شبه‌نظامیان عراقی به درخواست قآانی حملات به آمریکا را متوقف کردند

منابع: قاآنی فرمانده سپاه قدس در فرودگاه بغداد با شبه نظامیان دیدار کرد

مرتفعات الجولان (أ.ف.ب)
مرتفعات الجولان (أ.ف.ب)
TT

شبه‌نظامیان عراقی به درخواست قآانی حملات به آمریکا را متوقف کردند

مرتفعات الجولان (أ.ف.ب)
مرتفعات الجولان (أ.ف.ب)

چند منبع ایرانی و عراقی به رویترز گفتند که سفر اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه قدس ایران به بغداد منجر به توقف حملات گروه‌های متحد با ایران در عراق به نیروهای آمریکایی شد. این منابع این امر را نشانه ای از تمایل تهران برای جلوگیری از درگیری گسترده‌تر توصیف کردند.
به گفته این منابع، کمتر از ۴۸ ساعت پس از آنکه واشینگتن گروه‌های همسو با ایران را مسئول کشتن سه سرباز آمریکایی در پایگاه برج ۲۲ در اردن دانست، اسماعیل قاآنی در ۲۹ ژانویه (۹ بهمن) با نمایندگان چندین گروه مسلح در فرودگاه بغداد دیدار کرد.
ده منبع گفتند که قاآنی، در فرودگاهی که چهار سال پیش یک پهپاد آمریکایی قاسم سلیمانی را در نزدیکی آن ترور کرد، به جناح‌های عراقی گفته‌است که ریخته شدن خون آمریکایی‌ها خطر واکنش شدید ایالات متحده را به همراه دارد.
این منابع افزودند که قاآنی به جناح‌های مسلح گفته‌است که باید از صحنه دور بمانند تا از حملات آمریکا به رهبران ارشد خود، تخریب زیرساخت‌های اصلی آنها یا حتی انتقام مستقیم علیه ایران خودداری کنند.
یک جناح در ابتدا با درخواست قاآنی موافقت نکرد، اما بیشتر جناح‌های دیگر موافقت کردند. روز بعد، گروه کتائب حزب‌الله وابسته به ایران اعلام کرد که حملات خود را متوقف خواهد کرد.
از چهارم فوریه (۱۵ بهمن) تاکنون هیچ حمله‌ای به نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه صورت نگرفته‌است، این در حالی است که در دو هفته منتهی به سفر آقای قاآنی، بیش از ۲۰ حمله اینچنینی صورت گرفته بود.
یکی از رهبران ارشد یکی از گروه‌های مسلح عراقی متحد با ایران گفت: «بدون مداخله مستقیم قاآنی، متقاعد کردن کتائب حزب‌الله برای توقف عملیات نظامی خود برای کاهش تنش غیرممکن بود».
قاآنی و نیروی قدس سپاه پاسداران ایران که با گروه‌های مسلح متحد از لبنان تا یمن همکاری می‌کند، هنوز به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ نداده‌اند.
کتائب حزب‌الله و جناح دیگر برای اظهار نظر در دسترس نبودند. نه کاخ سفید و نه پنتاگون واکنشی نشان ندادند.
رسانه‌های عراقی از سفر قاآنی خبر دادند، اما جزئیات پیام وی و تأثیر آن بر کاهش حملات در گزارش‌های پیش از آن درج نشده بود.
رویترز در این رابطه با سه مقام ایرانی، یک مقام ارشد امنیتی عراق، سه سیاستمدار شیعه عراقی، چهار منبع در جناح‌های مسلح عراقی متحد با ایران و چهار دیپلمات متمرکز بر امور عراق گفت و گو کرد.

