پاریس از ثبات در سوریه حمایت می‌کند... هشدار نسبت به «تجزیه»

منابع: وزیر خارجه فرانسه خواستار حمایت عراق از دمشق و بیروت شده است

ژان-نوئل بارو و فؤاد حسین پس از نشست خبری مشترک در بغداد با یکدیگر دست دادند(أ.ف.ب)
ژان-نوئل بارو و فؤاد حسین پس از نشست خبری مشترک در بغداد با یکدیگر دست دادند(أ.ف.ب)
TT

پاریس از ثبات در سوریه حمایت می‌کند... هشدار نسبت به «تجزیه»

ژان-نوئل بارو و فؤاد حسین پس از نشست خبری مشترک در بغداد با یکدیگر دست دادند(أ.ف.ب)
ژان-نوئل بارو و فؤاد حسین پس از نشست خبری مشترک در بغداد با یکدیگر دست دادند(أ.ف.ب)

فرانسه بر ضرورت جلوگیری از «تجزیه خاک سوریه» تأکید کرد. در حالی که از توانایی بغداد در «دوری گزیدن از درگیری‌های منطقه‌ای» تمجید کرد، از این کشور خواست «برای تقویت ثبات در دمشق و بیروت، که (اولویت فرانسه) محسوب می‌شود، کمک لازم را ارائه دهد».

این موضع فرانسه در جریان سفر روز چهارشنبه وزیر خارجه فرانسه، ژان نوئل بارو، به بغداد اعلام شد. او با فؤاد حسین، همتای عراقی خود و محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق دیدار کرد.

این سفر در حالی صورت گرفت که عراق در حال آماده‌سازی برای میزبانی «نشست سران عرب» در ماه مه آینده است و در سوی دیگر، فرانسه در حال تدارک برای برگزاری کنفرانس «راه‌حل دو کشوری» برای فلسطین است؛ کنفرانسی که قرار است با مشارکت پادشاهی عربی سعودی و به میزبانی فرانسه در مقر سازمان ملل در نیویورک در ژوئن آینده برگزار شود.

وزیر خارجه عراق، فؤاد حسین، در آغاز این سفر با همتای فرانسوی‌اش دیدار کرد، پیش از آن‌که او با نخست‌وزیر السودانی ملاقات کند. بر اساس بیانیه وزارت خارجه، دو طرف در این دیدار درباره «حمایت از ثبات سوریه و مذاکرات ایران و آمریکا» گفت‌وگو کردند.

حسین در یک کنفرانس خبری مشترک با ژان نوئل بارو گفت: «روابط ما با فرانسه گسترده است؛ این کشور نقش مهمی در ائتلاف بین‌المللی در نبرد ما با تروریست‌های داعش ایفا کرد.»

او افزود: «ما از ثبات سوریه برای ایجاد یک روند سیاسی فراگیر حمایت می‌کنیم و همچنین از مذاکرات ایران و آمریکا پشتیبانی می‌نماییم. من با وزیر خارجه فرانسه درباره این مذاکرات و لزوم دور نگه داشتن منطقه از جنگ صحبت کردم.»

بیانیه وزارت خارجه به نقل از وزیر فرانسوی آورده است: «عراق فصل تازه‌ای از تاریخ خود را آغاز کرده است و بار دیگر نقش منطقه‌ای خود را ایفا می‌کند؛ عراق یک موتور اصلی در ثبات منطقه محسوب می‌شود.» او تأکید کرد: «عراقی قدرتمند، منبع قدرتی برای کل منطقه است.»

بارو همچنین گفت: «نشست بغداد (نشست سران عرب) برای امنیت و ثبات منطقه مهم است.» و افزود: «نباید عراق وارد هیچ درگیری منطقه‌ای شود. ما در کنار مردم عراق با همه اقوام و طوایف آن ایستاده‌ایم و معتقدیم جوانان عراقی بزرگ‌ترین سرمایه کشور هستند.»

وزیر خارجه فرانسه تأکید کرد: «سوریه نباید تجزیه شود و باید به راه‌حل سیاسی در غزه دست یافت و کمک‌های انسانی نیز باید به آن‌جا ارسال شود.» او یادآور شد که کشورش «از طرح عربی برای بازسازی سوریه حمایت می‌کند.»

