مانور دیپلماتیک اروپا؛ نامه به شورای امنیت دربارهٔ تجاوزات هسته‌ای ایران

مانور دیپلماتیک اروپا؛ نامه به شورای امنیت دربارهٔ تجاوزات هسته‌ای ایران
TT

مانور دیپلماتیک اروپا؛ نامه به شورای امنیت دربارهٔ تجاوزات هسته‌ای ایران

مانور دیپلماتیک اروپا؛ نامه به شورای امنیت دربارهٔ تجاوزات هسته‌ای ایران

سه قدرت اروپایی با ارسال نامه به شورای امنیت سازمان ملل متحد، جزئیات موارد نقض توافق توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ از سوی ایران را تشریح کردند، اقدامی که دیپلمات‌ها روز پنجشنبه اعلام کردند هدفش فشار بر تهران برای حل مسئله به‌صورت دیپلماتیک و جلوگیری از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، در پیام ارسال شده توسط بریتانیا، فرانسه و آلمان، تهدیدی صریح برای «بازگرداندن» تحریم‌های سازمان ملل مطرح نشده است، اما ذکر شده است که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که از توافق هسته‌ای حمایت می‌کند و اجازه بازگرداندن تحریم‌ها را می‌دهد، در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی می‌شود.
ایران در پیام خود موضع اروپایی را رد و اشاره کرد که رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده، دونالد ترامپ، در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌های اقتصادی آمریکا را بر ایران بازگرداند و گفت که توافق، حقوق ایران برای گسترش فعالیت‌های هسته‌ای خود را تضمین می‌کند.
تلاش‌های بریتانیا، فرانسه و آلمان، که به‌طور غیررسمی به گروه (E3) معروف هستند، نیز این هفته در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمایان شد، جایی که این گروه علیرغم محافظه کاری ایالات متحده، موفق به تصویب قطعنامه‌ای انتقادی علیه ایران شد.
نامه این گروه به تاریخ ۳ ژوئن به گزارشی از آژانس در ماه گذشته اشاره کرد که در آن آمده بود پیشرفت هسته‌ای ایران از جمله اقداماتی برای گسترش ذخایر اورانیوم غنی‌شده بالا و نرخ تولید آن، توافق ۲۰۱۵ را نقض می‌کند.
توافقنامه منعقد شده با سه کشور اروپایی، چین، روسیه و ایالات متحده موسوم به برجام، توانایی ایران در غنی‌سازی اورانیوم را محدود می‌کند، فرآیندی که می‌تواند مواد مورد استفاده در ساخت سلاح‌های هسته‌ای را تولید کند. در مقابل، ایالات متحده، سازمان ملل و اتحادیه اروپا تحریم‌های اعمال‌شده بر ایران را لغو می‌کنند.
تنش‌ها با ایران از زمان حمله گروه حماس فلسطین که توسط ایران حمایت می‌شود به جنوب اسرائیل در ۷ اکتبر افزایش یافته است. گروه‌های دیگر هم‌پیمان با ایران نیز به اهداف آمریکایی، اسرائیلی و غربی حمله می‌کنند. تهران فعالیت‌های برنامه هسته‌ای خود را تسریع می‌کند و در عین حال توانایی آژانس را برای نظارت بر فعالیت‌هایش محدود می‌کند.
گروه E3 در پیامی اعلام کرد: «اوج‌گیری برنامه هسته‌ای ایران برجام را بی‌محتوا کرده و ارزش آن را در زمینه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای کاهش داده است».
سفیر ایران در سازمان ملل در پیامی به تاریخ ۵ ژوئن گفت: «تصمیم ایران برای اتخاذ تدابیر اصلاحی، در پاسخ به خروج غیرقانونی یکجانبه ایالات متحده و کاملاً با حقوق ذاتی خود سازگار است».
دیپلمات‌های غربی و منابع دیگر مطلع از پیام گفتند که هدف از آن تلاش برای افزایش فشار بر ایران در داخل شورای امنیت سازمان ملل و خریدن زمان برای حل دیپلماتیک قبل از انقضای قطعنامه سال آینده است که به کشورها اجازه بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را می‌دهد.
یک منبع مطلع از پیام گفت که هدف «ارزیابی پیشرفت هسته‌ای ایران است که غیرقابل قبول شده و شدت گرفته است و همچنین به منظور افزایش فشار در داخل شورای امنیت سازمان ملل است».
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، دربارهٔ اجرای توافق ۲۰۱۵ دو گزارش سالانه به شورا ارائه می‌دهد که معمولاً در ژوئن و دسامبر است. قرار است شورای امنیت گزارش بعدی او را در ۲۴ ژوئن بررسی کند.



عبدالله دوم به عراقچی: ما میدان نبرد برای درگیری‌های منطقه‌ای نخواهیم شد

ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)
ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)
TT

عبدالله دوم به عراقچی: ما میدان نبرد برای درگیری‌های منطقه‌ای نخواهیم شد

ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)
ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)

عبدالله دوم پادشاه اردن، امروز چهارشنبه در دیدار با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، تأکید کرد که کشورش «میدان درگیری‌های منطقه‌ای نخواهد شد» و خواستار «کاهش تنش‌ها در منطقه» شد.

شاه اردن، در حضور ولیعهد، شاهزاده حسین بن عبدالله، هشدار داد که «ادامه کشتار و ویرانی، منطقه را اسیر خشونت و گسترش درگیری‌ها خواهد کرد». او بر «تلاش اردن برای همکاری با کشورهای برادر و دوست برای بازگرداندن ثبات به منطقه و یافتن افقی سیاسی برای مسئله فلسطین» تأکید کرد.