از سرگیری مذاکرات عراق و آمریکا

موفقیت آشکار دیدار قاآنی، نفوذ ایران بر جناح‌های مسلح عراق را برجسته می‌کند که در مواقعی برای افزایش فشار و در برخی مواقع برای کاهش تنش‌ها عمل می‌کند تا در خدمت هدف خود یعنی خروج نیروهای آمریکایی از عراق باشد.
پنج منبع گفتند که دولت بغداد، متحد مشترک تهران و واشینگتن، در تلاش است تا از تبدیل شدن این کشور به میدان جنگ برای قدرت‌های خارجی جلوگیری کند و از ایران خواسته‌است تا پس از حمله در اردن به مهار جناح‌ها کمک کند.
به دنبال آرامش متعاقب آن، مذاکرات در ۶ فوریه با ایالات متحده برای پایان دادن به حضور آمریکا در عراق از سر گرفته شد.
چندین حزب و سایر جناح‌های مسلح متحد با ایران در عراق ترجیح می‌دهند به جای انجام حملات برای پایان دادن به حضور نیروهای آمریکایی، گفت و گو کنند.
واشینگتن آماده مذاکره برای تغییر موضع نظامی خود با توجه به این حملات نبود، زیرا می‌ترسید که این امر باعث جسارت ایران شود.
ایالات متحده در حال حاضر حدود ۲۵۰۰ سرباز در عراق و ۹۰۰ سرباز در سوریه در مأموریت مشاوره و کمک دارد.
این نیروها بخشی از یک ائتلاف بین‌المللی هستند که در سال ۲۰۱۴ برای مبارزه با داعش افراطی به ویژه در غرب عراق و شرق سوریه مستقر شدند.



سپاه پاسداران فرضیه «نفوذ داخلی» در ترور هنیه را تقویت کرد

مردی در جاده اصلی نزدیک فرودگاه بین‌المللی بیروت در مقابل تابلوی تبلیغاتی حاوی تصاویر هنیه، سلیمانی و فؤاد شکر دوچرخه می‌راند (AFP)
مردی در جاده اصلی نزدیک فرودگاه بین‌المللی بیروت در مقابل تابلوی تبلیغاتی حاوی تصاویر هنیه، سلیمانی و فؤاد شکر دوچرخه می‌راند (AFP)
TT

سپاه پاسداران فرضیه «نفوذ داخلی» در ترور هنیه را تقویت کرد

مردی در جاده اصلی نزدیک فرودگاه بین‌المللی بیروت در مقابل تابلوی تبلیغاتی حاوی تصاویر هنیه، سلیمانی و فؤاد شکر دوچرخه می‌راند (AFP)
مردی در جاده اصلی نزدیک فرودگاه بین‌المللی بیروت در مقابل تابلوی تبلیغاتی حاوی تصاویر هنیه، سلیمانی و فؤاد شکر دوچرخه می‌راند (AFP)

پس از دو روایت مهیج از «نیویورک تایمز» آمریکا و «تلگراف» بریتانیا، «سپاه پاسداران» در ایران تلاش کرد تا ماجرای ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش «حماس» را در انحصار خود درآورد و اخیراً گفته است که یک «موشک کوتاه برد» به محل اقامت وی در تهران اصابت کرده است، روایتی که ممکن است احتمال نفوذ داخلی را افزایش دهد.
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز مدعی شد بمبی که دو ماه پیش در مقر هنیه در تهران کار گذاشته شده بود عامل ترور او بوده است، در حالی که تحقیقات روزنامه بریتانیایی تلگراف نشان داد که «موساد (سازمان اطلاعاتی اسرائیل) از عوامل ایرانی برای کار گذاشتن بمب در سه اتاق مجزا در ساختمانی که رهبر جنبش حماس در آن اقامت داشت استفاده کرده است».

روایت «سپاه پاسداران»

سپاه پاسداران بامداد شنبه با صدور بیانیه‌ای به زبان فارسی و عربی شکسته اعلام کرد: «رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس با شلیک راکت کوتاه‌برد ترور شد».
در این بیانیه نحوه ترور با پرتاب یک گلوله کوتاه برد با کلاهک به وزن حدود ۷ کیلوگرم همراه با انفجاری قوی از خارج از محل اقامت مهمانان تشریح شده است.
سایت «سپاه نیوز»، ارگان رسمی سپاه پاسداران از شلیک موشکی از خارج از مرزهای ایران خبر داد که محل سکونت هنیه را هدف قرار داد و منجر به ترور وی شد.
انگیزه‌های ایران دیروز جمعه برای دفاع از روایت خود از وقایع ترور دوچندان شد. اصرار واضح بود که موضوع با پرتابه ای انجام شده است که از هوا افتاده است و نه وسیله ای که ماه‌ها پیش در اقامتگاه میهمان فلسطینی در تهران کار گذاشته شده بود.
بر اساس وزن کلاهک مذکور در بیانیه سپاه پاسداران، منبع پرتاب آن به احتمال زیاد از یک مکان نزدیک در داخل ایران بوده است.
سپاه پاسداران معتقد است که ترور هنیه «اقدامی است که رژیم صهیونیستی با حمایت دولت آمریکا طراحی کرده است». سپاه وعده انتقام داد و گفت: «رژیم ماجراجو و تروریست صهیونیستی پاسخ این جنایت را دریافت خواهد کرد که در زمان، مکان و شیوه مناسب به مجازات اشد خود خواهد رسید».
گزارش جدید سپاه پاسداران به وضوح نشان می‌دهد که تهران در این ماجرا مسئولیت دارد، اما باب گمانه‌زنی دربارهٔ وجود نفوذ داخلی بزرگ را باز می‌کند که فرضیه حضور عوامل محلی را که برای اجرای عملیات استخدام شده‌اند، تقویت می‌کند.

