عبدالله دوم به عراقچی: ما میدان نبرد برای درگیری‌های منطقه‌ای نخواهیم شد

اردن بار دیگر موضع خود را درباره تشدید تنش‌های ایران و اسرائیل با حفظ بی‌طرفی در آسمان و حاکمیت بر خاک خود تأکید کرد

ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)
ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)
TT

عبدالله دوم به عراقچی: ما میدان نبرد برای درگیری‌های منطقه‌ای نخواهیم شد

ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)
ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)

عبدالله دوم پادشاه اردن، امروز چهارشنبه در دیدار با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، تأکید کرد که کشورش «میدان درگیری‌های منطقه‌ای نخواهد شد» و خواستار «کاهش تنش‌ها در منطقه» شد.

شاه اردن، در حضور ولیعهد، شاهزاده حسین بن عبدالله، هشدار داد که «ادامه کشتار و ویرانی، منطقه را اسیر خشونت و گسترش درگیری‌ها خواهد کرد». او بر «تلاش اردن برای همکاری با کشورهای برادر و دوست برای بازگرداندن ثبات به منطقه و یافتن افقی سیاسی برای مسئله فلسطین» تأکید کرد.

پادشاه اردن توقف جنگ اسرائیل علیه غزه و لبنان را اولین گام به سوی آرامش دانست. او بر اهمیت تقویت پاسخگویی بشردوستانه در نوار غزه و اطمینان از رسیدن کمک‌های امدادی برای کاهش فاجعه انسانی تأکید و اظهار کرد که اردن از زمان آغاز جنگ، به جریان مداوم کمک‌های انسانی به غزه توجه ویژه داشته است.

اردن به هرگونه تلاش برای نفوذ پاسخ خواهد داد

سیاستمداران اردنی در هر حرکت دیپلماتیک به این مواضع پایبند هستند. در استقبال از عراقچی نیز همین موضع حفظ شد. اردن مواضع خود را درباره تشدید تنش‌های اسرائیل و ایران با تأکید بر بی‌طرفی کامل و رد استفاده از «آسمان و خاک خود» مشخص کرده است و به «حفظ امنیت و حاکمیت» خود در برابر تنش‌های تهران و تل‌آویو پایبند است. عمان به هر دو طرف درگیری اطلاع داده است که «به اندازه توانایی و امکانات خود، با هرگونه تلاش برای نفوذ به حریم هوایی خود مقابله خواهد کرد».

هیچ‌کس توضیحی برای موضع ایران، میان اظهارات و دورهای دیپلماتیک از یک سو و حمایت آن از افزایش تنش‌ها از سوی دیگر، ندارد. این در حالی است که خطر تشدید تنش‌ها به‌طور فزاینده‌ای رو به افزایش است.

استقبال از وزیر ایرانی که در چارچوب یک تور منطقه‌ای به اردن سفر کرده، برای عمان مهم بود. پیش از این، وپادشاه اردن با رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک دیدار کرده بود.

پس از این مذاکرات، دیداری خصوصی بین این دو رهبر برگزار شد که هیچ‌یک از اعضای هیئت‌های همراه در آن حضور نداشتند. منابع به «الشرق الاوسط» گفتند که جزئیات این دیدار نزد پادشاه اردن و رئیس‌جمهور ایران باقی مانده و این نخستین دیدار دوجانبه میان رهبران دو کشور در چندین دهه اخیر بوده است.

علی باقری کنی، وزیر موقت خارجه ایران، در حال مذاکره با ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن، طی دیداری در تهران در ۴ اوت ۲۰۲۴ (عکس: EPA)

عمان و تهران: روابط جدید

در هشتم آوریل گذشته، چند روز پس از ترور اسماعیل هنیه، رئیس حماس در تهران، ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن، سفری غیرمنتظره به تهران داشت که این سفر نشان‌دهنده تحولی در روابط دو کشور بود.

در این سفر، الصفدی اعلام کرد که پادشاه عبدالله دوم «من را مأمور کرده تا دعوت تهران را بپذیرم و درباره حل اختلافات بین دو کشور به‌صورت برادرانه، شفاف و صریح گفتگو کنیم؛ به گونه‌ای که منافع هر دو کشور را حفظ کند و ما را در مسیر ساخت روابط دوستانه و برادرانه مبتنی بر احترام متقابل و عدم دخالت در امور یکدیگر قرار دهد و به برقراری امنیت و صلح در منطقه کمک کند».

این سفر نه‌تنها به تهران و متحدانش پیام داشت، بلکه پیامی به اسرائیل نیز فرستاد که اردن «گزینه‌های سیاسی خود را برای دفاع از حاکمیت بر سرزمین و آسمان خود دارد و یکی از این گزینه‌ها بازکردن کانال‌های گفتگو با تهران و دیگر طرف‌های منطقه‌ای است». به گفته منابع «الشرق الاوسط»، همین پیام نیز از طریق واسطه‌ها به تل‌آویو منتقل شد.

الصفدی در این سفر بر اهمیت «زندگی مردم در امنیت، صلح و ثبات و پایان دادن به تشدید تنش‌ها» تأکید کرد و گفت که نخستین گام برای رسیدن به این هدف «توقف تجاوز اسرائیل به غزه و پایان دادن به نقض حقوق مردم فلسطین در کرانه باختری و اجتناب از اقداماتی است که ممکن است منطقه را به سمت ویرانی بیشتر سوق دهد و حقوق مردم فلسطین برای آزادی، تشکیل کشور مستقل و زندگی با کرامت را برآورده کند».

