دو سال گذشت؛ چرا روسیه مطمئن است در جنگ پیروز می شود؟

سربازان روسی در مراسم افتتاح بنای یادبود نظامیان روسیه که در جنگ کشته شدند (رویترز)
سربازان روسی در مراسم افتتاح بنای یادبود نظامیان روسیه که در جنگ کشته شدند (رویترز)
TT

دو سال گذشت؛ چرا روسیه مطمئن است در جنگ پیروز می شود؟

سربازان روسی در مراسم افتتاح بنای یادبود نظامیان روسیه که در جنگ کشته شدند (رویترز)
سربازان روسی در مراسم افتتاح بنای یادبود نظامیان روسیه که در جنگ کشته شدند (رویترز)

وقتی روسیه دو سال پیش به اوکراین حمله کرد نظامیان اوکراین با چنگ و دندان به دفاع از سرزمینشان برخاستند و غرب تمام قد کنار اوکراین ایستاد و به همین دلیل امید به توان ارتش اوکراین برای مقابله با مهاجمان افزایش یافت.
دو سال گذشت و امیدها به پیروزی اوکراین کاهش فزاینده داشته و تعهد غرب به حمایت از اوکراین کاهش یافته است. کمک های نظامی چند میلیارد دلاری آمریکا با توجه به امکان افزایش جنگ و درگیری در آینده و کمبود بودجه در دوره پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بلا تکلیف است و نیز این احتمال را نباید نادیده گرفت که دولت بعدی آمریکا حمایت کمتری از اوکراین نشان دهد. خطوط مقدم در صحنه جنگ در چند ماه گذشته به استثنای موفقیت های اخیر نظامیان روسیه در شرق اوکراین تغییر نکردند.

سرباز روس نزدیک یکی از ساختمان های خرابه در آودیوکا (رویترز)

کی یف مرتب اعلام می کند که اسلحه مناسب و موثر برای نبرد با روسیه به دستش نمی رسد. طبق برخی گزارش ها نظامیان اوکراین در خطوط مقدم درگیری به دلیل کمبود مهمات و نیرو روحیه شان را باخته اند. اختلافات سیاسی داخلی و برکناری والری زالوژنی فرمانده ارتش اوکراین باعث بروز نگرانی از تکلیف استراتژی نظامی اوکراین شد.
به گزارش سی ان بی سی جیمز نیکسی مدیر برنامه روسیه و اوراسیا در اندیشکده «چتم هاوس» گفت «امسال برای اوکراین سخت تر از سال های قبلی جنگ است که بخشی از آن به دلیل تغییر زالوژنی و ترک آودیوکا توسط ارتش اوکراین است اما مساله اصلی اوکراینی ها این است که نمی دانند چقدر می توانند روی کمک های غربی حساب کنند».
او خاطر نشان کرد «تصور می کنم رئیس جمهوری که نمی تواند کمک های مرگبار ارایه کند و رئیس جمهوری که کمک های مرگبار در اختیار اوکراین قرار نمی دهد از نظر اوکراین و اوکراینی ها با یکدیگر فرق دارند. این مساله زندگی و مرگ است. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه روی پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری حساب نمی کند چون پوتین فکر می کند که فارغ از نتایج انتخابات آمریکا در ماه نوامبر روسیه پیروز خواهد شد».
نیکسی اضافه کرد «به عبارت دیگر پوتین ضعف آمریکا را فهمیده و او درست فهمیده است. اما باید منتظر ماند و دید که آیا این اعتماد به نفس پوتین در باره پیروزی به جا بوده یا خیر. پوتین دستکم می داند که توان نظامی اش در تابستان یا سال بعد چقدر است اما این کلام در مورد اوکراین صدق نمی کند».
دعواهای سیاسی داخلی در غرب خواه قبل از انتخابات آمریکا و بریتانیا و پارلمان اروپا امسال غالب خواهد بود. نیکسون می گوید «اما روسیه چنین محدودیت هایی ندارد. مسکو حاضر است برای رسیدن به پیروزی به روسیه خسارت هر چقدر بزرگ وارد کند».

