«زبان خشن عراق» با ایران را چگونه بفهمیم؟

سفیر بغداد «تا اطلاع ثانوی» به تهران باز نمی‌گردد

«زبان خشن عراق» با ایران را چگونه بفهمیم؟
TT

«زبان خشن عراق» با ایران را چگونه بفهمیم؟

«زبان خشن عراق» با ایران را چگونه بفهمیم؟

این اولین بار از سال 2003 است که عراق موضعی تند در این سطح علیه ایران به کار می گیرد و از این کشور به شورای امنیت سازمان ملل شکایت و حمله تهران به اربیل را «تجاوز آشکار» توصیف می کند. ما از همه این تحولات چه پیش بینی ای می کنیم؟
لحن فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق، زمانی که از ایران، بزرگترین متحد دولت های بغداد پس از سقوط رژیم صدام حسین، نام می برد، در سیاست عراق غیرعادی به نظر می رسد.
رئیس دستگاه دیپلماسی عراق در داووس اظهارات بی سابقه ای درباره «ناتوانی ایران در مقابله با اسرائیل» مطرح کرد.
وی در مصاحبه ای اختصاصی با روزنامه «الشرق الاوسط» توضیح داد که تهران با اسرائیلی ها «قواعد درگیری توافق شده» داشته و چون نمی تواند به آنها حمله کند، «هدف نظامی ضعیف» را انتخاب کرده است.
برخی از مقامات دولتی که این روزها محمد شیاع السودانی، نخست وزیر را همراهی می کنند، در مجمع داووس می گویند که فؤاد حسین «نظر شخصی خود را بیان نمی کند»، زیرا بغداد «به این نتیجه رسیده که باید بدون ابهام پاسخ دهد».
پیش از آن، و به گفته یک مشاور امنیتی در دولت عراق، کسانی که نگران توافقنامه امنیتی امضا شده با ایران در سال گذشته بودند، همیشه از تهران می‌پرسیدند: «اطلاعات خود را در مورد جاسوسی برای اسرائیل در اختیار ما قرار دهید تا ما بتوانیم آن را بررسی کنیم».
بر اساس اطلاعات موجود، این قرارداد که در مارس 2023 امضا و در سپتامبر همان سال اجرایی شد، «جلوگیری از نفوذ شبه‌نظامیان، استرداد افراد تحت تعقیب، خلع سلاح و حذف اردوگاه‌های متعلق به گروه‌های مخالف ایرانی در داخل خاک عراق را تضمین می‌کند».
مشخص نیست که در توافق بین دو کشور بندهایی «مخفی» در رابطه با جاسوسی برای اسرائیل وجود دارد یا خیر، اما مقامات عراقی تأکید کردند که «این توافق بین دو کشوری نوشته شده است که استقلال و حق حاکمیت کامل دارند» و اینکه «به ایران اجازه حمله موشکی به عراق را نمی دهد».
چه اتفاقی افتاد که عراق زبان خشن و سختی برای خطاب به ایران انتخاب کرده است؟ یکی از این مقامات می گوید: «بغداد پس از غافلگیری ایران با حمله به اربیل در شوک شدیدی قرار گرفته است» و می افزاید: «حتی نخست وزیر هم نمی دانست و احساس می کند که ایران از ملاحظات کشوری مانند عراق فراتر رفته است و هنوز همه چیز را در مقیاس ایرانی می سنجد».
سیاستمداران بر این باورند که تهران برای مهار یک بحران داخلی به حمله ای به این بزرگی و به این شکل نیاز دارد و در نتیجه بغداد را درگیر یک «سوایی بزرگ» کرده است.
«چگونه به این سؤال پاسخ دهیم که چرا ایران اربیل را با موشک‌های بالستیک بمباران کرد؟» این سخنان در ساعات گذشته از زبان سیاستمداران و دیپلمات‌های بلندپایه بغداد شنیده شد و به یک جو سیاسی تبدیل شد که اکنون بر مواضع دولتی چیره شده است. به نظر می‌رسد السودانی‌ اکنون از تمام «وسایل دیپلماتیک موجود» برای پر کردن خلأ ناشی از حمله سپاه پاسداران به شهر اربیل استفاده می‌کند و از این تشدید برای ارسال پیام به آمریکایی‌ها استفاده می‌کنند.
همذات پنداری با ایرانی‌ها در توجیه حمله به معنای «رسوایی بزرگ‌تر» در زمانی مبهم با آمریکایی‌ها بود.
پس از حمله به مقر جنبش «النجباء» در اوایل ماه جاری که منجر به کشته شدن یکی از رهبران این جنبش در حملات به پایگاه‌های نظامی در عراق و سوریه شد، دولت و جناح‌های وفادار به تهران از آمریکایی ها خواستند کشور را ترک کنند.
اطلاعات دریافتی از بغداد حاکی از آن است که بغداد که سفیر خود در تهران، نصیر عبدالمحسن را فراخوانده است، بر اساس توصیه‌های «مستشارانی که نگران حذف اثرات سیاسی حمله اخیر ایران هستند»، السودانی او را تا اطلاع ثانوی در عراق نگه خواهد داشت.
منابع آگاه می گویند: سفیر حتی الامکان در بغداد خواهد ماند و به این زودی باز نخواهد گشت.
اما بعد از آن، حتی پس از طرح شکایت رسمی علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل چه اتفاقی می افتد؟ بسیاری گمانه زنی می کنند که دولت از این تشدید به دستاوردهای سیاسی دست خواهد یافت، اما به دلیل برخورد شدید ایران با نظام سیاسی کشور، راه چندانی نخواهد داشت و بمباران اربیل توازن قوا را در آنجا بر هم نخواهد زد.



