عبدالله دوم به عراقچی: ما میدان نبرد برای درگیری‌های منطقه‌ای نخواهیم شد

اردن بار دیگر موضع خود را درباره تشدید تنش‌های ایران و اسرائیل با حفظ بی‌طرفی در آسمان و حاکمیت بر خاک خود تأکید کرد

ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)
ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)
TT

عبدالله دوم به عراقچی: ما میدان نبرد برای درگیری‌های منطقه‌ای نخواهیم شد

ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)
ملك الأردن وولي عهده خلال استقبال وزير الخارجية الإيراني اليوم الأربعاء (بترا)

عبدالله دوم پادشاه اردن، امروز چهارشنبه در دیدار با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، تأکید کرد که کشورش «میدان درگیری‌های منطقه‌ای نخواهد شد» و خواستار «کاهش تنش‌ها در منطقه» شد.

شاه اردن، در حضور ولیعهد، شاهزاده حسین بن عبدالله، هشدار داد که «ادامه کشتار و ویرانی، منطقه را اسیر خشونت و گسترش درگیری‌ها خواهد کرد». او بر «تلاش اردن برای همکاری با کشورهای برادر و دوست برای بازگرداندن ثبات به منطقه و یافتن افقی سیاسی برای مسئله فلسطین» تأکید کرد.

پادشاه اردن توقف جنگ اسرائیل علیه غزه و لبنان را اولین گام به سوی آرامش دانست. او بر اهمیت تقویت پاسخگویی بشردوستانه در نوار غزه و اطمینان از رسیدن کمک‌های امدادی برای کاهش فاجعه انسانی تأکید و اظهار کرد که اردن از زمان آغاز جنگ، به جریان مداوم کمک‌های انسانی به غزه توجه ویژه داشته است.

اردن به هرگونه تلاش برای نفوذ پاسخ خواهد داد

سیاستمداران اردنی در هر حرکت دیپلماتیک به این مواضع پایبند هستند. در استقبال از عراقچی نیز همین موضع حفظ شد. اردن مواضع خود را درباره تشدید تنش‌های اسرائیل و ایران با تأکید بر بی‌طرفی کامل و رد استفاده از «آسمان و خاک خود» مشخص کرده است و به «حفظ امنیت و حاکمیت» خود در برابر تنش‌های تهران و تل‌آویو پایبند است. عمان به هر دو طرف درگیری اطلاع داده است که «به اندازه توانایی و امکانات خود، با هرگونه تلاش برای نفوذ به حریم هوایی خود مقابله خواهد کرد».

هیچ‌کس توضیحی برای موضع ایران، میان اظهارات و دورهای دیپلماتیک از یک سو و حمایت آن از افزایش تنش‌ها از سوی دیگر، ندارد. این در حالی است که خطر تشدید تنش‌ها به‌طور فزاینده‌ای رو به افزایش است.

استقبال از وزیر ایرانی که در چارچوب یک تور منطقه‌ای به اردن سفر کرده، برای عمان مهم بود. پیش از این، وپادشاه اردن با رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک دیدار کرده بود.

پس از این مذاکرات، دیداری خصوصی بین این دو رهبر برگزار شد که هیچ‌یک از اعضای هیئت‌های همراه در آن حضور نداشتند. منابع به «الشرق الاوسط» گفتند که جزئیات این دیدار نزد پادشاه اردن و رئیس‌جمهور ایران باقی مانده و این نخستین دیدار دوجانبه میان رهبران دو کشور در چندین دهه اخیر بوده است.

علی باقری کنی، وزیر موقت خارجه ایران، در حال مذاکره با ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن، طی دیداری در تهران در ۴ اوت ۲۰۲۴ (عکس: EPA)

عمان و تهران: روابط جدید

در هشتم آوریل گذشته، چند روز پس از ترور اسماعیل هنیه، رئیس حماس در تهران، ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن، سفری غیرمنتظره به تهران داشت که این سفر نشان‌دهنده تحولی در روابط دو کشور بود.

