اولین محاکمه مقامات ارشد امنیتی سوریه با اتهامات سنگین در پاریس

تاکید دستگاه قضایی فرانسه بر محاکمه عاملان جنایتی جنگی خواه تابع رژیم یا مخالفان


 
امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه (رویترز)
  امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه (رویترز)
TT

اولین محاکمه مقامات ارشد امنیتی سوریه با اتهامات سنگین در پاریس


 
امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه (رویترز)
  امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه (رویترز)

بالاخره اولین محاکمه چند مقام امنیتی ارشد سوریه به اتهام ارتکاب جنایات علیه بشریت و جنایت جنگی و شکنجه و آدم ربایی در دادگاه کیفری پاریس در ماه مه برگزار خواهد شد.
این سه مقام ارشد سوریه که در رویدادی بی سابقه در فرانسه محاکمه خواهند شد از جمله مقامات امنیتی ارشد رژیم سوریه هستند. سرلشکر علی مملوک رئیس دفتر امنیت ملی و جمیل حسن رئیس پیشین دستگاه اطلاعات هوانیروز و عبد السلام محمد رئیس شعبه باب توما (دمشق) اطلاعات هوانیروز محاکمه خواهند شد.
حکم جلب بین المللی آنها صادر شده است.
بناست که دادگاهی در آمریکا هم تا چند هفته دیگر پرونده کیفری دو نفر از این سه مقام امنیتی یعنی مملوک و حسن را بررسی کند. این یک اتفاق بی سابقه در آمریکا است. اتهامات آنها در آمریکا شبیه همان اتهاماتی است که در فرانسه به آنها وارد شده است.

سرلشکر علی المملوک و پرزیدنت بشار الاسد (دیده بان حقوق بشر سوریه)

البته روند دادرسی کند پیش می رود و زمان بررسی پرونده ها با تحولات سیاسی قابل مقایسه نیست، به دلیل اینکه مثلا محاکمه این سه مقام امنیتی ارشد سوریه در پاریس در ماه مه یازده سال بعد از آدم ربایی و ناپدید سازی پاتریک دباغ دانشجوی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه دمشق برگزار می شود. پاتریک دباغ وقتی ربوده شد ۲۰ ساله بود. مازن دباغ پدر پاتریک که متولد ۱۹۶۵ است آن زمان مشاور ارشد امور تربیتی در دبیرستان فرانسوی دمشق بود. مازن و پاتریک دباغ ماه نوامبر سال ۲۰۱۳ از سوی مامورانی که خود را وابسته به دستگاه اطلاعات هوانیروز معرفی کردند بازداشت شدند.
هیچ خبری از این پدر و پسر بعد از انتقال آنها به بازداشتگاه مزه واقع در حومه دمشق نیست. این بازداشتگاه بدنام ترین زندان از نظر بدرفتاری با زندانیان است و گزارش های زیادی درباره اعمال شکنجه در سطح گسترده در آن منتشر شده است.
پاتریک و مازن دباغ بار دیگر در ماه اوت ۲۰۱۸ برسر زبان ها افتادند چون آن زمان رژیم سوریه از مرگ این دو نفر خبر داد. گواهی فوت آنها نشان می دهد که پاتریک در ماه ژانویه ۲۰۱۴ یعنی یک سال بعد از بازداشت جان باخته و پدرش در ماه نوامبر ۲۰۱۷ فوت کرده است.

سرلشکر جمیل الحسن (نفر سوم از سمت چپ) (دیده بان حقوق بشر سوریه)

یک قاضی مسئول پرونده اواخر ماه مارس پرونده این سه مقام امنیتی ارشد سوریه را به دادگاه فرستاد. در بخشی از لایحه اتهام آمده است: «پیداست» که پاتریک و مازن دباغ «مثل چندین هزار بازداشتی در بازداشتگاه هوانیروز بر اثر شکنجه شدید کشته شدند».
دعاوی بسیاری علیه چهره های برجسته رژیم سوریه در کشورهای مختلف به ویژه در اروپا مطرح شده است. دادگاه های اروپایی مثل آلمان و ایتالیا می توانند افرادی که در کشورهای دیگر جنایت کرده اند را محاکمه کنند. اما قوانین فرانسه در این باره تا حدودی فرق دارد و باید شاکی تابعیت فرانسه داشته باشد یا مقیم این کشور باشد. مازن و پاتریک دباغ دو تابعیتی بودند.

