آیا افق سیاسی پس از حمله غزه بسته می شود یا باز؟

دمار جراء غارات إسرائيلية على مدينة غزة، السبت (أ.ف.ب)
دمار جراء غارات إسرائيلية على مدينة غزة، السبت (أ.ف.ب)
TT

آیا افق سیاسی پس از حمله غزه بسته می شود یا باز؟

دمار جراء غارات إسرائيلية على مدينة غزة، السبت (أ.ف.ب)
دمار جراء غارات إسرائيلية على مدينة غزة، السبت (أ.ف.ب)

هر عملیات نظامی یک هدف سیاسی دارد، به استثنای عملیاتی که بین اسرائیل و حماس انجام می شود. حماس اهداف سیاسی خاصی را تعیین نکرده است، همچنین دولت اسرائیل نیز زمانی که اعلام کرد در واکنش به حمله حماس به نزدیکی نوار غزه در وضعیت جنگی قرار دارد، هدف سیاسی مشخصی را تعیین نکرده است.
اسماعیل هنیه رهبر حماس گفت: «ما برای دفاع از محل عروج پیامبر و الاقصی وارد کارزار شدیم همان طور که برادر فرمانده کل قوا ابوخالد (محمد) الضیف (طوفان الاقصی) نامید و نبرد افتخار، مقاومت و عزت به راه انداخته ایم. این طوفان از غزه آغاز شد و به کرانه باختری و خارج از آن و هر مکانی که مردم و ملت ما در آن قرار دارند، کشیده خواهد شد». وی عملیات حماس را پاسخی به اقدامات اسرائیل دانست.
در مقابل بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل نیز گفت: «ما در وضعیت جنگی هستیم، نه در عملیات، نه در دور، بلکه در وضعیت جنگی. صبح امروز حماس یک حمله خونین ناگهانی را علیه اسرائیل و شهروندانش انجام داد. ما از ساعات اولیه صبح مشغول این کار بودیم».
او توضیح داد که چگونه به عنوان یک رهبر مسئول عمل می کند. به گفته او از صبح در حال انجام رایزنی‌ها بوده و دستور داده است تا وضعیت قبل از حمله را بازگرداند، یعنی شهرهایی را که مردان حماس کنترل آن‌ها را در دست گرفته‌اند و در آنجا گروگان گرفته‌اند، آزاد کنند و پس از آن انتقام گرفته شود. با «مجازات کسانی که این عملیات را انجام دادند».
موضوع سیاسی که او به آن اشاره کرد دعوت از مردم برای متحد شدن پشت سر او بود. واضح است که هدف از این کار متوقف کردن کمپین اعتراضی علیه دولت او و بازگرداندن محبوبیت از دست رفته او بود. البته جنگ کوتاه ترین راه برای بازگرداندن محبوبیت نتانیاهو است.
اما این به طور خودکار اتفاق نمی افتد. اگر این جنگ با شکست و ناامیدی اسرائیل پایان یابد، نتیجه می تواند برعکس باشد. این اتفاق قبلاً در سال 1973 رخ داد، زمانی که اسرائیل از حمله مشترک مصر و سوریه برای آزادسازی سرزمین های اشغالی غافلگیر شد. دولت یک کمیته تحقیقات رسمی ایجاد کرد که با نتیجه‌گیری رهبری سیاسی را تبرئه و ارتش را مسئول این شکست محکوم کرد. اما مردم در تظاهراتی پر سر و صدا به خیابان ها ریختند و دولت گلدا مایر مجبور به استعفا شد.
این جنگ چگونه پایان خواهد یافت؟ آیا انتقام اسرائیل با سرنگونی حکومت حماس خواهد بود؟ آیا اسرائیل به نوار غزه حمله زمینی خواهد کرد؟ اگر این تهاجم رخ دهد، آیا تضمینی وجود دارد که به معضل اسرائیل تبدیل و منجر به مرگ و میر بیشتر و اسرای بیشتر نشود؟ دولت اسرائیل از طریق میانجی های فرانسوی و دیگران به حزب الله نزدیک شده و تاکید کرده است که علاقه ای به مبارزه با آن ندارد. اما بسیاری از مقامات اطلاعاتی و ارتش باور ندارند که حزب الله این بار نیز خارج از صف جنگ با نوار غزه بایستد. در عوض، از یکی از وزرای اسرائیل نقل شده است که نگران است جنگ غزه تلاشی برای سرپوش گذاشتن بر یک جنگ بزرگتر و گسترده‌تر باشد که حزب‌الله همراه با دیگر شبه‌نظامیان ایرانی فعال در سوریه، عراق و یمن در آن شرکت خواهد کرد.