در این سفر، الصفدی اعلام کرد که پادشاه عبدالله دوم «من را مأمور کرده تا دعوت تهران را بپذیرم و درباره حل اختلافات بین دو کشور به‌صورت برادرانه، شفاف و صریح گفتگو کنیم؛ به گونه‌ای که منافع هر دو کشور را حفظ کند و ما را در مسیر ساخت روابط دوستانه و برادرانه مبتنی بر احترام متقابل و عدم دخالت در امور یکدیگر قرار دهد و به برقراری امنیت و صلح در منطقه کمک کند».

این سفر نه‌تنها به تهران و متحدانش پیام داشت، بلکه پیامی به اسرائیل نیز فرستاد که اردن «گزینه‌های سیاسی خود را برای دفاع از حاکمیت بر سرزمین و آسمان خود دارد و یکی از این گزینه‌ها بازکردن کانال‌های گفتگو با تهران و دیگر طرف‌های منطقه‌ای است». به گفته منابع «الشرق الاوسط»، همین پیام نیز از طریق واسطه‌ها به تل‌آویو منتقل شد.

الصفدی در این سفر بر اهمیت «زندگی مردم در امنیت، صلح و ثبات و پایان دادن به تشدید تنش‌ها» تأکید کرد و گفت که نخستین گام برای رسیدن به این هدف «توقف تجاوز اسرائیل به غزه و پایان دادن به نقض حقوق مردم فلسطین در کرانه باختری و اجتناب از اقداماتی است که ممکن است منطقه را به سمت ویرانی بیشتر سوق دهد و حقوق مردم فلسطین برای آزادی، تشکیل کشور مستقل و زندگی با کرامت را برآورده کند».

موشک‌های ایران در آسمان اردن

تل‌آویو عمق جغرافیایی برای پاسخ به موشک‌های ایران ندارد؛ بنابراین سامانه دفاعی اسرائیل ممکن است موشک‌های ایرانی را در داخل خاک اردن منهدم کند. به همین دلیل ارتش اردن اقدام کرد تا این موشک‌ها را به سمت بیابان‌های شرقی هدایت کند و از مناطق مسکونی دور کند.

در سیزدهم آوریل و اول اکتبر گذشته، موشک‌هایی از سوی ایران به سمت اسرائیل شلیک شد و واکنش‌های رسمی مختلفی از سوی اردن در این زمینه ابراز شد. از جمله، محمد المومنی، سخنگوی دولت اردن، حدود دو هفته پیش گفت که موضع اردن «شفاف و ثابت است» و تأکید کرد که «اردن میدان نبرد هیچ طرفی نخواهد شد» و «حفاظت از کشور و مردم اردن وظیفه اصلی ماست». او اشاره کرد که بخش‌هایی از موشک‌ها در مناطق مختلف اردن سقوط کرده و سه نفر به‌طور جزئی مجروح شده‌اند. همچنین، خسارات مادی نیز در اثر این حادثه به‌وجود آمده است.

پادشاه اردن، عبدالله دوم، به همراه ولیعهد، شاهزاده حسین بن عبدالله، در استقبال از وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، امروز چهارشنبه (عکس: پترا)



 پیشنهاد بلینکن به اسرائیل: معامله‌ای برای حمله محدود به ایران یا تعویق آن

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل (خبرگزاری آلمان)
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل (خبرگزاری آلمان)
TT

 پیشنهاد بلینکن به اسرائیل: معامله‌ای برای حمله محدود به ایران یا تعویق آن

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل (خبرگزاری آلمان)
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل (خبرگزاری آلمان)

منابع سیاسی در تل‌آویو اعلام کردند که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و مقامات دیگر در دیدارهای اخیرش که چهارشنبه به پایان رسید، خواسته است حمله به ایران را به تأخیر بیندازند و با دیدگاه آمریکا درباره تحولات خاورمیانه هماهنگ باشند.

بلینکن دیدگاه واشنگتن را در سه نکته بیان کرد: «تأخیر در حمله به ایران، همکاری مثبت در تلاش‌های حل بحران لبنان، و استفاده از فرصت ایجادشده پس از ترور یحیی السنوار برای رسیدن به یک توافق کوچک آتش‌بس کوتاه‌مدت که می‌تواند زمینه‌ساز توافق بزرگ‌تری برای توقف جنگ در غزه باشد.»

