای «کمک به عراق در مدیریت شفاف منابع مالی» صادر شده است.

دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین آمریکا ژانویه ۲۰۲۰ تلویحا گفت که «اگر دولت عراق (آن زمان) به اقدامات برای بیرون راندن نیروهای نظامی خارجی از خاک این کشور ادامه دهد در اینصورت ممکن است درباره استفاده از درآمدهای نگهداری شده در حساب منابع مالی عراق بازنگری کند تا با این پول ها هزینه تاسیساتی که آمریکا در عراق ایجاد کرد پرداخت شود».

از زمانی که این پیام کتبی آمریکا به دست نهادهای دولتی بغداد رسیده نیروهای سیاسی در حال رایزنی فشرده درباره آن هستند تا ببینند چطور باید با این «گام ناگهانی» آمریکا درست برخورد کنند.

سه منبع آگاه به «الشرق الاوسط» گفتند «یکی از احزاب شیعی پرنفوذ در (چارچوب هماهنگی) اینک می خواهد گروه های مسلحی که به آمریکایی ها حمله می کنند را متقاعد کند فتیله را اندکی پایین بکشند».

این حزب شیعی پیشنهاد کرده که حملات گروه های مسلح از خاک عراق متوقف شود. افزایش تنش در چارچوب حمایت از غزه باید ادامه پیدا کند اما حملات از عراق انجام نشوند و اسرائیل را مورد هدف قرار دهند.

منابع گفتند که «گروه های مسلح تا الان این پیشنهاد را قبول نکرده اند».

در این راستا، ابتکار عمل قدیمی آغاز گفتگو بین دولت عراق و گروه های مسلح زیر نظر ائتلاف «چارچوب هماهنگی» باز مطرح شده است.

دست اندرکاران این ابتکار عمل می گویند که اول باید با گروه های مسلح به توافق برسند و بعد با آمریکایی ها مذاکره می کنند.

این منابع خاطر نشان کردند «رهبران «چارچوب هماهنگی» به این ابتکار عمل اهمیت نمی دهند چون فکر می کنند که این طرح برای محمد شیاع السودانی دستاوردهای سیاسی ایجاد می کند».

رئيس الوزراء العراقي محمد شياع السوداني (رويترز)

به گزارش رویترز مقامات عراق و آمریکا امیدوارند که آغاز گفتگوهای رسمی باعث کاهش فشارهای سیاسی روی دولت السودانی و چه بسا «کاهش حملات علیه نیروهای آمریکایی» شود.

آمریکا در عراق ۲ هزار و ۵۰۰ نفر نیروی نظامی دارد که خدمت مستشاری به نیروهای نظامی عراق می دهند و به ارتش عراق کمک می کنند تا نگذارد گروه «داعش» باز برگردد. «داعش» در سال ۲۰۱۴ بخش های وسیعی از عراق و سوریه را تصرف کرد اما بعد شکست خورد.

صدها نفر از نظامیان کشورهای عمدتا اروپایی در چارچوب ائتلاف به رهبری آمریکا که برای مبارزه با گروه دولت اسلامی تشکیل شد در عراق مستقر هستند.

گروه های مسلح هم پیمان ایران ۱۵۰ بار به نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق حمله کرده اند. آمریکا در واکنش به حملات این گروه ها موجی از حملات موشکی را انجام داد که آخرین حمله روز سه شنبه بود.

محمد شیاع السودانی نخست وزیر به دلیل خشونت فزاینده خواستار افزایش سرعت در روند خروج نیروهای ائتلاف به رهبری واشنگتن و گفتگو در این باره شد.

مذاکرات و گام های عملی در زمینه خروج نظامیان ائتلاف از عراق بنا بود پارسال آغاز شود اما به دلیل جنگ در غزه وقفه افتاد.واشنگتن نمی خواست درباره خروج احتمالی از عراق گفتگو کند چون حملات به نیروهای آمریکایی کماکان ادامه دارد.

واشنگتن از این مساله واهمه دارد که وقوع هر گونه تغییر در وضعیت نیروهای آمریکایی و ائتلاف می تواند به عنوان فشار به آمریکا تعبیر شود و همین می تواند رقبای منطقه ای آمریکا همچون ایران را جسورتر کند.



سفر روبیو به خاورمیانه برای تبلیغ طرح‌های ترامپ  

 AFP
AFP
TT

سفر روبیو به خاورمیانه برای تبلیغ طرح‌های ترامپ  

 AFP
AFP

در اولین سفر خود به منطقه خاورمیانه، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، به تبلیغ برنامه‌های رئیس‌جمهور دونالد ترامپ و پیشنهاد او برای انتقال فلسطینی‌ها از غزه و ساخت مجتمع‌های توریستی مشابه ریویرای فرانسه خواهد پرداخت.

بر اساس اظهارات مقامات وزارت امور خارجه آمریکا، روبیو از ۱۳ تا ۱۸ فوریه پس از شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان، به کشورهای اسرائیل، امارات متحده عربی و پادشاهی عربی سعودی سفر خواهد کرد.