وی همچنین ابراز نگرانی کرد که در صورت گسترش جنگ غزه، پرونده های موجود در دیوان بین المللی دادگستری علیه جنایات جنگی اسرائیل افزایش یافته و مواضع کشورهای غربی تغییر کند. اگر رهبران دولت حماس را به خاطر راه اندازی این جنگ محکوم کرده باشند، بعید نیست که هواداران آنها به خیابان ها بیایند و علیه اسرائیل تظاهرات کنند. بسیاری از اسرائیلی ها بر این باورند که جنبش چپ در حزب دموکرات آمریکا موضع تندی علیه دولت اسرائیل اتخاذ می کند و می تواند بر دولت آمریکا تأثیر بگذارد.
در اسرائیل این ترس وجود دارد که این جنگ پروژه توسعه پیمان ابراهیم را مختل کند، زیرا بسیاری در جهان عرب و اسلام، اسرائیل را متهم می‌کنند که مسئول مسائلی است که به وضعیتی که به آن رسیده‌اند. آنها انگشت اتهام را به سمت دولت راست افراطی و رهبری شهرک‌ها به دلیل وخامت اوضاع در نتیجه حملات الاقصی، حملات شهرک‌نشینان، گسترش شهرک‌ها و شرایط بد زندگی برای اسیران فلسطینی در زندان‌های اسرائیل نشانه می‌گیرند.
حتی اگر جنگ به جبهه‌های دیگر گسترش نیابد و به صحنه فلسطین محدود شود، و اگر به «مجازات کسانی که به اسرائیل حمله می‌کنند» منجر شود، همانطور که نتانیاهو وعده داده بود، و جنگ برای مدت طولانی ادامه پیدا کند و با تخریب ساختمان ها و کشته شدن صدها فلسطینی همراه بود، همانطور که قبلا در دورهای دیگر اتفاق افتاده بود. و شهرک نشینان در کرانه باختری دست به حملات خونین علیه فلسطینی ها بزنند، نتیجه به نتانیاهو یا ارتش او کمک نمی کند تا از بن بست خارج شوند و نتیجه ممکن است برای هر دو آنها فاجعه بار باشد.
در چنین شرایط معضل گونه ای، نیاز مبرمی به رهبران قوی وجود دارد که بتوانند تصمیمات شجاعانه ای اتخاذ کنند که وضعیت و رویدادها را متحول کند. با دولت فعلی اسرائیل، این امر بسیار بعید است. حتی اگر نتانیاهو می خواست آن شخصیت باشد، دولتی که او تأسیس کرد او را در غل و زنجیر بسیار سنگین نگه می دارد، زیرا این دولت سیاستی را دنبال می کند که افق سیاسی را با دروازه ای فولادی می بندد.
اگر آمریکایی ها در طرح خود برای تغییر ترکیب دولت و آوردن بنی گانتز به کابینه موفق شوند و حزب افراطی ها؛ بزالل اسموتریچ (وزیر دارایی تندروی اسرائیل) و ایتامار بن گویر (وزیر امنیت داخلی متعصب) را از آن حذف کنند، نتانیاهو باید برای بازگشایی افق سیاسی منطقه ای گام بردارد و برای پایان دادن به نزاع با راه حل های واقع بینانه تلاش کند. سیاستی که اسرائیل تاکنون دنبال کرده است، تحت عنوان «مدیریت درگیری»، در طول 75 سال به اندازه کافی مورد آزمایش قرار گرفته است و فرار از سازش و الزامات آن احتمالاً منجر به درگیرشدن بیشتر در جنگ ها و شکست ها خواهد شد.