قدرت اسرائیل

به گفته این منابع، بلینکن به اسرائیل پیامی خوش‌بینانه آورد و هنگام ترک فرودگاه بن‌گوریون گفت: «اکنون زمان آن است که اسرائیل موفقیت‌های نظامی بزرگ خود را به موفقیت‌های استراتژیک تبدیل کند» و از طریق «پایان دادن سریع به جنگ در غزه و آزادسازی گروگان‌ها» به این هدف برسد.

وزير الخارجية الأميركي أنتوني بلينكن

بلینکن به نتانیاهو گفت: «شما به تمام اهداف نظامی‌تان در غزه دست یافته‌اید. حماس قدرت نظامی خود را از دست داده، السنوار کشته شده و بیشتر رهبران این گروه نابود شده‌اند. اکنون زمان موفقیت بلندمدت از طریق یک معامله گروگان‌ها و توقف جنگ است.»

اما یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، چهارشنبه در بازدید از یک پایگاه هوایی گفت: «همه پس از حمله به ایران قدرت ما را درک خواهند کرد.» او به پاسخ اسرائیل به موج موشک‌های شلیک‌شده از سوی ایران در اوایل ماه اشاره کرد و گفت: «هر کسی که سال گذشته رؤیای ضربه زدن و شکست ما را داشت، بهای سنگینی پرداخته و دیگر چنین رؤیایی ندارد.»

فرصت آخر بلینکن

ناحوم برنیاع، نویسنده سیاسی روزنامه یدیعوت آحرونوت، گفت که بلینکن «نزدیک‌ترین فرد به رئیس‌جمهور آمریکا، جو بایدن» است و اکنون تمام تلاش خود را قبل از برگزاری انتخابات آمریکا به کار گرفته است.

برنیاع توضیح داد: «آمریکایی‌ها کمتر از دو هفته دیگر رئیس‌جمهور جدیدی انتخاب می‌کنند. اگرچه بایدن و تیمش تا ۲۰ ژانویه در سمت خود باقی خواهند ماند، اما قدرتشان به مرور کاهش خواهد یافت.»

او افزود: «این آخرین فرصت است. درست است که این عبارت در طول یک سال جنگ بارها گفته شده، اما هر بار که فرصتی از دست می‌رود، تلفات انسانی، گروگان‌ها و خسارات اقتصادی رخ می‌دهد که سال‌ها برای جبران آن زمان لازم است.»

برنیاع معتقد است که کمالا هریس، نامزد دموکرات‌ها، و دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان، به اندازه بایدن تلاش نخواهند کرد تا گروگان‌ها را بازگردانند یا جنگ را پایان دهند.

برنیاع اشاره کرد که «زمان‌بندی حمله اسرائیل به ایران یکی از محورهای اصلی دیدار بلینکن بود، زیرا دولت بایدن به دنبال کاهش این حمله به حد نمادین یا به تعویق انداختن آن تا بعد از انتخابات آمریکاست.»

او گفت که «این انگیزه کاملاً سیاسی است، زیرا یک حمله گسترده اسرائیل و واکنش متقابل ایران می‌تواند به شانس کمالا هریس در ایالت‌های متزلزل آمریکا ضربه بزند.»

گالانت در حال صحبت با خلبانان اسرائیلی در یک پایگاه هوایی (وزارت دفاع اسرائیل)

معامله برای پاسخ محدود

برنیاع همچنین گفت که «دولت آمریکا در ازای پاسخ محدود اسرائیل به ایران، یک معامله تسلیحاتی و حمایت مالی به اسرائیل پیشنهاد داده است، امری که ممکن است دونالد ترامپ، نامزد مورد علاقه نتانیاهو برای انتخابات، را خشمگین کند.»

بلینکن تأکید کرد که «بسیار مهم است که اسرائیل به ایران پاسخ‌هایی بدهد که منجر به تشدید بیشتر نشود.» اما پاسخ نتانیاهو مبهم بود و اشاره کرد که ممکن است حمله در روزهای آینده انجام شود.

در بیانیه‌ای که نتانیاهو پس از دیدار با بلینکن منتشر کرد، نشان داد که حمله به ایران به یک چالش شخصی برای او تبدیل شده، به ویژه پس از حمله پهپاد حزب‌الله به پنجره خانه او در قیصریه. او گفت: «این مسئله بسیار مهم و حساس است و نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد.»