عراق و ترکیه در یک قدمی توافق آبی و ایجاد منطقه حائل 

رایزنی درباره پایان دادن به «پ ک ک»‌ و امکان نقش آفرینی حشد شعبی


 
هاکان فیدان در بدو ورود به ساختمان وزارت خارجه عراق در بغداد (فرانس پرس)
  هاکان فیدان در بدو ورود به ساختمان وزارت خارجه عراق در بغداد (فرانس پرس)
TT

عراق و ترکیه در یک قدمی توافق آبی و ایجاد منطقه حائل 


 
هاکان فیدان در بدو ورود به ساختمان وزارت خارجه عراق در بغداد (فرانس پرس)
  هاکان فیدان در بدو ورود به ساختمان وزارت خارجه عراق در بغداد (فرانس پرس)

چند منبع عراقی و ترکیه گفتند که دو کشور به توافق بر سر ایجاد یک منطقه حائل نزدیک شده اند که بناست در جریان عملیات نظامی برای پایان دادن به حضور «حزب کارگران کردستان» مورد استفاده قرار بگیرد. این منابع افزودند که «قرارداد آب و انرژی» نیز یکی از محورهای گفتگو بین دو طرف است.
یک هیئت عالی رتبه ترکیه به ریاست هاکان فیدان وزیر خارجه پنجشنبه (۱۴ مارس) وارد بغداد شد. یاشار گولر وزیر دفاع و ابراهیم کالین رئیس دستگاه اطلاعات و منیر کارال اوغلو معاون وزیر کشور ترکیه از مقامات هیئت ترکیه هستند. فواد حسین وزیر خارجه عراق از همتای ترکیه ای خود استقبال کرد و در یک بیانیه خبری گفت که طرفین رایزنی های سیاسی انجام خواهند داد.
دو طرف درباره عملیات نظامی برای مقابله با «حزب کارگران کردستان» رایزنی کردند که محور آن درباره ایجاد «کمربند امنیتی» در کل مناطق استقرار پایگاه های ترکیه در اقلیم کردستان بود و این کمربند به همه مناطق فعالیت حزب ممنوعه کارگران کردستان از جمله کوه قندیل وصل خواهد داشت.
یک منبع در صحبت های خود از واژه «منطقه حائل» استفاده کرد و گفت هدف این عملیات نظامی بر همین اساس است و ترکیه می خواهد این منطقه حائل تا عمق ۳۰ ۴۰ کیلومتری کشیده شود یعنی دقیقا مثل همان منطقه ای که ترکیه در سوریه احداث کرده است. منطقه حائل احتمالی در عراق به منظور قطع ارتباط بین «پ ک ک» در عراق و یگان های مدافع خلق (گروه کرد) در شمال سوریه ایجاد می شود.
زکی آکتورک مشاور روابط عمومی وزارت دفاع ترکیه گفت «دو طرف ترکیه ای و عراقی درباره ایجاد تفاهم مشترک درباره مقابله با تروریسم گفتگو کردند».
این منابع افزودند ترکیه به دنبال این است تا تحت حمایت اربیل و به کمک دستگاه اطلاعاتی بغداد و حشد شعبی عملیات نظامی گسترده علیه «پ ک ک» انجام دهد و این ارگان ها «تدابیر شدید امنیتی در سلیمانیه و سنجار» برقرار خواهند کرد.
مقامات عراق درباره این خبرها اظهار نظر نکردند اما یک عضو ارشد ائتلاف «چارچوب هماهنگی» گفت بغداد و آنکارا به یک برداشت مشترک درباره «تهدیدهای حزب کارگران کردستان» رسیدند و مقامات ترکیه ابراز نگرانی کردند که ادامه حضور «پ ک ک» مانع احداث جاده توسعه خواهد شد.



پس از تضعیف متحدان ایران؛ مذاکره مستقیم با «اهرم لبنان»


عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)
عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)
TT

پس از تضعیف متحدان ایران؛ مذاکره مستقیم با «اهرم لبنان»


عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)
عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در دیدار اخیر خود با نبیه بری رئیس پارلمان لبنان (فرانس پرس)

مقامات ایرانی اخیرا در حال دادن پیام به لبنان و کشورهای ذیربط هستند که پرونده لبنان در قبضه ایران است. برای مثال علی خامنه ای رهبر ایران گفت «تداوم مجاهت ها در لبنان و غزه قطعا پیروزی جبهه مقاومت را به دنبال خواهد داشت».
چندین نفر از مقامات ایران پیش از سخنان خامنه ای درباره لبنان اظهار نظر کردند که البته نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان مستقیما به این اظهارنظرهای ایرانی پاسخ داد. ضمنا اظهارات محمد باقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه ایران آماده مذاکره درباره قطعنامه ۱۷۰۱ است نیز واکنش لبنانی ها را برانگیخت و سفیر ایران به وزارت خارجه لبنان احضار شد. قالیباف پس از این اظهارات گفت «اتکای اصلی مردم لبنان رهبر و مسئولان و مردم ایران است».

عباس عراقچی وزیر خارجه ایران نیز در این راستا گفت «نماینده ویژه من در بیروت مستقر است و با همه طرفین در بیروت دیدارهای روزمره دارد».