سفر مکرون به عراق

در ادامه، نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی میزبان وزیر فرانسوی بود. طبق بیانیه‌ای دولتی، السودانی از سفر قریب‌الوقوع امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه به عراق، استقبال و تأکید کرد که دیدگاه‌های عراق و فرانسه در مورد منطقه به یکدیگر نزدیک است.

السودانی بر «اهمیت ثبات در منطقه، به‌ویژه در سوریه، و لزوم پذیرش اصل شهروندی و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز و مشارکت همه اقوام در اداره کشور» تأکید کرد.

در مقابل، وزیر فرانسوی طبق این بیانیه، «بر تعهد کشورش در همکاری نظامی و امنیتی و مبارزه با تروریسم تأکید کرد، آن‌هم در چارچوب توافق‌نامه‌های دوجانبه‌ای که شامل تجهیزات نظامی می‌شود.» او اظهار کرد که کشورش «با عراق در مواضعش نسبت به تحولات سوریه و منطقه اشتراک دارد.»

بر اساس بیانیه‌های صادره از دو طرف، مسئله ثبات در سوریه در صدر دستورکار وزیر خارجه فرانسه قرار داشت.
یک منبع نزدیک به دولت عراق تأیید کرد که «پرونده‌های سوریه و لبنان به‌طور جدی در نشست‌های مقامات فرانسوی با مسئولان عراقی مطرح شده است.»

این منبع به روزنامه الشرق الأوسط گفت: «اولویت فرانسه به دمشق و بیروت بازمی‌گردد، جایی که پاریس امید دارد بغداد به هر دو کشور که از بحران‌های پیچیده اقتصادی و سیاسی رنج می‌برند، کمک کند»؛ حتی پس از تغییرات عمده‌ای که این دو کشور تجربه کرده‌اند... هرچند هنوز مشخص نیست واکنش عراق به این درخواست‌ها چه خواهد بود.



«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
TT

«بزرگ‌ترین شبکه حماس در کرانه باختری طی یک دهه»... شاباک چه چیزی پیدا کرد؟


فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)
فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته در کرانه باختری پرچم‌های حماس را در جشن آزادی اسرای فلسطینی از زندان‌های اسرائیل برافراشته‌اند (رویترز)

سرویس امنیت داخلی اسرائیل، «شاباک»، اعلام کرد که یکی از بزرگ‌ترین زیرساخت‌های جنبش «حماس» در شهر الخلیل واقع در جنوب کرانه باختری را کشف و خنثی کرده است. این شبکه، بنا بر اعلام شاباک، یکی از «بزرگ‌ترین شبکه‌هایی است که در یک دهه گذشته کشف شده‌اند».

شاباک گفت که طی عملیات بزرگی که سه ماه به طول انجامید، «بیش از ۶۰ عضو حماس» را که برنامه‌ریزی برای اجرای حملات در آینده نزدیک داشتند، بازداشت کرده است. در جریان این عملیات، افرادی که در حملات قبلی مشارکت داشته یا کمک کرده بودند نیز بازداشت شده‌اند.

در بیانیه‌ای که رسانه‌های اسرائیلی با توجه بسیار آن را پوشش دادند، آمده است که «در طول سه ماه گذشته، فعالیت‌های روزانه گسترده‌ای از سوی شاباک، با همکاری ارتش و پلیس، اجرا شد که طی آن، زیرساختی گسترده، پیچیده و عظیم متعلق به حماس در شهر الخلیل کشف شد؛ شبکه‌ای که برای اجرای حملات مختلف در آینده نزدیک آماده‌سازی شده بود».

عکسی که توسط شاباک منتشر شده و آن را تسلیحات کشف‌شده از سلول حماس در کرانه باختری توصیف کرده‌اند

طبق تحقیقات شاباک، «در چارچوب فعالیت‌های این شبکه زیرساختی، که از دست‌کم ۱۰ سلول تشکیل شده بود، مسئولان ارشد حماس — اغلب از جمله اسیران سابق در زندان‌های اسرائیل — اقدام به جذب، مسلح‌سازی و آموزش عناصر جدید در منطقه، با هدف اجرای حملات تیراندازی و کارگذاری بمب‌های دست‌ساز علیه اهداف اسرائیلی کرده‌اند».

رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند که اتهامات واردشده به افراد بازداشت‌شده شامل «تمرین تیراندازی، جمع‌آوری اطلاعات درباره اهداف اسرائیلی، ساخت مواد منفجره، سرهم‌بندی بمب‌ها و برنامه‌ریزی برای حملات در داخل کرانه باختری و اسرائیل» است.

در مجموع، ۶۰ نفر بازداشت شده‌اند که بنا بر ادعای شاباک، اطلاعات اطلاعاتی گسترده‌ای ارائه داده‌اند؛ اطلاعاتی که به کشف ۲۲ نوع سلاح مختلف، ۱۱ نارنجک دستی، مواد انفجاری و مقادیر زیادی مهمات منجر شده است. همچنین یک مخفیگاه زیرزمینی کشف شده که برای پناه‌دادن به افراد تحت تعقیب و ذخیره‌سازی سلاح‌ها استفاده می‌شده است.

بزرگ‌ترین پرونده در یک دهه

تحقیقات نشان داد که برخی از بازداشت‌شدگان، در حملاتی شرکت داشته‌اند که در سال‌های گذشته رخ داده، از جمله یکی از افراد که در عملیات تیراندازی ۳۱ اوت ۲۰۱۰ در تقاطع بنی نعیم در الخلیل شرکت داشت؛ حمله‌ای که به کشته‌شدن ۴ اسرائیلی انجامید.

عکس یک مخفیگاه زیرزمینی در الخلیل که شاباک آن را به حماس نسبت داده و گفته برای فعالیت‌های مسلحانه استفاده می‌شده است (شاباک)

یکی از مقام‌های ارشد شاباک گفت: «این بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین پرونده‌ای است که طی دهه گذشته در کرانه باختری توسط شاباک خنثی شده است». او افزود: «اکثر اعضای این شبکه، قبلاً در زندان‌های اسرائیل محبوس بوده‌اند و تجربه‌ بالایی در مواجهه با بازجویی دارند». او تأکید کرد که «کشف این شبکه، ناکامی بزرگی برای حماس در اجرای مجموعه‌ای از حملات خطرناک در اسرائیل به شمار می‌رود».

رسانه‌های اسرائیلی نیز گزارش دادند که در روزهای آینده، کیفرخواست‌هایی جدی علیه متهمان صادر خواهد شد؛ از جمله اتهاماتی نظیر «رهبری یک سازمان تروریستی، تصدی سمت‌های اجرایی یا رهبری، تلاش برای قتل عمد و اقدامات منجر به قتل عمد».

تلاش برای برافراشتن مجدد در کرانه باختری

این نخستین‌ بار نیست که سلول‌هایی در کرانه باختری که وابسته به حماس هستند کشف می‌شود، اما این رویداد توجه را به تلاش‌های حماس برای بازسازی حضور خود در کرانه باختری جلب کرده است — تلاشی که پس از حدود دو سال جنگ اسرائیل با هدف از میان‌بردن حماس در نوار غزه شدت گرفته است.

حماس همواره در کرانه باختری حضور داشته و دوره‌های مختلفی از حضور پررنگ و کم‌رنگ را تجربه کرده، اما به گفته ناظران، هرگز شرایط پیچیده‌تری از وضعیت فعلی را — که پس از حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد — تجربه نکرده است.

تظاهرات فلسطینی‌ها در الخلیل در ژوئیه ۲۰۲۴ در اعتراض به ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس (AFP)

منبعی در حماس در کرانه باختری به روزنامه «الشرق الاوسط» گفت: «کل جنبش در وضعیت پیچیده، دشوار و بی‌سابقه‌ای قرار دارد». وی افزود: «پیگرد مداوم اسرائیلی‌ها علیه رهبران، امکانات و پایگاه‌های حماس از زمان ۷ اکتبر، در غزه، کرانه و حتی خارج، آسیب زیادی به ما زده است».

