موج جدید مهاجرت داخلی سوری ها در لبنان

پس از اقدامات سختگیرانه در مناطق مسیحی نشین


 
آوارگان سوریه در عرسال برای بازگشت به سوریه آماده می شوند (آرشیو-آژانس عکس اروپا)
  آوارگان سوریه در عرسال برای بازگشت به سوریه آماده می شوند (آرشیو-آژانس عکس اروپا)
TT

موج جدید مهاجرت داخلی سوری ها در لبنان


 
آوارگان سوریه در عرسال برای بازگشت به سوریه آماده می شوند (آرشیو-آژانس عکس اروپا)
  آوارگان سوریه در عرسال برای بازگشت به سوریه آماده می شوند (آرشیو-آژانس عکس اروپا)

اقدامات و تدابیر گسترده برای برخورد با کارگران متخلف سوری و آوارگان سوری که غیر قانونی در لبنان اقامت می کنند آغاز شده است. این اقدامات پس از حادثه آدم ربایی و کشتن پاسکال سلیمان هماهنگ کننده حزب «نیروهای لبنانی» در منطقه جبیل لبنان اوایل آوریل تشدید شده و موج جدید در به دری و آوارگی را برای سوری ها در خاک لبنان به خصوص مناطق اکثریت مسیحی نشین به ارمغان آورد و حالا آوارگان سوریه در حال انتقال به مناطق عمدتا سنی نشین هستند.
موج جدید آوارگی سوری های مقیم لبنان چندین ماه قبل از آغاز درگیری بین اسرائیل و «حزب الله» در مرزهای جنوبی شروع شد. «حزب الله» تصمیم گرفت به خاطر حمایت از غزه جبهه درگیری با اسرائیل آغاز کند و بدین ترتیب صدها هزار نفر از آوارگان سوری ساکن روستاها و شهرهای مرزی لبنان مجبور شدند به سمت مناطق امن تر بروند. به دنبال کشته شدن یکی از مقام های حزب «نیروهای لبنانی» توسط باند آدم ربایی که اکثر اعضای آن سوری هستند اهالی بسیاری از روستاها و شهرهای عمدتا مسیحی نشین اقدام به بیرون راندن آوارگان سوریه و تعطیلی کسب و کارهایشان کردند و اکثر آوارگان سوری از این بخش ها به طرابلس و عکار و المنیه و الضنیه در بخش های شمالی عمدتا سنی نشین در لبنان رفتند.
احمد الخیر نماینده فراکسیون «الاعتدال الوطنی» در حوزه دوم شمال (طرابلس و المنیه و الضنیه) با تایید این خبر گفت «موج جدید مهاجرت سوری ها در داخل لبنان دو دلیل دارد. اول: تجاوز اسرائیل به جنوب لبنان که سوری ها از روستاهای جنوب به سمت شمال مهاجرت کردند. دوم: اقدامات نژاد پرستانه و تبعیض علیه سوری ها در مناطق دیگر».
او در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» خاطر نشان کرد «تعداد این آوارگان سوری که مجبور به مهاجرت به جاهای دیگر شده اند زیاد است. این شرایط جدیدی ایجاد کرده و بخش های البقاع و شمال لبنان خواه از نظر اقتصادی یا اجتماعی و امنیتی ظرفیت پذیرش این تعداد از آوارگان سوری را ندارند. پس باید حکومت لبنان زود دست به کار شود و همه ارگان ها با کمک همدیگر نقشه راه شفاف برای نحوه تعامل با بحران آوارگان سوریه به طور عام و موج جدید مهاجرت سوری ها در داخل لبنان به سمت بخش های شمالی به خصوص البقاع تنظیم و اجرا کنند».
الخیر اظهار کرد «در چند روز گذشته سیگنال های خوبی درباره لزوم دیدگاه ملی مشترک برای حل مشکل آوارگان سوری در تمامی مناطق لبنان به خصوص موج جدید مهاجرت به سمت شمال کشور و البقاع داشتیم».