عکس پرزیدنت بشار اسد بر روی ساختمان یکی از پایگاه های امنیتی دمشق ۱۴ ژوئن ۲۰۲۳ (رویترز)

دادگاهی در فرانسه قرار بود اسلام علوش را پیش از سه مقام امنیتی ارشد (مملوک و حسن و محمود) محاکمه کند. مجدی مصطفی نعمه ملقب به اسلام علوش به دلیل جایگاهش در گروه «جیش الاسلام» شناخته شد. «جیش الاسلام» از جمله گروه های مخالف رژیم سوریه منطقه الغوطه نزدیک به پایتخت سوریه را از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ تحت کنترل خود درآورد. علوش در شهر مارسی بازداشت شد. او با بورسیه تحصیلی اراسموس در اروپا و با ویزای دانشجویی وارد فرانسه شد اما ۲۹ ژانویه ۲۰۲۰ دستگیر و دو روز پس از بازداشت به ارتکاب جنایات جنگی و شکنجه و تبانی در ناپدید کردن افراد به خصوص نقش داشتن در مورد ربودن رزان زیتونه فعال سوری متهم شد. رزان زیتونه ۱۰ دسامبر ۲۰۱۳ ، دوره ای که «جیش الاسلام» الغوطه را تصرف کرده بود برنده جایزه ساخاروف شد. سه نفر دیگر در همان روز ناپدید شدند: وائل حماده همسر رزان زیتونه و سمیره الخلیل و ناظم الحمادی وکیل دادگستری که همگی همزمان بازداشت شدند.
دو دادستان فرانسوی پرونده بهار امسال پرونده را به دادگاه کیفری در پاریس ارجاع دادند و اتهامات «جنایت جنگی و نقش داشتن در ناپدید کردن اجباری» را علیه علوش مطرح کردند.
علوش به چنگ دستگاه قضایی فرانسه افتاد و محاکمه اش حضوری برگزار خواهد شد اما به هر حال به احتمال قوی رژیم سوریه حاضر به تحویل سه مقام امنیتی ارشد نخواهد شد و آنها به صورت غیابی محاکمه می شوند. رژیم سوریه برای «عادی سازی» روابط خارجی تلاش می کند اما دادگاه های جاری و دادگاه های دیگری که ممکن است در اروپا و آمریکا برگزار شوند کانون توجه را بار دیگر به جنایات به خصوص جنایات رژیم در سوریه برمی گرداند.
پاریس همواره به عادی سازی روابط کشورهای عربی و سوریه روی خوش نشان نداده و تاکید کرده که روابط با رژیم سوریه تنها به شرط تغییر سیاسی و حرکت به سمت خروج از بحران از جمله بازگشت آوارگان اجباری و برگزاری انتخابات و آزادی زندانیان و اصلاحات سیاسی امکان دارد.



میراث «حزب الله» در سوریه؛ کارخانه های مواد مخدر و اسکناس تقلبی

نیروهای مرزبانی سوریه در عملیات پاکسازی منطقه مرزی با لبنان در دره الحورانی در روستای حاویک 
نیروهای مرزبانی سوریه در عملیات پاکسازی منطقه مرزی با لبنان در دره الحورانی در روستای حاویک 
TT

میراث «حزب الله» در سوریه؛ کارخانه های مواد مخدر و اسکناس تقلبی

نیروهای مرزبانی سوریه در عملیات پاکسازی منطقه مرزی با لبنان در دره الحورانی در روستای حاویک 
نیروهای مرزبانی سوریه در عملیات پاکسازی منطقه مرزی با لبنان در دره الحورانی در روستای حاویک 

نیروهای مرزبانی سوریه در بالای یکی از تپه های دره الحورانی در روستای حاویک شهر قصیر در حومه غربی حمص واقع در مرز سوریه و لبنان ده ها کارخانه تولید مواد مخدر و کپتاگون و حشیش و کارگاه های چاپ دلار تقلبی پیدا کردند که به کشورهای منطقه قاچاق و از آنجا به دیگر کشورها فرستاده می شدند. این کارخانه ها در انبارهای متروکه تاریک و وسیع منطقه واقع شده اند. روستای حاویک سوریه روبروی استان بعلبک لبنان قرار دارد و تا همین چند ماه پیش تحت کنترل «حزب الله» لبنان بود. نیروهای «حزب الله» از این منطقه بیرون رانده شدند و میراث سیاهشان توسط اداره عملیات سوریه تفکیک و منهدم شد و ارتش لبنان در منطقه مستقر شد و کنترل اوضاع را در اختیار گرفت.

