اصرار معترضان در سویدا بر خشونت پرهیزی

همدردی آمریکا مهم نیست  

معترضان در شهر سویدا ۲۸ فوریه ۲۰۲۴ (فرانس پرس)
معترضان در شهر سویدا ۲۸ فوریه ۲۰۲۴ (فرانس پرس)
TT

اصرار معترضان در سویدا بر خشونت پرهیزی

معترضان در شهر سویدا ۲۸ فوریه ۲۰۲۴ (فرانس پرس)
معترضان در شهر سویدا ۲۸ فوریه ۲۰۲۴ (فرانس پرس)

فضای تنش در چند روز گذشته در سویدا واقع در جنوب سوریه حاکم بود و احتمال وقوع درگیری های مسلح قویا مطرح شد اما معترضان سویدا بار دیگر با راهپیمایی بر اعتراضات خشونت پرهیز تا رسیدن به خواسته های مد نظر یعنی اجرای قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت تاکید کردند. برای معترضان سویدا مهم نبود که «واشنگتن» از خشونت بی حد و جان باختن یکی از معترضان به ضرب گلوله ماموران «عمیقا ابراز نگرانی کرده است».
برخی منابع محلی اپوزیسیون در سویدا به «الشرق الاوسط» گفتند «هیچ کدام از معترضان دلشان را به واکنش آمریکا خوش نکرده اند چرا که آمریکا و کشورهای موثر و سازمان ملل از همان آغاز تظاهرات در سوریه و تا ویرانی کشور و وقوع ده ها مورد قتل عام از شمال تا جنوب و از غرب تا شرق به ابراز نگرانی و تحریم بسنده کردند. آنها می گویند تحریم علیه رژیم است اما در حقیقت این تحریم ها کمر مردم سوریه را خم کرده و دارد آنها را به کشتن می دهد».
منابع افزودند «واشنگتن و جامعه جهانی سوریه را به امان خدا رها کردند و دست ایران و روسیه دادند و کارشان صرفا ابراز نگرانی شده است».

عده ای از معترضان سوری یک معترض مصدوم در راهپیمایی ۲۸ فوریه ۲۰۲۴ در سویدا را برای درمان می برند (رویترز)

این منابع در سویدا تاکید کردند «تظاهرات ۷ ماه پیش به طور مسالمت آمیز آغاز شد و در این اعتراضات نه افراد مسلح بودند و نه تیراندازی و یا حادثه مشکوک ابلاغ شد». معترضان در این منطقه «برای رسیدن به حقوق مشروع خود که در قانون اساسی آمده به خیابان ریختند. آنها پس از ۱۳ سال جنگ و ویرانی و کشتار و پروژه های پاره پاره کردن کشور و غارت ثروت های سوریه بهایی به اظهارات بین المللی و همدلی و همدردی جامعه جهانی با معترضان نمی دهند».
منابع خاطر نشان کردند «فضای نارضایتی عمومی در سویدا از موضع واشنگتن در غزه و نسبت به کشتار مردم فلسطین وجود دارد. اسرائیل در حال تجاوزگری و قتل عام فلسطینیان جلوی چشم دنیا است و واشنگتن حتی یکبار اقدامات اسرائیل محکوم نکرد... مگر می شود باور کرد که آمریکا کشتن یک شهروند در سویدا را محکوم می کند»؟
سفارت آمریکا در سوریه در حساب اکس نوشت «ما از به کارگیری خشونت بیش از حد علیه معترضان خشونت پرهیز در سویدا به شدت نگران هستیم». این واکنش واشنگتن درباره کشته شدن یکی از معترضان در راهپیمایی چهارشنبه بود. آمریکا همچنین از کشته شدن غیر نظامیان ابراز تاسف کرده و به بازماندگانشان تسلیت گفت. سفارت آمریکا افزود «مردم سوریه در سویدا و همه جا مستحق صلح و کرامت و امنیت و عدالت هستند».
گر پدرسون فرستاده ویژه سازمان ملل به سوریه گفت «پیشرفت به سمت راهکار در سوریه حاصل نشده است». پدرسون جمعه (اول مارس) در یک نشست با عنوان «به سمت ثبات در سوریه» در حاشیه «نشست دیپلماسی آنتالیا» در جنوب ترکیه گفت «وضع امنیتی در سوریه با توجه به جنگ ادامه دار در نوار غزه بدتر شده است. مساله سوریه راهکار نظامی ندارد و همه طرف ها دیگر می دانند که هیچ کدام از آنها در جنگ پیروز نمی شود».

