وزیر اقتصاد ایران: تحکیم روابط با سعودی نقش اقتصادی ما را در منطقه فعال می‌کند

وزير الاقتصاد والمال الايراني بتحدث لصحافيين في جدة أمس (الشرق الأوسط)
وزير الاقتصاد والمال الايراني بتحدث لصحافيين في جدة أمس (الشرق الأوسط)
TT

وزیر اقتصاد ایران: تحکیم روابط با سعودی نقش اقتصادی ما را در منطقه فعال می‌کند

وزير الاقتصاد والمال الايراني بتحدث لصحافيين في جدة أمس (الشرق الأوسط)
وزير الاقتصاد والمال الايراني بتحدث لصحافيين في جدة أمس (الشرق الأوسط)

سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران اعلام کرد که در مدت اقامت خود در پادشاهی عربی سعودی با وزیر اقتصاد این کشور دیدار خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه در این دیدار جزئیات مربوط به تحکیم و تقویت روابط دو طرف سعودی و ایرانی در آینده را روشن خواهد کرد، تأکید کرد: روز آن فرا رسیده‌است که منطقه ما و قاره آسیا نقش بیشتری در عرصه اقتصاد جهانی ایفا کنند.
خاندوزی در گفت و گو با روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: با توجه به سیاست دولت جدید ایران، ما از هر چیزی که در رابطه با روابط نزدیکتر با همسایگان و کشورهای عربی و توسعه این روابط به شیوه ای متمایز باشد، از جمله تحکیم روابط با پادشاهی عربی سعودی استقبال می‌کنیم. وی توضیح داد که دیدارش با وزیر سعودی در همین راستا خواهد بود.
وی از فرصتی که در اختیار وی و هیئت همراهش برای شرکت در نشست بانک توسعه اسلامی که طی ۴ روز در جده غرب سعودی برگزار می‌شود، تشکر کرد.
پادشاهی عربی سعودی و ایران در ماه مارس گذشته بر اساس بیانیه مشترک منتشر شده در پکن، برای از سرگیری روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارت‌های دو کشور توافق کردند.
این بیانیه بر احترام به حاکمیت کشورها، عدم مداخله در امور داخلی آنها و فعال شدن توافقنامه همکاری امنیتی امضا شده بین دو کشور در سال ۲۰۰۱ تأکید کرد.
در این بیانیه اعلام شد که توافقی حاصل شده‌است که شامل از سرگیری روابط دیپلماتیک بین تهران و ریاض و بازگشایی سفارت‌ها و نمایندگی‌های آنها حداکثر ظرف مدت دو ماه می‌شود.
توافقنامه بین تهران و ریاض همچنین شامل فعال سازی موافقت نامه عمومی همکاری در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، سرمایه‌گذاری، فناوری، علمی، فرهنگی، ورزشی و جوانان بود که در سال ۱۹۹۸ به امضا رسید.
خاندوزی در پاسخ به نحوه تعامل اقتصادی ایران با بحران‌های جهان، به «الشرق الاوسط» گفت: پس از همه‌گیری ویروس کرونا، بسیاری از کشورها آموخته‌اند که بیش از هر زمان دیگری به تعامل با یکدیگر نیاز دارند، به خصوص که این بحران شکنندگی بسیاری از کشورهای جهان را آشکار کرد.
وی یادآور شد که برنامه ایران برای مقابله با این چالش‌ها و بحران‌ها، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است تا کشورهای اسلامی با تبادل فناوری‌ها در میان خود، از انرژی‌ها و تخصص‌های موجود در هر یک از آنها بهره‌مند شوند.
وزیر امور اقتصادی ایران در خصوص مشارکت‌های منعقده ایران با کشورهای اسلامی و دوست، گفت: قراردادهای منعقده بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه و همچنین توافق با کشورهای غیر همسایه و دوست مانند روسیه و چین، نشان دهنده افزایش نسبت تجارت داخلی بین این کشورها و ایران است.
وی با اشاره به تعامل و مشارکت مهم با همه این کشورهای همسایه و دوست اظهار کرد که از طریق این شراکت به دنبال ایجاد یک چارچوب اقتصادی پایدار، سطح بالا و عمیق بین این کشورها هستیم که در منطقه منعکس شده و قدرت اقتصادی آن را افزایش می‌دهد. وی افزود: امروز منطقه ما و قاره آسیا باید نقش بیشتری در عرصه اقتصاد جهانی ایفا کنند.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.