اظهارات مقامات ایرانی درباره لبنان به ویژه پس از ترور حسن نصر الله دبیر کل «حزب الله» و شماری از فرماندهان این گروه در حالی مطرح می شود که نبیه بری رئیس پارلمان لبنان و «برادر بزرگ» از سوی نعیم قاسم دبیر کل جدید «حزب الله» مسئول مذاکره شده است. «حزب الله» از زمان اجرای تصمیم خود برای گشودن جبهه جنگ با اسرائیل به نشان حمایت و همبستگی با غزه پرونده مذاکره درباره آتش بس را در اختیار گرفت. پس از اینکه نقل قول از نبیه بری درباره آمادگی «حزب الله» برای تفکیک بین جبهه لبنان و غزه منتشر شد عراقچی سه هفته پیش به لبنان بازگشت و کلا این پرونده را در جا بست و دوباره بر پیوند بین جبهه جنگ در لبنان با غزه تاکید کرد.
منابع دفتر نخست وزیری لبنان از اظهارنظر درباره موضع ایران و مناقشه در این باره خودداری می کنند و می گویند «مواضع میقاتی در این مرحله کافی است».
رشید درباس وزیر پیشین لبنان در گفتگو با «الشرق الاوسط» معتقد است که «اظهارات مقامات تهران نیت ها را آشکار کرد». او افزود «مقامات ایرانی قبلا همین حرف ها را در عمل پیاده می کردند ولی آن را علنی نمی کردند. با این حال همه می دانستند چه خبر است. ایرانی ها حالا علنا نیات خود را آشکار کردند چرا که دیگر نمی توانند به دلایل امنیتی مستقیما با متحدانشان در لبنان (حزب الله) گفتگو کنند و مجبور شده اند با مقامات لبنانی رایزنی کنند».
درباس با ستایش از موضع گیری میقاتی گفت «اظهارات میقاتی مورد حمایت لبنانی ها است». او افزود «ایران با توجه به واقعیت روی زمین از ورقه لبنان در مذاکراتش با غرب استفاده خواهد کرد».

این وزیر پیشین در ادامه یادآور شد «باید واقع بین بود. غربی ها اینک در ظاهر دارند از طریق نبیه بری رئیس پارلمان با حکومت لبنان گفتگو می کنند اما مذاکرات واقعی با کسی است که پشت «حزب الله» است و می تواند به «حزب الله» فشار بیاورد و آن ایران است».

محمد باقر قالیباف رئیس پارلمان ایران (وسط) پس از بازدید از محل وقوع حمله هوایی اسرائیل در محله البسطه در بیروت (فرانس پرس)

از سوی دیگر عماد سلامه استاد علوم سیاسی دانشگاه آمریکایی لبنان گفت «اظهارات ایران درباره لبنان به خاطر این است که ایران می خواهد موضعش در مذاکرات را تقویت کند. ایران پیشتر برای این کار به میانجی های محلی متکی بود. ایران می خواهد هر چه نفوذ و اهرم فشار برای گفتگو در منطقه دارد به کار بگیرد تا توان خود برای ارایه راهکار در مسائل حساس همچون توافق مبادله اسیران اسرائیلی در غزه و تامین ثبات و امنیت در مرزهای جنوبی لبنان و نیز در باب المندب یمن را نشان دهد».
سلامه خاطر نشان کرد «ایران در ازای آن از غربی ها می خواهد تضمین بگیرد تا منافع راهبردی اش به خطر نیفتند. ایران در وضعیت کنونی از طریق گروه های نیابتی و میانجی مثل (حزب الله) و (جنبش امل) در لبنان گفتگو نمی کنند بلکه اینک همه تخم مرغ هایش را در یک سبد گذاشته و روی میز گذاشته و نرمش نشان می دهد و آماده پذیرش راهکارهایی است که پایش را به جنگ تمام عیار نکشد. ایران از همه راه ها برای عدم درگیر شدن در جنگ تمام عیار تلاش می کند».
به گزارش ایرنا مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران گفت اگر اسرائیل آتش بس را بپذیرد ممکن است در نوع و شدت پاسخ ایران اثر بگذارد.
مواضع ایران درباره لبنان از نظر بخش وسیعی از جامعه لبنان مردود است. ولید جنبلاط رئیس حزب «ترقی خواه سوسیالیست» گفت «زمان آن رسیده که جمهوری اسلامی بفهمد لبنان حکومت دارد».
از سوی دیگر حزب «کتائب» نیز با اشاره به اظهارنظرهای اخیر مقامات ایرانی گفت که این مواضع نیت ایران برای هیمنه بر لبنان و به دست گرفتن مراکز تصمیم گیری در کشور را آشکار می کند.

«حزب کتائب» بیشتر در بیانیه ای از «اظهارات تحریک آمیز پیاپی مقامات ایران در سفر به لبنان و به نیابت از لبنانی ها» انتقاد کرد و گفت مقامات ایران «به موضع رسمی دولت لبنان که از سوی نخست وزیر بیان شد توجه ندارند. نخست وزیر به صراحت این رفتارهای بر خلاف اصول را مردود اعلام کرد و گفت که اظهارات مقامات ایرانی نیت سلطه گری و تصرف لبنان و کنترل مستقیم مراکز تصمیم ساز را رو می کند و ما با آنها بر همین مبنا برخورد می کنیم».