یکی از تجمعات اعتراضی علیه آوارگان سوری جلوی مقر سازمان ملل (آرشیو- آسوشیتد پرس)

«مازن د.» (۵۵ ساله) مقیم عکار می گوید «بسياری از آوارگان از بخش های بترون و بشری و جبیل به سمت طرابلس و عکار رفتند چون طرابلس و عکار سنی نشین هستند و برای آوارگان سوری جای امن تری به شمار می روند. تعداد آوارگان در این مناطق افزایش ۱۲ درصدی داشته است».
او در ادامه گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «سوری ها دیگر در خیابان ها و معابر و بازارها آفتابی نمی شوند و چندان با لبنانی ها رو در رو نمی شوند و اکثر آنها مجبور شدند کسب و کارهای غیر قانونی خود را تعطیل کنند و عمدتا در کارگاه ها کار می کنند. تعداد زیادی از آوارگان سوری در اعتراض به آزار و اذیت گسترده چند روز اعتصاب کردند و سرکار نرفتند».
یک منبع آگاه دولتی در گفتگو با «الشرق الاوسط» گفت به نظر می رسد بخش اعظم آوارگان جدید راهی بخش های شمالی شدند و به البقاع نرفتند. موج جدید مهاجرت آوارگان سوری به بخش های شرقی و اردوگاه های این مناطق کشیده نشده است.
از سوی دیگر دکتر بلال الحشیمی نماینده حوزه البقاع میانی می گوید موج کوچ آوارگان سوری به این منطقه کم است و به شهرها و روستاهای سنی نشین محدود می شود «چرا که آوارگان سوریه در این مناطق احساس امنیت بیشتری می کنند و با گفتمان فرقه ای و پوپولیستی و نژادپرستانه سوری ستیز غیر قابل قبول فاصله می گیرند».
الحشیمی در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «حضور آوارگان سوری در لبنان دردسر ساز است اما می توان این مشکل را به روش معقول حل و حضور آنها را ساماندهی و روند بازگشت این آوارگان را در دوره های مشخص تنظیم کرد. اما خبری از این چیزها در شرایط بلبشوی کنونی نیست».
او خاطر نشان کرد «چرا در لوایحی که پارلمان اخیرا تصویب کرده از (حزب الله) خواسته نشده تا از مناطق سوری مرزی با لبنان عقب نشینی کند. (حزب الله) در این شهرها و روستاهای سوری مرزی حضور دارد و حدود ۴۰۰ هزار نفر از آوارگان سوری مقیم لبنان اهل همین شهرها و روستاهای مرزی هستند».



اسرائیل کشته شدن یحیی السنوار را تأیید کرد؛ مرگ «تصادفی»



عکسی که رسانه‌های اسرائیلی از جسدی که به احتمال زیاد متعلق به السنوار است، منتشر کرده‌اند
عکسی که رسانه‌های اسرائیلی از جسدی که به احتمال زیاد متعلق به السنوار است، منتشر کرده‌اند
TT

اسرائیل کشته شدن یحیی السنوار را تأیید کرد؛ مرگ «تصادفی»



عکسی که رسانه‌های اسرائیلی از جسدی که به احتمال زیاد متعلق به السنوار است، منتشر کرده‌اند
عکسی که رسانه‌های اسرائیلی از جسدی که به احتمال زیاد متعلق به السنوار است، منتشر کرده‌اند

اسرائیل رسماً اعلام کرد که یحیی السنوار، رهبر جنبش «حماس»، به‌طور تصادفی در جریان حمله‌ای به خانه‌ای در رفح، در جنوب نوار غزه، کشته شده است. این خبر چند ساعت پس از آغاز تحقیقات ارتش درباره احتمال کشته شدن او اعلام شد.