موشک‌های ایران در آسمان اردن

تل‌آویو عمق جغرافیایی برای پاسخ به موشک‌های ایران ندارد؛ بنابراین سامانه دفاعی اسرائیل ممکن است موشک‌های ایرانی را در داخل خاک اردن منهدم کند. به همین دلیل ارتش اردن اقدام کرد تا این موشک‌ها را به سمت بیابان‌های شرقی هدایت کند و از مناطق مسکونی دور کند.

در سیزدهم آوریل و اول اکتبر گذشته، موشک‌هایی از سوی ایران به سمت اسرائیل شلیک شد و واکنش‌های رسمی مختلفی از سوی اردن در این زمینه ابراز شد. از جمله، محمد المومنی، سخنگوی دولت اردن، حدود دو هفته پیش گفت که موضع اردن «شفاف و ثابت است» و تأکید کرد که «اردن میدان نبرد هیچ طرفی نخواهد شد» و «حفاظت از کشور و مردم اردن وظیفه اصلی ماست». او اشاره کرد که بخش‌هایی از موشک‌ها در مناطق مختلف اردن سقوط کرده و سه نفر به‌طور جزئی مجروح شده‌اند. همچنین، خسارات مادی نیز در اثر این حادثه به‌وجود آمده است.

پادشاه اردن، عبدالله دوم، به همراه ولیعهد، شاهزاده حسین بن عبدالله، در استقبال از وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، امروز چهارشنبه (عکس: پترا)



منابع عراقی: ایران پیش‌بینی می‌کند که زمان حمله اسرائیل نزدیک است


نیروهایی از «حشد الشعبی» در تشییع جنازه عباس نیلفروشان، یکی از فرماندهان «سپاه پاسداران» ایران، در نجف، در نیمه ماه جاری (AFP)
نیروهایی از «حشد الشعبی» در تشییع جنازه عباس نیلفروشان، یکی از فرماندهان «سپاه پاسداران» ایران، در نجف، در نیمه ماه جاری (AFP)
TT

منابع عراقی: ایران پیش‌بینی می‌کند که زمان حمله اسرائیل نزدیک است


نیروهایی از «حشد الشعبی» در تشییع جنازه عباس نیلفروشان، یکی از فرماندهان «سپاه پاسداران» ایران، در نجف، در نیمه ماه جاری (AFP)
نیروهایی از «حشد الشعبی» در تشییع جنازه عباس نیلفروشان، یکی از فرماندهان «سپاه پاسداران» ایران، در نجف، در نیمه ماه جاری (AFP)

طبق گزارش منابع عراقی، برخی شخصیت‌های ایرانی به رهبران ائتلاف شیعه حاکم در عراق اعلام کرده‌اند که اسرائیل ممکن است «در عرض یک هفته» به موج موشک‌هایی که تهران اوایل ماه جاری به سمت این کشور شلیک کرده، پاسخ دهد.

این منابع به روزنامه «الشرق الأوسط» گفته‌اند که شخصیت‌های ایرانی مرتبط با موضوع عراق، با رهبران «چارچوب هماهنگی» در مورد زمان احتمالی حمله اسرائیل گفتگو کرده و اشاره کرده‌اند که این حمله ممکن است «در هفته آینده» انجام شود.

تهران بر اساس این گزارش‌ها، «نشانه‌های بسیار منفی» از شکست تلاش‌های میانجی‌گری منطقه‌ای و بین‌المللی برای جلوگیری از حمله اسرائیل دریافت کرده است.

اطلاعات موجود در نزد «چارچوب هماهنگی» نشان‌دهنده کاهش احتمال این است که تل‌آویو به ایران حمله نکند. شخصیت‌های ایرانی به رهبران احزاب عراقی توصیه کرده‌اند که «احتیاط و مراقبت کنند» اگر پاسخ اسرائیل شامل تأسیسات مرتبط با گروه‌های حامی ایران در عراق شود.

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در سفر خود به لبنان در تاریخ ۱۱ اکتبر، خوش‌بینی خود را درباره امکان جلوگیری از حمله ابراز کرده بود، اما اکنون وضعیت به شدت ناامیدکننده‌تر شده است.

این ارزیابی‌های جدید پس از ارائه نتایج سفر عراقچی به منطقه به دست آمده است، اما ایرانی‌ها همچنان به تلاش‌های خود در زمینه میانجی‌گری ادامه خواهند داد، هرچند که این کار با چالش‌های بسیاری روبروست.

بر اساس اطلاعاتی که شخصیت‌های ایرانی با عراقی‌ها به اشتراک گذاشته‌اند، جزئیات دقیقی درباره ابعاد و اهداف احتمالی حمله اسرائیل وجود ندارد، اما احساس می‌شود که پاسخ اسرائیل نزدیک‌تر از همیشه است.

علاوه بر این، منابع سیاسی در تل‌آویو فاش کردند که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و دیگر مقامات اسرائیلی که در سفر اخیرش با آن‌ها دیدار کرده، خواسته است تا حمله به ایران را به تعویق بیندازند و با چشم‌انداز آمریکا در خصوص تحولات خاورمیانه هماهنگ شوند.