انتخابات در ایران؛ پیش‌بینی پیروزی محافظه کاران

إيرانيات يدلين بأصواتهن في مركز اقتراع جنوبي طهران الجمعة (أ.ف.ب)
إيرانيات يدلين بأصواتهن في مركز اقتراع جنوبي طهران الجمعة (أ.ف.ب)
TT

انتخابات در ایران؛ پیش‌بینی پیروزی محافظه کاران

إيرانيات يدلين بأصواتهن في مركز اقتراع جنوبي طهران الجمعة (أ.ف.ب)
إيرانيات يدلين بأصواتهن في مركز اقتراع جنوبي طهران الجمعة (أ.ف.ب)

رای‌دهندگان ایرانی روز جمعه در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت کردند، که در آن شرط‌بندی اصلی همچنان میزان مشارکت است، زیرا محافظه کاران تمایل دارند زمام حکومت را حفظ کنند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این انتخابات به عنوان یک آزمون قدرت تلقی می‌شود زیرا اولین انتخابات پس از جنبش اعتراضی گسترده‌ای است که پس از مرگ مهسا امینی زن جوان در سپتامبر ۲۰۲۲ کشور را تکان داد.
علاوه بر انتخابات مجلس شورا، بیش از ۶۱ میلیون رای‌دهنده ایرانی برای انتخاب اعضای مجلس خبرگان رهبری که مسئول تعیین رهبر جمهوری اسلامی هستند، فراخوانده شدند.
مقامات بعدازظهر جمعه، از مشارکت «خوب» در ۵۹ هزار شعبه رای‌گیری خبر دادند.
هادی طحان نظیف، سخنگوی شورای نگهبان که مسئول سازماندهی این انتخابات است، تأکید کرد که میزان مشارکت در انتخابات «بیشتر» از آنچه در انتخابات قبلی در سال ۲۰۲۰ که در دوران بحران کووید برگزار شد، ثبت شده‌است.
چهار سال پیش، تعداد رای‌دهندگانی که رای خود را به صندوق انداختند، از ۴۲٫۵۷ درصد فراتر نرفت، که طبق آمار رسمی، کمترین میزان از زمان اعلام جمهوری اسلامی در سال ۱۹۷۹ است.
پیش‌بینی می‌شود نتایج انتخابات مجلس شورا که در آن به‌طور بی‌سابقه ۱۵ هزار و ۲۰۰ نامزد شرکت کردند، روز یکشنبه اعلام شود و مجلس شورا در اردیبهشت ماه تشکیل جلسه دهد.
طبق روال، علی خامنه‌ای، رهبر ایران، اندکی پس از هشت صبح (ساعت ۱۶:۳۰ به وقت گرینویچ) رای خود را به صندوق انداخت.
او در اظهاراتی کوتاه از ایرانی‌ها خواست تا «در اسرع وقت رای بدهند». او روز چهارشنبه خواستار مشارکت گسترده در رای‌گیری شده بود.
وی هشدار داده بود: «اگر انتخابات ضعیف برگزار شود همه ضرر می‌کنند و هیچ‌کس سودی نخواهد برد».
سپس تلویزیون دولتی تصاویری از مراکز رای‌گیری را نشان داد که در آن زنان و مردان به‌طور جداگانه و بی سر و صدا صف کشیده بودند تا رای خود را به صندوق بیندازند.
یک خبرنگار خبرگزاری فرانسه گزارش داد که نیروهای امنیتی به‌طور گسترده در مراکز رای‌گیری در تهران مستقر شده‌اند.

