عدم خوش‌بینی لاوروف به احیای برجام در بحبوحه انتقادهای ایران از مسکو

خامنه ای آمریکا را مسئول جنگ اوکراین دانست.. ظریف دشمنی با روسیه را رد کرد

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه در حال گفت و گو با خبرنگاران در جاکارتا (آسوشیتدپرس)
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه در حال گفت و گو با خبرنگاران در جاکارتا (آسوشیتدپرس)
TT

عدم خوش‌بینی لاوروف به احیای برجام در بحبوحه انتقادهای ایران از مسکو

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه در حال گفت و گو با خبرنگاران در جاکارتا (آسوشیتدپرس)
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه در حال گفت و گو با خبرنگاران در جاکارتا (آسوشیتدپرس)

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز پنجشنبه گفت: انتظار توافق تازه برای احیای برجام در شرایط فعلی غیر واقع بینانه است.

این در حالی است که مسکو پس از حمایت از طرح اماراتی مبنی بر حل و فصل موضوع جزایر سه‌گانه در خلیج، با انتقادات خشمگینانه از سوی متحدان و مخالفان خود در تهران مواجه شده‌است.

وزیر امور خارجه روسیه، در گفت و گو با خبرنگاران، آمریکا را مسئول «شکست» توافق هسته ای دانست.وی گفت که انتظارات از هرگونه تفاهم اضافی برای احیای توافق هسته ای «در شرایط فعلی غیرواقعی است، زیرا کمی بیش از یک سال تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ باقی مانده‌است».

به گزارش خبرگزاری تاس روسیه، لاوروف در حاشیه اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا «آسه آن» در جاکارتا پایتخت اندونزی گفت: «تردید دارم با روی کار آمدن یک دولت جدید در ایالات متحده در یک سال آینده، انتظار احیای برجام بسیار واقع بینانه باشد».

لاوروف دربارهٔ انسجام توافق ابراز تردید کرد و افزود: «چه کسی می‌داند که آیا آن دولت دموکرات خواهد بود یا جمهوری‌خواه؛ و هیچ‌کس نمی‌تواند تضمین کند که این دولت جدید از استفاده مجدد از ترفند خروج از توافقنامه خودداری کند».به گفته او، «واشینگتن از اجرای قطعنامه تصویب شده با اجماع خودداری کرد».

او با ابراز تاسف گفت: «زمانی که دولت جدید رئیس‌جمهور آمریکا جو بایدن روی کار آمد، آن‌ها گفتند که آماده احیای توافق هستند، اما به جای تصمیم‌گیری برای احیای کامل قطعنامه و خود برجام، برای به دست آورد چیز بیشتری چانه زنی کرده‌اند».

مقامات غربی و ایرانی در اوایل این ماه گفتند که ایالات متحده پس از ناکامی در احیای توافق، در تلاش برای کاهش تنش‌ها با ایران گفت و گو کرده‌است؛ این گفت و گوها با از طریق اقداماتی است که می‌تواند برنامه هسته‌ای ایران را محدود کند، منجر به آزادی اتباع آمریکایی می‌شود و برخی از دارایی‌های ایران در خارج از کشور را آزاد می‌کند.

وی گفت: «ما فقط از سناریویی استقبال می‌کنیم که در آن این روابط عادی شود، اما همان‌طور که گفتم این ارتباط چندانی با برجام ندارد».

اظهارات لاوروف کمتر از ۲۴ ساعت پس از اظهارات علی خامنه‌ای، رهبر ایران منتشر شد که ایالات متحده و صنعت تسلیحات آن را مسئول جنگ در اوکراین دانست، بدون اینکه دوباره به روسیه اشاره کند.

تصویری که سایت خامنه ای از دیدار روز گذشته وی با جمعی از روحانیون در تهران منتشر کرده‌است

خامنه‌ای ملت اوکراین را «بیچاره، بی‌پناه و قربانی» توصیف کرد و گفت: «اینها (آمریکایی‌ها) آماده اند تا ملت بدبخت و منزوی اوکراین را به جلو برانند تا جیب سازندگان اسلحه آمریکایی را پر کنند.

انتقاد لاوروف و خامنه ای از آمریکا با آخرین موج انتقادات داخلی در ایران به دلیل نزدیک شدن به روسیه، همزمان شده‌است.

