آیا فصل جدیدی از تشدید تنش بین بغداد و اربیل آغاز شده‌است؟

قوه قضائیه کردستان انتقادات شدیدی را به دادگاه فدرال وارد کرد.. کارشناسان در انتظار «گام بعدی»

قضات اقلیم کردستان در میزگردی به میزبانی رئیس جمهوری در بغداد (رسانه های دولتی)
قضات اقلیم کردستان در میزگردی به میزبانی رئیس جمهوری در بغداد (رسانه های دولتی)
TT

آیا فصل جدیدی از تشدید تنش بین بغداد و اربیل آغاز شده‌است؟

قضات اقلیم کردستان در میزگردی به میزبانی رئیس جمهوری در بغداد (رسانه های دولتی)
قضات اقلیم کردستان در میزگردی به میزبانی رئیس جمهوری در بغداد (رسانه های دولتی)

با توجه به تصمیمات دادگاه فدرال عراق و پس از کناره‌گیری یک قاضی کرد از آن، ناظران عراقی اقدامات تشدید کننده ای را از سوی دولت اقلیم کردستان علیه مقامات بغداد پیش‌بینی کردند.کارشناسان به «الشرق الاوسط» گفتند که روابط بغداد و اربیل در آستانه یک «بهار داغ» است، اما توانایی کردها برای گرفتن مواضع اصلی ممکن است به دلیل شکاف سیاسی بین دو حزب اصلی، حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی محدود باشد.اربیل تا سال‌های اخیر یکی از برجسته‌ترین بازیگران در سطح فدرال بود و بیشتر اختلافات بین حزب بارزانی و احزاب شیعی حاکم در بغداد به خصوص حزب الدعوه به رهبری نوری المالکی و دارای ماهیت سیاسی بود، اما اکنون به یک ماهیت حقوقی و قانونی تبدیل شده و پای دادگاه فدرال به آن باز شده‌است.

مانورهای قانون اساسیبه نظر می‌رسد «مانورهای قانون اساسی» که بغداد متهم به انجام آن علیه منطقه است، اربیل را به «ضد مانور» سوق می‌دهد؛ نشانه‌های آن با خروج عبدالرحمن زیباری، عضو کرد دادگاه فدرال، که مورد حمایت حزب بارزانی است، نمایان شد.به گفته برخی کارشناسان حقوقی این اقدام به منظور اخلال در کار دادگاه فدرال از طریق برهم زدن اصل «توازن قومی و ملی» در بین اعضای آن صورت گرفته‌است.انتقاد شدید شورای قضایی اقلیم کردستان در روز چهارشنبه به دادگاه فدرال پس از حکم اخیر این دادگاه مبنی بر لغو «سهمیه» برای اقلیت‌ها صورت گرفت.قاضی عبدالجبار عزیز حسن، رئیس شورای قضایی اقلیم کردستان در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «عراق با صدور قانون مدیریت دولتی برای دوره انتقالی در سال ۲۰۰۴ به یک دولت فدرال تبدیل شد. نظام حکومتی آن بر اساس (ماده چهار) آن تعیین شد که بر اساس حقایق تاریخی و جغرافیایی، تفکیک قوا و تقسیم قانون اساسی آن قوا بین مرکز و اقلیم کردستان ساخته شد. پس از صدور قانون اساسی ۲۰۰۵، اقلیم کردستان و مقامات موجود آن را به رسمیت شناخت و به آن حق اعمال اختیارات اعطا شده به این مقامات را به استثنای اختیارات انحصاری مقامات فدرال داد».قاضی حسن افزود: «هر چیزی که در اختیارات انحصاری مقامات فدرال پیش‌بینی نشده باشد در صلاحیت منطقه کردستان است و اولویت قوانین منطقه نسبت به قوانین فدرال در خصوص اختیارات مشترک است. همچنین به منطقه این حق را داد که در صورت تعارض یا تناقض بین آنها، اعمال قوانین فدرال را اصلاح کند و قوانین منطقه حاکم خواهد بود».