کریدورهای مرزی قاچاق مواد مخدر
ماموران امنیتی مشغول پاکسازی این منطقه هستند و موفق شدند یک مجموعه بزرگ شامل چندین انبار متروکه بالای تپه ای در منطقه کوهستانی دور افتاده در مسیر یک جاده فرعی در روستای حاویک پیدا کنند که چند صد متر با مرز لبنان فاصله دارد. دستگاه ها و ماشین آلات و تجهیزات و مخزن های بزرگ آبی رنگ در این انبارها وجود داشتند. مقادیر فراوانی از مواد اولیه تولید کپتاگون در این مخزن ها نگهداری می شدند. حشيش در داخل مخزن های چوبی و صندوق های پلاستیکی با قفل محکم نگهداری می شد.

سرگرد ندیم مدخنه مدیر امنیت مرزی سوریه و فرمانده عملیات پاکسازی مرز با لبنان (الشرق الاوسط)

سرگرد ندیم مدخنه مدیر امنیت مرزی استان حمص در گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «رژیم سابق و شبه نظامیان «حزب الله» لبنان که کنترل این منطقه را در اختیار داشتند و اوایل ماه جاری بیرون رانده شدند «مناطق مرزی بین سوریه و لبنان را به کریدورهای قاچاق مواد مخدر و مجموعه های ساخت و تولید مواد ممنوعه از جمله انتقال غیر قانونی سلاح و اسکناس های تقلبی تبدیل کرده بودند».

اداره مرزبانی سوریه ۳ کارخانه تولید مواد مخدر تحت مدیریت «حزب الله» لبنان کشف کرد. عناصر «حزب الله» لبنان هفته گذشته از روستای حاویک سوریه بیرون رانده شدند (الشرق الاوسط)

اداره عملیات نظامی سوریه هفته جاری دست به عملیات پاکسازی در روستاهای مرزی با لبنان یعنی حاویک و جرماش و وادی الحورانی و اکوم و وادی حنا زد و با عناصر «حزب الله» و نیروهای وفادار به رژیم سابق سوریه و قاچاقچیان مواد مخدر و اسلحه درگیر شد و موفق شد کنترل تمام نوار مرزی را در اختیار بگیرد و ایست های بازرسی در این مناطق نصب کرد و اقدامات ضروری لازم برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر و اسلحه در نظر گرفت.
اداره عملیات نظامی سوریه دست به عملیات امنیتی ویورش به چندین منطقه در سوریه به خصوص در روستاهای حاویک و جرماش و هیت زد چرا که این مناطق مراکز اصلی قاچاق مواد مخدر به شمار می روند.
مدیر امنیت مرزی توضیح داد که نیروهای مرزبانی ۱۵ کارخانه تولید مواد مخدر و یک چاپخانه چاپ اسکناس تقلبی پیدا کردند.
ندیم مدخنه افزود «مقادیر بسیار زیادی از محموله های اسلحه و مواد مخدر پیدا کردیم که آماده ارسال به مقصد بودند. این مناطق شریان اقتصادی باندهای خلافکار به شمار می روند».
سوریه و لبنان ۳۳۰ کیلومتر مرز مشترک دارند که بخش وسیعی از مناطق مرزی ترسیم نشده اند چرا که در دره ها و کوه های بلند واقع شده اند و به همین دلیل کریدورهای مناسبی برای قاچاقچیان مواد مخدر و باندهای خرید و فروش اسلحه به شمار می روند.

پودر ناشی از آتش زدن محموله های اسکناس های دلار تقلبی قبل از تخلیه منطقه (الشرق الاوسط)

اسکناس های دلار تقلبی
نیروهای «حزب الله» از انبار بزرگ دیگری به عنوان چاپخانه چاپ اسکناس دلار ۱۰۰ دلاری تقلبی استفاده می کردند. آنها با پرینترهای سه بعدی و دستگاه های ماورای بنفش و دستگاه های چاپ «آفست» و تانکرهای جوهر با رنگ های متنوع اسکناس چاپ می کردند.
سوریه در طول سال های جنگ در بیش از ده سال گذشته پس از روی کار آمدن بشار اسد رئیس جمهور مخلوع این کشور به بزرگ ترین تولید کننده و صادرکننده کپتاگون تولید شد. برخی گزارش ها گفتند که سوریه امپراتوری مواد مخدر خاورمیانه شده است. داده های دولت بریتانیا می گویند حدود ۸۰ درصد کپتاگون جهان تا پایان سال ۲۰۲۴ در سوریه تولید می شد.
انبار بزرگ دیگری در ارتفاعات منطقه کوهستانی در میان درختان بلند و کشتزارها واقع شده است. یکی از مامورها به نام نادر ابو البراء در این انبار در دستگاهی را باز کرد و از آن قرص های دایره ای درآورد.
نادر ابو البراء که از آغاز این عملیات با گروه امنیتی بوده گفت «مواد مخدر را به این شکل تولید و پنهان و بعد به کشورهای خلیج و کل منطقه قاچاق می کردند».