این انتقادات پس از آن مطرح شده‌است که وزرای خارجه روسیه و شورای همکاری خلیج با صدور بیانیه ای مشترک از ابتکار امارات و تلاش‌های آن برای دستیابی به راه حلی مسالمت آمیز برای موضوع جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی از طریق مذاکرات دوجانبه یا دیوان بین‌المللی دادگستری حمایت کردند.



سپاه پاسداران فرضیه «نفوذ داخلی» در ترور هنیه را تقویت کرد

مردی در جاده اصلی نزدیک فرودگاه بین‌المللی بیروت در مقابل تابلوی تبلیغاتی حاوی تصاویر هنیه، سلیمانی و فؤاد شکر دوچرخه می‌راند (AFP)
مردی در جاده اصلی نزدیک فرودگاه بین‌المللی بیروت در مقابل تابلوی تبلیغاتی حاوی تصاویر هنیه، سلیمانی و فؤاد شکر دوچرخه می‌راند (AFP)
TT

سپاه پاسداران فرضیه «نفوذ داخلی» در ترور هنیه را تقویت کرد

مردی در جاده اصلی نزدیک فرودگاه بین‌المللی بیروت در مقابل تابلوی تبلیغاتی حاوی تصاویر هنیه، سلیمانی و فؤاد شکر دوچرخه می‌راند (AFP)
مردی در جاده اصلی نزدیک فرودگاه بین‌المللی بیروت در مقابل تابلوی تبلیغاتی حاوی تصاویر هنیه، سلیمانی و فؤاد شکر دوچرخه می‌راند (AFP)

پس از دو روایت مهیج از «نیویورک تایمز» آمریکا و «تلگراف» بریتانیا، «سپاه پاسداران» در ایران تلاش کرد تا ماجرای ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش «حماس» را در انحصار خود درآورد و اخیراً گفته است که یک «موشک کوتاه برد» به محل اقامت وی در تهران اصابت کرده است، روایتی که ممکن است احتمال نفوذ داخلی را افزایش دهد.
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز مدعی شد بمبی که دو ماه پیش در مقر هنیه در تهران کار گذاشته شده بود عامل ترور او بوده است، در حالی که تحقیقات روزنامه بریتانیایی تلگراف نشان داد که «موساد (سازمان اطلاعاتی اسرائیل) از عوامل ایرانی برای کار گذاشتن بمب در سه اتاق مجزا در ساختمانی که رهبر جنبش حماس در آن اقامت داشت استفاده کرده است».

روایت «سپاه پاسداران»

سپاه پاسداران بامداد شنبه با صدور بیانیه‌ای به زبان فارسی و عربی شکسته اعلام کرد: «رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس با شلیک راکت کوتاه‌برد ترور شد».
در این بیانیه نحوه ترور با پرتاب یک گلوله کوتاه برد با کلاهک به وزن حدود ۷ کیلوگرم همراه با انفجاری قوی از خارج از محل اقامت مهمانان تشریح شده است.
سایت «سپاه نیوز»، ارگان رسمی سپاه پاسداران از شلیک موشکی از خارج از مرزهای ایران خبر داد که محل سکونت هنیه را هدف قرار داد و منجر به ترور وی شد.
انگیزه‌های ایران دیروز جمعه برای دفاع از روایت خود از وقایع ترور دوچندان شد. اصرار واضح بود که موضوع با پرتابه ای انجام شده است که از هوا افتاده است و نه وسیله ای که ماه‌ها پیش در اقامتگاه میهمان فلسطینی در تهران کار گذاشته شده بود.
بر اساس وزن کلاهک مذکور در بیانیه سپاه پاسداران، منبع پرتاب آن به احتمال زیاد از یک مکان نزدیک در داخل ایران بوده است.
سپاه پاسداران معتقد است که ترور هنیه «اقدامی است که رژیم صهیونیستی با حمایت دولت آمریکا طراحی کرده است». سپاه وعده انتقام داد و گفت: «رژیم ماجراجو و تروریست صهیونیستی پاسخ این جنایت را دریافت خواهد کرد که در زمان، مکان و شیوه مناسب به مجازات اشد خود خواهد رسید».
گزارش جدید سپاه پاسداران به وضوح نشان می‌دهد که تهران در این ماجرا مسئولیت دارد، اما باب گمانه‌زنی دربارهٔ وجود نفوذ داخلی بزرگ را باز می‌کند که فرضیه حضور عوامل محلی را که برای اجرای عملیات استخدام شده‌اند، تقویت می‌کند.