ستون دود از ساختمانی در باخموت بالا می رود. باخموت در دونتسک صحنه درگیری شدید با ارتش روسیه است (آسوشیتد پرس)

روس ها روحیه گرفتند

بی گمان روسیه در آغاز سومین سال جنگ ذوق زده است و با پیشروی اخیر و تصرف آودیوکا روحیه گرفت. تصرف آودیوکا هفته گذشته بزرگ ترین پیروزی در ۹ ماه اخیر بود. روس ها هفته گذشته موفقیت های منطقه ای نیز داشتند. مسکو قبل از انتخابات ریاست جمهوری ماه آینده موفق شد مخالفان سیاسی اش در داخل را از میان بردارد. بر کسی پوشیده نیست که نتیجه انتخابات روسیه مشخص است که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به راحتی پیروز می شد به خصوص اینکه اکثر مخالفان پوتین یا در تبعید اختیاری هستند و یا حق فعالیت سیاسی ندارند و یا اینکه زندانی اند و یا درگذشتند که آخرین آنها الکسی ناوالنی هفته پیش در یکی از زندان های دور افتاده در قطب شمال درگذشت.
البته نتیجه جنگ قابل پیش بینی نیست با این حال تحلیلگران سیاسی می گویند که روسیه کارت های زیادی در ارتباط با جنگ دارد.
کرت ولکر نماینده سابق آمریکا در ناتو و فرستاده ویژه آمریکا در اوکراین به شبکه «سی ان بی سی» گفت برآوردم از گفتگوهایی که با مقامات محلی و فرماندهان نظامی اوکراین داشتم این است که آنها «از غرب و به خصوص آمریکا بسیار نگران هستند».
او افزود «آیا مثل قبل از اوکراین حمایت نظامی و اقتصادی می کنیم؟‌ آنها همچنان به این حمایت نیاز دارند و بدون حمایت غرب نگران خواهند شد چرا که روسیه منابع بیشتری دارد و به پیشروی و فشار در جبهه های درگیری و به خرید پهپاد و موشک ادامه خواهد داد و شهرهای اوکراین را مورد هدف قرار می دهد. پس این جنگ به رویه کنونی ادامه پیدا می کند و لزوما تلفات سنگین نخواهد داشت اما مثل الان ادامه می یابد و هیچ منطقه ای پس گرفته نمی شود».

سربازان روسیه وسط آوار نزدیک یک خودروی منهدم شده در آودیوکای اوکراین (رویترز)

دستاوردهای روسیه

روسیه در چند ماه نخست جنگ در اوکراین در بهار ۲۰۲۲ به خاطر استراتژی و تاکتیک های نظامی اش مورد انتقاد و تمسخر قرار گرفت و ارتش روسیه آن زمان پس از تلاش ناکام برای پیشروی به سمت کی یف به سرعت در جبهه شمالی عقب کشیدند.
به گزارش «سی ان بی سی» در آن زمان گفته شد که ارتش روسیه آموزش دیده و مجهز و منظم نیست اما تحلیلگران مسائل دفاعی معتقدند که ارتش روسیه بر این مشکلات غلبه کرد و سال گذشته سازمان یافته تر و هماهنگ تر شد.
این گزارش افزود تاکتیک های نظامی روسیه دیگر مایه ریشخند و تمسخر نیست. ارتش روسیه در مواضع دفاعی بسیار محکم سنگر گرفته و ضد حمله تابستان اوکراین را ناکام گذاشت. روسیه در اوکراین و عمدتا در بخش های شرقی دست به حمله می زند.
ارتش روسیه با تصرف آودیوکا در دونتسک پس از چندین ماه درگیری سنگین روحیه گرفت. پوتین از آن به عنوان «موفقیت مطلق و مسلم» یاد کرد و گفت که باید این رویداد «بستر ساز» شود.
تحلیلگران می گویند که روسیه پیش از انتخابات ۱۵ و ۱۷ مارس به این پیروزی دست یافته که زمان خوبی برای پوتین است. روسیه در پی این بود که در فضای اطلاعاتی اوکراین وحشت ایجاد کرده و روحیه اوکراینی ها را تضعیف کند.

