منابع آگاه در گفت و گو با خبرگزاری رویترز از اقدام سپاه پاسداران ایران به کاهش استقرار افسران ارشد خود در سوریه به دلیل سیل حملات مرگبار اسرائیل خبر دادند و گفتند: سپاه از این پس برای حفظ نفوذ خود در این کشور بیشتر به شبه‌نظامیان شیعه تکیه خواهد کرد.
سپاه پاسداران یکی از سخت‌ترین دوره‌ها را در سوریه از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه سپری می‌کند. از دسامبر تاکنون، حملات اسرائیل بیش از شش تن از اعضای سپاه در سوریه، از جمله دو تن از رهبران ارشد نیروی قدس، بازوی خارجی سپاه پاسداران، کشته شدند.
سه مقام آگاه به این خبرگزاری گفتند که از آنجایی که تندروها در تهران خواهان انتقام‌گیری هستند، تصمیم ایران برای خارج کردن افسران ارشد سپاه پاسداران از سوریه تا حدی ناشی از امتناع این کشور از ورود مستقیم به درگیری‌ها در سراسر خاورمیانه است.
ایران نگران است که پس از حمله ای که منجر به کشته شدن سه سرباز آمریکایی در پایگاهی در اردن شد، نیروهایش در معرض حملات تلافی جویانه آمریکا قرار گیرند، حمله ای که واشینگتن آن را به یک جناح مسلح تحت حمایت ایران نسبت داد.
روسیه و چین روز سه‌شنبه خواستار «کاهش تنش» و «خویشتن داری» شدند و پکن دربارهٔ «مارپیچ انتقام» در خاورمیانه هشدار داد.
جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده روز سه‌شنبه متعهد شد که پاسخی «مناسب» بدهد که احتمالاً به اشکال مختلف خواهد بود، در حالی که گفت که او ایران را «مسئول» تأمین تسلیحات برای افرادی که حمله را آغاز کردند، می‌داند. بدون اینکه مشخص شود که آیا مستقیماً خاک ایران را هدف قرار خواهد داد یا خیر؛ مسئله ای که بخشی از طبقه سیاسی در واشینگتن خواهان آن هستند.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی در کاخ سفید روز دوشنبه تأکید کرد که واشینگتن «به دنبال جنگ با ایران نیست». تهران در مواجهه با این تهدیدات مراقب بود که اظهارات جنگ طلبانه ای صادر نکند و فضای دیپلماسی را باز کند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، روز چهارشنبه از آمریکا خواست «از به کاربردن زبان تهدید دست بردارد». فرمانده سپاه پاسداران، حسین سلامی، روز چهارشنبه هشدار داد که ایران آماده «پاسخ دادن» به هرگونه حمله است. وی گفت: ما خواهان جنگ نیستیم، اما از آن نمی‌ترسیم.
کاهش مستشاران
به گفته این منابع، ایران اصلاً قصد خروج از سوریه را ندارد اما این بازنگری نشان‌دهنده عواقب جنگ ناشی از حمله ۱۵ مهر حماس به اسرائیل در منطقه است.
یکی از این منابع آگاه که خود از مقامات ارشد امنیتی منطقه است هم گفته‌است که فرماندهان ارشد سپاه پاسداران به همراه ده‌ها افسر میان‌رده، سوریه را ترک کرده‌اند. وی آن را کاهش مستشاران سپاه در سوریه عنوان کرده‌است.
رویترز نتوانسته‌است به آمار نیروهای خارج‌شده ایران از سوریه دست یابد و سپاه و وزارت اطلاعات سوریه نیز از پاسخ به پرسش‌های این خبرگزاری خودداری کرده‌اند.
سه تن از این منابع مطلع هم گفتند که سپاه پاسداران از این پس قصد دارد عملیات سوریه را از راه دور و با کمک حزب‌الله لبنان و مدیریت کند.
رویترز به نقل از یک مقام منطقه‌ای نزدیک به ایران افزوده که سپاهیان باقیمانده در سوریه نیز دفاتر خود را ترک کرده‌اند و دور از چشم‌ها می‌مانند. به گفته او، سپاه پاسداران، سوریه را ترک نمی‌کند اما حضور و تحرکات خود در این کشور را تا حد زیادی کاهش داده‌است.
به گفته منابع رویترز، این کاهش حضور تاکنون تأثیری بر عملیات‌های سپاه در سوریه نداشته‌است. یکی از منابع ایرانی رویترز گفته که کاهش حضور در سوریه به سپاه کمک می‌کند از گرفتارشدن در جنگ میان اسرائیل و حماس خودداری کند.
برعهده نیروهای نیابتی
ایران همواره از نیروهای نظامی ایران در سوریه با عنوان «مستشار» یاد کرده‌است. ایران در جریان جنگ سوریه، هزاران جنگجو را برای حمایت از بشار اسد به این کشور فرستاد.
علاوه بر نیروهای سپاهی که بنا به ادعای تهران در سوریه نقش «مستشاری» ایفا می‌کنند، هزاران شبه‌نظامی شیعه از کشورهای منطقه توسط حکومت ایران به سوریه اعزام شده‌اند.
اگرچه شبه‌نظامیان شیعه مورد حمایت ایران در لبنان، یمن، عراق، و سوریه وارد درگیری‌های منطقه‌ای شده و حملات مکرری علیه مواضع ایالات متحده و اسرائیل تدارک دیده‌اند، حکومت ایران خود از ورود مستقیم به درگیری‌ها خودداری کرده‌است.
از زمان حمله ۱۵ مهر حماس، اسرائیل حملات به سپاه پاسداران و حزب‌الله در سوریه را افزایش داده‌است.
«نفوذ اطلاعاتی»
ماه گذشته سپاه پاسداران در بیانیه‌ای رسمی مرگ چهار نیروی ایرانی در حمله‌ای به محله المزه در دمشق، پایتخت سوریه، را تأیید کرد و آنها را «مستشار نظامی جمهوری اسلامی» معرفی کرد. آنطور که در بیانیه رسمی سپاه آمده بود، حجت‌الله امیدوار، علی آقازاده، حسین محمدی و سعید کریمی نام چهار عضو سپاه بود که در حمله اسرائیل کشته شدند.
کمتر از یک ماه پیشتر رسانه‌های ایران در روز چهارم دی از کشته شدن سید رضی موسوی، یک فرمانده ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران، در «حمله هوایی اسرائیل» به دمشق خبر داده بودند.
رویترز به نقل از سه منبع آگاه از حضور نیروهای سپاه در سوریه که نخواسته‌اند نام‌شان افشا شود، گزارش داده سپاه پاسداران در گفت‌وگو با مقامات اطلاعاتی سوریه ابراز نگرانی کرده که افشاگری‌های اطلاعاتی از درون نیروهای امنیتی سوریه در حملات مرگبار اخیر تأثیرگذار بوده‌اند.
یک منبع دیگر به رویترز گفته که حملات دقیق اسرائیل در میانه نگرانی‌های مربوط به افشاگری‌های اطلاعاتی، نیروهای سپاه پاسداران را وادار به تغییر محل فعالیت‌ها و مکان اقامت‌شان کرده‌است.