یمنی‌ها پرچم‌ها و تصاویر فؤاد شکر و اسماعیل هنیه در تظاهرات گسترده در صنعا را به اهتزاز درمی‌آورند (AFP)

هنیه چگونه ترور شد؟

احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران، همزمان با بیانیه سپاه پاسداران گفت که در مورد ترور هنیه «دو سناریو احتمالی» وجود دارد.
اردستانی در اظهاراتی مطبوعاتی گفت: دو سناریوی محتمل دربارهٔ ترور هنیه، در یکی این است که اسرائیلی‌ها با استفاده از یک ریزپرنده و از محل ایستگاه شماره ۲ توچال، محل مورد نظر را مورد اصابت قرار داده‌اند و سناریوی دوم این است که ریزپرنده‌ای در کار نبوده است، بلکه عده‌ای عوامل نفوذی در داخل ایران در حوالی همان ایستگاه شماره ۲ توچال مستقر شده‌اند و با سلاحی شبیه موشک، محل اقامت هنیه را زده‌اند.
این ایستگاه بر فراز کوهی مشرف به قرارگاه «امام علی» وابسته به «سپاه قدس» واقع شده است. این مهمانسرا در یک منطقه امنیتی مستحکم تحت نظارت «نیروی قدس»، معروف به قرارگاه «امام علی» برای آموزش اعضای «سپاه انقلاب» و دیگر شبه‌نظامیان از جناح‌های نیابتی قرار دارد.

موج دستگیری‌ها در ایران

پس از این ترور، ایران بیش از بیست نفر از جمله افسران ارشد اطلاعاتی، مقامات نظامی و کارمندان مهمانخانه ای که توسط سپاه پاسداران در تهران اداره می‌شد، دستگیر کرد. طبق آنچه که آشنایان با تحقیقات به نیویورک تایمز فاش کردند، این اقدام در پاسخ به نقض امنیتی «بزرگ و تحقیرآمیز» که منجر به ترور هنیه شد.
دو مقام ایرانی، که به دلیل ماهیت حساس تحقیقات نخواستند نامشان فاش شود اعلام کردند واحد اطلاعات سپاه پاسداران، متخصص در زمینه جاسوسی، تحقیقات را به عهده گرفت و به تعقیب متهمان پرداخت تا به اعضای تیم ترور که برنامه‌ریزی، کمک و اجرای این قتل را بر عهده داشتند، برساند.
بر اساس منابع ایرانی، مأموران تمامی کارکنان اقامتگاه سپاه را تحت بازداشت قرار دادند، تعدادی از آنها را دستگیر کردند و تمامی وسایل الکترونیکی از جمله تلفن‌های شخصی را ضبط کردند. آنها اشاره کردند که تیم جداگانه ای از مأموران از مقامات ارشد نظامی و اطلاعاتی که مسئول حفاظت از پایتخت بودند، بازجویی و تعدادی از
آنها را تا تکمیل تحقیقات بازداشت کردند.
اینکه ایران پس از هر نقض امنیتی علیه نهادهای امنیتی، افراد را به بهانه نقش‌های مشکوک جاسوسی دستگیر می‌کند، تازگی ندارد. به گزارش روزنامه تلگراف، ترور هنیه در پایتخت ایران نگرانی‌ها در مورد نفوذ اسرائیل در داخل ایران را تشدید کرد.
این روزنامه افزود که رهبر ایران «در دو روز گذشته چندین بار همه فرماندهان را احضار کرد و خواستار پاسخگویی شد».