حق قانون اساسیقاضی حسن توضیح داد «اصول قانون اساسی را نمی‌توان به هیچ بهانه‌ای زیر پا گذاشت، زیرا برای همه، از جمله دادگاه فدرال، که موظف شده‌است به آن پایبند باشد و به بهانه‌های واهی آن را نقض نکند، الزام‌آور است».وی ادامه داد: «دادگاه فدرال از اختیارات قانونی خود فراتر رفته‌است، زیرا به خود حق مداخله در همه امور بزرگ و کوچک در منطقه را داد».به گفته قاضی حسن، «تصمیم فوق‌الذکر مغایر با قانون اساسی است که مقرر می‌دارد قوانین اقلیم کردستان در مواردی که با قوانین فدرال تعارض یا مغایرت داشته باشد، ارجحیت دارد و چیزی در آن مغایر با قانون اساسی نیست. دادگاه فدرال در تصمیم خود، با اصلاح کرسی‌های پارلمان کردستان و همچنین اصلاح قانون کمیسیون انتخابات، خود را قانونگذار کرد».بر اساس این بیانیه، قوه قضائیه کردستان معتقد است که «تقسیم مناطق انتخاباتی جزو اختیارات انحصاری پارلمان منطقه است و دادگاه فدرال کاری به آن ندارد».در همین حال، مسرور بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کردستان، بار دیگر بر پایبندی اقلیم کردستان به «حقوق قانون اساسی خود و دفاع از آن» تأکید کرد.او پس از دیدار روز چهارشنبه خود با سفیر بریتانیا در عراق، استیون هیچن، از «تسلیم نشدن تحت فشار و هرگونه شرایط» خبر داد.

تقسیم کردیحیی الکبیسی، محقق، در مورد تنش‌های اخیر قانون اساسی و سیاسی بین بغداد و اربیل معتقد است که «اقلیم کردستان با بغداد که به دنبال تضعیف مقامات آن است، ارتباط زیادی دارد»، اما «شکاف زیاد بین دو حزب اصلی در منطقه مانع از توانایی آنها برای انجام کارهای زیادی در طول این بحران می‌شود».الکبیسی به «الشرق الاوسط» گفت: منطقه روابط خوبی با بسیاری از کشورهای جهان دارد و می‌تواند از آنها برای اعمال فشار بر بغداد در بسیاری از مسائل استفاده کند، به ویژه اینکه جامعه جهانی می‌داند که بازیگر سیاسی شیعه، به ویژه متحد ایران، قدرت را به‌طور کامل در انحصار خود دارد.



تهدید حوثی ها به تشدید تنش؛ آیا سناریوی غزه در یمن تکرار می شود؟

 آتش سوزی مهیب پس از حمله اسرائیل به مخازن سوخت حدیده (فرانس پرس)
آتش سوزی مهیب پس از حمله اسرائیل به مخازن سوخت حدیده (فرانس پرس)
TT

تهدید حوثی ها به تشدید تنش؛ آیا سناریوی غزه در یمن تکرار می شود؟

 آتش سوزی مهیب پس از حمله اسرائیل به مخازن سوخت حدیده (فرانس پرس)
آتش سوزی مهیب پس از حمله اسرائیل به مخازن سوخت حدیده (فرانس پرس)

مقامات اسرائیل حوثی ها را مرتب تهدید می کنند و حوثی ها می گویند به حملات خود ادامه می دهند. در این میان مردم می ترسند که مبادا آنچه در نوار غزه بر سر آنها در یمن بیاید و سناریوی ویرانگری غزه بار دیگر در یمن تکرار شود.
محمد عبد الله کارمند دولت و ساکن شهر حدیده با ابراز حس نگرانی و ترس به «الشرق الاوسط» گفت «اسرائیل قوی و تحت حمایت غرب است و نشانه های حیات در نوار غزه را نابود کرد و احتمال دارد چنین چیزی در یمن تکرار شود». او افزود «امیدوارم که کار به جاهای باریک نکشد».