 

«نارضایتی»

 

مرادیانی، معلم ۳۵ ساله در یکی از شعب اخذ رای در جنوب تهران به خبرگزاری فرانسه گفت که رای خود را به صندوق انداخته‌است، چون «رهبری فرمودند شرکت بر همه واجب است مثل نماز».
اما برای بسیاری از ایرانی‌ها، نگرانی اصلی در حال حاضر اقتصاد با نرخ تورم بسیار بالای نزدیک به ۵۰ درصد است. در این زمینه هاشم هنرمند ۳۲ ساله خوزستانی (جنوب غربی) اظهار کرد: با توجه به نرخ تورم نزدیک به ۵۰ درصد، «بسیاری از مردم به دلیل نارضایتی از وضعیت سیاسی و اقتصادی ... و افزایش روزانه قیمت‌ها رای نمی‌دهند».
هانا (۲۱ ساله)، دانشجو در کردستان (غرب) که انتخابات را تحریم می‌کند، به نوبه خود گفت: «اگر من رای بدهم، چه فایده ای دارد؟ منتخبان به وعده‌های خود عمل نمی‌کنند».
موضوع شرکت در انتخابات ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا مقامات آن را به عنوان شاهدی بر مشروعیت خود در صحنه بین‌المللی با توجه به تنش‌های ژئوپلیتیکی معرفی می‌کنند.
خامنه‌ای روز چهارشنبه در دیدار با جمعی از جوانان رای اولی در تهران گفت: «دشمنان چهارچشمی مراقب ایران عزیز و انتخابات روز جمعه هستند».
وی افزود: «اگر دشمن احساس کند ایرانی‌ها توانایی ندارید، همه نوع امنیت آنها را تهدید خواهد کرد».
وی ادامه داد: «آمریکا، سیاست‌های اغلب اروپایی‌ها، صهیونیست‌های خبیث، سرمایه‌داران و کمپانی‌های بزرگی که با انگیزه‌ها و به دلایل گوناگون با دقت مسائل ایران را پیگیری می‌کنند، بیش از هر چیز دیگری از حضور مردم در انتخابات و قدرت مردمی ایران بیمناک‌اند».
به نوبه خود، سپاه پاسداران ایران معتقد است که «مشارکت قوی» از «مداخله‌های خارجی» احتمالی در زمینه جنگ غزه بین اسرائیل و جنبش حماس فلسطینی مورد حمایت ایران جلوگیری می‌کند.
ایالات متحده روز پنجشنبه گفت که «انتظار ندارد» انتخابات ایران «آزاد و عادلانه» باشد.

 

محافظه کاران در قدرت

به گفته کارشناسان، انتظار نمی‌رود که تغییری در موازنه سیاسی درون مجلس شورا ایجاد شود.
در غیاب رقابت مؤثر اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان، اردوگاه اکثریت متشکل از گروه‌های محافظه‌کار و افراطی‌محافظه‌کار، همچنان تا حد زیادی کنترل مجلس شورا را در دست خواهد داشت.
این انتخابات تسلط گسترده محافظه کاران را که در حال حاضر بیش از ۲۳۰ کرسی از ۲۹۰ کرسی را در اختیار دارند، تقویت خواهد کرد.
اردوگاه اصلاح طلبان و اعتدال گرایان از انتخابات ۲۰۲۰ به حاشیه رانده شده‌اند و تنها پس از حذف تعداد زیادی از نامزدها توسط شورای نگهبان، امیدوار است برخی کرسی‌ها را به دست آورد.
از سوی دیگر، محافظه کاران نیز کنترل خود را بر مجلس خبرگان رهبری تقویت خواهند کرد، نهادی متشکل از ۸۸ نفر از روحانیون که برای یک دوره ۸ ساله با رای مستقیم انتخاب می‌شوند. آنها رهبر جدید را انتخاب و بر کار و امکان عزل او نظارت می‌کنند.
۱۴۴ نامزد خبرگان در این انتخابات با هم رقابت می‌کنند که همگی مرد هستند.
در حالی که نامزدی چهره‌های سرشناس رد شد که در راس آن حسن روحانی، رئیس‌جمهور میانه‌رو سابق (۲۰۱۳–۲۰۲۱) بود که با وجود ۲۴ سال عضویت در مجلس خبرگان، نامزدی وی برای مجلس خبرگان رد شد.
روحانی روز چهارشنبه گفت که رای دادن اقدامی است که باید توسط «کسانی که به وضعیت موجود معترضند» و «خواهان آزادی بیشتر» انجام شود.



مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
TT

مسکو و تهران: بزرگ‌تر از شراکت، کوچک‌تر از ائتلاف

 رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)
رئیسان روسیه و ایران، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ ( رویترز)

با امضای توافقنامه «شراکت استراتژیک جامع» بین روسیه و ایران، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای جدید شده است که در آن منافع طرفین به شکلی بی‌سابقه به هم نزدیک می‌شوند. با این حال، در مسکو تردیدهایی درباره تمایل تهران به بازگشایی به سوی غرب وجود دارد.

این توافقنامه پایه‌ای قانونی برای گسترش همکاری‌های وسیع بین دو کشور فراهم می‌کند و جایگزین توافقنامه همکاری سال ۲۰۰۱ می‌شود که پیش‌تر زمینه‌های محدودی برای همکاری ایجاد کرده بود.

در طول ۲۵ سال گذشته، روابط مسکو و تهران به شدت توسعه یافته و تحولات بزرگی در منطقه رخ داده است که دو کشور را وادار به بازنگری در اساس همکاری‌های خود کرده است. با این حال، مسیر رسیدن به این توافقنامه هموار نبوده و موانع زیادی بر سر راه آن وجود داشته است.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، پس از مذاکرات در مسکو، برای حضور در مراسم امضا آماده می‌شوند (عکس: آسوشیتدپرس)

موضع روسیه در قبال تحولات جنگ قره‌باغ و سوریه، که به منافع منطقه‌ای ایران آسیب زد، باعث ایجاد تردیدهایی در تهران درباره قابل اعتماد بودن مسکو به عنوان یک شریک استراتژیک شده است. از سوی دیگر، مسکو نیز همواره با نگرانی به تلاش‌های ایران برای بازگشایی کانال‌های ارتباطی با غرب نگاه کرده است.

انتخاب زمان امضای این توافقنامه جلب توجه می‌کند. این توافقنامه پس از چندین تأخیر و درست سه روز قبل از تحلیف رئیس‌جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ، امضا شد. برخی تحلیل‌گران معتقدند که مسکو و تهران پس از تحولات سوریه و اوکراین، تصمیم گرفتند تا با تقویت مواضع خود، آماده مذاکرات آینده شوند.
این توافقنامه در ۴۷ بند، حوزه‌های مختلف همکاری از جمله تجارت، انرژی، آموزش و گردشگری را پوشش می‌دهد. بخش قابل توجهی از آن به همکاری در زمینه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز اختصاص دارد، حوزه‌ای که ایران به زودی چالش‌های دیپلماتیک جدی در آن پیش رو خواهد داشت.

رئیسان روسیه و ایران، پوتین و پزشکیان، در مراسم امضای توافقنامه در کرملین، مسکو، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (آسوشیتدپرس)

همکاری نظامی

توافقنامه بر همکاری‌های نظامی و امنیتی تأکید کرده است، اما از تبدیل این شراکت به یک اتحاد نظامی کامل جلوگیری می‌کند. این همکاری شامل تبادل هیئت‌های نظامی، آموزش پرسنل، انجام تمرینات مشترک و مشارکت در کنفرانس‌های بین‌المللی می‌شود.
دو کشور بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم، تبادل اطلاعات امنیتی و هماهنگی بین وزارتخانه‌های داخلی تأکید کرده‌اند. همچنین، همکاری در زمینه‌های حقوقی، کنترل تسلیحات و خلع سلاح نیز در توافقنامه گنجانده شده است.
توافقنامه به توسعه روابط تجاری و اقتصادی، بهبود شبکه‌های حمل‌ونقل و تدارکات، و افزایش مبادلات تجاری بین دو کشور اشاره کرده است. همچنین، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و مقابله با تحریم‌های یکجانبه غرب نیز مورد تأکید قرار گرفته است.
این توافقنامه تمامی جنبه‌های همکاری سیاسی، اقتصادی، امنیتی، نظامی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. با این حال، نکته جالب توجه این است که در بند پایانی توافقنامه آمده است: «در صورت بروز اختلاف در تفسیر مفاد این توافقنامه، نسخه انگلیسی سند مرجع خواهد بود.»