سربازان اوکراینی در حال یک سامانه ضد هوایی آلمانی نزدیک شهر اودسا در جنوب اوکراین (آژانس عکس اروپا)

روسیه آمار تلفات نظامیانش در نبرد طولانی برای تصرف آودیوکا را تایید یا تکذیب نکرده اما اوکراین برآورد کرده که ۴۷ هزار سرباز روس در این نبرد کشته شدند. البته دست یابی به آمار دقیق و به روز امکان پذیر نیست اما مقامات آمریکا در ماه اوت گفتند که حدود ۵۰۰ هزار سرباز اوکراینی و روس در این نبرد کشته و زخمی شدند.
تحلیلگران می گویند آنچه برای سران مسکو اهمیت دارد تصویر پیروزی در آودیوکا در نظر مردم روسیه قبل از انتخابات است که می تواند برای غرب پیام بفرستد مبنی بر اینکه روسیه در یک جنگ طولانی عزم خود را برای رسیدن به اهدافش در اوکراین به هر قیمتی جزم کرده است.
نیروی کار
روسیه اینک تقریبا یک پنجم سرزمین اوکراین را اشغال کرده و توان خود را برای بسیج و ارسال صدها هزار نفر برای جنگ در اوکراین نشان داد. روسیه از این نظر هم دست بالا را دارد چرا که اوکراین می گفت که بسیج نیروی بیشتر از میان غیر نظامیان و فرستادن آنها برای جنگ مایه شرمساری است.
وولکر توضیح داد «به گمانم این جنگ تا زمانی که پوتین در قدرت است ادامه پیدا می کند چرا که کسی دلش به حال روس هایی که پوتین آنها را به کشتن می دهد نمی سوزد. پوتین پشت سر هم نیرو به جبهه های مقدم می فرستد و ده ها و ده ها هزار نفر را می کشد».

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه (آسوشیتد پرس)

دیوید کیریچنکو تحلیلگر مرکز تحلیل سیاست اروپا گفت «ارتش اوکراین به فکر جذب ۵۰۰ هزار سرباز دیگر برای جنگ است. ولودیمیر زلسنکی رئیس جمهور اوکراین با ابراز نگرانی گفت که این مساله «حساس» است. جذب نیرو برای جنگ «بحث داغ بین دولت و ارتش» بوده و حالا این بحث و اختلاف اجتناب ناپذیر شده است».
او افزود «پیداست که اوکراین گزینه ای به جز بسیج نیروی بیشتر از میان مردم ندارد». کیریچنکو خاطر نشان کرد «مردان و زنانی که در ۲۳ ماه گذشته در جبهه می جنگند دچار خستگی شدید و تلفات سنگین شده اند».
کیریچنکو خاطر نشان کرد «اختلافات درباره جذب نیروی بیشتر بالا گرفته و اکثر کمک های نظامی علنی آمریکا دارد به پایان می رسد و کنگره هنوز با ارسال کمک های بیشتر موافقت نکرده است. اوکراین که با کمبود تسلیحات مواجه است بسیاری از عملیات نظامی را موقتا متوقف کرده و شرایط در جبهه دشوار شده است. جنگ دستکم اینک تا حد زیادی فرسایشی شده که البته این وضع به نفع روسیه است. با این حال نشانه ای از پایان مقاومت اوکراینی ها نیست».



پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
TT

پوتین؛ دست پر در اوکراین به انتظار سیگنال توافق صلح ترامپ


 
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)
  ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا ۲۰۱۹ در ژاپن دیدار کردند (رویترز)

۵ منبع آگاه به مرکز تصمیم گیری در مسکو گفتند کرملین شاید با توقف جنگ در جبهه های مقدم جبهه موافقت کند. این اولین پوشش خبری مفصل درباره احتمال موافقت ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با هر گونه توافقی است که پرزیدنت دونالد ترامپ مطرح خواهد کرد.

