گروسی: بلندپروازی‌های هسته‌ای ایران را نادیده نگیرید

مدیرکل آژانس اتمی خواستار بازآفرینی سازوکار گفت‌وگو با ایران شد

«رويترز»
«رويترز»
TT

گروسی: بلندپروازی‌های هسته‌ای ایران را نادیده نگیرید

«رويترز»
«رويترز»

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به این که توجه‌ها به جنگ بین اسرائیل و حماس معطوف شده، از سران قدرت‌های جهانی خواست که گفت و گوها با ایران را از سر بگیرند و به خطراتی که انباشت اورانیوم غنی‌شده ایران دارد، بیشتر توجه کنند و از آن غافل نمانند.
رافائل گروسی به روزنامه فایننشال تایمز گفت: «باید به نحوی سیستم گفت و گو با ایران را بازآفرینی کرد.. ممکن است مردم به (جاه طلبی‌های هسته ای ایران) نگاه نکنند، اما مشکل وجود دارد».
جنگ در غزه تلاش‌های دولت آمریکا برای کاهش تنش‌ها با ایران را به دلیل تلاش برای مهار بحران هسته‌ای متوقف کرد.
در ماه سپتامبر، ایالات متحده و ایران پس از ماه‌ها مذاکره، تبادل زندانیان را به پایان رساندند و واشینگتن ۶ میلیارد دلار از پول نفت ایران را که در کره جنوبی نگهداری می‌شد، آزاد کرد.
علاوه بر توافق مبادله زندانیان، تهران و واشینگتن توافق کردند که اقدامات تشدیدکننده را کاهش دهند، که برخی امیدوارند بستری برای گفت و گوهای بیشتر در مورد محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران ایجاد کند.
گروسی گفت: «به جای تلاش برای احیای توافقنامه ۲۰۱۵ (معروف به برنامه جامع اقدام مشترک) که از زمانی که ایالات متحده آن را ترک کرد، در سال ۲۰۱۸، در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق، دچار تزلزل شد، به بازسازی سیستم گفت و گو با ایران نیاز است».
گروسی گفت: «تلاش برای بازگرداندن توافق هسته‌ای به چارچوب برجام کارساز نخواهد بود. هنوز هم می‌توانید آن را برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بنامید اما در واکنش به شرایط جدید، باید برجام ۲ یا چیزی شبیه به آن باشد».
او همچنین گفت که وضعیت پیرامون برنامه هسته‌ای ایران «بسیار نامشخص» است. گروسی از کشورها خواست که «بنشینند و دوباره با هم تعامل کنند».
ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سال ۲۰۱۹ در واکنش به خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های گسترده علیه تهران افزایش داده‌است. ایران اورانیوم را در بالاترین سطح خود غنی سازی می‌کند، البته که تهران همچنان غنی سازی به منظور استفاده تسلیحاتی را رد کرده‌است.
گروسی افزود که ذخایر اورانیوم غنی شده تهران تا حد تسلیحاتی همچنان ادامه دارد، اگرچه در ماه‌های اخیر کاهش یافته‌است. آخرین گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ذخایر غنی شده ایران تا ۶۰ درصد، نزدیک به سطح تسلیحاتی، از اواسط ماه اوت تا پایان اکتبر نزدیک به ۷ کیلوگرم افزایش یافته، این در حالی است که قبلاً با سرعت ۱۵ کیلوگرم یا بیشتر افزایش یافته بود.
مقامات آمریکایی می‌گویند که ایران ظرفیت تولید «مواد شکافت پذیر» کافی برای تولید سلاح هسته‌ای را ظرف دو هفته دارد.
گروسی با اشاره به «وضعیت سیاسی در کشورهای مختلف» گفت که از دیگر موانع پیشرو برای پیگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران، عوامل انحراف توجه در داخل کشورهای مختلف است.
ایران قرار است انتخابات پارلمانی را در ماه مارس برگزار کند، در حالی که ایالات متحده قرار است انتخابات ریاست جمهوری را در پایان سال آینده برگزار کند.
وی در پایان افزود: «ما از کسی نمی‌خواهیم که به ایران فشار بیاورد، بلکه با ما تعامل کند. برای موفقیت این منظور، به حداقل اجماع بین‌المللی بر سر اینکه ایران باید واقعاً با ما همکاری کند نیاز است».
از زمان فروپاشی توافق برجام، دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به برنامه ایران محدود شده‌است، تا جایی که بازرسان از فوریه ۲۰۲۱ وارد کارخانه تولید سانتریفیوژ نشده‌اند.



رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
TT

رایزنی‌های سیاسی میان مصر و ایران برای توسعه روابط دوجانبه

کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)
کنفرانس خبری میان وزیران امور خارجه مصر و ایران در قاهره («وزارت امور خارجه مصر»)

مصر و ایران توافق کردند مسیر بررسی و شناسایی ظرفیت‌های روابط دوجانبه را ادامه دهند.
وزیر خارجه و مهاجرت مصر، بدر عبدالعاطی، در یک نشست خبری مشترک با همتای ایرانی‌اش، عباس عراقچی، در قاهره در روز دوشنبه اعلام کرد: «مسیر جدیدی برای مشورت‌های سیاسی بین دو کشور آغاز شده که در سطحی پایین‌تر از وزیران خارجه برگزار خواهد شد و ابعاد مختلف روابط دوجانبه را بررسی خواهد کرد.»

عباس عراقچی روز دوشنبه به قاهره سفر کرد و با رئیس‌جمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، دیدار داشت. همچنین دو نشست، یکی دوجانبه و دیگری گسترده‌تر، با وزیر خارجه مصر، بدر عبدالعاطی برگزار کرد. این دیدارها به‌عنوان نشانه‌ای از حرکت روابط دو کشور به‌سوی گام‌های نزدیک‌تر تلقی شد.

بر اساس بیانیه رسمی دفتر ریاست‌جمهوری مصر، السیسی و عراقچی «بر اهمیت ادامه مسیر فعلی برای بررسی چشم‌اندازهای توسعه مشترک روابط بین دو کشور تأکید کردند.»

وزیر خارجه مصر در این نشست خبری گفت که گفتگوها «بر لزوم گسترش روابط دوجانبه تمرکز داشت، با در نظر گرفتن نگرانی‌های هر دو طرف»، و تأکید کرد که «تمایل متقابل برای توسعه روابط وجود دارد.» او افزود که دیدارهای متقابل دو طرف «نشان‌دهنده تحول مثبتی در روابط دوجانبه است.»

از سوی دیگر، عباس عراقچی در این نشست خبری گفت: «این چهارمین دیدار من با رئیس‌جمهور السیسی است و بیش از ۱۰ دیدار نیز با وزیر خارجه مصر داشته‌ام. این نشان می‌دهد که کشورم چقدر به گسترش روابط با مصر اهمیت می‌دهد.»

او اضافه کرد: «اراده‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و دیگر زمینه‌ها وجود دارد.» عراقچی ادامه داد: «ما اراده‌ای داریم برای تقویت روابط و رفع موانع آن. مسیر اکنون بیش از هر زمان دیگری برای توسعه روابط باز است.»

وی همچنین به «ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و توافق بر افزایش مبادلات تجاری و همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه در موضوعات منطقه‌ای» اشاره کرد و گفت: «سطح اعتماد بین قاهره و تهران هیچ‌گاه تا این حد بالا نبوده است.»

ایران و مصر در سال ۱۹۷۹ روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و پس از ۱۱ سال، تنها در سطح کاردار روابط را از سر گرفتند. در دو سال گذشته، چندین دیدار میان وزیران دو کشور برای بررسی امکان توسعه روابط انجام شد. در مه ۲۰۲۳، دولت ایران به وزارت خارجه دستور داد تا گام‌هایی برای تقویت روابط با مصر بردارد.

افزون بر دیدارهای وزرای خارجه، دیدار میان السیسی و رئیس‌جمهور فقید ایران، ابراهیم رئیسی، در نوامبر ۲۰۲۴ در ریاض نیز از جمله نقاط عطف در این مسیر بود.

