«اعلامیه جده» بر محوریت آرمان فلسطین تأکید کرد و خواستار غلبه زبان گفت و گو و وحدت صفوف برای حل بحران سودان شد.
بیانیه سران عرب از بازگشت سوریه به محیط عربی خود استقبال و از هر چیزی که امنیت و ثبات یمن را تضمین میکند، اعلام حمایت کرد. همچنین از همه احزاب لبنانی خواستار انتخاب رئیسجمهوری کرد.
شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد و نخستوزیر پادشاهی عربی سعودی، در پایان نشست جده که روز جمعه برگزار شد، از تصویب «بیانیه جده» پس از تأیید سران عرب خبر داد.
«بیانیه جده» بر اهمیت تقویت اقدامات مشترک عربی بر اساس مبانی، ارزشها، منافع مشترک و سرنوشت واحد و لزوم وحدت کلمه، دست در دست هم دادن و همکاری در حفظ امنیت و ثبات تأکید کرد. همچنین بر حفاظت از حاکمیت کشورهای عربی و انسجام نهادهای آنها، حفظ دستاوردهای آنها، دستیابی به پیشرفت بیشتر اقدامات عربی، و بهرهمندی از منابع انسانی و طبیعی تأکید کرد.
در این بیانیه به ضرورت ایجاد شرایط، سرمایهگذاری فرصتها، تقویت و وقف مشارکتها، تحکیم تفاهمات بین کشورهای عربی بر اساس منافع مشترک و همکاری برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و اجرای چشماندازهای توسعه بلندپروازانه از طریق یک اصلاحات همهجانبه در همه زمینهها برای همگام شدن با تحولات جهانی اشاره شدهاست.
آرمان فلسطین
«اعلامیه جده» بار دیگر بر محوریت آرمان فلسطین به عنوان یکی از عوامل اصلی ثبات در منطقه تأکید و با شدیدترین عبارات، اقدامات و تجاوزات علیه جان، دارایی و وجود فلسطینیها را محکوم کرد.
این بیانیه بر اهمیت تشدید تلاشها برای دستیابی به یک راه حل جامع و عادلانه مسئله فلسطین و یافتن افقی واقعی برای دستیابی به صلح بر اساس راه حل دو کشوری مطابق با مراجع بینالمللی و در راس آنها ابتکار صلح عربی، قطعنامههای بینالمللی مربوطه و اصول حقوق بینالملل تأکید کرد.
دربارهٔ بحران سودان، رهبران عرب نگرانی عمیق خود را از عواقب این بحران بر امنیت و ثبات کشورهای عربی و مردم آنها ابراز کردند.
در این بیانیه بر لزوم آرامش، بهکارگیری زبان گفت و گو و وحدت صفوف، رفع رنج مردم سودان و حفظ نهادهای ملی این کشور و جلوگیری از فروپاشی آن و از هرگونه مداخله خارجی در امور سودان تأکید شدهاست.
این بیانیه دیدارهای جده بین طرفهای سودانی را گام مهمی برای پایان دادن به این بحران، بازگرداندن امنیت و ثبات به سودان و حفاظت از تواناییهای مردم آن دانست.
«بیانیه جده» از تصمیم نشست شورای اتحادیه در سطح وزیران که شامل ازسرگیری مشارکت هیئتهای دولت سوریه در جلسات شورای اتحادیه و سازمانها و آژانسهای وابسته به آن بود، استقبال کرد، به امید اینکه این امر به حمایت از ثبات جمهوری عربی سوریه، حفظ تمامیت ارضی و از سرگیری نقش طبیعی آن در جهان عرب کمک کند.
در این بیانیه بر حمایت از هر چیزی که امنیت و ثبات جمهوری یمن را تضمین و آرزوهای مردم آن را تأمین میکند، و حمایت از تلاشهای بینالمللی و منطقه ای با هدف دستیابی به راه حل سیاسی جامع برای بحران بر اساس سه مرجع، مجدداً تأکید کرد.
«اعلامیه جده» از همه طرفهای لبنانی خواست تا برای انتخاب رئیسجمهوری که خواستههای لبنانیها، کار منظم نهادهای قانون اساسی و اتخاذ اصلاحات لازم برای خروج لبنان از بحران را برآورده کند، وارد گفتوگو شوند.
این اعلامیه همچنین بر توقف مداخله خارجی در امور داخلی کشورهای عربی و امتناع کامل از حمایت از تشکیل گروههای مسلح و شبهنظامی خارج از حیطه نهادهای دولتی تأکید کرد.
وی تأکید کرد که درگیریهای نظامی داخلی منجر به پیروزی یک طرف بر طرف دیگر نمیشود، بلکه درد و رنج مردم را تشدید میکند، نابودی دستاوردهای آنها را تشدید میکند و مانع از تحقق آرزوهای شهروندان کشورهای ما میشود.
در این بیانیه بر اهمیت توسعه پایدار، امنیت، ثبات، زندگی در صلح، مبارزه قاطعانه با جرم و جنایت و فساد در همه سطوح و بسیج نیروها و توانمندیها برای ایجاد آینده ای مبتنی بر خلاقیت و نوآوری و در جریان بودن از تحولات مختلف تأکید شدهاست.
مداخلات خارجی
در این بیانیه تعهد کشورهای عربی به ارزشها و فرهنگ مبتنی بر گفتوگو، مدارا و صراحت و عدم مداخله در امور دیگران به هر بهانهای بیان شدهاست.
سران عرب همچنین بر احترام به ارزشها و فرهنگهای دیگران، احترام به حاکمیت و استقلال دولتها و تمامیت ارضی آنها و توجه به تنوع فرهنگی به عنوان غنیکننده ارزشهای تفاهم و همزیستی تأکید کردند.
بیانیه جده از علاقه و اهتمام سعودی به هر چیزی که شرایط مناسبی را برای دستیابی به ثبات و رشد اقتصادی در منطقه به ویژه با توجه به توسعه پایدار در ابعاد فرهنگی، زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی آن فراهم میکند، قدردانی کرد.
بر اساس این اطلاعیه، پادشاهی در دوران ریاست خود بر اجلاس سران عرب روی تعدادی ابتکارعمل کار خواهد کرد که مهمترین آنها آموزش زبان عربی به غیر بومی زبانان، ابتکار فرهنگ و آینده سبز، طرح تحقیق و تعالی در صنعت شیرین سازی آب و راهکارهای آن و ایجاد یک ظرف فکری برای تحقیقات و مطالعات در زمینه پایداری و توسعه اقتصادی است.