رئیس جمهور منتخب آمریکا وعده داده که به سرعت جنگ را تمام کند اما با این حال روسیه در حال پیشروی در اوکراین است. مناطقی که روسیه در اوکراین تصرف کرده تقریبا چیزی به وسعت ایالت ویرجینیای آمریکا هستند. روس ها با شتاب فزاینده و بی سابقه از زمان آغاز حمله نظامی در ۲۰۲۲ در حال پیشروی هستند.
این پنج مقام فعلی و سابق روسیه گفتند که نظر پوتین درباره گفتگو با ترامپ در خصوص توافق آتش بس در اوکراین مساعد است اما پوتین در بحث مناطقی که در اوکراین تصرف کرده کوتاه نمی آید و نیز همچنان خواسته عدم عضویت کی یف در ناتو تاکید می کند.
۳ منبع که به دلیل حساس بودن این مساله نخواستند نامشان منتشر شود به «رویترز» گفتند که شاید امکان گفتگو درباره تقسیم کردن دقیق دونتسک و لوهانسک و زاپوریژیا و خرسون وجود داشته باشد.
روسیه می گوید این ۴ منطقه بخش جدایی ناپذیر از خاک روسیه هستند و روسیه با توانایی هسته ای خود از این مناطق دفاع می کند. طبق داده های جبهه های مقدم درگیری حدود ۷۰ ۸۰ درصد این مناطق دست نظامیان روسیه بوده و ۲۶ هزار کیلومتر مربع آن تحت کنترل اوکراین است.

آتش سوزی پس از اصابت پهپاد اوکراینی به بلگورود روسیه (رویترز)

دو مقام گفتند که روسیه شاید حاضر به مذاکره درباره خروج از بخش های محدودی از مناطقی باشد که در خارکف و میکولایو در شمال و جنوب اوکراین تصرف کرده است.
پوتین ماه نوامبر گفت هر گونه توافق آتش بس باید طبق «شرایط روی زمین» باشد. پوتین همچنین اشاره کرد که برقراری وقفه کوتاه در جنگ ایراد دارد چرا که غرب می تواند در این برهه زمانی اوکراین را دوباره مسلح کند.
این دو منبع افزودند که موشک های دوربرد اکتمز که پرزیدنت جو بایدن در پایان دوره ریاست جمهوری اش اجازه ارسال آنها را به اوکراین داده می توانند به عمق خاک روسیه برسند و همین شاید امکان رسیدن به هر گونه توافق را پیچیده تر کند و یا به عقب بیندازد و خواسته های روسیه را بیشتر و قاطع تر کند.
مسکو اعلام کرد که کی یف روز سه شنبه (۱۹ نوامبر) برای اولین بار با موشک های اکتمز به خاک روسیه حمله کرد. روسیه این حمله را محکوم کرده و آن را تشدید تنش خواند. این دو منبع خاطر نشان کرد اگر توافق آتش بس نشود روسیه به جنگ ادامه خواهد داد. وزارت خارجه اوکراین درباره اظهارات مسکو اظهار نظر نکرد.

استیون چونگ مدیر ارتباطات دفتر ترامپ به رویترز گفت رئیس جمهور آینده آمریکا «تنها کسی است که می تواند دو طرف را سر میز مذاکره درباره صلح بیاورد و برای پایان جنگ و کشتار اقدام کند».

شهروندان روسیه ساکن منطقه کورسک که آواره شده اند و از دولت روسیه کمک دریافت می کند (آژانس عکس اروپا)

پوتین ۱۴ ژوئن شروط اصلی روسیه برای پایان فوری جنگ را اعلام کرد و گفت که اوکراین باید دست از جاه طلبی پیوستن به ناتو بردارد و همه نیروهای نظامی اش را از چهار منطقه اوکراین جمع کند. روسیه می گوید این چهار منطقه بخشی از خاک روسیه هستند و بخش اعظم این مناطق در کنترل روس ها است.

تضمین امنیت و محدود کردن ارتش

این پنج منبع آگاه گفتند روسیه حاضر نخواهد شد اوکراین به عضویت ناتو دربیاید و نیروهای ناتو در خاک اوکراین حضور داشته باشند اما با این حال روسیه آماده گفتگو درباره ضمانت های امنیتی به کی یف است. کرملین شاید بخواهد با اهرم فشار امتیازات دیگری هم از اوکراین بگیرد که یکی از آنها کاهش اندازه نیروهای مسلح اوکراین و پایبندی حکومت اوکراین به عدم ایجاد محدودیت درباره استفاده از زبان روسی است.