تصویری از هنیه در تظاهرات محکومیت قتل او در شهر ساحلی صیدا لبنان (AFP)

واکنش حزب‌الله لبنان

علاوه بر این، ایران انتظار داشت که حزب‌الله لبنان در پاسخ به ترور رهبر نظامی برجسته این سازمان، فؤاد شکر، به «عمق» اسرائیل حمله کند و «به اهداف نظامی قانع نشود».
فؤاد شکر، که مسئول مدیریت عملیات حزب در جنوب لبنان بود، در حمله به ساختمانی در حومه جنوبی بیروت کشته شد.
حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، روز پنج‌شنبه اسرائیل را تهدید کرد که «قطعاً پاسخ خواهد داد».
بر اساس آنچه خبرگزاری رسمی ایرنا گزارش داد، نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد اعلام کرد که پس از ترور شکر: «ما انتظار داریم (حزب‌الله) اهداف بیشتری را انتخاب کند و به عمق اسرائیل حمله کند».
نمایندگی ایران گفت: «(حزب‌الله) و رژیم (اسرائیل) به خطوطی که حمله از آن تجاوز می‌کرد پایبند بودند و حزب‌الله پاسخ خود را به اهداف نظامی، محدود نخواهد کرد».
حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران ایران نیز گفت که حمله مرگبار اسرائیل به یک منطقه مسکونی در بیروت که منجر به کشته شدن شکر شد، به مجازات شدید اسرائیل ختم خواهد شد.
سلامی در نامه تسلیت خود به حسن نصرالله، دبیر حزب‌الله لبنان، به اسرائیل نسبت به عواقب ترور شکر در لبنان هشدار داد.
وی گفت: باید منتظر خشم، انتقام سخت و انتقام جویی از سوی مجاهدان وفادار در جبهه‌های مقاومت منطقه باشند.
ایران در همین راستا، جنازه میلاد بیدی، مستشار نظامی سپاه پاسداران که به همراه شکر در لبنان کشته شد، طی مراسمی تشییع کرد.

تجمع گسترده حامیان حوثی‌ها برای محکوم کردن کشته شدن هنیه (AFP)

سناریوی پاسخگویی

از جمعه تا شنبه شب ایران سطح تهدیدات را بالا برده و رسانه‌های رسمی آن از «جنگ روانی» استفاده کرده‌اند تا جایی که گوینده یک شبکه تلویزیونی در یک برنامه زنده گفت: «امشب منتظر اتفاق مهمی باشید».
تیتر صفحه اول روزنامه‌های داخلی ایران که صبح شنبه منتشر شدند، شامل عباراتی مانند «وحشت در تل‌آویو» و «انتقام هنیه» بود که بر تعطیلی کارخانه‌ها، مراکز و فرودگاه‌های اسرائیل در انتظار حمله ایران یا متحدانش تأکید می‌کرد.
حساب‌های الکترونیکی ایرانی در پلتفرم «ایکس» نیز انتشار فیلم‌های تبلیغاتی برای پرتاب موشک را منتشر و با فعالیتی بی‌سابقه، فرضیه‌های زیادی را دربارهٔ ماهیت واکنش تبلیغ کرد.
پلتفرم‌های محلی اطلاعاتی را - که گفته می‌شود به رویترز نسبت داده شده است - در مورد آمادگی‌های قریب‌الوقوع برای حمله موشکی بالستیک علیه اسرائیل، از ایران، عراق و یمن، در رابطه با بسته شدن حریم هوایی ترکیه توسط ترکیه منتشر کردند. سخنگوی رویترز اما گفت که این آژانس چنین اطلاعات ساختگی را منتشر نکرده است.
مقامات ایرانی از نکاتی در مورد شکل و اندازه واکنش به ترور هنیه استفاده کردند. حسن عاملی، عضو شورای رهبری خبرگان رهبری گفت: متأسفانه دین ما اجازه حمله به غیرنظامیان را نمی‌دهد، بنابراین ایران فقط مراکز نظامی را هدف قرار می‌دهد. اگر ایران می‌توانست غیرنظامیان را هدف قرار دهد، تل آویو کاملاً تخلیه می‌شد و این رژیم منفور ظرف چند روز سقوط می‌کرد.
اما حساب کاربری شورای عالی امنیت ملی ایران در «ایکس» روز شنبه نوشت: «اجرای عملیات تنبیهی علیه اسرائیل قطعاً در زمان و نحوه تعیین شده انجام خواهد شد. نشانگرها صاعقه آتش انتقام را بشارت می‌دهند».