یمنی‌ها پرچم‌ها و تصاویر فؤاد شکر و اسماعیل هنیه در تظاهرات گسترده در صنعا را به اهتزاز درمی‌آورند (AFP)

هنیه چگونه ترور شد؟

احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران، همزمان با بیانیه سپاه پاسداران گفت که در مورد ترور هنیه «دو سناریو احتمالی» وجود دارد.
اردستانی در اظهاراتی مطبوعاتی گفت: دو سناریوی محتمل دربارهٔ ترور هنیه، در یکی این است که اسرائیلی‌ها با استفاده از یک ریزپرنده و از محل ایستگاه شماره ۲ توچال، محل مورد نظر را مورد اصابت قرار داده‌اند و سناریوی دوم این است که ریزپرنده‌ای در کار نبوده است، بلکه عده‌ای عوامل نفوذی در داخل ایران در حوالی همان ایستگاه شماره ۲ توچال مستقر شده‌اند و با سلاحی شبیه موشک، محل اقامت هنیه را زده‌اند.
این ایستگاه بر فراز کوهی مشرف به قرارگاه «امام علی» وابسته به «سپاه قدس» واقع شده است. این مهمانسرا در یک منطقه امنیتی مستحکم تحت نظارت «نیروی قدس»، معروف به قرارگاه «امام علی» برای آموزش اعضای «سپاه انقلاب» و دیگر شبه‌نظامیان از جناح‌های نیابتی قرار دارد.

موج دستگیری‌ها در ایران

پس از این ترور، ایران بیش از بیست نفر از جمله افسران ارشد اطلاعاتی، مقامات نظامی و کارمندان مهمانخانه ای که توسط سپاه پاسداران در تهران اداره می‌شد، دستگیر کرد. طبق آنچه که آشنایان با تحقیقات به نیویورک تایمز فاش کردند، این اقدام در پاسخ به نقض امنیتی «بزرگ و تحقیرآمیز» که منجر به ترور هنیه شد.
دو مقام ایرانی، که به دلیل ماهیت حساس تحقیقات نخواستند نامشان فاش شود اعلام کردند واحد اطلاعات سپاه پاسداران، متخصص در زمینه جاسوسی، تحقیقات را به عهده گرفت و به تعقیب متهمان پرداخت تا به اعضای تیم ترور که برنامه‌ریزی، کمک و اجرای این قتل را بر عهده داشتند، برساند.
بر اساس منابع ایرانی، مأموران تمامی کارکنان اقامتگاه سپاه را تحت بازداشت قرار دادند، تعدادی از آنها را دستگیر کردند و تمامی وسایل الکترونیکی از جمله تلفن‌های شخصی را ضبط کردند. آنها اشاره کردند که تیم جداگانه ای از مأموران از مقامات ارشد نظامی و اطلاعاتی که مسئول حفاظت از پایتخت بودند، بازجویی و تعدادی از
آنها را تا تکمیل تحقیقات بازداشت کردند.
اینکه ایران پس از هر نقض امنیتی علیه نهادهای امنیتی، افراد را به بهانه نقش‌های مشکوک جاسوسی دستگیر می‌کند، تازگی ندارد. به گزارش روزنامه تلگراف، ترور هنیه در پایتخت ایران نگرانی‌ها در مورد نفوذ اسرائیل در داخل ایران را تشدید کرد.
این روزنامه افزود که رهبر ایران «در دو روز گذشته چندین بار همه فرماندهان را احضار کرد و خواستار پاسخگویی شد».

