فشار واشنگتن بر مالزی برای جلوگیری از دورزدن تحریم نفتی از سوی ایران

یک مقام آمریکایی: تهران با استفاده از شرکت‌های مستقر در مالزی نفت خود را منتقل می‌کند


عکسی که آژانس امنیت دریایی اندونزی از نفتکش ایرانی ام تی آرمان در حال حمل نفت به کشتی MTS Tinos با پرچم کامرون در ژوئیه گذشته منتشر کرد (رویترز)
عکسی که آژانس امنیت دریایی اندونزی از نفتکش ایرانی ام تی آرمان در حال حمل نفت به کشتی MTS Tinos با پرچم کامرون در ژوئیه گذشته منتشر کرد (رویترز)
TT

فشار واشنگتن بر مالزی برای جلوگیری از دورزدن تحریم نفتی از سوی ایران


عکسی که آژانس امنیت دریایی اندونزی از نفتکش ایرانی ام تی آرمان در حال حمل نفت به کشتی MTS Tinos با پرچم کامرون در ژوئیه گذشته منتشر کرد (رویترز)
عکسی که آژانس امنیت دریایی اندونزی از نفتکش ایرانی ام تی آرمان در حال حمل نفت به کشتی MTS Tinos با پرچم کامرون در ژوئیه گذشته منتشر کرد (رویترز)

یک مقام ارشد وزارت خزانه‌داری ایالات متحده گفت، آمریکا دریافته است که ایران با استفاده از تأمین کنندگان مالزیایی و شرکت‌های مستقر در مالزی نفت خود را به جنوب شرقی آسیا و نزدیکی سنگاپور منتقل می‌کند.
واشینگتن تحریم‌های سختی را علیه ایران و گروه‌های نیابتی‌اش اعمال کرده است تا این کشور را از سرمایه‌هایی که می‌گوید برای بی‌ثبات کردن خاورمیانه استفاده می‌کند، محروم کند.
ایران برای صادرات نفت و دور زدن تحریم‌های آمریکا به ناوگان نفتکش‌های خود مشهور به «ناوگان دریایی شبح» متعلق به طرف‌های ناشناخته و مرموز متکی است. تحریم‌ها از می ۲۰۱۹، یک سال پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا از توافق هسته ای، مانع از صادرات ایران شده است.
برایان نلسون، معاون وزیر خزانه‌داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی و نیل مک‌براید، مشاور ارشد وزارت خزانه‌داری آمریکا از دوشنبه تا پنجشنبه در سنگاپور و مالزی حضور دارند.
این وزارت‌خانه در بیانیه‌ای اعلام کرد که حضور این دو مقام ارشد در جهت پیش‌برد اهداف وزارتخانه مبنی بر جلوگیری از کسب درآمد ایران و نیروهای نیابتی آن است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این مقام که خواست نامش فاش نشود، گفت که فروش نفت تهران در شرق آسیا، گروه‌های مسلح متحد با آن از جمله حماس و حوثی‌ها را تأمین مالی می‌کند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا تمرکز خود را بر گروه‌های شبه‌نظامی که از منطقه جنوب شرقی آسیا، به ویژه از طریق جمع‌آوری کمک‌های مالی و فروش نفت ایران تأمین مالی می‌شوند افزایش داده است.
این مقام گفت که ایالات متحده در تلاش است تا از تبدیل شدن مالزی به یک پایگاه که در آن گروه حماس بتواند هم کمک جمع‌آوری کند و سپس پول منتقل کند، جلوگیری کند.
وی ادامه داد: توقف این محموله‌های نفتی ضربه قاطعی به توانایی ایران برای تأمین مالی این حملات در سراسر جهان خواهد زد، از جمله حملات حوثی‌ها که در حال حاضر کشتی‌های تجاری را تهدید می‌کنند.
او افزود: «ما نگران ظرفیت حماس برای جمع‌آوری کمک‌های مالی در منطقه، از جمله در مالزی هستیم، بنابراین می‌خواهیم در مورد این نگرانی‌ها گفتگوی مستقیم داشته باشیم».
این مقام آمریکایی گفت که نگرانی‌های فزاینده‌ای مبنی بر تلاش‌های ایران و گروه‌های شبه‌نظامی وابسته آن برای جمع‌آوری کمک‌های مالی به ویژه از طریق خیریه‌ها وجود دارد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، او همچنین بدون نام بردن از خیریه‌های مظنون اظهار کرد: «این که آن‌ها می‌خواهند از کمک‌هایی مالی که برای فلسطینی‌ها فرستاده می‌شود سوءاستفاده کرده و به تأمین مالی فعالیت‌های خشونت‌آمیز و بی‌ثبات‌کننده خود بپردازند، وحشتناک است».
این مقام همچنین گفت که ایالات متحده شاهد انتقال نفت ایران به نزدیکی سنگاپور و سپس از آنجا به سراسر منطقه است.
وزارت خزانه داری آمریکا در دسامبر ۲۰۲۳، چهارشرکت مستقر در مالزی را تحریم کرد و آنها را متهم به حمایت از تولید پهپادهای ایران کرد.



نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
TT

نشست ژنو: گسترش اختلافات میان اروپا و ایران

 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)
 سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز (آژانس انرژی اتمی ایران – آسوشیتدپرس)

با وجود هیاهوی پیش از مذاکرات اروپا و ایران در ژنو، این مذاکرات بدون ارائه طرح یا نقشه راه جدیدی برای پرونده هسته‌ای برگزار شد. برخلاف تبلیغات رسانه‌های نزدیک به حکومت ایران، مذاکرات نه تنها به مسائل هسته‌ای محدود نبود، بلکه به روابط نظامی ایران و روسیه نیز پرداخت. این موضوع را دو دیپلمات ارشد اروپایی به "الشرق الأوسط" تأیید کردند.

یکی از دیپلمات‌های اروپایی اذعان کرد که دیدار میان مقامات ایرانی و اروپایی در ژنو نشان داد که اختلافات میان طرفین در چندین زمینه رو به افزایش است.

دیپلمات دیگری پیش‌تر گفته بود که این دیدارها بخشی از تلاش برای حفظ کانال‌های گفت‌وگو با ایران است. وی افزود که این جلسات جامع خواهد بود و تصمیم‌گیری درباره نحوه برخورد با مسئله هسته‌ای ایران به پس از مشخص شدن سیاست‌های دولت ترامپ در آغاز سال آینده موکول خواهد شد.

ادامه نشست‌های نیویورک در ژنو

به گفته منابع "الشرق الأوسط"، این نشست‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده بود و در ادامه گفت‌وگوهایی بود که در سپتامبر گذشته در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک انجام شد. در آن نشست‌ها، تمرکز بر موضوعات هسته‌ای ایران و همکاری نظامی ایران و روسیه بود.

روز جمعه، مدیران سیاسی وزارت‌خانه‌های خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان با مجید تخت روانچی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران و کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، دیدار کردند. این نشست‌ها پس از ملاقات مقامات ایرانی با انریکه مورا، میانجی اروپایی در مذاکرات هسته‌ای، برگزار شد.

مورا در پلتفرم «ایکس» (توییتر سابق) نوشت که این نشست «صریح» بوده و او از ایران خواسته است تا همکاری نظامی خود با روسیه را متوقف کند و همچنین بر ضرورت یافتن راه‌حل دیپلماتیک برای مسئله هسته‌ای و پایان دادن به مداخلات منطقه‌ای ایران تأکید کرده است.

در مقابل، غریب‌آبادی در واکنش به اتحادیه اروپا در توییتی نوشت: «اروپا به دلیل نبود اعتماد و مسئولیت‌پذیری، بازیکن جدی‌ای نیست.» او همچنین سیاست‌های عمومی اتحادیه اروپا را مورد انتقاد قرار داده و رفتار آن را «غیرمسئولانه» توصیف کرد.

غریب‌آبادی پس از دیدار با نمایندگان تروئیکای اروپایی، نوشت که گفت‌وگوها بر پرونده هسته‌ای و رفع تحریم‌ها متمرکز بوده و ایران به منافع مردم خود پایبند است و دیپلماسی و گفت‌وگو را ترجیح می‌دهد. او تأکید کرد که توافق شد کانال‌های دیپلماتیک در آینده نزدیک باز بماند.

 

فرصت مکانیزم ماشه؟

نشست‌های ژنو تنها چند روز پس از آن برگزار شد که فرانسه، بریتانیا و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای علیه ایران را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که به تصویب رسید. این قطعنامه، ایران را به دلیل عدم همکاری با آژانس و افزایش غنی‌سازی اورانیوم محکوم کرد.

ایران نیز با اعلام برنامه خود برای نصب هزاران سانتریفیوژ جدید، به این اقدام واکنش نشان داد.

با این حال، یک دیپلمات اروپایی به "الشرق الأوسط" گفت که بحث درباره فعال کردن مکانیزم ماشه یا «اسنپ‌بک» هنوز زود است.

بریتانیا نیز پیش‌تر اشاره کرده بود که ممکن است از این مکانیزم استفاده کند و در بیانیه‌ای گفت: «ما همچنان به استفاده از همه اقدامات دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهدیم، از جمله استفاده از مکانیزم ماشه در صورت لزوم.»

مکانیزم ماشه امکان بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را به دلیل نقض تعهدات هسته‌ای در توافق 2015 فراهم می‌کند. این توافق توسط ایالات متحده در سال 2018، در دوره نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ترک شد.

ایران از بازگشت ترامپ به استراتژی «فشار حداکثری» و تلاش برای فعال کردن مکانیزم ماشه نگران است. همچنین، تهران بیم آن دارد که قدرت‌های اروپایی نیز این مکانیزم را فعال کنند.

هیاهوی بی‌دلیل

با وجود همه این مباحث، نشست‌های ژنو تنها به پرونده هسته‌ای محدود نبود. یک دیپلمات اروپایی گفت که این جلسات طبق برنامه پیش رفته و او «هیاهوی رسانه‌ای اغراق‌آمیز» پیش از این نشست‌ها را درک نمی‌کند.

پیش‌تر، یکی از مقامات ایرانی به «رویترز» گفته بود که اگر ایران و تروئیکای اروپایی بتوانند «نقشه راه» توافق هسته‌ای را تدوین کنند، آمریکا تصمیم خواهد گرفت که توافق 2015 را احیا کند یا آن را کنار بگذارد.

این توافق در اکتبر سال آینده منقضی می‌شود و جامعه بین‌المللی باید مذاکراتی برای توافق جدید با ایران آغاز کند. دیپلمات‌های اروپایی گفته‌اند که توافق فعلی قابل احیا نیست اما می‌تواند مبنایی برای مذاکرات آتی باشد.