معترضان در شهر سویدا ۲۸ فوریه ۲۰۲۴ (فرانس پرس)

ده ها نفر از معترضان در شهر سویدا روز شنبه (۲ مارس) با راهپیمایی بر اعتراضات خشونت پرهیز تاکید کردند. ساختمان های دولتی و حزب «بعث» چهارشنبه مورد حمله قرار گرفتند و نگهبانان این ساختمان ها برای متفرق کردن معترضان تیراندازی غیر هدفمند کردند. ویدیوهای منتشر شده از سوی برخی از فعالان و رسانه های محلی اپوزیسیون نشان می دهد که جواد الباروکی بر اثر همین تیراندازی ها از ناحیه سینه زخمی و کشته شد.
صدای چند انفجار و حمله خمپاره ای که مشخص نیست از کجا شلیک شدند در دو روز گذشته در سویدا شنیده شد و گفته شد که چندین مرکز امنیتی و دفاتر احزاب مورد هدف قرار گرفتند و نگرانی درباره اینکه وضع در سویدا به نقطه انفجار برسد و به درگیری مسلحانه کشیده شود افزایش یافت اما با این حال معترضان روزهای جمعه و شنبه (اول و دوم مارس) دست به راهپیمایی گسترده زدند و بر تظاهرات و کنش خشونت پرهیز تاکید کردند.
سازمان دیده بان حقوق بشر سوریه گزارش داد ده ها تن از ساکنان سویدا در میدان «الکرامه» در مرکز شهر تجمع و بر ادامه کنش خشونت پرهیز ضد حکومت تاکید کردند و «خواستار آزادی و سرنگونی رژیم و اجرای قطعنامه ۲۲۵۴ و آزادی زندانیان شدند».
معترضان پلاکاردهایی با نوشته «تظاهرات خشونت پرهیز تا سرنگونی نظام» و «خشونت پرهیزی ما راه رهایی ماست» و «خط مشی نظام خونین است و خط مشی ما خشونت پرهیزی است» در دست داشتند.
یک پایگاه امنیتی در مرکز شهر سویدا که مورد حمله قرار گرفته بود پس از چندین ماه تعطیلی آغاز به کار کرد. حکومت این پایگاه را به منظور کمک برای کاهش و سرکوب اعتراضات در سویدا دوباره راه انداخت اما معترضان بر لزوم رسیدن به خواسته هایشان پافشاری می کنند.



چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
TT

چگونه عراق از «تهدیدی وجودی خطرناک‌تر از داعش» نجات یافت؟

مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)
مشایخ عراقی در تظاهراتی در حمایت از ایران، سه‌شنبه در مسیر منتهی به منطقه سبز که سفارت عراق در بغداد در آن واقع شده است (AP)

منابع دیپلماتیک در بغداد به روزنامه «الشرق الاوسط» گفتند مقام‌های عراقی نگران کشیده شدن کشور به جنگ میان ایران و اسرائیل بودند و آن را «تهدیدی وجودی برای عراق» توصیف کردند که خطرناک‌تر از تهدید داعش بود؛ همان گروهی که زمانی یک‌سوم خاک کشور را اشغال کرده بود.

این منابع توضیح دادند:
«داعش یک پدیده بیگانه بود که در نهایت باید از بدن عراق به‌ویژه با توجه به حمایت منطقه‌ای و بین‌المللی از بغداد برای مقابله با آن طرد می‌شد. اما جنگ ایران و اسرائیل، وحدت عراق را تهدید می‌کرد.»