بازدید پرزیدنت زلنسکی از یکی از گردان های ارتش اوکراین در دونتسک (فرانس پرس)

روسیه کنترل ۱۸ درصد خاک اوکراین از جمله کل شبه جزیره کریمه و ۸۰ درصد دونباس یعنی دو منطقه دونتسک و لوهانسک و بیش از ۷۰ درصد ژاپوریژیا و خرسون را در اختیار دارد. مسکو در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه را به خاک خود ملحق کرد. روسیه همچنین دستکم سه درصد مساحت خارکف و بخشی از میکولایو را تصرف کرده است.
روسیه، روی هم رفته بیش از ۱۱۰ هزار کیلومتر از خاک اوکراین را تصرف کرده است. اوکراین کنترل حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع از کورسک روسیه را در اختیار دارد.

خط داغ فعال نشده است

کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) گفت خط داغ ویژه کاهش بحران بین روسیه و آمریکا هنوز فعال نشده است. در این میان نگرانی درباره تهدیدهای هسته ای به دلیل تشدید تنش بی سابقه در چند دهه گذشته بین مسکو و غرب افزایش یافته است.
رئیس جمهور روسیه سه شنبه (۱۹ نوامبر) و تنها چند روز پس از اینکه واشنگتن به اوکراین اجازه حمله به عمق خاک روسیه با موشک های دوربرد آمریکایی را داد درباره شرایطی که روسیه حمله هسته ای انجام خواهد داد صحبت کرد و گفت که این حمله در پاسخ به هر گونه اقدامات نظامی گسترده تر با تسلیحات متعارف علیه روسیه انجام خواهد شد.

همزمان با گذشت هزار روز از جنگ، اوکراین سه شنبه با استفاده از فرصت پیش آمده و اجازه دولت جو بایدن که دوره ریاست جمهورش رو به اتمام است با سامانه موشکی تاکتیکی آتکمز خاک روسیه را مورد هدف قرار داد.

یک تانک روسی منهدم شده کنار جاده در منطقه کورسک (آسوشیتد پرس)

خط داغ تعبیری است که بین کرملین و کاخ سفید در سال ۱۹۶۳ به منظور کاهش احتمال سوءتفاهم بین طرفین فعال شد. سوءتفاهم بین آمریکا و روسیه باعث دامن زدن به بحران موشکی کوبا در ۱۹۶۲ شد. خط داغ به رهبران دو کشور امکان برقراری ارتباط مستقیم می دهد.

دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین چهارشنبه (۲۰ نوامبر) به خبرگزاری «تاس» گفت «ما خط امن ویژه ارتباطی بین روسای جمهوری روسیه و آمریکا داریم که حتی می تواند به شکل ویدئو کنفرانس باشد».
پسکوف در پاسخ به این سوال که آیا «خط داغ» در وقت کنونی فعال شده یا خیر گفت «خیر».

دیپلمات های روس می گویند بحران کنونی بین مسکو و واشنگتن به بحران موشکی کوبا شباهت دارد که دو کشور را تا آستانه جنگ هسته ای عمدی در دوران جنگ سرد پیش برد. غرب به اشتباه تصور می کند روسیه از موضع خود درباره اوکراین کوتاه خواهد آمد.

کرملین گفت روسیه اسلحه هسته ای را ابزار بازدارندگی می داند و تغییر دکترین هسته ای روسیه پیام روشنی به دشمنان احتمالی هستند که اگر به روسیه حمله کنند حتما پاسخ آن را دریافت خواهند کرد.

پسکوف افزود غرب در نظر دارد شکست استراتژیک به روسیه وارد کند آنهم با اجازه به کی یف برای حمله به عمق خاک روسیه با تسلیحات آمریکایی.

او خاطر نشان کرد «بی تردید اوکراین ابزاری در دست آنها برای رسیدن به مقاصدشان خواهد بود».