این منبع ادامه داد: «شرایط امنیتی در کرانه باختری همیشه پیچیده‌تر از نوار غزه بوده، اما اکنون حتی پیچیده‌تر شده است. پیگرد امنیتی دائم، نظارت بر منابع مالی، و کاهش شدید توانایی حماس در تأمین منابع و حرکت، به بحران‌های ترکیبی و عمیق منجر شده است».

با این حال، منبع یادشده ابراز اطمینان کرد که این بحران نیز خواهد گذشت و افزود: «بازداشت‌ها، تعقیب‌ها و ترورها از بدو پیدایش حماس ادامه داشته، اما هرگز موفق به نابودی آن نشده‌اند. این یک جنگ قدیمی و همیشگی است».

حماس چگونه در کرانه باختری آغاز شد؟

حضور حماس در کرانه باختری از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. ابتدا تمرکز فعالیت آن بر جذب فلسطینیان از طریق مساجد بود و سپس به اجرای عملیات‌های تیراندازی و تلاش برای ربایش نظامیان روی آورد.

حماس با اجرای عملیات‌های انفجاری در داخل اسرائیل، در کرانه باختری شناخته‌تر شد و این اقدامات با آغاز انتفاضه دوم در سال ۲۰۰۰ شدت یافت. سپس در انتخابات ۲۰۰۶ مشارکت کرد و رهبرانی از کرانه باختری را برای شرکت در انتخابات قانون‌گذاری معرفی کرد که منجر به پیروزی بر فتح شد و جایگاه سیاسی حماس را تقویت کرد.

می‌توان گفت که پیش از شکاف داخلی فلسطین در سال ۲۰۰۷، فعالیت‌های حماس در کرانه باختری رسمی، علنی و گسترده بود، اما پس از آن، هر نوع فعالیتی برای حماس ممنوع اعلام شد. تشکیلات خودگردان فلسطینی اعضای حماس را بازداشت، منابع مالی آن را تعقیب و سلاح‌هایش را مصادره کرد و مؤسسات وابسته به آن را بست؛ اقدامی که به تضعیف حضور این جنبش در کرانه باختری انجامید.

منبعی امنیتی در فلسطین گفت: «دستور کار حماس همواره عامل بی‌ثباتی در کرانه بوده و این همان چیزی است که تشکیلات خودگردان با آن مقابله کرده، نه با خود جنبش».

پیش و پس از ۷ اکتبر، استفاده حماس از سلاح در کرانه باختری کاملاً ممنوع بود. این موضوع بارها به برخوردهایی با تشکیلات خودگردان منجر شد. با این حال، پس از ۷ اکتبر، برخی سلول‌های حماس حملاتی را علیه اهداف اسرائیلی در کرانه انجام دادند، اما این حملات در حد انتظارات رهبران حماس نبود.

فلسطینی‌ها در ژانویه گذشته پرچم‌های حماس، فلسطین و حزب‌الله را در کرانه باختری برافراشته‌اند (رویترز)

یک منبع آگاه فلسطینی در کرانه باختری گفت که رهبری حماس در نوار غزه «روی حضوری بزرگ‌تر در کرانه باختری حساب کرده بود، حضوری که بتواند توازن را بر هم بزند».

رهبران سیاسی و نظامی حماس از همان لحظات آغازین حمله ۷ اکتبر، بارها از کرانه باختری خواستند وارد عرصه نبرد شود، اما چنین چیزی رخ نداد.

احتمال ورود کرانه به خط درگیری، یکی از نگرانی‌های دائمی اسرائیل در طول جنگ بود. شاباک بارها هشدار داده بود که انتفاضه‌ای سوم ممکن است شکل بگیرد و سلول‌های خفته حماس فعال شوند.

شاباک اعلام کرده که در سال ۲۰۲۴ موفق به خنثی‌سازی ۱۰۴۰ «عملیات تروریستی بزرگ» در کرانه باختری شده است، از جمله ۶۸۹ مورد تیراندازی، ۳۲۶ مورد انفجار، ۱۳ مورد چاقوکشی، ۹ مورد زیر گرفتن با خودرو، ۲ عملیات انتحاری و یک مورد آدم‌ربایی.