هدی رؤوف، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش مطالعات ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر، به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «سفر عراقچی به قاهره با هدف تداوم گفت‌وگوها و بررسی امکان نزدیکی بیشتر میان دو کشور انجام شده، به‌ویژه در شرایطی که ایران در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای بهبود روابط انجام داده و مصر نیز با احتیاط به این موضوع نگاه کرده است.»

او افزود: «این سفر حاکی از تحول مثبت در روابط و نشانگر گام‌هایی عملی در جهت نزدیکی بیشتر دو کشور در آینده است، به‌ویژه در زمینه گردشگری و تجارت، و نیز همکاری در پرونده‌های منطقه‌ای، به‌ویژه جنگ غزه و امنیت دریای سرخ.»

در دیدار میان السیسی و عراقچی، تحولات شتاب‌زده منطقه بررسی شد. رئیس‌جمهور مصر بر موضع کشورش مبنی بر رد گسترش دایره درگیری تأکید کرد و هشدار داد که «تشدید بحران ممکن است به جنگی فراگیر در سطح منطقه بینجامد که پیامدهای خطرناکی برای امنیت و منابع کشورهای منطقه خواهد داشت.» او همچنین بر اهمیت مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا تأکید کرد.

السیسی همچنین خواستار «توقف فوری درگیری‌ها در نوار غزه و ارسال کمک‌های انسانی» شد و تأکید کرد که «بازگشت وضعیت عادی در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.»

عبدالعاطی و عراقچی در مشورت‌های سیاسی خود، علاوه بر روابط دوجانبه، به وضعیت در غزه، سوریه، لبنان، امنیت دریایی در دریای سرخ و مذاکرات ایران و آمریکا پرداختند.

وزیر خارجه مصر بر لزوم «حفظ آزادی کشتیرانی در دریای سرخ و بازگرداندن آرامش به منطقه» تأکید کرد و گفت: «مصر بیشترین آسیب را از تنش‌های نظامی منطقه دیده است.» او همچنین از توافق اخیر یمن و آمریکا و تأثیر مثبت احتمالی آن بر امنیت دریایی و تجارت جهانی استقبال کرد.

عراقچی نیز گفت: «مذاکرات درباره یمن و دریای سرخ به‌طور جزئی بررسی شد» و تأکید کرد که «حوثی‌ها همانند حماس و حزب‌الله گروه‌هایی مستقل هستند که تصمیمات خود را مستقل از تهران می‌گیرند.» او افزود: «حملات حوثی‌ها علیه اسرائیل و در حمایت از فلسطین است.»

از نوامبر ۲۰۲۳، حوثی‌ها در حمایت از غزه، به کشتی‌ها در دریای سرخ حمله کرده‌اند. این حملات موجب اختلال در تجارت جهانی و کاهش شدید درآمدهای کانال سوئز شده است.

عبدالعاطی همچنین گزارش همتای ایرانی‌اش درباره نتایج پنج دور مذاکرات میان ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران را شنید و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به موفقیت برسد و «راه‌حلی مسالمت‌آمیز، جامع و پایدار برای کاهش تنش‌ها و برقراری آرامش در منطقه حاصل شود.»

او تأکید کرد که مصر مصمم است از هرگونه تنش و آشوب بیشتر در منطقه جلوگیری کند، چراکه این منطقه هم‌اکنون نیز با بحران‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کند. عبدالعاطی گفت که قاهره کاملاً از مذاکرات برای کاهش تنش حمایت می‌کند و این مذاکرات را «فرصتی مناسب برای جلوگیری از تشدید بحران» دانست و از نقش مثبت عمان در این زمینه تمجید کرد.

او افزود: «در صورت وقوع درگیری نظامی، همه بازنده‌اند. این گزینه‌ای عاقلانه نیست. مصر همواره تأکید کرده که راه‌حل‌ها باید سیاسی باشد و نگرانی‌های همه طرف‌ها را در نظر بگیرد.»