شرح تهدید وجودی از نگاه منابع دیپلماتیک:

همزمان با آغاز جنگ، بغداد پیام‌هایی از اسرائیل از طریق جمهوری آذربایجان و کانال‌های دیگر دریافت کرد. در این پیام‌ها آمده بود که اسرائیل در صورت حمله‌ای از خاک عراق، پاسخ‌هایی «سخت و دردناک» خواهد داد. اسرائیل مسئولیت هرگونه حمله از خاک عراق را متوجه دولت عراق دانسته بود.

آمریکا نیز از زبان توصیه‌آمیز قبلی عبور کرد و مستقیماً نسبت به عواقب وخیم حملات احتمالی گروه‌های وابسته به ایران هشدار داد.

مقام‌های عراقی نگران «سناریوی فاجعه» بودند. سناریویی که در آن، گروه‌های عراقی به اسرائیل حمله می‌کردند و اسرائیل نیز با موجی از ترورهای هدفمند مشابه آنچه علیه فرماندهان حزب‌الله لبنان و ژنرال‌ها و دانشمندان ایرانی در آغاز جنگ انجام داد، پاسخ می‌داد.

به گفته این منابع، اگر اسرائیل حملات دردناکی علیه این گروه‌ها انجام می‌داد، خشم در میان شیعیان عراق شعله‌ور می‌شد. این وضعیت ممکن بود مرجعیت شیعه را وادار به اتخاذ موضعی جدی کند و در نتیجه، بحران به شکل تقابل مستقیم شیعیان با اسرائیل درمی‌آمد.

این سناریو باعث شد نگرانی‌هایی شکل گیرد مبنی بر اینکه سایر گروه‌های عراقی، شیعیان را مسئول کشاندن کشور به جنگی بدانند که می‌شد از آن دوری کرد. در چنین شرایطی، احتمال بروز شکاف دوباره میان شیعیان و سنی‌ها و تهدید دوباره برای وحدت عراق وجود داشت.

خطر دیگر، موضع احتمالی کردها بود. این احتمال وجود داشت که کردها اعلام کنند دولت مرکزی فقط نماینده یک گروه است، کشور از جنگ‌ها خسته شده و اقلیم دیگر نمی‌خواهد خود را با بغداد درگیر کند؛ چراکه نزدیکی به بغداد، اقلیم را وارد جنگ‌هایی می‌کند که نمی‌خواهد در آن‌ها شرکت داشته باشد.

نقش دولت السودانی

دولت محمد شیاع السودانی با ترکیبی از قاطعیت و تدبیر عمل کرد. به گروه‌ها هشدار داد که تحمل هیچ تلاشی برای کشاندن کشور به جنگی که وحدتش را تهدید می‌کند، ندارد. همزمان، کانال‌های ارتباطی با قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا، را باز نگه داشت.

موضع ایران و موازنه داخلی
دولت عراق از موضع تهران هم بهره برد. ایران نه‌تنها از گروه‌ها نخواست وارد جنگ شوند، بلکه آن‌ها را به خویشتنداری تشویق کرد. برخی معتقدند تهران نمی‌خواست پس از از دست دادن سوریه، روابطش با عراق را نیز قربانی کند.

عامل مهم دیگر، درک گروه‌ها از بزرگی جنگ بود. آن‌ها می‌دانستند این نبرد از توانشان فراتر است؛ به‌ویژه با توجه به شرایط حزب‌الله در لبنان و نفوذ اطلاعاتی اسرائیل درون ایران. اسرائیل نشان داده بود که اطلاعات دقیقی از گروه‌های دشمن دارد و با برتری تکنولوژیک خود، می‌تواند به اهدافش برسد.

سه حمله ناکام

با وجود فشارها، به گفته منابع دیپلماتیک، گروه‌های بی‌انضباط تلاش کردند سه حمله را طراحی و اجرا کنند؛ اما نیروهای امنیتی عراق توانستند پیش از اجرا آن‌ها را خنثی کنند.

منابع همچنین گفتند که ایران زخمی عمیق برداشت؛ چراکه اسرائیل جنگ را به خاک ایران کشاند و آمریکا را به هدف گرفتن تأسیسات هسته‌ای آن ترغیب کرد. به‌گفته این منابع، اگر ایران در پرونده هسته‌ای امتیاز ندهد، احتمال دور تازه‌ای از درگیری وجود دارد.