مواد اوليه ساخت کپتاگون در روستای حاویک (الشرق الاوسط)

قرص های کپتاگون در کیسه های محکم گذاشته شده بودند و روی کیسه ها علامت دو هلال بود که به دو هلال روی قرص های کپتاگون اشاره دارد. حشیش در صندوق های چوبی متوسط جاسازی شده بود و روی آن روکش قرمز کشیده بودند تا با کپتاگون اشتباه نشود.
اهالی این منطقه مرزی می گویند که آنها حق نزدیک شدن به این کارخانه های به شدت حفاظت شده را نداشتند. احمد الصعب، ۵۵ ساله از اهالی روستای حاویک گفت «ماموران اطلاعات سوریه و نیروهای «حزب الله» در سطح وسیعی در منطقه حضور داشتند. بوهای بد و غیر عادی به مشام ما می رسید و شنیده بودم که در اینجا چندین کارخانه مواد مخدر دارند اما نمی دانستیم که در این کارخانه ها چه خبر است چون حق نزدیک شدن به منطقه را نداشتیم».

ماموران امنیتی سوریه در حال مصادره مواد مخدر در منطقه مرزی بین سوریه و لبنان (الشرق الاوسط)

ماموران امنیتی در این کارخانه ها چندین دوربین مدار بسته و شبکه مخابرات وصل شده به خاک لبنان پیدا کردند. سرگرد ندیم مدخنه مدیر امنیت مرزی گفت عملیات امنیتی ما به روستاهای سوری هم مرز با لبنان محدود است و هماهنگی بین اداره عملیات نظامی و ارتش لبنان ادامه دارد و «ارتش لبنان برای اولین بار در ۱۴ سال گذشته در این منطقه مستقر شده و با نیروهای (حزب الله) و قاچاقچیان درگیر شده است». او خاطر نشان کرد «اسناد زیادی در این عملیات پیدا کردیم که نشان می دهد برخی اعضای خانواده های عشایر لبنان در قاچاق مواد مخدر دست دارند».

فرار نیروهای وفادار به رژیم اسد

این مقام امنیتی اضافه کرد که نیروها و مقامات وفادار به رژیم سابق پس از سقوط نظام از این مناطق مرزی برای فرار به لبنان استفاده کردند به ویژه «نیروهای تیپ چهارم تحت فرماندهی ماهر اسد. شواهدی هم وجود دارد مبنی بر اینکه گروه هایی از نیروهای وفادار به رژیم سابق که به لبنان فرار کردند از لبنان در درگیری نظامی با نیروهای حکومت جدید سوریه شرکت کردند چرا که نیروهای وفادار به رژیم سابق و (حزب الله) سابقه و همکاری طولانی در قاچاق کپتاگون دارند».

یکی از ماموران امنیتی سوریه کنار صندوق های چوبی حاوی مواد اولیه ساخت مواد مخدر و کپتاگون در عملیات پاکسازی مرزی (الشرق الاوسط)

طبق برآوردهای جهانی درآمد قاچاق کپتاگون در سوریه تا سال ۲۰۲۴ حدود ۶ میلیارد دلار بوده است و مواد مخدر تولید شده در سوریه عمدتا به عراق و اردن ترانزیت و از آنجا به کشورهای خلیج عربی ارسال می شد.

فاطمه الخالد و نوه هایش جلوی خانه شان در روستای حاویک سوریه در مرز با لبنان (الشرق الاوسط)

فاطمه الخالد از اهالی دره الحورانی از احساس خود و افراد خانواده و اهالی منطقه گفت. او تعریف می کند که از بیش از ده سال پیش که نیروهای «حزب الله» کنترل این منطقه را در اختیار گرفتند آنها خواب راحت و امنیت و آسایش نداشتند. فاطمه الخالد خاطر نشان کرد «از وقتی نیروهای «حزب الله» بر منطقه مسلط شدند ما از چیزهای زیادی محروم شدیم و مشکلات زیادی برای ما و بچه هایمان ایجاد شد. روزهای سختی بودند که پس از سقوط رژیم حال و روزمان بهتر شد. سوریه که آزاد شد انگار همه دنیا رها شد».
عملیات امنیتی و نظامی در حومه القصیر واقع در حومه حمص در محدوده بیش از ۳۰ کیلومتری به منظور مقابله با قاچاق مواد مخدر و اسلحه و تعقیب نیروهای وفادار به رژیم سابق و نیروهای «حزب الله» در این منطقه انجام شد.
سرگرد ندیم مدخنه مدیر امنیت مرزی استان حمص در پایان گفت «یک برنامه امنیتی یکپارچه برای تامین امنیت مرزها داریم تا از اهالی در برابر همه تهدیدات حمایت کنیم».