تصویری از هنیه در تظاهرات محکومیت قتل او در شهر ساحلی صیدا لبنان (AFP)

واکنش حزب‌الله لبنان

علاوه بر این، ایران انتظار داشت که حزب‌الله لبنان در پاسخ به ترور رهبر نظامی برجسته این سازمان، فؤاد شکر، به «عمق» اسرائیل حمله کند و «به اهداف نظامی قانع نشود».
فؤاد شکر، که مسئول مدیریت عملیات حزب در جنوب لبنان بود، در حمله به ساختمانی در حومه جنوبی بیروت کشته شد.
حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، روز پنج‌شنبه اسرائیل را تهدید کرد که «قطعاً پاسخ خواهد داد».
بر اساس آنچه خبرگزاری رسمی ایرنا گزارش داد، نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد اعلام کرد که پس از ترور شکر: «ما انتظار داریم (حزب‌الله) اهداف بیشتری را انتخاب کند و به عمق اسرائیل حمله کند».
نمایندگی ایران گفت: «(حزب‌الله) و رژیم (اسرائیل) به خطوطی که حمله از آن تجاوز می‌کرد پایبند بودند و حزب‌الله پاسخ خود را به اهداف نظامی، محدود نخواهد کرد».
حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران ایران نیز گفت که حمله مرگبار اسرائیل به یک منطقه مسکونی در بیروت که منجر به کشته شدن شکر شد، به مجازات شدید اسرائیل ختم خواهد شد.
سلامی در نامه تسلیت خود به حسن نصرالله، دبیر حزب‌الله لبنان، به اسرائیل نسبت به عواقب ترور شکر در لبنان هشدار داد.
وی گفت: باید منتظر خشم، انتقام سخت و انتقام جویی از سوی مجاهدان وفادار در جبهه‌های مقاومت منطقه باشند.
ایران در همین راستا، جنازه میلاد بیدی، مستشار نظامی سپاه پاسداران که به همراه شکر در لبنان کشته شد، طی مراسمی تشییع کرد.

تجمع گسترده حامیان حوثی‌ها برای محکوم کردن کشته شدن هنیه (AFP)

سناریوی پاسخگویی

از جمعه تا شنبه شب ایران سطح تهدیدات را بالا برده و رسانه‌های رسمی آن از «جنگ روانی» استفاده کرده‌اند تا جایی که گوینده یک شبکه تلویزیونی در یک برنامه زنده گفت: «امشب منتظر اتفاق مهمی باشید».
تیتر صفحه اول روزنامه‌های داخلی ایران که صبح شنبه منتشر شدند، شامل عباراتی مانند «وحشت در تل‌آویو» و «انتقام هنیه» بود که بر تعطیلی کارخانه‌ها، مراکز و فرودگاه‌های اسرائیل در انتظار حمله ایران یا متحدانش تأکید می‌کرد.
حساب‌های الکترونیکی ایرانی در پلتفرم «ایکس» نیز انتشار فیلم‌های تبلیغاتی برای پرتاب موشک را منتشر و با فعالیتی بی‌سابقه، فرضیه‌های زیادی را دربارهٔ ماهیت واکنش تبلیغ کرد.
پلتفرم‌های محلی اطلاعاتی را - که گفته می‌شود به رویترز نسبت داده شده است - در مورد آمادگی‌های قریب‌الوقوع برای حمله موشکی بالستیک علیه اسرائیل، از ایران، عراق و یمن، در رابطه با بسته شدن حریم هوایی ترکیه توسط ترکیه منتشر کردند. سخنگوی رویترز اما گفت که این آژانس چنین اطلاعات ساختگی را منتشر نکرده است.
مقامات ایرانی از نکاتی در مورد شکل و اندازه واکنش به ترور هنیه استفاده کردند. حسن عاملی، عضو شورای رهبری خبرگان رهبری گفت: متأسفانه دین ما اجازه حمله به غیرنظامیان را نمی‌دهد، بنابراین ایران فقط مراکز نظامی را هدف قرار می‌دهد. اگر ایران می‌توانست غیرنظامیان را هدف قرار دهد، تل آویو کاملاً تخلیه می‌شد و این رژیم منفور ظرف چند روز سقوط می‌کرد.
اما حساب کاربری شورای عالی امنیت ملی ایران در «ایکس» روز شنبه نوشت: «اجرای عملیات تنبیهی علیه اسرائیل قطعاً در زمان و نحوه تعیین شده انجام خواهد شد. نشانگرها صاعقه آتش انتقام را بشارت می‌دهند».