طارق صالح: تصمیم توقف حملات دریای سرخ از سوی ایران اتخاذ شد

  طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)
  طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)
TT

طارق صالح: تصمیم توقف حملات دریای سرخ از سوی ایران اتخاذ شد

  طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)
  طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)

یک مقام بلندپایه یمنی اعلام کرد که حملات اخیر آمریکا به مواضع گروه حوثی، بنا به اعتراف رهبر این گروه، عبد الملک الحوثی، «دردناک» بوده است و به کشته شدن شمار زیادی از فرماندهان میانی و اصابت به مکان‌های حساس نظامی انجامیده است.

العمید طارق صالح، معاون رئیس شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن (مقاومت ملی)

براساس گفته‌های العمید طارق صالح، عضو شورای رهبری ریاست‌جمهوری یمن با درجه معاون رئیس، عبد الملک الحوثی هفته گذشته در گفت‌وگوی تصویری با فرماندهان گروه حوثی گفته است که تصمیم توقف حملات به کشتی‌ها در دریای سرخ از سوی ایران صادر شده و او چاره‌ای جز اجرای آن نداشته است.

صالح در دیداری که اخیراً با بزرگان استان «ریمه» برگزار کرد، گفت: «عبد الملک الحوثی درباره توقف حملات آمریکایی‌ها در دریای سرخ صحبت می‌کرد، اما خودش اطلاعی نداشت. به او از ایران اطلاع دادند و گفتند: ما با آمریکایی‌ها توافق کرده‌ایم و شما باید اجرا کنید.»

طارق صالح، فرمانده مقاومت ملی، افزود که ایرانی‌ها از عبد الملک الحوثی خواسته‌اند مداخله نکند و آزادی کامل ناوبری دریایی را تضمین کند، و تأکید کرده‌اند که هیچ جای گفت‌وگویی وجود ندارد؛ چرا که در حال مذاکره با ایالات متحده درباره پرونده هسته‌ای هستند و از او خواسته‌اند آرامش را حفظ کند.

یک انبار تسلیحات در مرکز صنعا که توسط جنگنده‌های آمریکایی هدف قرار گرفت (رسانه‌های محلی)

عضو شورای رهبری در ادامه سخنانش اطلاعاتی را که به‌نظر می‌رسد از منابع اطلاعاتی به دست آمده است، مطرح کرد و فاش کرد که عبد الملک الحوثی به‌دنبال راهی برای نجات خود از حملات آمریکا بوده، که به گفته خودش «دردناک» بوده‌اند.

طارق صالح از قول رهبر حوثی به فرماندهانش نقل کرد: «حملات آمریکا بسیار دردناک بود، به مکان‌های بسیار حساس نظامی رسید، بسیاری از فرماندهان میانی را کشت، و به پناهگاه‌ها، انبارها و اتاق‌های عملیات اصابت کرد؛ مکان‌هایی که تصور نمی‌کردیم بتوانند به آن‌ها برسند.»

جنگنده اف-۱۸ آمریکایی در حال برخاستن از روی ناو هواپیمابر «هری ترومن» (فرانس‌پرس)

طبق گفته‌های رهبر حوثی‌ها: «حملات اسرائیلی‌ها آن‌قدر به ما آسیب نزد که حملات آمریکایی‌ها وارد کرد.»

با وجود درخواست‌های فراوان برای تحویل سلاح، توقف جنگ، بازگشت به زبان عقل و صلح، و اولویت دادن به منافع مردم یمن، العمید طارق صالح تأکید کرد که گروه حوثی یک «پروژه ویرانگر» است و خود را یکی از گردان‌های «سپاه پاسداران ایران» می‌داند.

عضو شورای رهبری پیش‌تر در گفت‌وگویی با روزنامه «الشرق الأوسط» در آوریل گذشته گفته بود که حمایت از نیروهای یمنی در میدان نبرد، راهکاری اساسی برای بازگرداندن توازن است. او تأکید کرد که این حمایت ابزار تشدید درگیری نیست، بلکه ضرورتی ملی برای حفاظت از ملت و حفظ دستاوردهای موجود است.

صالح هرگونه نگاه به مسئله یمن در چارچوب نزاع منطقه‌ای بزرگ‌تر را رد کرد و هشدار داد که کشورش نباید به برگه‌ای در چانه‌زنی بین تهران و واشینگتن تبدیل شود. او گفت: «اگر جهان با یمن همچون برگه‌ای برای معامله ایران برخورد کند، دچار اشتباه خواهد شد.» و تأکید کرد که باقی ماندن یمن به‌عنوان پایگاهی برای سپاه پاسداران، تنها یمن را تهدید نمی‌کند، بلکه منافع منطقه‌ای و بین‌المللی را نیز به خطر می‌اندازد.

طارق صالح در دیدار با فرستاده ویژه سازمان ملل، هانس گروندبرگ، در سال ۲۰۲۱ (ایکس)

عضو شورای رهبری تأکید کرد که بازگشت به ثبات تنها از راه بازسازی نهاد دولت، مخالفت با کودتا، و اجرای قانون اساسی و قانون می‌گذرد. او تصریح کرد که صلح از راه امتیازدهی حاصل نمی‌شود، بلکه از راه موازنه قدرتی به‌دست می‌آید که احترام به نهادها را تحمیل کند و جمهوریت را در برابر گروهی که خود را بالاتر از دولت می‌داند، احیا کند.

در همین زمینه، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت که مردم یمن «سال‌ها از جنگ و ویرانی رنج برده‌اند و چشم به آینده‌ای پر از صلح دارند.»

تصویری از خسارت‌های ناشی از حمله هوایی آمریکا که یکی از مواضع حوثی‌ها را در صنعا هدف قرار داد (AFP)

گوترش در حساب رسمی خود در پلتفرم «ایکس» افزود: «باید به مسیر خشونت در این کشور پایان داد، در حالی‌که همچنان به دنبال راه‌حل سیاسی مبتنی بر مذاکره به رهبری یمنی‌ها هستیم.»