پادشاه اردن توقف جنگ اسرائیل علیه غزه و لبنان را اولین گام به سوی آرامش دانست. او بر اهمیت تقویت پاسخگویی بشردوستانه در نوار غزه و اطمینان از رسیدن کمک‌های امدادی برای کاهش فاجعه انسانی تأکید و اظهار کرد که اردن از زمان آغاز جنگ، به جریان مداوم کمک‌های انسانی به غزه توجه ویژه داشته است.

اردن به هرگونه تلاش برای نفوذ پاسخ خواهد داد

سیاستمداران اردنی در هر حرکت دیپلماتیک به این مواضع پایبند هستند. در استقبال از عراقچی نیز همین موضع حفظ شد. اردن مواضع خود را درباره تشدید تنش‌های اسرائیل و ایران با تأکید بر بی‌طرفی کامل و رد استفاده از «آسمان و خاک خود» مشخص کرده است و به «حفظ امنیت و حاکمیت» خود در برابر تنش‌های تهران و تل‌آویو پایبند است. عمان به هر دو طرف درگیری اطلاع داده است که «به اندازه توانایی و امکانات خود، با هرگونه تلاش برای نفوذ به حریم هوایی خود مقابله خواهد کرد».

هیچ‌کس توضیحی برای موضع ایران، میان اظهارات و دورهای دیپلماتیک از یک سو و حمایت آن از افزایش تنش‌ها از سوی دیگر، ندارد. این در حالی است که خطر تشدید تنش‌ها به‌طور فزاینده‌ای رو به افزایش است.

استقبال از وزیر ایرانی که در چارچوب یک تور منطقه‌ای به اردن سفر کرده، برای عمان مهم بود. پیش از این، وپادشاه اردن با رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک دیدار کرده بود.

پس از این مذاکرات، دیداری خصوصی بین این دو رهبر برگزار شد که هیچ‌یک از اعضای هیئت‌های همراه در آن حضور نداشتند. منابع به «الشرق الاوسط» گفتند که جزئیات این دیدار نزد پادشاه اردن و رئیس‌جمهور ایران باقی مانده و این نخستین دیدار دوجانبه میان رهبران دو کشور در چندین دهه اخیر بوده است.

علی باقری کنی، وزیر موقت خارجه ایران، در حال مذاکره با ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن، طی دیداری در تهران در ۴ اوت ۲۰۲۴ (عکس: EPA)

عمان و تهران: روابط جدید

در هشتم آوریل گذشته، چند روز پس از ترور اسماعیل هنیه، رئیس حماس در تهران، ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن، سفری غیرمنتظره به تهران داشت که این سفر نشان‌دهنده تحولی در روابط دو کشور بود.

در این سفر، الصفدی اعلام کرد که پادشاه عبدالله دوم «من را مأمور کرده تا دعوت تهران را بپذیرم و درباره حل اختلافات بین دو کشور به‌صورت برادرانه، شفاف و صریح گفتگو کنیم؛ به گونه‌ای که منافع هر دو کشور را حفظ کند و ما را در مسیر ساخت روابط دوستانه و برادرانه مبتنی بر احترام متقابل و عدم دخالت در امور یکدیگر قرار دهد و به برقراری امنیت و صلح در منطقه کمک کند».

این سفر نه‌تنها به تهران و متحدانش پیام داشت، بلکه پیامی به اسرائیل نیز فرستاد که اردن «گزینه‌های سیاسی خود را برای دفاع از حاکمیت بر سرزمین و آسمان خود دارد و یکی از این گزینه‌ها بازکردن کانال‌های گفتگو با تهران و دیگر طرف‌های منطقه‌ای است». به گفته منابع «الشرق الاوسط»، همین پیام نیز از طریق واسطه‌ها به تل‌آویو منتقل شد.

الصفدی در این سفر بر اهمیت «زندگی مردم در امنیت، صلح و ثبات و پایان دادن به تشدید تنش‌ها» تأکید کرد و گفت که نخستین گام برای رسیدن به این هدف «توقف تجاوز اسرائیل به غزه و پایان دادن به نقض حقوق مردم فلسطین در کرانه باختری و اجتناب از اقداماتی است که ممکن است منطقه را به سمت ویرانی بیشتر سوق دهد و حقوق مردم فلسطین برای آزادی، تشکیل کشور مستقل و زندگی با کرامت را برآورده کند».

موشک‌های ایران در آسمان اردن

تل‌آویو عمق جغرافیایی برای پاسخ به موشک‌های ایران ندارد؛ بنابراین سامانه دفاعی اسرائیل ممکن است موشک‌های ایرانی را در داخل خاک اردن منهدم کند. به همین دلیل ارتش اردن اقدام کرد تا این موشک‌ها را به سمت بیابان‌های شرقی هدایت کند و از مناطق مسکونی دور کند.

در سیزدهم آوریل و اول اکتبر گذشته، موشک‌هایی از سوی ایران به سمت اسرائیل شلیک شد و واکنش‌های رسمی مختلفی از سوی اردن در این زمینه ابراز شد. از جمله، محمد المومنی، سخنگوی دولت اردن، حدود دو هفته پیش گفت که موضع اردن «شفاف و ثابت است» و تأکید کرد که «اردن میدان نبرد هیچ طرفی نخواهد شد» و «حفاظت از کشور و مردم اردن وظیفه اصلی ماست». او اشاره کرد که بخش‌هایی از موشک‌ها در مناطق مختلف اردن سقوط کرده و سه نفر به‌طور جزئی مجروح شده‌اند. همچنین، خسارات مادی نیز در اثر این حادثه به‌وجود آمده است.

پادشاه اردن، عبدالله دوم، به همراه ولیعهد، شاهزاده حسین بن عبدالله، در استقبال از وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، امروز چهارشنبه (عکس: پترا)