اسرائیل کاتس، وزیر خارجه اسرائیل، مرگ سنوار را تأیید کرده و آن را «پیروزی بزرگی» توصیف کرد. او گفت که حذف «مغز متفکر قتل‌عام‌های» ۷ اکتبر، یک «دستاورد بزرگ نظامی و معنوی» و «پیروزی‌ای برای جهان آزاد» است که به «تغییراتی منجر می‌شود که غزه را از کنترل حماس و ایران خارج کرده» و «امکان آزادی فوری اسرای اسرائیلی» در غزه را فراهم می‌کند.

دقایقی پس از این اظهارات، آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل، اعلام کرد که «مغز متفکر قتل‌عام ۷ اکتبر» از بین رفته است. او در بیانیه‌ای از طرف ارتش و شاباک (سازمان امنیت داخلی اسرائیل) گفت: «در پایان یک عملیات تعقیب که یک سال به طول انجامید، دیروز (چهارشنبه) در جنوب نوار غزه، تروریست یحیی السنوار از بین رفت.»

با اینکه این ترور به‌طور تصادفی رخ داد، ادرعی توضیح داد که ارتش و شاباک «در ماه‌های اخیر عملیات‌های زیادی انجام داده‌اند که باعث محدود شدن حوزه فعالیت السنوار شد و نهایتاً به نابودی او منجر شد.»

او افزود که ارتش و شاباک «طی هفته‌های اخیر، تحت هدایت فرماندهی نظامی منطقه جنوب و تیپ غزه، در جنوب نوار غزه براساس اطلاعات شاباک و دستگاه‌های اطلاعاتی که به مناطق مشکوکی اشاره داشتند که رهبران حماس ممکن است در آنجا باشند، فعالیت کردند. نیروهای تیپ ۸۲۸ در این منطقه سه فرد مسلح را شناسایی و از بین بردند. پس از شناسایی جسد، تأیید شد که یحیی السنوار کشته شده است.»

«حماس» از چند روز پیش ارتباط با السنوار را از دست داده بود

دو منبع در جنبش «حماس» به «الشرق الأوسط» گفتند که سطوح مختلفی از این جنبش تأییدهایی مبنی بر کشته شدن یحیی السنوار دریافت کرده‌اند. یک منبع خارج از غزه اعلام کرد که مقامات امنیتی حماس نشانه‌هایی از مرگ رهبر جنبش را منتقل کرده‌اند، در حالی که یک منبع دیگر در داخل نوار غزه اعلام کرد که «خبر مرگ به‌طور امنیتی به رهبران داخل غزه منتقل شده است.»

السنوار در شهر غزه در آوریل ۲۰۲۳ (فرانس پرس)

پیش از این تأیید، منابع حماس به «الشرق الأوسط» گفته بودند که «ارتباط با تیم امنیتی السنوار از چند روز پیش قطع شده و در این مدت هیچ تماسی برقرار نشده بود». آن‌ها همچنین اظهار داشتند: «هنوز نمی‌توان به‌طور قطعی درباره سرنوشت سنوار اظهار نظر کرد.» و افزودند: «حلقه امنیتی اطراف او بسیار محدود بوده و تنها شامل دو تا سه نفر بوده است که این موضوع مانع از دریافت سریع اطلاعات شده است.» همچنین اشاره کردند که «فقط همین حلقه بسته اطراف او از همه چیز درباره او اطلاع داشته و مسئول برقراری ارتباط او با دیگران بوده‌اند.»

از اردوگاه‌های پناهندگان تا رهبری عملیات «طوفان»

یحیی السنوار در سال ۱۹۶۲ در اردوگاه پناهندگان خان یونس به دنیا آمد، یکی از اردوگاه‌های فقیرنشین. خانواده او از روستای مجدل، که پس از نکبت ۱۹۴۸ از آنجا بیرون رانده شدند، به نوار غزه مهاجرت کردند. او تحصیلات خود را در مدارس «آنروا» در خان یونس آغاز کرد و سپس در دانشگاه اسلامی تحصیل کرد و مدرک کارشناسی خود را در رشته مطالعات عربی گرفت.

