بغداد بی‌توجهی آمریکا را به تأیید ضمنی معامله ایران تعبیر کرد

واشنگتن: معافیت مارس ۲۰۲۳ به عراق اجازه می‌دهد از ایران برق بخرد و نه چیز دیگری

 (AP)
(AP)
TT

بغداد بی‌توجهی آمریکا را به تأیید ضمنی معامله ایران تعبیر کرد

 (AP)
(AP)

یک منبع سیاسی مطلع از رایزنی‌های عراق که قبل از توافق مبادله گاز ایران با نفت خام انجام شد فاش کرد که دولت محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، از محافل آمریکایی در کاخ سفید و وزارت امور خارجه جویای امکان انجام این نوع معاملات شد، اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، نخست‌وزیر عراق روز سه شنبه گذشته گفت که در طرح جدیدی، عراق در برابر دریافت گاز از ایران، به تهران نفت خواهد داد، تا بدین‌ترتیب، بغداد راه حلی برای بازپرداخت بدهی‌های خود بیابد.
نخست‌وزیر عراق گفته بود ایران به دلیل تأخیر بغداد در پرداخت پول، بیش از نیمی از صادرات گازش را به عراق کاهش داده‌است.
وی افزود تهران با ازسرگیری صادرات کامل گاز به عراق بعد از توافق تهاتر نفت در برابر گاز، موافقت کرد.
هنوز جزئیات این توافق تهاتر نفت در برابر گاز اعلام نشده‌است. عراق با واردات گاز از ایران، آن را به برق تبدیل می‌کند. عراق با کمبود شدید برق و مصرف بالای برق به دلیل گرمای هوا روبه رو است.
این منبع که در جلسات «حساس» ائتلاف «اداره دولتی» که به بحث در مورد مبادله کالا با تهران اختصاص داشت، گفت که احزاب سیاسی و دولتی «عدم واکنش آمریکا را لزوماً عدم اعتراض به توافق» تعبیر کردند.
این منبع که اکیداً خواست نامش فاش نشود، تأیید کرد که «دو حزب سیاسی در ائتلاف اداره دولتی یک ماه پیش به مبادله اعتراض کردند.
آنها به دولت اطلاع دادند که این نوع معامله چالشی جسورانه برای واشینگتن خواهد بود و ممکن است به قیمت تحریم‌های آمریکا برای بغداد تمام شود.
ائتلاف «اداره دولتی» که در اکتبر گذشته دولت فعلی را تشکیل داد، شامل چارچوب هماهنگی، دو حزب کرد و ائتلاف حاکمیت است که شامل نیروهای برجسته سنی است.
به احتمال زیاد، این مخالفت‌ها دولت عراق را بر آن داشت تا نامه‌های متعددی را به واشینگتن بفرستد که «آیا می‌توان این مبادله را انجام داد یا خیر؟».
برخی از نمایندگان پارلمان به الشرق الاوسط گفتند که اعضای چارچوب هماهنگی همچنان بر این باورند که دولت ایالات متحده «کما فی السابق، زمانی برای درگیرشدن با پرونده عراق ندارد و در آستانه نادیده گرفتن توافق مبادله ای با ایران است».
با این حال، این منبع به الشرق الاوسط مکانیسم مبادله ای را توضیح داد که دولت عراق برای فرار از خطرات ناشی از نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران از طریق آنچه «توافق سه‌گانه» نامید، به دست آورد.
این منبع گفت: «لازم نیست نفت یا پول به ایران منتقل شود، ممکن است شخص ثالثی - یک نهاد یا یک کشور - وجود داشته باشد که کالاهایی را به ایران صادر کند که عراق هزینه نفت خام را پرداخت می‌کند.»
وی افزود: این سازوکار از سوی کارشناسان به دولت عراق پیشنهاد شده و به نظر می‌رسد تصویب شود.
با این حال، به نظر نمی‌رسد که مقامات عراقی کاملاً مطمئن باشند که عملیات اخیر با ایران بدون عواقب پیش خواهد رفت، به خصوص که دولت به دلیل کاهش شدید عرضه برق و کمبود گاز ایران تحت فشار شدیدی قرار دارد.
در این میان، سه مقام سابق آمریکا گفتند که تهاتر گاز عراق با نفت ایران که هفته گذشته توسط محمد السودانی، نخست‌وزیر عراق اعلام شده‌است، احتمالاً تحریم‌های واشینگتن را نقض می‌کند، مکر اینکه دولت بایدن برای آن یک معافیت صادر کند.
سه مقام سابق آمریکایی گفتند که مبادله کالا به کالا احتمالاً با تحریم‌های ایالات متحده مغایرت دارد.
ریچارد گلدبِرگ، کارشناس اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در این باره گفت: انجام این نوع معامله پایاپای با تهران بدون صدور معافیت از امنیت ملی ایالات متحده، نقض تحریم‌های ایران خواهد بود.
این مقام شورای امنیت ملی آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ادامه گفت که این کار برخلاف «قانون آزادی و مبارزه با گسترش سلاح‌های ایران» است که هرگونه معامله مرتبط با انرژی با ایران را ممنوع می‌کند.
یک مقام مسئول در وزارت خارجه آمریکا هم گفت که وزیر خارجه آمریکا در ۲۱ مارس ۲۰۲۳ معافیت ۱۲۰ روزه ای برای عراق برای پرداخت پول واردات تنها برق و نه واردات گاز صادر کرد.
این مقام مسئول که خواست نامش منتشر نشود ادامه داد: «معافیت ماه مارس ۲۰۲۳ وزیر خارجه آمریکا به عراق اجازه می‌دهد از ایران برق بخرد و نه چیز دیگری».
این مقام آمریکایی در ادامه گفت: حدس و گمان‌هایی وجود دارد که این معافیت که روز ۳۱ مارس اعلام شد، ممکن است اصلاح شود تا مبادله تهاتر نیز انجام شود.
هم‌اکنون گمانه زنی‌هایی منتشر می‌شود که آمریکا معافیت از تحریم برای تهاتر نفت عراق در برابر گاز ایران صادر خواهد کرد.
این مقام مسئول در دولت آمریکا از پاسخ به این موضوع خودداری کرد.
وی گفت: در موقعیتی نیستیم که بتوانیم دربارهٔ تصمیمات آینده در زمینه معافیت از تحریم‌ها صحبت کنیم. در حال حاضر واکنشی به گزارش مربوط به تهاتر عراق و ایران نداریم.
سفارت عراق در آمریکا هم به درخواست رویترز برای واکنش به این موضوع واکنشی نداشت.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»