گزارش محرمانه دولت بایدن دربارهٔ پرونده ایران

با مشارکت وزارتخانه‌های کشور، دفاع، خزانه داری و اطلاعات

گزارش محرمانه دولت بایدن دربارهٔ پرونده ایران
TT

گزارش محرمانه دولت بایدن دربارهٔ پرونده ایران

گزارش محرمانه دولت بایدن دربارهٔ پرونده ایران

با توجه به تشدید تنش بین واشینگتن و تهران بر سر برنامه هسته ای ایران و در بحبوحه توقف مذاکرات برای بازگشت به برجام، تعدادی از مقامات ارشد دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، بعدازظهر سه شنبه جلسه ای در مورد ایران برای سناتورها ارائه کردند که «محرمانه» توصیف شد.

میچ مک‌کانل، رهبر اقلیت سنا، ماه‌ها پیش با این استدلال که تهدید ایران در دوران ریاست جمهوری بایدن بدتر شده‌است، این جلسه توجیهی را درخواست کرد.

مک کانل پس از کشته شدن یک پیمانکار آمریکایی در حمله ای که دو ماه پیش توسط گروهی وفادار به «سپاه انقلاب» ایران در سوریه انجام شد، انتقاد خود را از دولت تکرار کرد.

نیروهای آمریکایی با حملات هوایی به تأسیسات مورد استفاده گروه‌های وابسته به ایران در منطقه پاسخ دادند.

جمهوری خواهان همچنین در همان زمان نارضایتی خود را از این که لغو مجوز اعطا شده از زمان جنگ ۲۰۰۲ عراق شامل مجوز استفاده از نیروی نظامی برای حفظ فشار بر ایران نبود، ابراز کردند.

وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه، کالین کال معاون وزیر دفاع در امور سیاست، مورگان مویر معاون مدیر اطلاعات ملی، برایان نلسون معاون وزیر خزانه داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی و جانشین دریاسالار استفان کوهلر مدیر استراتژی، سیاست و برنامه‌های ستاد مشترک در این جلسه توجیهی محرمانه شرکت کردند.

بر اساس گزارشی که وب سایت آمریکایی «پولیتیکو» منتشر کرده، علاوه بر «ابرام بالی» معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، «راب مالی» نماینده این کشور نیز به دلیل حضور در تعطیلات غایب بوده‌است.

یکی از نمایندگان دموکرات سنا گفت که شرمن «از فرصت استفاده می‌کند تا سناتورها را در مورد آخرین تحولات مذاکرات با ایران به روز کند».وی بدون اشاره به جزئیات گفت: «در مذاکرات هسته‌ای پیشرفت‌هایی حاصل شده‌است».

پولیتیکو پیش‌بینی کرد تعدادی دیگر از موضوعات مانند «تهدیدات عمومی ایران برای ایالات متحده و شرکای منطقه ای آن، به ویژه اسرائیل، و حمایت تهران از تروریسم» را مطرح کند.

با وجود اختلافات بین دموکرات‌ها و جمهوری خواهان بر سر نحوه برخورد با ایران، سناتور جمهوری‌خواه جونی ارنست ده‌ها سناتور را در یک درخواست دو حزبی در ماه گذشته از بایدن برای تقویت مجدد تلاش‌های ایالات متحده برای تحریم محموله‌های نفت و گاز ایران رهبری کرد.

وی در بیانیه ای گفت: «این فوق‌العاده ناامیدکننده است که درخواست دو حزبی برای تحریم‌های نفتی ایران، که شامل ده‌ها جمهوری‌خواه و دموکرات است، هرچند برای این کار ضرب الاجلی تعیین شده بود، هنوز پاسخی از سوی دولت دریافت نکرده‌است».

جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی در کاخ سفید، (دوشنبه) گفت که ایران از اوت گذشته بیش از ۴۰۰ پهپاد، که بیشتر آنها از نوع شاهد بودند، در اختیار روسیه قرار داده‌است.

در مقابل، مسکو در برنامه‌های موشکی و دفاع هوایی خود به تهران کمک می‌کند و از جمله موارد دیگر، به آن جت‌های جنگنده می‌فروشد.وی با بیان این که «این یک مشارکت دفاعی گسترده‌است» تأکید کرد که تحریم‌های بیشتری برای افرادی که در این امر کمک کنند اعمال خواهد شد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.