ستون دود غلیظ پس از حمله اسرائیل به بندر حدیده یمن که تحت کنترل حوثی هاست (رویترز)

عبد الله افزود «صدای انفجارهای ناشی از حمله اسرائیل مهیب بود و شباهتی به حملات هوایی آمریکا که معمولا صدای آن را ساکنان برخی محلات می شنوند نداشت».
یحیی کارمند یک شرکت تجاری که نخواست نام خانوادگی اش منتشر شود با عبد الله هم نظر است و هر دو دغدغه مشترک دارند. یحیی گفت زندگی و بازار رفته رفته دارد به روال عادی باز می گشت چرا که دولت یمن و حوثی ها آتش بس بودند اما تنش نظامی با اسرائیل هولناک است. اسرائیل یک رژیم ستمگر و بی رحم است و کاری به کار غیر نظامیان ندارد و اصلا فرقی بین نظامیان و غیر نظامیان قائل نمی شود. حمله به مخازن سوخت گواه همین کلام است. هیچ طرفی در تمام سال های جنگ مخازن سوخت را مورد هدف قرار نداد.
حوثی ها آمار قربانیان این حمله اسرائیل را اعلام نکردند. ایمن جرمش یکی از مقامات محلی حدیده گفت که همکار او به نام مهندس احمد موسی یکی از قربانیان حمله اخیر اسرائیل است. نبیل ناشر و احمد عبد الباری یوسف و صلاح الصراری و ابو بکر الفقیه و ادریس الوصابی از دیگر جان باختگان این حمله اسرائیل به حدیده هستند.
مقامات دولت یمن می گویند ۹۰ نفر تا حالا در حملات هوایی اخیر اسرائیل زخمی شده اند و مخازن گازوئیل و بنزین و مازوت صد در صد تخریب شدند. ساکنان حدیده می گویند برق بخش های گسترده ای از این شهر قطع شده است.

پروپاگاندای خارجی

سرهنگ وضاح الدبیش سخنگوی نیروهای نظامی دولت یمن در ساحل غربی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت «کمر یمن زیر بار فقر و بحران های متعدد خم شده و حوثی ها یمن را به کانون درگیری تبدیل کردند تا برنامه ها و پروپاگاندای خارجی را اجرا کنند اما باید توجه داشت که آنها (حوثی ها) در عمل توان بازدارندگی واقعی ندارند».
الدبیش افزود این گروه سرسپرده ایران عامل تخریب تاسیسات بندر حدیده هستند. او ابراز نگرانی کرد که مبادا حوثی ها اسرائیل را به سمت افزایش حملات هوایی و تخریب تاسیسات و زیرساختارها در سطح گسترده هل بدهند تا در ازای آن ادعاهای قهرمانی و دلاوری خود را به رخ بکشند».
الدبیش اضافه کرد «مردم یمن بازنده واقعی در این بازی هستند و حوثی ها تا زمانی که یمن را به غزه دیگری تبدیل نکنند آرام نخواهند گرفت».

ستون دود و شعله های آتش پس حمله هوایی اسرائیل و آتش سوزی گسترده در مخازن سوخت حدیده (فرانس پرس)

در این راستا، «جنبش التهامی» از جمله نیروهای سیاسی در یمن در بیانیه ای حملات هوایی اسرائیل به بندر و تاسیسات و مخازن نفت و ایستگاه برق حدیده را محکوم کرد.
این بیانیه افزود «این حمله و بمباران که باعث جان باختن مردم بیگناه و تخریب گسترده شد فاجعه و آتشی است که دودش به چشم ساکنان تهامه و دیگر مناطق می روند که با کمبود سوخت و قطعی برق و خروج بیمارستان ها و مراکز خدماتی از خدمت و پیامدهای انسانی دیگر روبرو خواهند شد».
«جنبش التهامی» در این بیانیه اسرائیل و حوثی ها را مقصر این تجاوز و جان باختن تعدادی از شهروندان و نابودی تاسیسات یمن خواند و گفت «حوثی ها با رفتارشان و سستی و سهل انگاری جامعه بین الملل در قبال حوثی ها و بی توجهی به اجرای توافق استکهلم این بلا را سر یمن آوردند. حوثی ها باعث و بانی حال و روز فاجعه بار و تراژدیک کنونی یمن هستند».
این بیانیه خاطر نشان کرد «بهره برداری حوثی ها تحت عنوان یاری فلسطین فضاحت بار است و ادعاهایشان دروغ است. پرگویی حوثی ها ربطی به فلسطین و مشکلات مردم غزه ندارد».