فعالیت سیاسی او ابتدا از فعالیت‌های دانشجویی تحت لوای «الکتله الاسلامیه» در دانشگاه آغاز شد و او به ریاست شورای دانشجویی رسید.

در اواسط دهه ۱۹۸۰، السنوار با شیخ احمد یاسین، بنیان‌گذار جنبش حماس، آشنا شد و به یکی از افراد نزدیک به او تبدیل شد. پس از تأسیس حماس در سال ۱۹۸۷، السنوار نقش‌های سازمانی گسترده‌تری را به عهده گرفت و با چند نفر از همکارانش یک سازمان امنیت داخلی برای حماس به نام «المجد» تأسیس کرد که به دستور شیخ یاسین بود. در سال ۱۹۸۸، او به اتهام قتل چهار نفر از همکاران اسرائیل دستگیر و به چهار بار حبس ابد محکوم شد.

السنوار در دوران زندانی بودن، رهبری زندانیان حماس را به‌عهده گرفت و مسئولیت کمیته رهبری اسرا را برعهده داشت. او در این دوران درگیری‌های زیادی با مقامات زندان و اعتصاب‌های متعددی انجام داد. همچنین السنوار وظایف امنیتی حماس را در داخل زندان به‌عهده داشت و مسئول نظارت بر تحقیقات داخلی جنبش بود.

او در طول مدت حبس خود از بیماری شدیدی رنج برد و به بیمارستان‌های اسرائیل منتقل شد. السنوار از داخل زندان مذاکرات مربوط به تبادل اسرای جلعاد شالیت را هدایت کرد که بر اساس آن در سال ۲۰۱۱ به همراه حدود ۱۰۰۰ زندانی فلسطینی آزاد شد.

السنوار در شهر غزه در اکتبر۲۰۲۲ (ا.ف.پ)

پس از آزادی، او در صفوف حماس به فعالیت خود ادامه داد و در سال ۲۰۱۲ به عضویت دفتر سیاسی جنبش درآمد. در سال ۲۰۱۷ به ریاست دفتر سیاسی حماس در غزه رسید و در سال ۲۰۲۱ برای دوره دوم انتخاب شد. در نهایت، در سال ۲۰۲۴ جانشین اسماعیل هنیه، که توسط اسرائیل در تهران ترور شد، شد و ریاست دفتر سیاسی حماس را برعهده گرفت.

السنوار پس از عملیات «طوفان الاقصی»

پس از عملیات «طوفان الاقصی» که حماس در ۷ اکتبر آغاز کرد، اسرائیل السنوار را به عنوان «مغز متفکر» این عملیات شناسایی کرد و او را در صدر لیست اهداف خود قرار داد. السنوار به همراه اعضای دیگر شورای نظامی گردان‌های «القسام» حمله‌ای بزرگ علیه اسرائیل برنامه‌ریزی کرده بود که هدف آن ایجاد شوکی بزرگ در اسرائیل و تغییر موازنه قدرت با آن بود.

نیروهای امنیتی اسرائیل، السنوار را در غزه، هم زیر زمین و هم روی زمین، تعقیب کردند، اما موفق به یافتن او نشدند. گزارش‌های اسرائیلی حاکی از آن است که اطلاعاتی درباره او به دست نیروهای امنیتی رسیده بود، اما نگرانی از حضور اسرای اسرائیلی مانع از تلاش برای ترور او شد.

السنوار در یک ویدئو که در داخل تونل گرفته شده بود، دیده شد، اما او با استفاده از ابزارهای ارتباطی ساده توانست از تعقیب و ترور جان سالم به در ببرد. او از این طریق با فرماندهان میدانی القسام در غزه و همچنین با اعضای دفتر سیاسی در خارج از کشور ارتباط برقرار می‌کرد و پیام‌هایی به میانجی‌گران مذاکرات آتش‌بس با اسرائیل می‌فرستاد.

Read also