گسترده‌ترین عملیات تخلیه اسرائیل در غزه طی ماه‌های اخیر؛ ترامپ به دنبال آتش‌بس است


فلسطینی‌ای در حال فریاد هنگام تشییع اعضای خانواده‌اش که در حمله هوایی اسرائیل در خان‌یونس کشته شدند، در روز یکشنبه (رویترز)
فلسطینی‌ای در حال فریاد هنگام تشییع اعضای خانواده‌اش که در حمله هوایی اسرائیل در خان‌یونس کشته شدند، در روز یکشنبه (رویترز)
TT

گسترده‌ترین عملیات تخلیه اسرائیل در غزه طی ماه‌های اخیر؛ ترامپ به دنبال آتش‌بس است


فلسطینی‌ای در حال فریاد هنگام تشییع اعضای خانواده‌اش که در حمله هوایی اسرائیل در خان‌یونس کشته شدند، در روز یکشنبه (رویترز)
فلسطینی‌ای در حال فریاد هنگام تشییع اعضای خانواده‌اش که در حمله هوایی اسرائیل در خان‌یونس کشته شدند، در روز یکشنبه (رویترز)

در حالی که وضعیت جنگی در نوار غزه همچنان ادامه دارد، ارتش اسرائیل روز یکشنبه دستور به بزرگ‌ترین عملیات تخلیه طی ماه‌های اخیر داد. این تخلیه مناطق وسیعی از شهر غزه و شمال آن، به‌ویژه محله‌های الزيتون، الصبرة، التفاح و الدرج را در بر می‌گیرد. ارتش از ساکنان خواسته فوراً به منطقه المواصی در جنوب منتقل شوند.

این دستور با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پخش اعلامیه از طریق پهپادها اعلام شد و شامل گسترش تخلیه مناطق پیشین مانند جبالیا البلد، الزرقاء و أبو إسكندر نیز می‌شود. منابع محلی گفته‌اند بسیاری از مردم نمی‌دانند کجا باید بروند، زیرا مناطق غربی غزه نیز از آوارگان پر شده است.

فلسطینی مجروح در حمله هوایی، در بیمارستان ناصر در خان‌یونس واقع در جنوب غزه، با پیکر برادرش که در همان حمله کشته شد، وداع می‌کند (رویترز)

ارتش اسرائیل اعلام کرده قصد دارد وارد عمق شهر غزه و حتی غرب آن شود. اگرچه منطقه المواصی به‌عنوان منطقه انسانی اعلام شده، اما در آنجا هم ارتش اسرائیل حاضر است و گه‌گاه تیراندازی یا بمباران‌هایی صورت می‌گیرد.

احتمال توافق جزئی

با وجود ادامه خشونت‌ها، تلاش‌ها برای آتش‌بس ادامه دارد. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در پیامی خواستار تلاش برای دستیابی به توافق آتش‌بس شد. منابع فلسطینی به «الشرق الأوسط» گفته‌اند که احتمال رسیدن به توافقی جزئی در چارچوب طرح پیشنهادی فرستاده آمریکایی، استیو ویتکوف، وجود دارد.

فلسطینی‌ای در کنار پیکر کودکان کشته‌شده در حمله هوایی اسرائیل به خانه‌ای در شهر غزه پیش از مراسم تشییع در روز یکشنبه (رویترز)

این منابع افزودند مقاومت فلسطینی خواستار ضمانت اجرای کامل دوره ۶۰ روزه آتش‌بس بدون نقض آن توسط اسرائیل، و توزیع آزادسازی گروگان‌ها طی روزهای آتش‌بس هستند. همچنین تأکید شده که پروتکل‌های انسانی توافق پیشین در ژانویه ۲۰۲۵ باید رعایت شود؛ موضوعی که اسرائیل در آن زمان به‌طور کامل پایبند نبود.

بن‌بست در مذاکرات و لجبازی اسرائیل

منابع نزدیک به حماس می‌گویند: «رسیدن به توافق ممکن است اگر اسرائیل به خواسته‌های منطقی پاسخ مثبت دهد». به گفته آن‌ها، حماس پیشنهادات متعددی داده، اما هر بار بنیامین نتانیاهو آن را رد کرده و مسیر مذاکرات را مختل کرده است.

منابع تأکید کردند که «حماس» مایل به دستیابی به توافق برای توقف کشتار و محاصره در غزه است، اما نمی‌پذیرد تحت عنوان توافقی «تسلیم‌شده» عمل کند. آن‌ها همچنین از دولت ترامپ خواستند فشار بیشتری بر اسرائیل وارد کند.

پیش‌بینی شده که در صورت پیشرفت گفت‌وگوها، طی روزهای آینده دور جدیدی از مذاکرات در دوحه یا قاهره با حضور هیأت‌های حماس، اسرائیل، میانجی‌ها و نماینده آمریکا برگزار شود.

ترور ابوعمر السوری

در تحولی مرتبط، ارتش اسرائیل جمعه‌شب موفق به ترور «حکم العیسی» معروف به «أبو عمر السوری»، یکی از فرماندهان ارشد «کتائب القسام» شد. وی از نزدیکان محمد الضیف، فرمانده شهید القسام، بود. اسرائیل همچنین چندین فرمانده دیگر از حماس، جهاد اسلامی و گروه‌های مقاومت دیگر را هدف قرار داده است.

با کاهش درگیری مستقیم بین ایران و اسرائیل، تمرکز ارتش اسرائیل بار دیگر بر نوار غزه افزایش یافته و حملات زمینی، هوایی و عملیات‌های هدفمند شدت گرفته‌اند.