روبیو تلاش می‌کند تا خشم و مخالفت گسترده عرب‌ها را پس از پیشنهاد ترامپ برای انتقال ساکنان غزه به مصر و اردن و تحویل گرفتن این منطقه از اسرائیل و اعمال کنترل آمریکا بر آن، که ترامپ آن را "مالکیت بلندمدت" با هدف بازسازی نامیده است، کاهش دهد. مقامات وزارت خارجه آمریکا اشاره کردند که روبیو قبلاً گفت‌وگوهایی با رهبران منطقه درباره آینده غزه آغاز کرده و این گفت‌وگوها را در طول سفر خود به خاورمیانه ادامه خواهد داد.

انتقال موقت یا دائمی؟

وزیر امور خارجه و دیگر مقامات کاخ سفید تلاش کرده‌اند تا از اظهارات ترامپ دفاع کنند، به ویژه در برابر انتقاداتی که این پیشنهاد را به معنای انتقال دائمی و تخلیه ساکنان غزه می‌دانند. روبیو در جریان سفر خود به جمهوری دومینیکن تأکید کرد که این انتقال موقت است و گفت: «غزه در حال حاضر به دلیل خطرات ناشی از مهمات منفجر نشده، غیرقابل سکونت است و مردم مجبور خواهند شد در جای دیگری زندگی کنند تا فرآیند بازسازی منطقه انجام شود.»

روبیو پیشنهاد ترامپ را "پیشنهادی بسیار سخاوتمندانه برای کمک به پاکسازی خرابی‌ها در غزه پس از ۱۵ ماه درگیری بین اسرائیل و حماس" توصیف کرد.

در جریان سفر خود به جمهوری دومینیکن، روبیو گفت که ترامپ همچنین به دنبال جلب حمایت برای بازسازی غزه از کشورهایی است که توانایی اقتصادی و فناوری لازم برای حمایت از این منطقه را دارند. او گفت: «من معتقدم رئیس‌جمهور ترامپ پیشنهاد کرده است که به آنجا برود و بخشی از راه‌حل باشد. اگر هر کشور دیگری مایل به پیشقدم شدن و انجام این کار باشد، این عالی خواهد بود.»

روبیو در پستی در پلتفرم "X" نوشت: «غزه باید از حماس پاک شود و همان‌طور که رئیس‌جمهور ترامپ گفته است، ایالات متحده آماده است تا غزه را رهبری کند و دوباره آن را زیبا سازد. هدف ما دستیابی به صلح پایدار در منطقه برای همه مردم است.»

او از برنامه ترامپ به عنوان یک ابتکار عمل بشردوستانه دفاع کرد و اشاره کرد که دولت‌های قبلی آمریکا نتوانسته‌اند ایده‌های غیرمتعارف برای مقابله با مناقشه اسرائیل و فلسطین ارائه دهند.

پیشنهاد سخاوتمندانه

علیرغم مخالفت‌های قانون‌گذاران کنگره و رد پیشنهاد از سوی کشورهای عربی و متحدان اروپایی، وزیر امور خارجه آمریکا انتقال فلسطینی‌ها را یک دیدگاه واقع‌بینانه از وضعیت فعلی برای بازسازی این منطقه ویران شده توصیف کرد. او گفت: «بسیاری از کشورهای جهان دوست دارند نگرانی خود را درباره غزه و مردم فلسطین ابراز کنند، اما تعداد کمی در گذشته حاضر به انجام کاری ملموس در این زمینه بوده‌اند... اگر هر کشوری مایل به پیشقدم شدن و انجام این کار باشد، این عالی خواهد بود، اما هیچ‌کس عجله‌ای برای انجام آن ندارد و این باید اتفاق بیفتد.»

کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید، از "بشردوستانه" بودن ایده انتقال ۱.۸ میلیون فلسطینی از غزه به خارج از این منطقه "به طور موقت" برای امکان بازسازی دفاع کرد. او تصاویری از ویرانی‌ها نشان داد و گفت که این منطقه "غیرقابل سکونت است و ناعادلانه است که پیشنهاد کنیم مردم در چنین شرایط اسف‌باری زندگی کنند."

اظهارات مقامات دولت آمریکا سوالاتی را درباره پیشنهادات جدید ترامپ که با دهه‌ها سیاست آمریکا در تضاد است، برانگیخته است. سیاست‌های قبلی آمریکا خواستار حل دو دولت و ایجاد یک دولت فلسطینی بودند، بدون آن‌که انتقال بیشتر فلسطینی‌ها از غزه یا کرانه باختری را تحمیل کنند. حتی اسرائیل نیز ایده انتقال را مطرح نکرده است، بلکه با مقامات دولت قبلی بایدن برای تدوین یک برنامه "روز بعد" برای بازسازی و شکل حکومت در غزه گفت‌وگو کرده و خطوط کلی یک حکومت مشترک با مشارکت تشکیلات خودگردان فلسطین تحت نظارت سازمان ملل متحد را ترسیم کرده است تا اطمینان حاصل شود که حماس دوباره کنترل این منطقه را به دست نخواهد گرفت.